9 تکنیک کاربردی برای سرمایه گذاری در بازار نزولی

یکی دو سال اخیر، نزول بازارهای مالی به‌خصوص بازار بورس و بازار کریپتو، باعث شد بعضی افراد اعتمادشان را به سرمایه‌گذاری در این بازارها از دست بدهند.

همچنین سرمایه‌گذارانی که قصد داشتند به‌تازگی وارد بازار شوند هم دچار تردید شدند.

بازارهای نزولی باعث می‌شوند افراد اعتماد خود را نسبت به بازار از دست بدهند.

البته، بدون شک صعود و نزول یک بازار بخشی از ماهیت آن است و سرمایه‌گذاری که قصد ورود به این بازارها را دارد، باید بداند که هیچ بازار همیشه روی خط صعود حرکت نمی‌کند. بااین‌حال، روند کاهشی و زمانی که بازار در دوره نزول خود قرار می‌گیرد، باعث نگرانی سرمایه‌گذاران زیادی می‌شود.

بازارهای نزولی مثل بازارهای فعلی عامل بسیار مهمی برای عدم اطمینان و تردید میان سرمایه‌گذاران است.

اما سوال اینجاست که آیا در این بازار هیچ فرصتی برای کسب سود وجود ندارد؟ اصلا سرمایه گذاری در بازار نزولی به چه صورت است؟ اگر شما هم کنجکاو رسیدن به پاسخ این دو سوال هستید، تا پایان این مطلب همراه ما در بورسینس بمانید.

بیشتر بخوانید: بازار نزولی ( خرسی ) و بازار صعودی ( گاوی ) چیست؟

تاریخچه بازارهای خرسی (نزولی)

دو اصطلاح بازار خرسی و بازار گاوی یکی از رایج‌تری اصطلاح‌هایی است که در بازار بارها به گوش‌تان می‌رسد.

با یک بررسی گذرا به بازارهای مالی، به‌خصوص بازار کریپتو و روند بیت‌کوین، می‌تواند به این نتیجه رسید که اکثر این بازارها از همان شروع کار تا امروز، یک روند گاوی را طی کرده‌اند.

روند گاوی نشانه‌ای برای بیان صعود بازار است. چه سهم‌های مختلفی که در بازار بورس وجود دارند و چه کریپتوهایی که در ارز دیجیتال هستند، معمولا رشد ارزش را تجربه کرده‌اند. بااین‌حال، آیا می‌توان گفت که در این روند گاوی بلندمدت، هیچ‌وقت بازارهای خرسی رخ نداده‌اند، قطعا خیر!

بیشتر بخوانید: 19 نکته طلایی برای سرمایه گذاری و ترید در بازار صعودی (گاوی)

یکی از مثال‌هایی ملموسی که امروز می‌توان درباره آن صحبت کرد، بازار بیت‌کوین است. بعد از اینکه قیمت بیت‌کوین در سال 2017 به 20 هزار دلار رسید، وارد بازار خرسی شدیدی شد.

حتی در بازار خرسی اخیر بیت‌کوین، از زمانی که در نوامبر 2021 این کریپتو وارد کانال 69 هزاری شد، مجدد در بازار خرسی بزرگی گیر کرده است که از ارزش آن از 69 هزار دلار تا 19 هزار دلار هم سقوط کرد!

در بازار سهام هم می‌توان نمونه‌های مختلفی از بازار خرسی پیدا کرد. رکورد بزرگ سال 1929، بحران مالی سال 2008 و سقوط بازار بورس در سال 1400، مثال‌هایی از بازارهای خرسی هستند.

بازارهای نزولی، منشأ، شدت و مدت‌زمان ماندگاری

طبق گفته نرد والت (Nerdwallet) مهم‌ترین منشأ بازارها نزولی، اتفاق‌ها و رخداد‌هایی است که در اقتصاد جهانی به وجود می‌آیند.

بازارهای نزولی اغلب به اقتصاد جهانی گره‌خورده‌اند و هر اتفاق غیرمنتظره و رکود بزرگی که در اقتصاد رقم می‌خورد، روی این بازارها هم موثر خواهند بود.

برای مثال همه‌گیری کرونا یا جنگ اوکراین و روسیه از جمله اتفاق‌هایی است که تا حد بسیار زیادی اقتصاد جهان را درگیر کرد. از طرفی این درگیری، تاثیر چشم‌گیری روی بازارهای مالی و تبدیل به بازارهای خرسی داشت.

به‌طورکلی، در جایی که بازار نزولی است، یک بحران اقتصادی در حال وقوع است یا پیش‌بینی شده در آینده‌ای نزدیک یک بحران اقتصادی در آن منطقه رخ دهد.

اساسا کاهش مداوم قیمت یک دارایی نسبت به اوج خودش، تنها نشانه بازار نزولی نیست. شاخص‌ها و عوامل اقتصادی مختلف دیگری می‌توانند هشداری برای ورود به بازار خرسی باشند.

به طور خلاصه مراحل زیر می‌تواند نحوه شکل‌گیری یک بازار خرسی را نشان دهد:

1. یک اوج قیمتی برای خارج‌شدن سرمایه‌گذاران و بازیگران اصلی سهم شکل می‌گیرد. این اوج قیمت به هدف کسب سود از نوسان بازار است.
2. بعد از خروج سرمایه‌گذاران کلان و بازیگران سهم، ارزش بازار و سهم مربوطه به شکل قابل‌توجهی کاهش پیدا می‌‌کنند.
3. بعد از افت قیمت، معامله‌گرانی وارد بازار می‌شوند و سرمایه و سرمایه موردنظرشان را با قبول ریسک خریداری می‌کنند.

بیشتر بخوانید: چگونه در بازار نزولی ارز دیجیتال دوام بیاوریم؟

در پایان، بازار به‌خاطر خروج سرمایه‌گذاران اصلی تا مدتی کاهش قیمت را تجربه می‌کند. نکته مهم اینجاست که این روند با اخبار جدید راجع‌به کاهش شیب افت قیمت همراه خواهد شد و سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری مجدد مشتاق می‌کند.

به‌این‌ترتیب، بعد از مدتی بازار تغییر روند داده و وارد بازار خرسی خواهد شد. 

دیگر شاخص‌های بازار نزولی

نکته مهمی که برای سرمایه گذاری در بازار نزولی باید بدانید این است که اساسا، کاهش مداوم قیمت تنها نشانه بازار نزولی نیست.

گاهی شاخص‌های اقتصادی دیگری هم هستند که سرمایه‌گذاران باید به آن توجه کنند. بررسی این شاخص‌ها کمک می‌کند تا تشخیص بازار نزولی آسان‌تر شود. برخی از این شاخص‌ها شامل نرخ بهره، نرخ تورم، نرخ اشتغال یا بیکاری و غیره است.

بیشتر بخوانید: تاثیر بیکاری بر اقتصاد؛ بیکاری چه آسیب‌هایی به اقتصاد وارد می‌کند؟

البته، همان‌طور که اشاره کردیم، رابطه بین اقتصاد و بازار نزولی بسیار ساده است. وقتی سرمایه‌گذاران متوجه می‌شوند که اقتصاد دچار عقب‌نشینی شده است و ممکن است از تعادل خود بیرون بیاید، انتظار دارند که سود شرکت‌ها هم کاهش پیدا کند.

این بد‌بینی باعث فروش دارایی سرمایه‌گذاران و سهام آنها در شرکت‌ها می‌شود. در نتیجه بازار بیشتر سقوط خواهد کرد و هر چه سریع‌تر تبدیل به یک بازار خرسی خواهد شد.

طبق تجربه و بررسی رفتار سرمایه‌گذارانی که تا امروز در بازارهای مختلف مالی و جهانی فعالیت کرده‌اند، سرمایه‌گذاران اغلب نسبت به اخبار بد بیش از حد واکنش نشان می‌دهند. این واکنش‌ها تاثیر مستقیمی روی بازار دارد. درنتیجه، رفتار یا فروش دارایی‌ها سریع‌تر از زمانی که انتظارش می‌رود، بازار را در سراشیبی کاهش ارزش و بازار نزولی قرار می‌‌دهد.

طبق گزارش اخیر منتشر شده درباره مدت‌زمان بازارها، طولانی‌ترین بازار نزولی حدود 289 روز دوام آورده است، اما بازارهای صعودی حتی بیش از 991 روز را هم ثبت کرده‌اند.

علاوه بر این، گزارشی که از شرکت تحلیل داده اینوسکو (Invesco) منتشر شده است هم ادعا می‌کند که زیان ناشی از بازارهای نزولی به طور متوسط 33 درصد است. درحالی‌که متوسط سود در بازار صعودی به 159 درصد هم می‌رسد.

چرا در بازار‌های نزولی نباید به فکر فروش باشیم؟!

لازم به ذکر است که آمار و ارقامی که درباره مدت‌زمان و زیان ناشی از بازار نزولی قطعی نیست! درواقع هیچ‌کس نمی‌‌داند به طور قطعی یک بازار نزولی چقدر طول می‌کشد و تا چه اندازه زیان برای سرمایه‌گذاران به دنبال خواهد داشت.

به همین دلیل، همواره به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود که اقدامات لازم برای سرمایه گذاری در بازار نزولی را بشناسند. استراتژی لازم برای کنترل این شرایط را در نظر بگیرند و باتوجه‌به آنچه آموخته‌اند و برنامه‌ریزی کرده‌اند، تا پایان بازارهای خرسی حرکت کنند.

اقداماتی برای سرمایه گذاری در بازار نزولی

مطمئنا وقتی بازار دچار یک روند نزولی می‌شود، هیچ‌کس از آن درامان نخواهد بود. چه سرمایه‌گذاران کلان بازار، چه سرمایه‌گذاران خردی که برای بالابردن ارزش و مقدار سرمایه‌ اضافی خود وارد بازار شده‌اند!

بااین‌حال، نمی‌توان روی زیان احتمالی سرمایه‌گذاران خرد و حتی مبتدی، چشم‌پوشی کرد. اینجاست که به افراد توصیه می‌شود برای حفظ سرمایه‌ اولیه خود و کنترل زیاد و حفظ سود اصلی، حداقل اقدامات لازم برای سرمایه گذاری در بازار نزولی را بشناسند.

این اقدامات شامل موارد زیر است:

1. استراتژی میانگین هزینه دلار (DCA)

میانگین هزینه دلار یک استراتژی مهم سرمایه‌گذاری است.

در این روش سرمایه‌گذار بدون توجه به قیمت دارایی، مبلغ ثابتی را به طور منظم به خرید آن دارایی اختصاص می‌دهد. به‌این‌ترتیب، با گذشت زمان، قیمت دارایی شتاب می‌گیرد و بالاخره به روند صعودی خود می‌رسد. با انجام این استراتژی، روش میانگین کم‌کردن در خرید دارایی را هم انجام داده‌اید.

بیشتر بخوانید: استراتژی DCA چیست و چرا در سرمایه‌گذاری اهمیت دارد؟

سپس بعد از پایان روند نزولی یک دارایی، علاوه بر اینکه سود صعودی و روبه‌رشدی کسب خواهید کرد، میانگین قیمتی که برای خرید سهم پرداخت کرده‌اید هم کاهش چشم‌گیری خواهد داشت.

با یادگرفتن استراتژی میانگین هزینه دلاری و به‌کارگرفتن آن می‌توان از مزایای خرید در سطوح پایین‌تر بهره‌مند شد. همچنین از سرمایه‌گذاری تمام پس‌اندازتان در اوج قیمت هم خودداری می‌کنید.

واقعیت این است که هرچقدر بازارهای نزولی ترسناک باشند، می‌توان یک موقعیت خوب و فرصت ارزشمند برای شروع یک سرمایه‌گذاری یا بهینه‌کردن سرمایه‌گذاری باشد.

2. متنوع کردن سبد دارایی‌ها

یکی از مهم‌ترین توصیه‌ها و پیشنهاد‌هایی که به سرمایه‌گذاران تازه‌کار می‌شود، متنوع کردن سبد دارایی‌هاست.

این روش در بازارهای نزولی هم بسیار کارآمد است. سرمایه‌گذارانی که طیف متنوعی از دارایی‌ها را در پرتفوی خود دارند، ممکن است چندان تحت تاثیر نزول ارزش بازار قرار نگیرند. زیرا به هر صورت، یک یا چند دارایی ارزشمند با بنیان قوی برای زنده ماندن در بازار نزولی وجود دارد.

این دارایی‌ها کمک می‌کنند تا سبد سرمایه‌گذاری شما به‌یک‌باره درگیر بازار خرسی نشود.

بیشتر بخوانید: اهمیت تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری؛ نحوه متنوع سازی پرتفوی

بنابراین، این استراتژی باعث می‌شود سرمایه‌گذار ترکیبی از کریپتوها و سهم‌های برنده و بازنده را در طول دوره نزولی پرتفوی خود داشته باشد.

2. کنترل کردن ترس

یکی از اولین و اصولی‌ترین مواردی که در بازار‌های نزولی باید انجام دهید، مدیریت خود و احساسات‌تان است.

معامله‌گران بازارهای جهانی اصطلاحی معروف در این باره دارند که می‌گوید: «شاخص‌ها از دیوار نگرانی بالا می‌روند.» تعبیر این اصطلاح به ما می‌گوید هرچقدر که سرمایه‌گذاران درگیر احساسات خود باشند و به استراتژی مدیریتی و سرمایه‌گذاری خود پایبند نباشند، بازار تحت تاثیر بیشتری قرار خواهد گرفت.

همواره به سرمایه‌گذاران جدید و تازه‌کار بازار توصیه می‌شود که ترس خود را کنترل کنند. هر افت قیمتی به معنی بازارهای خرسی نیست و هر بازار خرسی هم نمی‌تواند به معنی فروش دارایی‌هایتان باشد.

ترس یک احساس به‌شدت قوی در انسان است که به‌راحتی می‌تواند فرد را تحت سلطه خود درآمد. تا جایی که هیچ تصمیم‌گیری منطقی و درستی امکان‌پذیر نباشد.

بیشتر بخوانید: 6 راهکار برای کاهش استرس در بازارهای مالی

3. بی‌حرکت ماندن

در طول بازارهای نزولی، خرس‌ها حکمرانی می‌کنند!

اگر در یک جنگل گیر بیفتید و متوجه شدید خرسی به سمت شما حرکت می‌کند، بهترین کاری که باید انجام دهید، این است که بدون حرکت باشید و خودتان را به مردن بزنید! این کار باعث می‌شود تا خرس را تحریک نکنید و از آسیب احتمالی در امان باشید. در نهایت و با احتمال بسیار زیاد، خرس از کنار شما عبور خواهد کرد و موقعیت دوباره امن خواهد شد.

این قانون در بازارهای خرسی هم وجود دارد. مقابله کردن با بازار خرسی در این شرایط بسیار خطرناک است. یک حرکت یا یک فروش عجولانه، ممکن است باعث شود تمام دارایی و سودی که در این مدت کسب کرده‌اید را از دست بدهید.

در این شرایط، عموما سرمایه‌گذاران خبره ترجیح می‌دهند پول‌شان را در بانک یا اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند. این بانک‌ها و اوراق نقدشوندگی بسیار بالایی دارد.

بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت چیست؟ + سوددهی آن‌ها

عموما معامله‌گران زمانی که وجه نقد در حساب کارگزارهایشان وجود دارد، در برابر وسوسه انجام معامله جدید آسیب‌پذیر هستند.

در این شرایط ممکن است مکررا معاملاتی انجام دهند که باعث زیان و ضرر بیشتر خواهد شد. پس توصیه می‌شود اگر وجه نقدی در حساب کارگزاری دارید، برای جلوگیری از این وسوسه، دارایی خود را برای خریدن صندوق‌های با درآمد ثابت خرج کنید.

4. سرمایه‌گذاری در بازارهای متنوع

تنوع در سرمایه‌گذاری و پایبندی به آن، یکی از اصول بسیار مهم برای موفقیت در سرمایه‌گذاری است!

درواقع، اصلی‌ترین هدف این است که با تنوع بخشیدن به سرمایه‌گذاری و خرید دارایی‌هایتان، تا بیشترین حد ممکن ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهید.

در دنیای ارزهای دیجیتال این موضوع به معنی گسترش سرمایه‌گذاری در بین ارزهای با ارزش بالا است. برای مثال سرمایه‌گذاری همزمان در دو بازار کریپتو و سهام می‌تواند یکی از استراتژی‌هایی باشد که علاوه بر کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، فرصت کسب سود را هم بیشتر می‌کند.

ارزهای دیجیتال جدید با رشد سریع، کوین‌ها و توکن‌های مرتبط به DeFi، ارزهای بازار NFT، استیبل کوین‌ها، سهم‌های بنیادی و … از جمله پیشنهادها است.

بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری در NFT؛ هر آنچه که باید بدانید!

5. صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی یا صندوق‌های قابل معامله در بورس

برخی از بخش‌ها، از جمله بخش‌های انرژی و کالاهای مصرفی در طول رکود بازار رشد خوبی را تجربه می‌کنند. این بخش‌ها عملکرد بهتری نسبت به سایر گروه‌های دارایی دارند. به همین دلیل آنها را به‌عنوان «دارایی پایدار» می‌شناسند.

سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری شاخصی یا صندوق‌های قابل معامله در بورس، یک حرکت هوشمندانه است.

مهم‌ترین دلیلی که برای این موضوع می‌توان ذکر کرد این است که هر صندوق سرمایه‌گذاری شاخصی یا صندوق قابل معامله در بورس، سهام شرکت‌های مختلف را در اختیار دارند.

6. بازی نکردن با دارایی‌های اساسی!

هرچقدر هم قرار باشد ریسک سرمایه گذاری در بازار نزولی را کاهش دهید، باز هم نمی‌توان چشم را روی واقعیت بست!

مطمئنا این بازار ارزش دارایی یا سود کسب شده شما را کاهش می‌دهد. سرمایه‌گذاری مهم است، اما به همان اندازه خوردوخوراک و داشتن یک سقف برای زندگی اهمیت دارد.

اصطلاحا به این پول‌ها، سرمایه‌های استرس‌‌دار می‌گویند و یکی از پرریسک‌ترین روش‌ها برای سرمایه‌گذاری است. به‌عنوان یک قاعده کلی، سرمایه‌گذاران نباید در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند، مگر اینکه یک دید حداقل 5 ساله به بازار داشته باشند.

همچنین نباید به‌هیچ‌وجه پولی که ازدست‌دادن آن آسیب زیادی به زندگی و دارایی‌های اساسی‌شان می‌زند را وارد بازار کنند. سرمایه گذاری در بازار نزولی و حتی بازارهایی که اصلا‌ح‌های جزئی را تجربه می‌کنند، برای پول استرس‌دار یک اشتباه بزرگ است.

این شرایط می‌تواند به‌طورکلی زندگی و دارایی‌های شما را به مرز نابودی بکشاند.

7. سرمایه‌گذاری روی سهام ارزشمند

بازار نزولی فرصتی است که در آن سرمایه‌گذاران می‌توانند استراتژی بسیار قوی و سودآوری را طراحی کنند.

برای این کار، باید بدانید دنبال چه چیزی هستید. سهام زیر قیمت ذاتی را در بازارهایی که کاهش ارزش زیادی دارند پیدا کنید و روی آینده آنها سرمایه‌گذاری کنید.

بیشتر بخوانید: سرمایه‌گذاری ارزشی چیست؟ (همراه نکات و ریسک‌ها)

به گفته وارن بافت در این شرایط خشک و تر باهم می‌سوزند و حتی شرکت‌های ارزشمند هم‌قیمت‌شان نزول می‌کند. درنتیجه به‌راحتی می‌توان از این بازار خرید‌های ارزشمندی انجام داد که با پایان بازار نزولی و شروع صعود آن، شما را به سود‌های کلان و بسیار مثبت می‌رساند.

8. خرید سهام تدافعی

صنایع تدافعی شامل شرکت‌هایی هستند که دوره‌های رونق و حتی رکود تاثیر خاصی روی آنها ندارند.

به این شرکت‌ها، شرکت‌های اساسی یا نیازهای اساسی یک جامعه هم گفته می‌شود. برای مثال صنعت غذا، دارو، شوینده‌ها و صنایعی مثل ارتباطات، حتی در شرایط رکود اقتصادی هم فروش خوبی خواهند داشت.

زیرا بخشی اعظمی از زندگی تمام مردم جامعه به این صنایع وابسته است و مصرف‌کنندگان نمی‌توانند مصرف خود را کاهش داده یا حذف کنند. در این صنایع، شرکت‌هایی که سود خوبی تقسیم می‌کنند را پیدا کنید و بدون توجه به شرایط کلی بازار، روی آنها سرمایه‌گذاری کنید.

9. فکر نکردن به بازار نزولی

آخرین استراتژی و روشی که برای سرمایه گذاری در بازار نزولی باید بیاموزید، تمرین صبر و فکر نکردن به بازار نزولی است.

اگر قصد ورود به بازارهای سرمایه‌گذاری را دارید، باید قبل از ورود بدانید که در تمام مدت سرمایه‌داری‌ ممکن است بارها و بارها با بازارهای نزولی مواجه شوید. طبق گزارش هارتفورد هاندز، از سال 1928 تا کنون، بیش از 26 بازار نزولی رخ‌داده است!

بازارهایی که برخی از آنها بلافاصله صعودی شده‌اند و بازارهایی که چندین ماه طول کشیده‌اند. بنابراین هیچ‌وقت ذهن خود را درگیر بازار نزولی نکنید. به‌خصوص اگر برای برنامه سرمایه‌گذاری بلند‌مدت دارید.

در نهایت تمام بازارهای نزولی روزی تبدیل به بازار صعودی خواهند شد و دوباره بازار نزولی را و تجربه می‌کنید. تنها کاری که باید بکنید این است که با آگاهی و استراتژی کارآمد و منعطف وارد بازار شوید و به این استراتژی پایبند بمانید.

جمع‌بندی

در این مطلب از بورسینس درباره بازارهای خرسی، شرایط  و منشأ به‌وجودآمدن این بازارها و قدم‌هایی که برای سرمایه گذاری در بازار نزولی باید برداشت با شما صحبت کردیم.

بازارهای نزولی ریسک بالایی دارند، اما می‌توان سود خوبی هم از آنها کسب کرد! البته تا زمانی که برنامه‌ریزی و صبر کافی برای سرمایه‌گذاری نداشته باشید، نمی‌توان به فکر سود‌های کلان باشید!

شما چه تجربه‌هایی از بازارهای نزولی دارید؟ آیا تابه‌حال در دام بازارهای نزولی بورس یا کریپتو افتاده‌اید؟ کدام یک از روش‌های سرمایه گذاری در بازار نزولی را در استراتژی خود دارید؟

تجربیات، اطلاعات و دانش شما می‌تواند تکمیل‌کننده این مطلب و راهنمای همراهان دیگر ما باشد. در بخش دیدگاه‌ها با ما در ارتباط باشید.

شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:

• می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
• در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید

برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

نام شرکت	ویژگی‌ها	امتیاز	لینک ثبت‌نام
کارگزاری آگاه	باشگاه مشتریان با جایزه نرم‌افزار معاملاتی پیشرفته دریافت اعتبار معاملاتی خرید آنلاین صندوق‌ سرمایه‌گذاری ثبت‌نام آنلاین برای کد بورسی

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

نام خدمات	ویژگی‌ها	لینک ثبت‌نام
دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال	دوره‌های حضوری + غیرحضوری شناخته‌شده‌ترین اساتید در سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته ارائه مدرک معتبر گذراندن دوره