ظهور توکن‌های غیر قابل تعویض (NFT) تحول بزرگی در بازار ارزهای دیجیتال بود.
این توکن‌ها اهمیت وجود بازارهایی مثل OpenSea و Rarible را هم بسیار برجسته‌تر کردند.
OpenSea و Rarible بازارهایی هستند که می‌توانید NFT ها را روی آنها خرید و فروش کنید.
غیر از OpenSea و Rarible، پلتفرم‌های دیگری نیز برای خرید و فروش NFT وجود دارند، مثلا Looks Rare.
عناوین مطلب:
اما در این مطلب به بررسی پلتفرم OpenSea یا Rarible می‌پردازیم.
توکن‌های غیرمثلی آزادی عمل بیشتری را برای سازندگان فراهم کرده است. آزادی‌هایی که مربوط به نحوه ساخت، انتقال، کسب درآمد و فروش این آثار است.
ایده اصلی پشت NFTها روی امکان ایجاد، تجارت و مالکیت دارایی‌های دیجیتال قابل تشخیص و تغییرناپذیر به وجود آمده است. این ایده درواقع بستری متنوع‌تر و همه‌گیرتر را فراهم می‌کند.
در نتیجه جای تعجب نیست اگر بازارهای NFT که نقش مهمی برای عملی کردن این ایده ایفا می‌کنند، ابزارهای مختلف و موقعیت‌های متعددی داشته باشند. از طرفی این بازارها برای موفقیت جنبش NFT بسیار مهم هستند.
بازارها را می‌توان بر اساس پلتفرم آنها دسته‌بندی کرد. همچنین این بازارها پلتفرم‌هایی دارند که به طور انتخابی به هنرمندان خود اجازه میدهند تا NFTها را فهرست کرده یا Mint کنند. از طرف دیگر برخی گزینه‌های دیگری هم در لیست بازارهای NFT قرار دارند که پلتفرمی ساده‌‌تر و فراگیر‌تر دارند.
تنوع این بازارها باعث می‌شود تقریبا هر کسی که صاحب یک NFT است بتواند در بازارهای مختلف توکن غیرمثلی خود را به فروش برساند.
در این مطلب تمرکز ما روی بازارهای OpenSea و Rarible است. این بازارها به خاطر سیستم نامحدودشان به عنوان بازارهای آزاد شناخته می‌شوند.
در ادامه قرار است نگاه جزئی‌تر و دقیق‌تر به ویژگی‌های هر یک از این دو بازار و تفاوت آنها داشته باشیم:
بازار OpenSea چیست؟
OpenSea یک بازار همتا به همتا است که برای کاربران NFT ساخته شده است.
بیشتر بخوانید: روش خرید NFT (روی پلتفرم Opensea)
این بازار زیرساخت موردنیاز برای ضرب و تجارت NFTها را فراهم می‌کند. خوبی این پلتفرم این است که بیشتر عملیات‌های خود را بر روی بلاک‌چین فعال می‌کند.
قبل از اینکه بتوانید NFTها را در OpenSea ایجاد کنید، نیازی به دانستن نحوه کدنویسی ندارید. همچنین هیچ الزام فنی برای استفاده از رابط تجاری آن وجود ندارد.
بیشتر بخوانید: چگونه بدون کدنویسی، یک توکن ERC20 ایجاد کنیم؟
به عبارت ساده، OpenSea یک گزینه ایده‌آل برای مبتدیان است. زیرا تمام فرآیندهای اصلی به‌اندازه کافی ساده هستند تا به طور یکپارچه اجرا شوند.
بررسی و مرور تاریخچه OpenSea، نشان می‌دهد که چگونه از یک بازار متمرکز بر کریپتوکیتیز در سال 2018 به یک مرکز پویاتر برای تجارت مجموعه‌های و پروژه‌های بزرگ‌تر NFT تبدیل شد.
آمارها نشان می‌دهد وب‌سایت OpenSea در فوریه 2022 بیش از 100 میلیون بازدیدکننده داشته است. این رقم برای یک بازار توکن غیرمثلی بدون شک رقمی بسیار قابل توجه است.
بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری در NFT؛ هر آنچه که باید بدانید!
بازار Rarible چیست؟
Rarible یک نرم‌افزار آنلاین است که ویژگی‌ها و امکانات زیادی را برای دارندگان توکن‌های غیرمثلی فراهم می‌کند.
این بازار پلتفرمی است که دارندگان NFT در آن می‌توانند دارایی‌های رمزنگاری شده خود را بفروشند یا منتشر کنند. مشابه بازار قبلی، Rarible فرآیند تجارت و توزیع همه دارایی‌ها را بدون نیاز به‌واسطه امکان‌پذیر و ساده می‌کند.
بیشتر بخوانید: پلتفرم Rarible چیست + آموزش ایجاد NFT در ریریبل
این بازار یک قالب تجاری شبیه به OpenSea اجرا می‌کند. در این قالب کاربران می‌توانند از طریق یک دروازه یکپارچه و همتا به همتا وارد بازار NFT شوند.
همچنین Rarible هم دارای یک اکوسیستم پویا است که انواع آیتم‌های دیجیتالی، از جمله آثار هنری، کلکسیون، دارایی‌های درون بازی و موارد دیگر را در خود جای‌داده است.
این بازار یک توکن بومی برای کنترل حاکمیت و اقتصاد خود، به نام RARI دارد. دارندگان RARI می‌توانند به طور خودکار در مورد تغییرات خط‌مشی و سایر تصمیمات مهم Rarible رای دهند. در ابتدا، RARI به‌صورت هفتگی بین کاربران فعال توزیع شد.
پس از اینکه جامعه به تخصیص بقیه توکن‌های RARI به پروژه‌هایی که بر اساس پروتکل Rarible ساخته می‌شوند، رای دادند، تخصیص این توکن در ژانویه 2022 متوقف شد.
بر اساس داده‌های DappRadar، پلتفرم Rarible در فوریه 2022 کمتر از 10000 کاربر منحصر به‌فرد داشته است.
بازار OpenSea یا Rarible؛ مسئله این است!
اکنون که درک اولیه‌ای از نحوه عملکرد OpenSea و Rarible دارید، اجازه دهید این دو را بر اساس خدمات و ویژگی‌های آنها مقایسه کنیم.
مهم‌ترین تفاوت میان بازار Rarible و OpenSea عملکرد‌ها، ویژگی‌ها و ابزاری است که در اختیار کاربران خود قرار میدهند.
خلاصه‌ای از این ویژگی‌ها شامل موارد زیر است:
1. پشتیبانی از چند بلاک‌چین
توجه داشته باشید که بازارهای NFT تقریباً همیشه زیرساخت‌های خود را بر اساس بلاک‌چین‌های خاص تنظیم می‌کنند.
در اصل، کاربران فقط می‌توانند با NFTها و پروژه‌های بومی بلاک‌چین‌های پشتیبانی شده توسط بازار NFT موردنظر تعامل داشته باشند. برای مثال، یک بازار مبتنی بر اتریوم از NFTهای مبتنی بر اتریوم پشتیبانی می‌کند.
بیشتر بخوانید: CNFT؛ همه چیز درباره NFTهای مبتنی بر کاردانو!
با این حال، بازارهای NFT تلاش می‌کنند دامنه عملیات خود را گسترش دهند. این کار را هم با ترکیب یک سیستم چند زنجیره در پلتفرم خود انجام میدهند. به این ترتیب کاربران می‌توانند اکوسیستم‌های NFT بیش از یک بلاک‌چین را در این بازارها معامله کنند.
این موضوع درباره هر دو بازار OpenSea و Rarible صادق است. هر دو اینها از سه بلاک‌چین استفاده می‌کنند تا کاربران بتوانند به NFTهای مختلف دسترسی داشته باشند.
- بلاک‌چین قابل دسترسی از بازار OpenSea: اتریوم، پالیگان و کلایتن
- بلاک‌چین قابل دسترسی از بازار Rarible: اتریوم، فلو و تزوس
در این بخش، هر دو بازار تلاش کرده‌اند تا به اقتصاد پرهیاهوی NFTهای اتریوم دسترسی داشته باشند. از طرفی دو اکوسیستم متفاوت اما نسبتا ارزان‌تر و کارآمد‌تر را هم برای کامل‌تر کردن دسترسی خود در نظر گرفته‌اند.
2. دسترسی به NFTها
بدون شک با یک جست‌وجوی مختصر در بازار توکن‌های مثلی متوجه خواهید شد که برخی از NFTها نسبت به دیگر نمونه‌های ارزش بیشتری دارند.
از طرفی، این توکن‌های غیرمثلی معمولا اکوسیستم فراگیرتری را انتخاب می‌کنند. اکوسیستمی که در آن کاربران می‌توانند تجارت و دسترسی گسترده‌تری داشته باشند.
OpenSea و Rarible نمونه‌های اصلی بازارهایی هستند که از طیف گسترده‌ای ازNFT ها را پشتیبانی می‌کنند. این توکن‌ها در دسته‌بندی‌ها و الگوهای رفتاری مشخصی تعیین شده‌اند و کاربران به راحتی می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند.
در هر دو پلتفرم، NFTهایی را خواهید یافت که در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:
- میم‌ها (Memes)
- کارت‌های تجاری (Trading cards)
- زمین‌های مجازی (Virtual lands)
- دارایی‌های درون بازی (In-game assets)
- کریپتو آرت (Crypto art)
- کلکیسون‌ها کریپتو (Collectibles)
- نام‌های دامنه (Domain names)
3. گزینه‌های پرداخت
ازآنجایی‌که این دو پلتفرم از مجموعه‌ای از بلاک‌چین‌های نسبتاً منحصر به‌فرد پشتیبانی می‌کنند، جای تعجب نیست که از سیستم‌های پرداحت مختلف استفاده کنند.
OpenSea، حداکثر 150 گزینه پرداخت پشتیبانی شده از جمله ETH ،WETH ،MATIC و KLAY دارد. Rarible به کاربران خود اجازه می‌دهد تا NFTها را فقط با FLOW ،XTZ و ETH خریداری کنند.
4. لیزی مینتینگ (Lazy minting)
ظهور تکنیک‌های لیزی مینتینگ (Lazy or gasless minting) این امکان را برای سازندگان فراهم کرده است تا بدون پرداخت هزینه‌های شبکه، NFT را ضرب کنند.
بیشتر بخوانید: چگونه توکن غیرقابل تعویض (NFT) ایجاد کنیم؟
تمام تراکنش‌ها و برخی فعالیت‌های انجام‌شده روی بلاک‌چین، هزینه‌هایی برای شبکه دارد. هزینه‌هایی که برای اعتبار سنج‌ها در نظر گرفته شده است تا جزئیات تراکنش‌ها را تأیید و به زنجیره‌های بلوکی اضافه کنند.
برای بلاک‌چینی مانند اتریوم که گرفتار تراکم شبکه است، هزینه‌های شبکه که به آن هزینه گس هم می‌گویند، می‌تواند به‌سرعت افزایش یابد. به طوری که ایجادNFTهای مبتنی بر اتریوم بسیار گران می‌شود.
بنابراین، منطقی است که بازارهای NFT به طور فزاینده‌ای از ویژگی کارمزد بدون گس استفاده می‌کنند که به سازندگان اجازه می‌دهد بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای، NFT را ضرب کنند.
با استفاده از این قابلیت می‌توانNFTها را بدون نگرانی از هزینه مربوطه ضرب کرد زیرا مسئولیت پرداخت هزینه‌های ضرب به‌صورت خودکار به خریدار منتقل می‌شود. جالب اینجاست که هم OpenSea و هم Rarible قابلیت ضرب بدون کارمزد را فعال کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: چگونه یک توکن NFT رایگان ایجاد کنیم؟
5. کارمزد معامله
به‌غیراز هزینه استخراج که به اعتبارسنجی شبکه پرداخت می‌شود، کاربران درصدی از درآمد حاصل از فروش NFT را به‌عنوان کمیسیون به بازار NFT پرداخت می‌کنند.
6. حق امتیاز
یکی دیگر از عناصر مهم در دنیای NFT، ایجاد حق امتیاز به‌عنوان یک مولد درآمد غیرفعال اضافی برای سازندگان است.
در حین استخراج NFTها، سازندگان می‌توانند شرطی را لحاظ کنند که به آنها اجازه می‌دهد درصدی از درآمد تولید شده در بازار ثانویه را دریافت کنند. در نتیجه هر زمان که NFTها در بازار ثانویه فروخته می‌شوند، خالق اصلی یک حق امتیاز از پیش تعیین شده دریافت می‌کند.
این حق امتیاز درست مشابه حق کپی رایت است. در OpenSea، حق امتیاز 10% ثابت است. این در حالی است که بازار Rarible آزادی عمل بیشتری را برای تعیین حق امتیاز در نظر گرفته است. هزینه‌های حق امتیاز در این بازار می‌تواند تا 50% توسط خالق اصلی تعیین شود.
7. عدم تمرکز
گفتیم که OpenSea و Rarible به زیرساخت‌های بلاک‌چین برای فعال‌کردن یک شبکه همتا به همتا از کاربران بدون واسطه متکی هستند.
بررسی‌ها و مقایسه‌ها درباره این دو بازار به ما نشان می‌دهد که Rarible سیستم غیرمتمرکز قوی‌تری را اجرا می‌کند. کاربران به جایگاه ذی‌نفعان ارتقا می‌یابند، به طوری که می‌توانند فعالانه در اداره و آینده پروژه مشارکت کنند.
Rarible زمانی که توکن RARI را راه‌اندازی کرد، مهم‌ترین قدم برای مشارکت کاربران در پلتفرم خود را برداشت. با استفاده از این توکن حکومتی را ایجاد کرد که امتیازات حکومتی یا قدرت رای را به دارندگان آن اختصاص می‌دهد.
بر خلاف سیستم غیرمتمرکز قوی‌تر که توسط Rarible اداره می‌شود، OpenSea یک مدل حکمرانی کاملاً غیرمتمرکز را اجرا نمی‌کند. زیرا هنوز زیرساخت‌های موردنیاز برای دموکراتیک کردن فرآیند تصمیم‌گیری را ندارد.
8. امنیت، شهرت و قابلیت اطمینان
هنگام برخورد با دارایی‌های دیجیتال، امنیت همیشه یک بحث اصلی است. همین امر در مورد دنیای نوپای NFT که مستعد هک و کلاهبرداری است هم صادق است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره واش تریدینگ (Wash Trading) و پولشویی در NFT ها
متاسفانه در کارنامه کاری OpenSea و Rarible نقطه‌های تاریکی به چشم می‌آید. درواقع به دلیل ماهیت باز این دو بازار، اطمینان از عدم فروش تقلبی‌ها و نقض قوانین حق چاپ دشوار است.
بااین‌حال، توسعه‌دهندگان این بازار همچنان تلاش می‌کنند سطح امنیت بازار را بالاتر ببرند.
جمع‌بندی
در این مطلب از دو بازار مهم و شناخته شده NFT صحبت کردیم. ویژگی‌های این دو را گفتیم، اما در نهایت همه چیز به ترجیحات شخصی و ابزارهایی که نیاز دارید، خلاصه می‌شود.
پس اگر قصد استفاده از این بازارها را دارید، پیش از ورود و استفاده، استراتژی و امکاناتی که می‌خواهید را مشخص کنید. این کار کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری و انتخاب بازار آسان‌تر شود.
مقالات مرتبط:
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: