در شبکه بیتکوین، مشکلات و موانع زیادی وجود دارد که اکثر شبکه‌های بلاک‌چینی درصدد رفع مشکلات آن هستند. یکی از مشکلاتی که بسیار راجع به آن شنیده‌ایم، مشکل مقیاس‌پذیری شبکه بیتکوین است.
شبکه استکس (Stacks)، یکی از شبکه‌های لایه 1 بلاک‌چین است که هدف اصلی آن رفع مشکل مقیاس‌پذیری بیتکوین است. این شبکه به منظور اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند روی بلاک‌چین بیتکوین طراحی شده است.
در این مقاله به بررسی شبکه استکس، اهداف، خدمات و توکن بومی آن می‌پردازیم.
عناوین مطلب:
شبکه استکس (Stacks) چیست؟
شبکه استکس (Stacks)، پلتفرمی مبتنی بر مکانیزم گواه اثبات انتقال (PoT) است که اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را در شبکه بیتکوین آسان‌تر می‌کند.
در واقع، بیتکوین به عنوان یک لایه امنیتی برای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز در استکس، عمل می‌کند.
بلاک‌چین استکس به وسیله برقراری ارتباط با شبکه بیتکوین، تراکنش‌ها را در شبکه استکس اجرا و در بلاک‌چین بیتکوین، آن‌ها را تایید می‌کند. این کار باعث می‌شود که اجرای قراردادهای هوشمند در شبکه بیتکوین به کمک DAppها انجام شود و به دلیل اینکه، تراکنش‌ها در شبکه استکس اجرا شده و در شبکه بیتکوین تایید می‌شوند، مشکل مقیاس‌پذیری بیتکوین تا حد زیادی برطرف خواهد شد.
شبکه استکس، برای اجرای قراردادهای هوشمند و استفاده از آن‌ها در شبکه بیتکوین، از زبان برنامه‌نویسی Clarity استفاده می‌کند. این زبان برنامه‌نویسی از کامپایلرها استفاده نمی‌کند و یکی از زبان‌های قدرتمند برای اجرای امن قراردادهای هوشمند است.
زبان برنامه‌نویسی Clarity مبتنی بر قراردادهای هوشمند است و بلاک‌چین الگوراند نیز از این زبان برای قراردادهای هوشمند خود بهره می‌برد.
شبکه بیتکوین و شبکه استکس، هرکدام به طور مستقل با یکدیگر همکاری می‌کنند. به عبارت دیگر، این دو شبکه به وسیله گواه اثبات انتقال (PoT) با هم در ارتباطند و ماینرها از طریق این مکانیزم، امکان انتقال ارزهای دیجیتال و قراردادهای هوشمند روی شبکه بیتکوین را به افراد دیگر روی شبکه استکس خواهند داشت.
در سال 2019، شرکت Stacks توانست مجوز فروش کوینهای خود را از کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) به دست آورد و در همان زمان 28 میلیون از کوینهای خود را به فروش برساند.
اهداف شبکه استکس چیست؟
همانطور که گفتیم، هدف اصلی شبکه استکس این است که قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را بدون ایجاد هیچ تغییری، به شبکه بیتکوین انتقال دهد.
به عبارت دیگر، شبکه استکس امکان اجرا و راه‌اندازی قراردادهای هوشمند و DAppهای مختلف را روی شبکه بیتکوین، بدون نیاز به فورک یا تغییر بلاک‌چین اصلی بیتکوین، دارد.
این نکته حائز اهمیت است که برنامه‌های غیرمتمرکز در شبکه استکس متن باز هستند، یعنی امکان ایجاد هر تغییری توسط توسعه‌دهندگان در آن وجود دارد و به دلیل ارتباط شبکه استکس با بیتکوین، تمام تغییرات در بلاک‌چین بیتکوین نیز اعمال می‌شود.
شبکه Stacks چگونه کار می‌کند؟
قبلتر هم اشاره کردیم که بر خلاف بسیاری از بلاکچینهای دیگر که از مکانیزم گواه اثبات سهام (PoS) یا گواه اثبات کار (PoW) بهره می‌گیرند، شبکه استکس به منظور انجام فعالیت‌ها و حفظ امنیت شبکه خود از گواه اثبات انتقال (Proof of Transfer) استفاده می‌کند.
این مکانیزم، از توسعه مکانیزم گواه اثبات سوزاندن (Proof of Burn) یا PoB ایجاد شده است.
مکانیزم PoB یک الگوریتم اجماع جایگزین برای PoW است که در آن مشکل مصرف بالای انرژی حل شده است. نحوه عملکرد PoB بسیار شبیه به مکانیزم اثبات سهام است. در هر دوی این مکانیزم‌ها، ماینرها با استیکینگ کوینهای خود ایمنی شبکه را بالا برده و در انجام تراکنش‌های شبکه همکاری می‌کنند.
بیشتر بخوانید: اتریوم 2.0 چگونه مصرف انرژی را کاهش می‌دهد؟
ماینرها در مکانیزم PoS، به کوینهای استیک کرده خود دسترسی دارند و می‌توانند آن‌ها را پس از مدتی برای فروش به بازار بیاورند؛ اما در مکانیزم PoB ، کوین استیک شده توسط ماینرها سوزانده می‌شود و ماینرها دیگر به آن‌ها دسترسی ندارند.
تفاوت مکانیزم PoB با PoT در سوزاندن کوین‌ها است. در مکانیزم گواه اثبات انتقال، کوین‌ها سوزانده نمی‌شوند بلکه به جای آن، ارزهای دیجیتال استخراج شده در شبکه، به سایر کاربران این اکوسیستم منتقل می‌شوند.
با این مکانیزم، پروتکل پاداش‌دهی در شبکه تسهیل می‌یابد و به کاربران این امکان را می‌دهد که همزمان در دو بلاک‌چین مختلف، فعالیت داشته باشند و چون این شبکه با بلاک‌چین بیتکوین یکپارچه شده، از یک بلاک‌چین بسیار امن (بیتکوین) برای ایمن کردن بلاک‌های جدید، بدون نیاز به مکانیزم PoW بهره می‌برد.
شبکه استکس از دو بخش مهم تشکیل شده است؛ ماینرها و Stackها. در ادامه به بررسی هریک از این دو عنصر مهم می‌پردازیم:
کار ماینرها در شبکه استکس چیست؟
ماینرها در استکس به طور همزمان، امکان مشاهده بلاکچینهای هر دو شبکه (بیتکوین و استکس) را دارند و با ساخت هر بلاک جدید در شبکه بیتکوین، یک بلاک جدید هم در شبکه استکس ساخته می‌شود.
ماینرها در شبکه استکس با ارسال BTC در شبکه بیتکوین، یک رهبر انتخاب می‌کنند. بعد از آن، با اجرای یک تابع تصادفی در هر دوره، ماینرهایی که تعداد بیتکوین بیشتری پرداخت کرده‌اند، وزن بیشتری می‌گیرند و به عنوان رهبر آن دوره انتخاب می‌شوند.
بعد از اینکه رهبر انتخاب شد، بلاک جدید در بلاک‌چین استکس توسط او ساخته می‌شود و ماینرها پاداش خود را از شبکه و کارمزد تراکنش‌ها دریافت می‌کنند.
پاداش ماینرها به صورت کوین STX و طبق قوانین زیر دریافت می‌شود:
- به ازای هر بلاک در 4 سال اول: 1000 کوین STX
- به ازای هر بلاک در 4 سال دوم: 500 کوین STX
- به ازای هر بلاک در 4 سال سوم: 250 کوین STX
- به ازای هر بلاک بعد از اتمام دوره سوم: 125 کوین STX (که این 125 کوین برای همیشه در شبکه ثابت خواهد بود)
ماینرها برای ایجاد هر بلاک جدید، 40 درصد از کارمزد شبکه را به صورت کوین STX دریافت می‌کنند و 60 درصد باقی‌مانده هم به ماینرهایی که بلاک‌ها را تایید می‌کنند، تعلق می‌گیرد.
کار Stackها در شبکه Stacks چیست؟
استک‌ها (Stack) در این شبکه، همان استیک‌کنندگان توکن STX هستند؛ آن‌ها می توانند در اجماع این شبکه شرکت کنند و با سپرده‌گذاری کوینهای STX خود به مدت تقریبا دو هفته برای انجام سیکل تایید 10000 بلاک در شبکه بیتکوین، از شبکه استکس، BTC پاداش بگیرند.
علاوه بر این، Stackها می‌توانند به عنوان یک نود در شبکه استکس عمل کنند و اطلاعات تراکنش‌ها در این شبکه را در سیستم‌های خود ثبت کنند. برخلاف مکانیسم PoS که در آن جریمه اسلشینگ (Slashing) برای نودها وجود دارد، در این شبکه این جریمه‌ها در نظر گرفته نشده است.
برای استیک کردن کوینهای STX چند روش وجود دارد که به شرح هریک می‌پردازیم:
- دارندگان کوین STX می‌توانند با استیکینگ حداقل 50 کوین در استخرهای غیرمتمرکز مانند Planbetter، Xverse Pool، Friedgers Pool و Staked، پاداش خود را به صورت بیتکوین دریافت کنند.
- دارندگان کوین STX می‌توانند با استیکینگ حداقل 50 کوین در صرافی Okcoin با سود سالانه حدودا 10 درصد، از این شبکه بیتکوین پاداش بگیرند.
- در صورت استیک بیش از 100000 کوین STX در کیف پول اختصاصی این شبکه یعنی Hiro Wallet، امکان دریافت بیتکوین از شبکه وجود خواهد داشت.
- همچنین، موسسات و افرادی که تعداد کوینهای STX آن‌ها زیاد است، می‌توانند با استیک کوینهای خود در صرافی‌های Coinbase و Bitgo، سود خود را به طور مستقیم از شبکه استکس دریافت کنند.
در واقع، ماینرها در این شبکه برای استخراج کوین STX باید بیتکوین پرداخت کنند و دارندگان توکن STX می‌توانند با ذخیره یا استیک کوینهای خود، به عنوان پاداش بیتکوین دریافت کنند.
در تصویر زیر، روند کلی کار ماینرها و Stackها (استیک‌کنندگان) قابل مشاهده است:
شبکه استکس چه خدماتی را ارائه می‌دهد؟
این شبکه، خدمات متنوعی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که در چند دسته‌بندی زیر قابل ارائه است:
برنامه‌های کاربردی
- پراویکا(Pravica): پراویکا یک برنامه براساس استاندارهای وب 3.0 است که از بلاک‌چین استکس برای تقویت حریم خصوصی و امنیت کاربران خود استفاده می‌کند.
- رایدر(Ryder): رایدر یک برنامه کاربردی مرتبط با هویت دیجیتال در اینترنت است که از بلاک‌چین استکس برای تامین امنیت شبکه خود استفاده می‌کند.
کیف پول‌ها
- کیف پول Stacks Web Wallet: این کیف پول برای دسترسی به شبکه استکس طراحی شده و به عنوان افزونه بر روی مرورگرهای کروم، فایرفاکس و بریو قابل نصب است.
- کیف پول Boom: این کیف پول برای ساخت و انتقال NFT در شبکه استکس طراحی شده است.
- کیف پول GoSats: این کیف پول یک کارت اختصاصی دارد که با هر خرید به وسیله کارت GoSats، امکان دریافت بیتکوین به عنوان پاداش برای کاربران وجود دارد که این بیت‌کوین‌ها به کیف پول GoSats واریز می‌شود (در حال حاضر این کارت‌ها در کشور هند قابل دسترس است).
پلتفرم‌های دیفای
پلتفرم‌های Alex و Arkadiko: دو پلتفرم دیفای بر بستر شبکه استکس هستند که در آن‌ها امکان سواپ، گرفتن وام و سپرده‌گذاری وجود دارد.
بیشتر بخوانید: وام‌گیری و وام‌دهی در دیفای
بازار NFT
- Gamma: این بازار برای ساخت، خرید و فروش NFT روی شبکه استکس ایجاد شده که کاربران می‌توانند در آن با کوین STX به خرید و فروش NFTها بپردازند. قبلا این بازار با نام STXNFT مشغول به فعالیت بود که اخیرا نام خود را به Gamma تغییر داده است.
- ThisIsNumberOne: یکی دیگر از بازارهای خرید و فروش NFT ایجاد شده روی شبکه استکس است که کاربران با کوین STX در آن به خرید و فروش می‌پردازند.
کوین STX چیست و چه کاربردی دارد؟
STX در واقع توکن بومی شبکه Stacks است که ماینرهای شبکه با استفاده از مکانیزم گواه اثبات انتقال، آن‌ها را استخراج می‌کنند.
این توکن در سیستم اجماع شبکه استکس، پاداش‌دهی به ماینرها، پرداخت کارمزد در شبکه و ذخیره آن توسط نودهای شبکه برای دریافت پاداش، کاربرد دارد.
در ادامه، به بررسی نحوه توزیع این توکن از زمان ایجاد آن، می‌پردازیم:
- 29.2 درصد از کوینهای STX در سال 2017 فروخته شد.
- 8.9 درصد از کوینهای STX در سال 2019 به فروش رسید.
- 2.4 درصد از کوینهای STX در سایت Blockchain.com توزیع شده است.
- 14.2 درصد از کوینهای STX متعلق به صندوق Hiro است.
- 7.4 درصد از کوینهای STX در صندوق توسعه ذخیره می‌شود.
- 4.1 درصد از کوینهای STX به نهادهای مستقل تعلق دارد.
- 6.6 درصد از کوینهای STX در نرم افزار آن آزاد شده است.
- 3.8 درصد از کوینهای STX به تحقیقات دانشگاهی اختصاص دارد.
- 6.6 درصد از کوینهای STX متعلق به Muneeb Ali، بنیان‌گذار شبکه تعلق دارد.
- 7.9 درصد از کوینهای STX متعلق به تیم توسعه‌دهنده شبکه است.
- 8 درصد از کوینهای STX بین سرمایه‌گذاران توزیع می‌شود.
شبکه Stacks، با چه پروژه‌هایی همکاری داشته است؟
- صرافی Coinbase: یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال در ایالات متحده آمریکا است. این صرافی، به عنوان مشارکت در ساخت یکی از استخرهای شبکه استکس با این پلتفرم همکاری داشته است.
- صرافی Okcoin: یکی از معروفترین صرافی‌های ارزهای دیجیتال است که به عنوان یکی از استخرهای شبکه استکس با این شبکه همکاری داشته است.
- صرافی BitGo: یکی دیگر از صرافی‌های ارز دیجیتال واقع در ایالت کالیفرنیا است. این صرافی نیز به عنوان یکی از استخرهای شبکه استکس با این شبکه همکاری داشته است.
- Blockchain.com: این سایت در فوریه سال 2020 از طریق توزیع ایردراپ کوین STX، با شبکه استکس همکاری داشته است.
- استیبل‌کوین USDC: این استیبل‌کوین که یکی از بزرگ‌ترین استیبل‌کوین‌های بازار کریپتو از لحاظ ارزش بازار است، قصد دارد استیبل کوین شبکه استکس را بسازد و در دسترس عموم قرار دهد.
- اوراکل چین‌لینک (Chainlink): این اوراکل، یکی از بزرگ‌ترین اوراکل‌های دنیای ارزهای دیجیتال است و به عنوان پلی بین دنیای واقعی و بلاک‌چین عمل می‌کند. چین‌لینک همکاری خود را با استکس به منظور توسعه قراردادهای هوشمند در شبکه استکس آغاز کرد. توسعه‌دهندگان در شبکه استکس می‌توانند با استفاده از داده‌های چین‌لینک قراردادهای هوشمندی را بسازند که توسط بلاک‌چین بیتکوین ایمن شده است.
- پروتکل Brink : این پروتکل نیز برای توسعه و تقویت ایمنی پروتکل خود با شبکه استکس همکاری داشته است.
- پروتکل Injective : این پروتکل غیرمتمرکز مبتنی بر شبکه اتریوم است که به کاربران در دسترسی آسان‌تر به منابع دیفای کمک می‌کند. همچنین این پروتکل در همکاری با شبکه استکس، به کاربران این امکان را می‌دهد که قراردادهای دائمی و آتی بر روی شبکه بیتکوین ایجاد کنند.
- شبکه Wrapped: این شبکه از دیگر همکاران شبکه استکس است که توکن ارزهای دیجیتال معروف را روی شبکه‌های بلاک‌چینی دیگر توکنیزه می‌کند.
- شرکت Blockdaemon: این شرکت از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های زیر‌ساخت بلاک‌چین مستقل است که توسعه‌دهندگان و نهادهای مرتبط با این بخش را به شبکه‌های پیشرو در این زمینه، متصل می‌کند.
بنیانگذاران شبکه استکس چه کسانی هستند؟
همانطور که گفتیم، شبکه استکس با عنوان شرکت Blockstack PBC به عنوان شرکت مادر، توسط Muneeb Ali و Ryan Shea تاسیس شد. Muneeb Ali از دانشگاه پرینستون با مدرک دکترا در رشته علوم کامپیوتر، فارغ‌التحصیل شد و در سال 2013 شرکت Stacks را تاسیس کرد. او در حال حاضر به عنوان مدیرعامل شرکت Hiro System PBC با این پلتفرم همکاری می‌کند.
Ryan Shea از دیگر بنیانگذاران شبکه استکس است که در رشته علوم کامپیوتر و از دانشگاه پرینستون فارغ‌التحصیل شده است. وی قبل از پیوستن به شرکت Stacks، به عنوان مهندس نرم‌افزار در شرکت ZocDoc که در حوزه نرم‌افزارهای پزشکی فعالیت دارند، مشغول به کار بوده است.
کوین STX را از کجا بخریم و در کجا ذخیره کنیم؟
شما می‌توانید کوین STX را از صرافی‌های متمرکزی مانند کوکوین، بایننس، Okcoin، Upbit، Crypto.com، OKEx، FTX و Blockchain.com خریداری کنید.
این کوین به دلیل اینکه کوین بومی شبکه Stacks است، در کیف پول‌های معرفی شده این شبکه، قابل نگهداری است.
به عنوان مثال کیف پول‌های Xverse، Boom Wallet، New Internet Labs، Neptune Cerebro، D’CENT و Hiro همگی مبتنی بر شبکه استکس هستند و برای نگهداری کوین STX مناسبند.
علاوه بر این، کیف پول‌های Trust Wallet، Math Wallet، کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر و Trezor نیز برای ذخیره کوین STX گزینه مناسبی هستند.
بیشتر بخوانید: بررسی کیف پول لجر نانو اس (Ledger nano s) + آموزش کار
سخن پایانی
شبکه بیتکوین، علاوه بر مزایای بسیاری که دارد، همواره با مشکل مقیاس‌پذیری مواجه بوده است.
بسیاری از شبکه‌های بلاک‌چینی، از جمله شبکه Stacks در صدد رفع مشکل مقیاس‌پذیری بیتکوین در تلاشند و راه‌حل‌هایی را ارائه داده‌اند. این شبکه علاوه بر حل این مشکلات، به منظور اجرای قراردادهای هوشمند و DAppها روی بلاک‌چین بیتکوین ایجاد شده است و قابلیت‌های بسیاری به کاربرانش ارائه می‌دهد.
در این مقاله درباره شبکه Stacks، اهداف، عملکرد و توکن بومی آن صحبت کردیم. اگر شما هم تجربه‌ای از استفاده از این شبکه دارید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
قصد خرید یا فروش ارز دیجیتال در ایران را دارید؟ در این سایت می‌توانید با اطمینان و با چند کلیک خرید کنید: