طرح پونزی یک فعالیت فریبکارانه است. در این ترفند سودهایی که به سرمایه گذاران برگردانده می‌شود، از بهره‌های متعارف به طرز غیر عادی بالاتر است. (تا افراد بخورند و وارد سیستم شوند)
نقشه یا بازی پونزی نوعی کلاهبرداری در سرمایه‌گذاری توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی است به این ترتیب که سود سپرده‌گذاران قدیمی با سپرده سپرده‌گذاران جدید پرداخت و معمولاً برای جذب سپرده‌های بیشتر سودهای بالاتر و غیرمتعارف پیشنهاد می‌شود.
متاسفانه طمع پول و درآمد آسان می‌تواند هرکسی را به دام کلاهبرداران بیندازد.
عناوین مطلب:
با افزایش مشکلات اقتصادی، کلاهبرداران نیز از ترفندهایی که در زمینه کسب سود است بیشتر استفاده می‌کنند.
یکی از این روش‌های کلاهبرداری، استفاده از طرح پونزی (تلفظ Ponzi) است که امروز می‌خواهیم در این مقاله از بورسینس در مورد آن صحبت کنیم.
طرح پونزی چیست؟
طرح پونزی یا طرح پانزی (به انگلیسی Ponzi Scheme) به روش کلاهبرداری‌ای گفته می‌شود که در آن به سرمایه‌گذاران قول بازگشت سرمایه و سود را با کمترین ریسک می‌دهد.
به طور کلی در دنیای اقتصاد امروز هیچ فعالیت سودآوری نمی‌تواند بدون ریسک باشد و هرکس با هر ظاهری به شما وعده درآمد آسان را داد، حرف او را قبول نکنید.
به زبان ساده در یک طرح پونزی هر روز سرمایه افراد جدیدی گرفته شده و از روی همان سرمایه‌های جدید به سرمایه‌گذاران قدیمی سود داده می‌شود!
این کار شبیه همان طرح هرمی است و پایه هردوی این روش‌های کلاهبرداری “گرفتن پول از سرمایه‌گذاران جدید” برای پرداخت سود “سرمایه‌گذاران قدیمی‌تر” است.
در این روش‌های هیچ ارزشی تولید نمی‌شود و هیچ گردش سرمایه خاصی اتفاق نیفتاده است. تنها تا زمانی که سرمایه‌گذاران جدید به مجموعه اضافه شوند، سود افراد پرداخت شده و در صورتی که اضافه شدن افراد جدید قطع بشود، این طرح لو رفته و همه چیز برملا می‌شود.
در واقع دیگر پول کافی برای پرداخت سود وجود نداشته و به دلیل عدم تولید ارزش، پول جدیدی هم بدون سرمایه‌گذاران جدید اضافه نمی‌شود و همه افراد درون مجموعه پول خود را از دست می‌دهند.
چگونه متوجه یک طرح پونزی شویم؟
با دانستن این مطالب که در ادامه گفته می‌شود؛ می‌توانید به راحتی تمام طرح‌های پونزی و راه‌های سرمایه‌گذاری درست و اصولی را از هم جدا کنید. در واقع می‌توانید متوجه یک طرح پونزی بشوید.
همانطور که گفته شد طرح پونزی یک کلاهبرداری از طریق سرمایه‌گذاری است که در آن به افراد وعده سود بسیار زیاد همراه با ریسک کم و یا اصلا بدون ریسک داده می‌شود. شرکت‌هایی که با طرح پونزی کار می‌کنند، تمام تمرکز خود را بر روی جذب افراد و مشتری‌های جدید می‌گذارند و به دنبال خلق ارزش نیستند.
این درآمد جدید از طریق سرمایه‌گذاران جدید به افراد قدیمی‌تر داده می‌شود و به آنها می‌گویند که این سود از فعالیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری در پروژ‌های سنگین به دست آمده است.
طرح‌های پونزی بر جریان ورود سرمایه‌گذاران جدید پایدار است و زمانی که این جریان قطع شود، طرح شکست خورده و همه چیز برملا می‌شود؛ اما تا آن زمان تعداد بسیاری از افراد پول و زمان با ارزش‌تر از پول خود را از دست داده‌اند.
ریشه‌های طرح پونزی
نام طرح پونزی از کلاهبرداری به اسم چارلز پونزی برداشته شده است که این کار را برای اولین بار در سال 1919 اجرا کرد.
در آن زمان سرویس خدمات پستی کوپن‌هایی برای پاسخ دادن به نامه‌های بین‌المللی تهیه کرده بود که به فرستنده نامه اجازه می‌داد یک تمبر پستی را پیش‌خرید کند و در نامه خود قرار دهد.
گیرنده نامه این کوپن را در کشور خودش به یه اداره پست محلی برده و تمبر مخصوص ارسال نامه‌های هوایی را برای پاسخ دادن به نامه تهیه می‌کرد.
تغییر دائم و نوسان زیاد قیمت‌های مربوط به پست باعث شده بود که قیمت تمبر در برخی کشورها پایین‌تر از جاهای دیگر باشد. چارلز پونزی افرادی را استخدام کرد تا کوپن‌های ارزان قیمت کشورهای دیگر را خریداری کرده و برای او بفرستند.
سپس این فرد این کوپن‌ها را با تمبر‌هایی که گران‌تر از کوپن اصلی بودند عوض می‌کرد و به مردم با سود بیشتر می‌فروخت.
این کار به نوعی دلالی محسوب می‌شود که گرچه برای اقتصاد یک منطقه مضر است؛ اما غیرقانونی نیست. پونزی آدم حریص و طمع‌کاری بود و این ویژگی او باعث شد که فعالیت‌های خود را گسترش دهد.
او تحت نام شرکت خود، که مخصوص خرید و فروش اوراق بهادار بود، به مردم قول سود 50 درصد در 45 روز و 100 درصد در 90 روز را داد. با توجه به موفقیت عظیم او در زمینه تمبرها افراد زیادی جذب این پیشنهاد او شدند.
سرمایه‌گذاران پول‌های هنگفتی به وی دادند و او به جای سرمایه‌گذاری این مبالغ آنها را نگه داشته و بین آنها به عنوان سود توزیع می‌کرد. این کلاهبرداری تا ماه آگوست سال 1920 میلادی ادامه داشت تا اینکه روزنامه بوستون پست شروع به تحقیق در مورد این شرکت خرید و فروش اوراق بهادار کرد.
در نتیجه این تحقیقات، چارلز پونزی در 12 آگوست سال 1920 میلادی توسط مقامات فدرال دستیگر شد و به جرم کلاهبرداری محکوم گردید.
نشانه‌های طرح پونزی
طرح پونزی در سال 1920 تمام نشد و تا همین الان که در حال مطالعه این مقاله هستید به روش‌های مختلف در حال اجراست. با پیشرفت بشر و تکنولوژی شکل‌های مختلفی از این روش کلاهبرداری به وجود آمدند که برخی از آنها به سختی قابل تشخیص هستند.
در سال 2008 فردی به اسم Bernard Madoff یک طرح پونزی جدید را راه‌اندازی کرد که در آن گزارشات جعلی مربوط به معاملات مختلف را به مشتری‌هایش نشان می‌داد تا آنها متقاعد شوند که یک سرمایه‌گذاری، که وجود خارجی ندارد، در حال انجام است.
اما شما که در حال خواندن این مقاله هستید، نگران نباشید؛ زیرا با وجود پیشرفت تکنولوژی، طرح‌های پونزی ویژگی‌های یکسان و مشابهی دارند که تشخیص آنها را ساده‌تر می‌کند. در ادامه برخی از این ویژگی‌ها را معرفی کرده‌ایم:
- تضمین سود بسیار بالا با ریسک کم
- تداوم در پرداخت سود بدون توجه به شرایط بازار
- سرمایهگذاریهایی که در یک جای رسمی ثبت نمی‌شوند
- سرمایهگذاریهایی که روش انجام آنها به سرمایه‌گذاران توضیح داده نشده و یا گفته می‌شود کخ توضیح روش بسیار پیچیده است
- مشتری‌ها و سرمایه‌گذاران اجازه بازدید از کاغذبازی‌ها و اسناد مربوط به سرمایه‌گذاری و تجارت گفته شده را ندارند
- سرمایه‌گذاران برای بازگشت پول خود با مشکل مواجه می‌شوند
سخن پایانی
چیزی که همه می‌دانند این است که پول از راه حلال به هیچوجه به آسانی به دست نمی‌آید. برای ثروتمند شدن باید کار زیاد و فکر خلاق داشته باشیم و اگر هرکس به شما پیشنهاد درآمد آسان و بدون دردسر را داد، بدانید که یا جیب شما و یا جیب تعداد زیادی از افراد دیگر قرار است خالی شود.
هرکس و هر مجموعه‌ای پیشنهاد کاری را داد که نیازمند زحمت نباشد و در عین حال پول زیادی را به سمت شما روانه کند، قطعا در حال دروغ گفتن است.
این موضوع تقریبا محال است؛ ولی اگر در بین میلیون‌ها نفر قربانی طرح‌های هرمی و پونزی فردی را دیدید که از این راه ثروتمند شده است، بدانید که این ثروت به قیمت فقیر و بدبخت شدن هزاران نفر به دست آمده است و این کار از تمام جنبه‌ها کاری نا درست است.
یکبار دیگر نکات مهمی که در این مقاله گفته شد را با هم بررسی می‌کنیم:
- در یک طرح پونزی؛ درست مانند طرح‌های هرمی، سود سرمایه‌گذاران قدیمی‌تر از طریق پول سرمایه‌گذاران جدید پرداخت شده و به آنها قول سود بسیار زیاد و ریسک کم داده می‌شود.
- هردوی این روش‌های کلاهبرداری بر پایه وجود سرمایه‌گذاران جدید استوار هستند و در صورت عدم اضافه شدن افراد جدید، طرح شکست می‌خورد.
- شرکت‌هایی که با طرح پونزی کار می‌کنند، تمام انرژی خود را بر روی جذب افراد جدید می‌گذارند و هیچ ارزش و کالای خاصی در این شرکت‌ها تولید نمی‌شود.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: