اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) یک پروژه متن‌باز، غیرمتمرکز و بلاک‌چین محور است که از پلتفرم قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند.
توکن این پروژه ETC نام دارد که در زمان نوشتن این مقاله با قیمت 21.55$ و حجم بازار 2.9 میلیارد دلاری معامله می‌شود.
این نسخه از اتریوم در سال 2016 در نتیجه هک قراردادهای هوشمند اپلیکیشن غیرمتمرکزی با نام The DAO مستقر روی بلاک‌چینی که در آن زمان با نام اتریوم شناخته می‌شد شکل گرفت.
عناوین مطلب:
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره حمله هکری دائو (DAO Attack)
پس از آن، با رای اکثریت کاربران این بلاک‌چین برای معکوس سازی هک و بازگشت دارایی‌های سرقت شده، بلاک‌چین اتریوم اولیه به دو بلاک‌چین جدا فورک شد.
البته این جدا شدن بلاک‌چین‌ها از یک دیگر نه تنها از نظر فنی بلکه ریشه فلسفی نیز دارد. در آن زمان، پس از سرقت دارایی‌های کاربران، کاربران اتریوم اولیه به دو گروه تقسیم شدند.
گروه اول بر این اعتقاد بودند که “کد قانون است” ولی گروه دوم برنامه‌نویسان و ماینر‌ها که تعداد آن‌ها نیز کمتر بود، بر این مسئله که کسانی که در اپلیکیشن The DAO سرمایه گذاری کرده‌اند باید با عواقب آن نیز رو‌به رو شوند.
امروز شاهد نتیجه جدال این دو گروه هستیم، در آن زمان عمده انجمن اتریوم تصمیم گرفتند که تراکنش‌های مربوط به دارایی‌های سرقت شده را معکوس کنند. در نتیجه این معکوس سازی با هدف یک Bailout یا کمک مالی به سرمایه گذاران اپلیکیشن The DAO صورت گرفت.
این مسئله باعث شکل گیری نسخه جدیدی از اتریوم شد که امروز آن را با نام اتریوم اصلی می‌شناسیم، اتریوم قدیمی با نام اتریوم کلاسیک همچنان به کار خود ادامه می‌دهد.
چه کسی اتریوم کلاسیک را خلق کرد؟
یک برنامه نویس کامپیوتر روسی کانادایی به نام Vitalik Buterin یک Whitepaper در مورد اتریومی که امروز مشاهده می‌کنیم نوشت.
پس از آن اتریوم کلاسیک در تاریخ 20 جولای سال 2016 درست در زمانی که گروهی از توسعه دهندگان در مورد مسیر حرکت اتریوم مخالف بودند، این بلاک‌چین به وجود آمد.
نگاهی عمیق‌تر به اتریوم کلاسیک
اتریوم یک بلاک‌چین لایه 1 مانند بیت‌کوین است. اما وجود دو تفاوت عمده باعث تمایز آن‌ها شده، تفاوت کلیدی اول در معاملات ارزشی و تفاوت دوم قابلیت استفاده از آن به عنوان کامپیوتری است که قراردادهای هوشمند را اجرا می‌کند.
البته اتریومی که امروز آن را می‌شناسیم نیز از همین قابلیت استفاده می‌کند.
سیستم قراردادهای هوشمند از یک ساختار “اگر سپس اظهار” استفاده می‌کند. این سیستم بدان معناست، در صورتی که شرط “اگر” مهیا شود، اظهارات تعیین شده در پس آن نیز اجرا می‌شوند.
در حالت معکوس، در صورتی که شرط “اگر” تعیین شده مهیا نشود، ممکن است برای آن جریمه‌ای در نظر گرفته شود. این جریمه گاهی فقط به پرداخت کارمزد تراکنش خلاصه می‌شود و گاهی دارایی کاربر در قرارداد هوشمند به حالت قفل در می‌آیند.
برای درک قراردادهای هوشمند، نمونه معاملات املاک را در نظر بگیرید، اگر در قرارداد بین طرفین مبلغی باید در تاریخ مشخص واریز شود، ولی شخص واریز کننده مبلغ تعیین شده را واریز نکند، قرارداد باطل می‌شود.
سیستم قراردادهای هوشمند نیز چنین هستند. این قرارداد‌ها معمولا روی لجر‌های توزیع شده یا شبکه‌های بلاک‌چینی قرار می‌گیرند. یک لجر توزیع شده (Distributed ledger) مانند یک مخزن تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند مختلف عمل می‌کند. در این مخزن، داده‌ها و اطلاعات به شکل غیرمتمرکز در مناطق مختلف جهان نگهداری می‌شوند.
بیشتر بخوانید: دفتر کل توزیع شده یا DLT چیست و چه کاربردی دارد؟
در قراردادهای هوشمند، توافق بین خریدار و فروشنده به صورت خطوط کد‌های اسکریپتی نوشته می‌شود. این کد‌ها پس از قرار گرفتن روی بلاک‌چین (Deploy) با توجه به شرایط تعیین شده در داخل قرارداد، به حالت خود اجرا در می‌آیند.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید هیچ نیازی به نظاره‌گر بیرونی یا سانسور اطلاعات توسط یک سازمان مرکزی وجود ندارد. در صورتی که قرارداد هوشمند بدون باگ نوشته شود، کد‌ها همه چیز را کنترل می‌کنند و نگرانی بابت ویرایش آن‌ها نیز وجود نخواهد داشت چرا که قراردادهای هوشمند پس از استقرار روی بلاک‌چین قابل ویرایش نخواهند بود.
بیشتر بخوانید: چرخه زندگی قرارداد هوشمند چیست؟
تاریخچه اتریوم کلاسیک
در ابتدا بلاک‌چین اتریوم به عنوان شبکه‌ای با یک توکن استقرار پیدا کرد. در این شبکه تراکنش‌ها با استفاده از توکن‌های Ether پردازش می‌شدند و امکان استفاده از توکن دیگری وجود نداشت.
اما شبکه جدید توسط سیستم عرضه اولیه خود توانست به سرعت در بین طرفداران کریپتو جای خود را پیدا کند. در شبکه جدید تیم‌های متفاوتی از این پلتفرم برای عرضه توکن‌های خودشان استفاده می‌کردند.
یکی از عرضه‌های اولیه محبوب آن زمان پروژه‌ای با نام The DAO بود که به عنوان یک پلتفرم سرمایه گذاری تجاری غیرمتمرکز، سرمایه‌گذاران روی دارایی‌هایی که برای سرمایه‌گذاری در آن تمایل داشتند رای گیری می‌کردند.
این پروژه با فاصله کمی توانست از 18000 سرمایه‌گذار بیش از 11 میلیون توکن اتریوم دریافت کند. اما پس از آن یک هکر (یا گروهی از هکر‌ها) ناشناس با کشف یک باگ در قرارداد هوشمند این پروژه توانستند حدود یک سوم از توکن‌های اتریوم واریز شده در این پلتفرم را برداشت کنند.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دائو (DAO) + معرفی پروژه‌های معروف آن
با توجه به مقیاس سرقت، بسیاری از سرمایه‌گذاران درخواست تراکنش معکوس دارایی‌های سرقت شده را برای نجات سرمایه‌گذاران داشتند. در عین حال گروهی دیگر مخالف این کار بودند چرا که این مسئله می‌توانست در آینده نیز تکرار شود.
در نتیجه این رای‌گیری، بلاک‌چین اتریوم به دو شبکه مجزا تقسیم شد، شبکه جدید از نام اتریوم و توکن ETH یا Ether به عنوان ارز اصلی خود استفاده کرد در حالی که نسخه قدیمی با نام اتریوم کلاسیک شناخته شد و از توکن‌های ETC در شبکه خود استفاده می‌کند.
عملکرد اتریوم کلاسیک
اتریوم کلاسیک نیز مانند اتریوم فعلی از مکانیزم اجماع اثبات کار یا POW استفاده می‌کند.
همان‌طور که می‌دانید در این روش برای پردازش یک تراکنش، به قدرت محاسباتی زیادی نیاز است. ماینر‌هایی که تراکنش‌های شبکه را تایید و به زنجیره اضافه می‌کنند، در ازای کار خود توکن‌های ETC دریافت خواهند کرد.
کاربران نیز می‌توانند مانند سایر بلاکچینهای موجود، توکن‌های ETC را ارسال و دریافت کنند. شما برای تعامل با اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موجود بربستر اتریوم کلاسیک باید از توکن ETC استفاده کنید.
اوج شاخص TVL این پروژه از 500 میلیون دلار فراتر نرفته و در حال حاضر حدود 132 میلیون دلار برآورد می‌شود. این مسئله به ما نشان می‌دهد اتریوم کلاسیک در یک چرخه افولی در حال نابودی قرار دارد.
خط زمانی رویداد‌ها
در اینجا یک خط زمانی (Timeline) از همه اتفاقاتی که قبل و بعد از جدایی اتریوم اتفاق افتاده است را شرح می‌دهیم:
- جولای 2015: شبکه Mainnet اتریوم عرضه شد.
- می 2016: یک حفره امنیتی در کد‌های اپلیکیشن غیرمتمرکز سرمایه‌گذاری تجاری با نام The DAO کشف شد.
- جوئن 2016: 50 میلیون دلار توکن‌های اتر از اپلیکیشن The DAO سرقت شد. عدم توافق بین انجمن اتریوم باعث Hard Fork اتریوم شد که در نتیجه آن، اتریوم اولیه به عنوان اتریوم کلاسیک شناخته شد.
- مارس 2017: انجمن اتریوم کلاسیک از سیاست پولی عرضه محدود مانند بیت‌کوین استقبال کرد که در نتیجه آن، تعداد کل توکن‌های ETC به 210 میلیون واحد محدود شد.
- ژانویه 2019 تا نوامبر 2020: اتریوم کلاسیک هدف حمله 51% قرار گرفت.
- دسامبر 2020: توسعه دهندگان این بلاک‌چین از روش MESS (روش امتیازدهی موضوع نمایی اصلاح شده) برای مبارزه علیه حملات استفاده کردند. در این روش سازماندهی، مجدد بلاک‌های بزرگ داده در بلاک‌چین تا 31 برابر گرانتر تمام می‌شوند.
مشکلات اتریوم کلاسیک
علی‌رغم پشتیبانی اتریوم و اتریوم کلاسیک از قراردادهای هوشمند، اما اتریوم توانسته محبوبیت و رسمیت بیشتری نسبت به نسخه قدیمی خود به دست بیاورد.
اکنون اتریوم از نظر حجم بازار به عنوان دومین بلاک‌چین بزرگ دنیای کریپتو شناخته می‌شود.
این بلاک‌چین در حال حاضر فقط 15 تراکنش را در ثانیه پردازش می‌کند، در مقایسه با شبکه پرداخت ویزا که می‌تواند بیش از هزار تراکنش را در ثانیه پردازش کند، مقیاس‌پذیری سیستم انتقال و پرداخت اتریوم کلاسیک همچنان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های آن محسوب می‌شود.
بیشتر بخوانید: ZK-Rollup؛ راهکاری برای بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم!
مشکل دیگر این بلاک‌چین در امنیت قراردادهای هوشمند آن است. از آن‌جایی که اتریوم کلاسیک قبل از فورک خود یک حمله بزرگ و سرقت میلیون‌ها دلار دارایی‌ها کاربران خود را تجربه کرده، این مسئله استفاده از قراردادهای هوشمند این پلتفرم را برای اهداف بزرگ و پروتکل‌های مالی باز می‌دارد.
اما مسئله امنیت فقط در قراردادهای هوشمند این بلاک‌چین خلاصه نمی‌شود. با توجه به حملات گسترده 51% که به این بلاک‌چین صورت گرفته است، احتمال بروز چنین حملاتی همچنان به عنوان یک خطر بالقوه برای آن باقیست.
دلیل بروز چنین حملاتی را باید در کاهش تعداد ماینر‌ها و قدرت شبکه این بلاک‌چین دانست. در این وضعیت، برای انجام یک حمله 51% موفق و در اختیار گرفتن 51 درصد قدرت شبکه، به قدرت پردازش کمتری نیاز خواهد بود.
آینده اتریوم کلاسیک
مسیر و دور نمای این پروژه نسبت به فرزند خود یعنی اتریوم چندان امیدوار کننده نیست.
اتریوم در حال حاضر به عنوان نسخه بهتر این بلاک‌چین شناخته می‌شود از این رو از رسمیت بیشتری برخوردار است. اما مشکلات امنیتی اتریوم کلاسیک نیز از طرف دیگر هر گونه فرصت رشد را در آن از بین می‌برد.
داستان از آن‌جایی شروع می‌شود که در هنگام فورک اتریوم و دو دسته شدن انجمن آن، یکی از اینفلوئنسر‌های کلیدی این پروژه نیز به فورک آن پیوست، این مسئله شامل بسیاری از متحدان تجاری اتریوم نیز می‌شد. بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند مایکروسافت که به دنبال اتخاذ اتریوم برای پروژه‌های خود بودند نیز به استفاده از اتریوم جدید روی آوردند.
به دلیل هک‌ها و حفره‌های امنیتی اتریوم کلاسیک، سرمایه‌گذاران بسیاری در طی این سال‌ها اعتماد خود را نسبت این بلاک‌چین از دست داده‌اند. این وضعیت حداقل تا زمانی که اتریوم کلاسیک کد‌های خود را دوباره توسعه و اصلاح کند ادامه خواهد داشت.
با این حال، قراردادهای هوشمند و مشکلات امنیتی آن همچنان به عنوان یکی از معضلات اصلی آن، مانع رشد فضای DApp اتریوم کلاسیک می‌شود.
بیشتر بخوانید: بلاک‌چین چگونه توسعه پیدا می‌کند؟ 8 گام برای توسعه بلاک‌چین
با مراجعه به وضعیت بازار این بلاک‌چین، علی‌رغم شاخص TVL پایین آن، حجم بازار این پروژه قابل چشم‌پوشی نیست. در زمان نوشتن این مقاله، حجم بازار اتریوم کلاسیک کمی کمتر از 3 میلیارد دلار برآورد می‌شود که این مسئله توانسته آن را در جایگاه 28 ارزهای دیجیتال حفظ کند.
اهداف اتریوم کلاسیک
از زمان جدایی اتریوم و اتریوم کلاسیک و انجمن آن‌ها از یک دیگر، ETC ارتقا‌ها و به‌روز رسانی‌های زیادی را تجربه کرده است. هدف این پروژه همچنان تبدیل شدن به یک شبکه پرداخت جهانی توسط قراردادهای هوشمند آن و بدون نیاز به حاکمیت متمرکز است.
مانند اغلب ارزهای دیجیتال، اتریوم کلاسیک احتمالا به عنوان راهی برای حفظ ارزش استفاده شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران اتریوم کلاسیک را خریداری و به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلند مدت و راهی برای حفظ ارزش دارایی‌های فیات خود آن را هودل می‌کنند.
بیشتر بخوانید: چگونه هولدر (Holder) بهتری در بازار ارزهای دیجیتال باشیم؟
تحلیل قیمتی ETC
در زمان نوشتن این مقاله، کوین ETC از سقف قیمتی خود یعنی 166.44 حدود 87% فاصله دارد که سرمایه‌گذارانی که تا بازه زمانی شش ماه قبل، روی این پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا 50% در ضرر هستند.
در بازه بلند مدت، سرمایه‌گذاران یکساله این ارز همچنان تا 60 درصد در ضرر و دو ساله تا 114 درصد در سود هستند.
اما با توجه به وضعیت فعلی بازار کریپتو و گرایش نزولی آن، همه اندیکاتور‌های روزانه و هفتگی، فروش عمده این ارز را به ما نشان می‌دهند.
استخراج ETC
با توجه به مکانیزم اجماع Proof Of Work این بلاک‌چین، وجود ماینر برای بلاک‌چین ETC حیاتی است.
در این بلاک‌چین کوین‌های جدید هر 15 ثانیه وارد چرخه می‌شوند که پاداش ماینر‌ها نیز با گذشت زمان کاهش پیدا می‌کند.
اتریوم کلاسیک سیستم ضد تورمی مخصوص به خود را دارد. در بلاک‌چین بیت‌کوین با گذشت هر 210,000 بلاک، پاداش ماینر‌ها نصف می‌شود (رویداد هاوینگ).
برای مثال پس از گذشت آخرین دوره، پاداش ماینر‌های این بلاک‌چین از 4 واحد ETC به 3.2 ETC کاهش پیدا کرد. در دوره بعد این رقم از 3.2 به 2.56 ETC کاهش پیدا می‌کند.
نکته دیگری که باید در مورد استخراج و توکنومیک این بلاک‌چین مرتبط با متغیر سختی شبکه بدانید این است که قوانین شبکه برای Network Difficulty متغیر است. با تغییر تعداد ماینر‌های این بلاک‌چین، میزان سختی شبکه نیز تغییر می‌کند.
با کاهش تعداد ماینر‌ها، سختی شبکه نیز کاهش پیدا می‌کند که در پی آن سرعت ماین بلاک‌ها افزایش می‌یابد. این فرمول به صورت معکوس نیز صدق می‌کند و با افزایش تعداد ماینر‌ها، سختی شبکه نیز به اوج خود می‌رسد.
الگوریتم مورد استفاده اتریوم کلاسیک Etchash نام دارد که با اغلب دستگاه‌های استخراج فعلی ناسازگار است. یکی از گزینه‌های موجود برای استخراج این ارز استفاده از کارت‌های گرافیک کامپیوتر است. در نظر داشته باشید که امکان استخراج این ارز توسط CPU وجود ندارد.
یک کارت گرافیک مدل GeForce RTX 3070 Ti در بازار فعلی به صورت میانگین حدود 35 میلیون تومان قیمت دارد که در الگوریتم Etchash در هر ثانیه 80 مگاهش (Mh/s) تولید می‌کند. بدون در نظر گرفتن هزینه برق و کارمزد استخر‌ها، سود استخراج توسط این کانفیگ در ساعت 0.05$ خواهد بود و متعاقبا در روز 1.24$ و در ماه 37.32$ برآورد می‌شود.
با در نظر گرفتن قیمت دلار 32 هزار تومانی، درآمد ماهیانه شما از استخراج این ارز توسط کارت گرافیک عنوان شده 1,194,240 تومان خواهد بود که هزینه برق و کارمزد استخر در آن محاسبه نشده است. این قیمت براساس اتریوم کلاسیک 22 دلاری محاسبه شده است (اواسط خرداد 1401).
بیشتر بخوانید: معرفی بهترین کیف پول‌های اتریوم کلاسیک (ETC)
نتیجه گیری
با جدا شدن اتریوم و اتریوم کلاسیک از یک دیگر، بخش عمده توسعه‌دهندگان و شرکای تجاری این پروژه نیز با هارد فورک آن همراه شدند. در فورک جدید اتریوم، نه تنها دارایی‌های به سرقت رفته کاربران پروژه The DAO به آن‌ها بازگردانده شد بلکه توکن ETH اتریوم جدید نیز ارزش زیادی پیدا کرد.
در بازار فعلی، بین قیمت اتریوم و اتریوم کلاسیک می‌توان همبستگی مثبت یافت با این حال همیشه این‌گونه نیست. با افزایش اتریوم به کانال 4000 دلار، اتریوم کلاسیک نیز رشد زیادی را تجربه کرد اما به دلیل اکوسیستم ضعیف آن و موارد استفاده محدود این پروژه، قیمت آن به سرعت با دیوار فروش مواجه شد.
مانند هر پروژه دیگری، توصیه ما انجام تحقیقات کافی و سپس سرمایه گذاری در آن است. با توجه به اطلاعات ارائه شده در این مقاله، تا زمانی که نقشه راه آینده این بلاک‌چین به شکل واضح بر مشکلات آن غلبه نکند، سرمایه گذاری روی آن با ریسک بالایی همراه خواهد بود.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: