توکن سوزی یا همان سوزاندن توکن (token burning) به‌معنای حذف دائمی ارزهای دیجیتال در گردش است.
عمل سوزاندن در صنعت ارزهای دیجیتال رایج است و به‌شیوه‌ای کاملاً ساده انجام می‌شود. توکن سوزی اقدامی عمدی است که توسط سازندگان توکن برای «سوزاندن» (حذف توکن‌های در گردش) تعداد خاصی از کل توکن‌های موجود انجام می‌شود.
دلایل مختلفی برای توکن سوزی وجود دارد، اما به‌طور کلی این اقدام به‌منظور کاهش تورم انجام می‌شود. اگرچه بلاک‌چین‌های بزرگ‌تر مانند بیت‌کوین و اتریوم معمولاً از این مکانیسم بهره نمی‌برند، اغلب آلت کوین‌ها و توکن‌های کوچک‌تر از توکن سوزی برای کنترل تعداد کوین در گردش استفاده می‌کنند تا انگیزه بیشتری برای ورود سرمایه به بازار توکن ایجاد شود.
عناوین مطلب:
مکانیسم سوزاندن برای ارزهای دیجیتال منحصر‌به‌فرد است، زیرا ارزهای فیات معمولاً «سوزانده» نمی‌شوند، اگرچه جریان ارزهای فیات موجود به‌گونه دیگری تنظیم می‌شود.
توکن سوزی مشابه مفهوم بازخرید سهام توسط شرکت‌های سهامی عام است که باعث کاهش مقدار سهام دردسترس می‌شود. با این همه، سوزاندن توکن چندین کاربرد ویژه دارد و اهداف مختلفی را دنبال می‌کند.
توکن سوزی چگونه کار می‌کند؟
اگرچه توکن سوزی مفهومی ساده است، اما این کار را می‌توان به روش‌های مختلفی انجام داد. هدف از توکن سوزی کاهش تعداد توکن‌های موجود است.
در توکن سوزی، دارایی‌ها به معنای واقعی کلمه از بین نمی‌روند، اما در آینده غیرقابل‌استفاده می‌شوند.
در این فرایند، توسعه‌دهندگان پروژه ارز موجود را بازخرید و سپس حذف می‌کنند. برای انجام این کار، توکن‌ها به کیف پول عمومی غیرقابل‌بازیابی به نام «آدرس خورنده» (eater address) واریز می‌شوند. تمام نودهای شبکه قادر به مشاهده این آدرس هستند اما توکن‌ها برای همیشه در این آدرس باقی می‌مانند و وضعیت آنها در بلاک‌چین ثبت می‌شود.
پروژه‌ها راه‌های مختلفی برای توکن سوزی دارند که بسته به هدف فرایند متفاوت هستند.
- برخی از آنها پس از تکمیل عرضه اولیه کوین (ICO) برای حذف هرگونه توکن فروخته‌نشده و به‌عنوان یک اقدام تشویقی برای شرکت‌کنندگان در ICO سوزانده می‌شوند.
- برخی دیگر ترجیح می‌دهند توکن‌ها را به‌صورت دوره‌ای و در فواصل و حجم‌های ثابت یا متغیر بسوزانند.
به‌عنوان مثال، بایننس به عنوان بخشی از تعهد خود برای رساندن توکن بایننس کوین به 100 میلیون واحد، هر فصل تعدادی از توکن‌ها را می‌سوزاند. حجم توکن‌ها بر اساس تعداد معاملات انجام‌شده در پلتفرم در هر فصل تغییر می‌کند.
سایر توکن‌ها، مانند ریپل، با هر تراکنش به‌تدریج سوزانده می‌شوند. هر زمان که کاربران ریپل معامله می‌کنند، یکی از طرفین معامله می‌تواند هزینه‌ای برای تسریع در پردازش تراکنش پرداخت کند، اما این هزینه‌ها به هیچ مرجع مرکزی بازگردانده نمی‌شوند. در عوض، با ارسال به یک آدرس خورنده به‌محض نهایی‌شدن تراکنش، سوزانده می‌شوند.
به‌عنوان نمونه‌ای دیگر، استیبل کوین‌هایی مانند تتر به‌هنگام ذخیره دارایی در ذخایر خود، توکن‌هایی ایجاد می‌کنند و پس از برداشت وجه، مقدار معادل آن را می‌سوزانند.
صرف‌نظر از سازوکار توکن سوزی، نتیجه یکسان است: توکن‌های سوخته غیرقابل استفاده و به‌شکل موثری از بازار حذف می‌شوند.
چرا شرکت‌ها توکن‌های خود را می‌سوزانند؟
صرف‌نظر از نحوه توکن سوزی، این عمل معمولاً سازوکاری برای کاهش تورم است. اکثر پروژه‌ها از توکن سوزی برای ثبات ارزش کوین و حفظ انگیزه سرمایه‌گذاران برای نگه‌داشتن توکن‌های خود استفاده می‌کنند.
دلایل متعددی برای توکن‌سوزی وجود دارد که همگی می‌توانند موجب افزایش ارزش دارایی سرمایه‌گذاران شوند.
رایج‌ترین دلیل افزایش ارزش هر توکن مربوط به کاهش عرضه در گردش است.
در تئوری، اگر توکن کمتری برای فروش و معامله وجود داشته باشد، عرضه توکن کمتر و قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. در واقع، به همین دلیل است که بیشتر ارزهای دیجیتال سقف محدودی برای توکن‌های در گردش یا عرضه آتی (مانند سقف عرضه 21 میلیون واحدی بیت‌کوین) در نظر گرفته‌اند.
با این حال در برخی موارد، توکن سوزی می‌تواند برای تصحیح یک خطا باشد. به‌عنوان مثال، شرکت تتر به‌طور تصادفی 5 میلیارد دلار تتر ایجاد کرد و در نهایت، مجبور شد آنها را بسوزاند تا ارتباط یک‌به‌یک با دلار را حفظ کند.
توکن سوزی بسیار شبیه به بازخرید سهام توسط شرکت‌ها است.
توکن‌ها را می‌توان با نرخ پایین بازخرید کرد و سپس فوراً سوزاند تا ارزش توکن‌های موجود افزایش پیدا کند. علاوه بر این، برخی از پروژه‌ها برای جلوگیری از تراکنش‌های اسپم و مخرب و همچنین جهت افزودن لایه‌ای امنیتی، از توکن سوزی استفاده می‌کنند. مثلاً شبکه ریپل برای حذف انگیزه بارگذاری بیش از حد سیستم برای کسب سود سریع و محافظت در برابر حملات دیداس (DDoS) کارمزد تراکنش‌ها را می‌سوزاند.
آیا می‌توان از توکن سوزی برای هدف دیگری استفاده کرد؟
جواب کوتاه: بله.
یکی از کاربردهای برخی از پروژه‌ها برای توکن سوزی ایجاد یک سازوکار اجماع قابل اعتماد برای تأیید و اضافه‌کردن تراکنش‌ها به بلاک‌چین است.
اثبات سوزاندن (proof-of-burn) یا به‌اختصار PoB مکانیسم اجماعی محبوب است که بر اساس آن کاربران باید توکن‌های خود را بسوزانند تا حق استخراج به دست آورند. اگرچه اثبات کار هنوز محبوبیت خاص خود را، خصوصاً به‌علت پشتیبانی از بیت‌کوین دارد، اما این الگوریتم منابع انرژی فراوانی مصرف می‌کند و هزینه مادی و زیست‌محیطی زیادی دربردارد.
مطلب مرتبط: مکانیزم اجماع چیست؟
با این حال، اثبات سوزاندن تلاش می‌کند تا با محدودکردن تعداد بلاک‌هایی که ماینرها می‌توانند پردازش و به بلاک‌چین اضافه کنند، این مشکل را رفع کند. در این الگوریتم کاربران با ارسال تراکنش به شبکه، کوین‌های خود را می‌سوزانند و سایر مشارکت‌کنندگان هم روی بلاک کاربر فرایند استخراج/سوزاندن انجام می‌دهند. این فعالیت‌های سوزاندن، شبکه را فعال نگه می‌دارد و شرکت‌کنندگان با سوزاندن کوین‌های خود و دیگران پاداش دریافت می‌کنند.
روی کاغذ، توکن سوزی تعداد ماینرها را در هر زمان کاهش می‌دهد و با کاهش رقابت، نیاز به منابع انرژی را هم کم می‌کند.
در عمل، این مکانیسم بخش زیادی از قدرت شبکه را به دست استخراج‌کنندگان بزرگی می‌سپارد که می‌توانند حجم زیادی از توکن‌ها را به یک‌باره بسوزانند. برای مبارزه با این مشکل، بسیاری از شبکه‌های مبتنی بر اثبات سوزاندن از نرخ سوزاندن (decay rate) استفاده می‌کنند که پس از پردازش هر تراکنش، ظرفیت استخراج کل یک ماینر را کاهش می‌دهد تا هر کاربر مجبور شود توکن‌های بیشتری بسوزاند و به این ترتیب در رقابت با سایرین باقی بماند.
در واقع، اثبات سوزاندن مشابه با اثبات سهام کار می‌کند؛ هر دو الگوریتم از کاربر می‌خواهند دارایی‌های موجود خود را قفل کند تا امتیاز استخراج به دست آورد. با این حال، در اثبات سهام برخلاف اثبات سوزاندن، سهام‌گذاران می‌توانند در صورت توقف استخراج، توکن‌های خود را نیز برداشت کنند.
آیا دارندگان توکن واقعا از توکن سوزی سود می‌برند؟
اگرچه توکن سوزی مزایای قابل‌توجهی برای خود پروژه‌ها دارد، دارندگان توکن نیز به طرق مختلفی از این فرآیند سود می‌برند.
در بسیاری موارد، توکن سوزی می‌تواند به تثبیت ارزش توکن و مهار تورم احتمالی قیمت کمک کند.
این ثبات به سرمایه‌گذاران انگیزه بیشتری برای نگه‌داشتن توکن‌ها می‌دهد و قیمت‌ها را در نرخ‌های مطلوب‌تری نگه می‌دارد. این وضعیت در نهایت، بهره‌وری از زمان و پهنای باند را افزایش می‌دهد. همچنین، توکن سوزی خصوصاً در مراحل اولیه توسعه یک توکن حس اطمینان و اعتماد ایجاد می‌کند.
دلیل اصلی دیگری که باعث می‌شود پروژه‌ها پس از عرضه اولیه کوین، توکن‌های فروخته‌نشده را بسوزانند، ارائه شفافیت بیشتر به سرمایه‌گذاران است. شرکتی که توکن‌های توزیع‌نشده را در صرافی‌ها می‌فروشد ممکن است سود بیشتری به دست آورد، اما هم‌زمان ممکن است متهم شود که صرفاً برای سود کار می‌کند.
از سویی دیگر، این وعده که پروژه‌ها فقط از سرمایه‌های جمع‌آوری‌شده برای عملیات تجاری استفاده خواهند کرد، نشان‌دهنده تعهد پروژه به سرمایه‌گذاران و ثابت‌ماندن ارزش توکن‌های آنها در قیمت‌های مناسب‌تر است.
برای پروژه‌هایی مانند ریپل، توکن سوزی امنیت کاربران افزایش می‌دهد و به آنها اجازه می‌دهد با خیال راحت سرعت پردازش تراکنش‌های خود را بدون انگیزه‌های نادرست افزایش دهند.
از آنجا که هیچ انگیزه‌ای به جز پردازش سریع‌تر برای دریافت کارمزدهای بالاتر وجود ندارد، کاربران می‌توانند اعتماد کنند که از شبکه با مسئولیت‌پذیری بیشتری استفاده می‌شود.
سخن پایانی
توکن سوزی به‌معنای از بین بردن توکن‌هایی از یک پروژه با ارسال آنها به آدرسی غیرقابل‌بازیابی است.
این عملیات می‌تواند به کاهش عرضه و ثبات قیمت یا حتی افزایش قیمت توکن در بازار، کاهش تورم و جلب اعتماد کاربران کمک بزرگی کند.
علاوه بر این، برخی از پروژه‌ها هم از مکانیسم اثبات سوزاندن استفاده می‌کنند که می‌تواند جایگزین کم‌مصرفی برای دستگاه‌های گران‌قیمت و پرمصرف استخراج در اثبات کار باشد.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:
خیلی عالی بود . سپاس