ارزهای دیجیتال همیشه بی‌ثبات و پر نوسان بوده‌اند که بسته به شرایط بازار و عرضه و تقاضا ممکن است این بی‌ثباتی شدت بگیرد؛ به همین دلیل سرمایه‌گذاری در این بازار از ریسک بالاتری برخوردار است.
بیشتر بخوانید: چرا بازار ارزهای دیجیتال، نوسانات زیادی دارد؟
استیبل کوین‌ها (Stablecoins) دقیقاً برعکس ارزهای دیجیتال عمل می‌کنند. این کوین‌ها نوعی ارز دیجیتال ثابت هستند که به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که قیمت آن‌ها از ثبات بیشتری برخوردار است و کمتر دستخوش شرایط بازار می‌شوند.
عناوین مطلب:
استیبل کوین‌های الگوریتمی (Algorithmic Stablecoin) نیز یکی از زیر شاخه‌های استیبل کوین‌ها هستند که از الگوریتم‌های خاصی برای انجام خودکار معاملات استفاده می‌کند.
استیبل کوین چیست؟
گزارش‌ها حاکی از آن است که عرضه کل استیبل کوین‌ها با رشد 493 درصدی از 5/9 میلیارد دلار در سال 2020 به بیش از 35 میلیارد دلار در آغاز سال 2021 رسیده است. در عین حال، استفاده از استیبل کوین‌ها نیز بین اکتبر 2020 و اکتبر 2021 شاهد رشد 500 درصدی بوده است.
استیبل کوین‌ها، معاملات صرافی‌های ارز دیجیتال را به صرفه‌تر کرده و همچنین فعالیت‌هایی مانند استیکینگ و وام‌دهی را در این شبکه‌ها تسهیل می‌کنند.
علاوه بر این، تریدر‌ها می‌توانند ارزهای فیات را با یکی از استیبل کوین‌ها مبادله کرده و سپس از آن‌ها برای خرید و فروش ارز دیجیتال استفاده کنند که تا حد قابل توجهی هزینه تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد.
استیبل کوین‌های الگوریتمی چه هستند؟
نوع دیگری از Stablecoinها که در چند سال اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است، algorithmic stablecoin است.
این‌گونه از استیبل کوین‌ها ممکن است برخی از دارایی‌ها را جهت حفظ ارزش خود ذخیره کنند؛ اما در کل بیشتر از همه به یک الگوریتم متکی هستند و به همین دلیل به آن‌ها استیبل کوین‌های الگوریتمی می‌گویند.
عرضه کل algorithmic stablecoins توسط یک الگوریتم کنترل می‌شود و شرکت‌کنندگان می‌توانند از طریق قراردادهای هوشمند این استیبل کوین‌ها را مبادله کنند. به علاوه، با فروش یا خرید هر استیبل کوین الگوریتمی، عرضه کل نیز افزایش یا کاهش می‌یابد.
algorithmic stablecoins جدیداً توجه کاربران زیادی را به خود جلب کرده‌اند؛ به خصوص پس از افت شدیدی که TerraUSD اخیراً تجربه کرد. طی اتفاقاتی که پیش آمد، TerraUSD پیوند خود را با ارز بومی خود LUNA از دست داد که منجر به افت چشمگیر قیمت آن شد.
در دو هفته اخیر قیمت لونا به طور ناگهانی از 92 دلار به 0/00015 دلار سقوط کرد!
نحوه عملکرد استیبل کوین‌های الگوریتمی
یک algorithmic stablecoin از طریق مکانیسم‌های خرید و فروش دارایی مرجع یا مشتقات آن، قیمت خود را تثبیت می‌کند.
این استیبل کوین همچنین از یک پروتکل ارز دیجیتال مبتنی بر اتریوم نیز استفاده می‌کند که در صورت افزایش قیمت، سکه بیشتر صادر می‌کند و در صورت کاهش قیمت نیز آن‌ها را از بازار جمع‌آوری کرده و می‌سوزاند.
به طور کلی، نحوه عملکرد استیبل کوین‌های الگوریتمی به صورت زیر است:
- شبکه به منظور برقراری ارتباط با خارج از بلاک‌چین به یک قرارداد اوراکل (oracle contract) برای کمک به قرارداد هوشمند نیاز دارد. این قرارداد اوراکل دریافت قیمت استیبل کوین الگوریتمی را از صرافی‌های مختلف تسهیل می‌کند.
- در مرحله بعدی، قیمت این کوین به صورت دوره‌ای (هر 24 ساعت) به یک «rebase contract» منتقل می‌شود و این قرارداد تعیین می‌کند که آیا عرضه باید کاهش یابد یا افزایش!
- در نهایت این قرارداد، شروع به محاسبه تعداد توکن‌هایی می‌کند که باید از کیف پول هر کاربر مرتبط با قرارداد سوزانده شود.
بیشتر بخوانید: توکن سوزی یا سوزاندن توکن (Token Burning) چیست؟
استیبل کوین‌های الگوریتمی چه ویژگی‌هایی دارند؟
هدف اصلی یک algorithmic stablecoin این است که به معامله گران کمک کند تا مبادله‌های خود را راحت‌تر و با کارمزد کمتر انجام دهند.
برخی از ویژگی‌های استیبل کوین‌های الگوریتمی عبارت‌اند از:
- نوسانات محدود: استیبل کوین‌ها به دلیل نوسانات محدود قیمت و همچنین راحتی استفاده برای تمامی سرمایه‌گذاران، دارایی‌های ایده الی برای تریدر‌ها هستند. از استیبل کوین‌های الگوریتمی همچنین می‌توان در سراسر جهان و برای تراکنش‌های مختلف استفاده کرد. جدای از این‌ها، این استیبل کوین‌ها تنوع وثیقه‌ای نیز دارند که مقاومت آن‌ها در برابر تورم و بی‌ثباتی بازار را تشدید می‌کند.
- واکنش‌های پاسخگو به بازار: پارامترهای الگوریتم که در قراردادهای هوشمند کدگذاری شده‌اند، واکنش خودکار به داده‌های بازار را بدون دخالت مستقیم و دستی تضمین می‌کنند. هدف این پارامترها، تثبیت عرضه و تقاضای بازار برای این توکن‌ها پس از ارزیابی شرایط بازار است.
- امنیت: استیبل کوین‌های الگوریتمی نیز مانند بسیاری از ارزهای دیجیتال از امنیت بالایی برخوردار هستند. این کوین‌ها را می‌توان در تمامی کیف پول‌های ارز دیجیتال ذخیره و با استفاده از کلید‌های خصوصی امنیت آن‌ها را تضمین کرد. این استیبل کوین‌ها همانند ارزهای دیجیتال طراحی شده‌اند و مانند کریپتوها تنها دارندگان کلید‌های خصوصی، توانایی دسترسی به آن‌ها را خواهند داشت.
معایب استفاده از استیبل کوین‌های الگوریتمی
علی‌رغم تمامی مزایای algorithmic stablecoins و ثبات آن‌ها در بازار، این توکن‌ها معایب و ریسک خود را نیز دارند.
اگرچه این استیبل کوین‌ها نسبت به ارزهای دیجیتال رایج نوسان کمتری دارند اما لازم به ذکر است که بسیاری از این استیبل کوین‌ها توسط هیچ دارایی دیگری پشتیبانی نمی‌شوند.
هدف از طراحی algorithmic stablecoins حفظ ثبات قیمت از طریق اقداماتی است که با سیستم تعامل دارند؛ البته این مکانیسم ممکن است با شکست مواجه شود چرا که سرمایه‌گذاران انگیزه زیادی برای خرید توکن‌های ثانوی ندارند که بتواند قیمت استیبل کوین‌ها را به ارزش ثابت خود بازگرداند.
سایر معایب استفاده از استیبل کوین‌های الگوریتمی به صورت زیر است:
استیبل کوین‌ها تحت تأثیر ریسک بازار قرار می‌گیرند: استیبل کوین‌های الگوریتمی هر بار که بازار دچار نوسان می‌شود با خطر کاهش و افزایش عرضه مواجه می‌شوند. در مواردی که قیمت دارایی دیجیتال از قیمت ارزش‌گذاری شده بیشتر باشد، توکن‌های بیشتری توسط الگوریتم تولید می‌شوند. توکن‌های جدید در شبکه گردش می‌کنند و در نهایت توسط معامله گران خریداری می‌شوند.
از طرفی هم اگر قیمت توکن‌ها کمتر از قیمت ارزش‌گذاری شده باشد، الگوریتم توکن‌ها را می‌سوزاند. این کاهش عرضه با پرداخت اوراق قرضه به خریداران جبران می‌شود که آن‌ها نیز تنها زمانی که قیمت بالاتر از قیمت ارزش‌گذاری باشد، پاداش خود را دریافت می‌کنند.
قراردادهای هوشمند اوراکل: تکیه بر فناوری اوراکل‌ها یک گلوگاه اطلاعاتی ایجاد می‌کند، چون‌که بلاک‌چین‌ها نمی‌توانند به داده‌های خارج از پروتکل دسترسی پیدا کنند. اوراکل‌ها برای به دست آوردن قیمت‌ها از صرافی‌ها، مقایسه قیمت‌ها و همچنین تنظیم سیستم برای حفظ تعادل استفاده می‌شوند.
علاوه بر این، داده‌های به دست آمده نیز باید مطابق قیمت فعلی دقیق باشند؛ اما حفظ دقت اوراکل‌ها نیز خود چالش بزرگی برای مدیران یک پروژه به شمار می‌رود.
- جداسازی pegها
جداسازی pegها (Peg Separation) زمانی رخ می‌دهد که یک زنجیره (چین) از بلاک‌چین اصلی جدا شود که بدترین اتفاق ممکن برای هر استیبل کوین محسوب می‌شود. چرا که می‌تواند به کلی استیبل کوین‌های الگوریتمی را بی‌ثبات کرده و باعث نوسانات شدید قیمتی شود.
بیشتر بخوانید: 4 ارز دیجیتال با ارزش پایدار و بدون نوسان
انواع استیبل کوین‌های الگوریتمی
اگرچه اغلب استیبل کوین‌های الگوریتمی ویژگی‌های متفاوتی دارند اما معمولاً از پروژه‌های مشابهی پیروی می‌کنند. در ادامه انواع مختلف استیبل کوین‌های الگوریتمی آورده شده است:
1. Rebasing Algorithmic Stablecoins: این نوع استیبل کوین‌ها، با تغییر پایه استیبل کوین‌های الگوریتمی، ارزش آن‌ها را ثابت نگه می‌دارند. الگوریتم در مکانیسم rebase به طور خودکار زمانی که قیمت به زیر 1 دلار کاهش می‌یابد، عرضه توکن‌ها را کاهش می‌دهد و زمانی هم که قیمت از حد خاصی بالاتر رفت نیز، سکه‌های بیشتری صادر می‌کند. این مکانیسم، ارزش سکه‌ها را بدون توجه به شرایط بازار حفظ می‌کند.
2. Seigniorage Algorithmic Stablecoins: در استیبل کوین‌های الگوریتمی Seigniorage، دو توکن در شبکه وجود دارد؛ یک توکن با کشش عرضه (supply-elastic) و توکن دوم برای سهام سرمایه‌گذاری. دارندگان توکن‌های دومی تنها گیرندگان پاداش‌های تورمی (از افزایش عرضه مثبت) هستند و فشار کاهش قیمت نیز بر آن‌هاست.
3. Over-Collateralized Algorithmic Stablecoins: استیبل کوین‌های الگوریتمی Over-Collateralized، به تعداد زیادی ارز دیجیتال در شبکه نیاز دارند تا آن‌ها را به عنوان ذخیره‌ای برای انتشار تعداد کمتری از استیبل کوین‌ها نگه‌داری کنند. این کار به عنوان محافظی در برابر نوسانات قیمت انجام می‌شود.
نمونه‌ای از این نوع استیبل کوین، توکن DAI پروژه MakerDAO است که با ارز دیجیتال اتریوم وثیقه شده است. این استیبل کوین به حداقل 150 درصد وثیقه نیاز دارد؛ یعنی اگر قیمت ارز دیجیتال اصلی به اندازه کافی پایین بیاید، استیبل کوین‌ها هم به طور خودکار نقد می‌شوند.
4. Fractional Algorithmic Stablecoins: استیبل کوین‌های الگوریتمی Fractional تا حدی به استیبل کوین‌های مورد قبلی شباهت دارند و هم توسط وثیقه سازی دارایی و هم الگوریتم‌های رمزنگاری پشتیبانی می‌شوند. یکی از استیبل کوین‌های الگوریتمی Fractional، استیبل کوین Frax است. این پروتکل از دو توکن مختلف استفاده می‌کند، یکی استیبل کوین Frax و دومی Frax Share.
بهترین استیبل کوین‌های الگوریتمی
در ادامه چهار مورد از بهترین استیبل کوین‌های الگوریتمی را بررسی خواهیم کرد:
- DefiDollar (DUSD): استیبل کوین DefiDollar یکی از نمونه‌های بارز Algorithmic Stablecoins است. هدف DefiDollar این است که شاخصی برای سایر استیبل کوین‌هایی باشد که از امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) برای ثبات قیمت استفاده می‌کنند. این استیبل کوین همچنین قصد دارد به نسبت وثیقه‌های کاربران بپردازد تا از آن‌ها در برابر ریسک توقیف دارایی، ریسک بانکی و غیره محافظت کند.
- Empty Set Dollar (ESD): استیبل کوین Empty Set Dollar ترکیبی از تمرکززدایی، مکانیسم‌های پروتکل جدید و ترکیب‌پذیری را ارائه می‌دهد و به همین دلیل به یک بخش مرکزی برای فضای DeFi تبدیل شده است. ESD یک استیبل کوین و همچنین یک اوراکل است که از مکانیسم‌های پروتکل جدید برای غلبه بر ریزش توکن‌های rebasing استفاده می‌کند.
دارندگان توکن‌های ESD در صورتی که تمایل به فعالیت در حفظ قیمت این توکن نداشته باشند، می‌توانند از توکن‌های خود در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز استفاده کنند یا آن‌ها را مانند سایر ارزهای دیجیتال در کیف پول خود نگه‌داری کنند.
- فراکس (FRAX): فراکس قصد دارد به عنوان یک بازار پول دیفای عمل کند و خدماتی مانند ضرب و بازخرید استیبل کوین‌های FRAX ارائه دهد و همچنین امکان استیک توکن‌های نقدینگی در صرافی‌های مختلف از جمله Uniswap را هم فراهم می‌کند.
- Ampleforth (AMPL): آمپلفورث یک استیبل کوین غیرمتمرکز است که ثبات قیمت را از طریق عرضه انعطاف‌پذیر حفظ می‌کند. در این پلتفرم، Rebasing برای تنظیم عرضه روزانه توکن‌های AMPL استفاده می‌شود و به این ترتیب، ثبات قیمت بهتری را نسبت به استیبل کوین‌های با عرضه ثابت، فراهم می‌کند.
چرا LUNA سقوط کرد؟
یکی از بدترین سقوط قیمت کریپتوها تا به امروز، در آوریل 2022 با سقوط ارز دیجیتال LUNA اتفاق افتاد. اگرچه در این چند سال، ارزهای دیجیتال زیادی دچار ضرر‌های بسیار بزرگی شده‌اند اما استیبل کوین TerraUSD و توکن بومی‌اش LUNA شکست خیلی بزرگ‌تری را تجربه کردند.
ترا در دو هفته اخیر شاهد کاهش شدید ارزش خود از 10 میلیارد دلار به 1 میلیارد دلار بود. هم‌زمان با انتشار خبر سقوط آن در سایت‌های مرتبط با کریپتو، استیبل کوین‌های الگوریتمی نیز مورد توجه عموم قرار گرفتند.
Terra برای حفظ ارزش خود از توکن ثانویه شبکه خود، توکن LUNA استفاده می‌کرد. هر بار که هر توکن ترا به قیمت بالای 1 دلار افزایش می‌یابد، سرمایه‌گذاران آن را به شبکه فروخته و در ازای آن توکن‌های لونا دریافت می‌کنند.
همچنین زمانی که قیمت ترا به کمتر از 1 دلار برسد نیز کاربران می‌توانند توکن‌های لونا خود را فروخته و در ازای آن 1 توکن ترا دریافت کنند.
پیش‌تر بسیاری از مردم UST را به دلیل پروتکل Anchor خریداری می‌کردند. در پروتکل Anchor، کاربران با پس‌انداز دارایی‌های ارز دیجیتال خود بازدهی 20 درصدی خواهند داشت؛ به این ترتیب، کاربران بسیاری ترا را خریداری کرده و در Anchor پس‌انداز می‌کردند.
در ماه مارس سال جاری، اخباری مبنی بر جایگزینی بازدهی 20 درصدی با نرخی متغیر در پروتکل Anchor منتشر شد. به دنبال آن، سرمایه‌گذاران به صورت دسته‌جمعی توکن‌های UST را از این پروتکل خارج کردند.
در نتیجه موجی از وحشت، معامله گران شروع به فروش توکن‌های UST و LUNA کردند. دسته‌ای از سرمایه‌گذاران نیز توکن‌های ترا را با سایر استیبل کوین‌ها مبادله کردند.
اخباری که به تازگی منتشر شده است، حاکی از آن است که بنیان‌گذاران استیبل کوین ترا قصد دارند با ایجاد یک هارد فورک، مشکل به وجود آمده را حل کنند. با این حال باید دید که این هارد فورک جدید چه تأثیری روی این استیبل کوین خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: مفهوم فورک در ارزهای دیجیتال چیست؟
جمع‌بندی
استیبل کوین‌ها به عنوان شکلی جدید و ایمن‌تر از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال در نظر گرفته می‌شوند. با این حال، استیبل کوین‌های الگوریتمی تا حدودی متفاوت هستند چرا که برای ثابت نگه داشتن ارزش خود به الگوریتم‌های پیچیده‌ای متکی هستند.
اتفاقات اخیری که برای لونا روی داد، بسیاری را نسبت به کارایی استیبل کوین‌های الگوریتمی نگران کرده است. باید دید که این استیبل کوین‌ها خواهند توانست در آینده توانایی‌های خود را به سرمایه‌گذاران ثابت کنند یا نه.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: