- تصور کنید هنگامی که سرکارتان هستید، خودروی شما بطور خودکار مسافرین را جابه جا کند.
- تصور کنید می‌توانید به شکلی برنامه ریزی کنید که کسب و کارها و افراد مخلتف در سراسر جهان بتوانند از فضا و ظرفیت خالی کامپیوترتان برای نیازهای خود بهره ببرند و در ازای آن به شما مبلغی پرداخت کنند.
- تصور کنید می‌توانید با جستجو در صفحات اینترنت کسب درآمد کنید.
چنین جهانی را تصور کنید. این جهان چندان هم دور نیست.
تغییر الگوی جهانی نسبت به مدل‌های نرم‌افزاری قریب الوقوع است. هنگامی که اولین ارز رمزنگاری‌شده، یعنی بیت‌کوین، تعریف ما را از ذخیره ارزش (Store of Value) تغییر داد، گوشه چشمی نیز به آینده داشت: جهانی که اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapps) آن را اداره می‌کنند.
اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (به اختصار Dapps)، اپلیکیشن‌هایی هستند که روی بلاک‌چین توسعه داده می‌شوند و می‌توانند کاربردهای زیادی در فین‌تک و بسیاری از صنایع دیگر داشته باشند.
عناوین مطلب:
این اپلیکیشن‌های توزیع شده، انعطاف پذیر و شفاف که قابلیت تشویق و پاداش دادن به کاربران خود را دارند توانسته‌اند چشم‌انداز تکنولوژی جهان را تغییر دهند.
درک بلاک‌چین
پیش از اینکه توانایی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را درک کنیم، باید با تکنولوژی زیربنایی آنها یعنی بلاک‌چین آشنا شویم.
به عبارت ساده‌تر، بلاک‌چین یک دفتر کل از اسنادی است که در بلاک‌ها (blocks) سازماندهی شده و توسط تائیدیه‌هایی رمزنگاری شده به یکدیگر متصل شده‌اند.
مطلب مرتبط: بلاک‌چین یا زنجیره بلوکی چیست؟
در واقع، بلاک‌چین ذخیره‌ای دیجیتالی از داده‌هایی است که توسط اجماع کاربران به عنوان امری واقعی و حقیقی در نظر گرفته می‌شوند.
نکته اصلی این است که این دفتر کل در هیچ مکان مرکزی ذخیره و توسط هیچ نهاد یگانه‌ای مدیریت نمی‌شود، به همین دلیل آنرا یک لجر توزیع شده یا دفترکل توزیع شده (distributed ledger) می‌دانند.
سیستم تائید بلاک منجر می‌شود تراکنش‌های جدید به شکلی بازگشت‌ناپذیر به تراکنش‌های قدیمی‌تر اضافه شوند. این تراکنش‌ها تا ابد حفظ می‌شوند و در معرض دید و دسترس همه کاربران قرار دارند، و به این علت شفاف و قابل بازیابی هستند.
نرم افزارهای متن‌بازِ (open-source) سوارشده روی تکنولوژی بلاک‌چین، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (decentralized application) نام دارند که به اختصار Dapps نامیده می‌شوند.
تولد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز
از آنجا که این مفهوم هنوز در مراحل ابتدایی خود قرار دارد، نمی‌توان تنها یک تعریف برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ذکر کرد. با این حال، ویژگی‌های قابل توجهی بین همه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مشترک هستند:
- متن‌باز: در حالت ایده‌آل، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز باید همراه با استقلال مدیریت شوند و تمامی تغییرات باید توسط اجماع یا رای اکثریت کاربران تصمیم‌گیری شود. کدهای اپلیکیشن باید برای بررسی در دسترس افراد باشد.
- غیرمتمرکز: تمام اسناد عملکرد اپلیکیشن‌ها باید در یک بلاک‌چین عمومی و غیرمتمرکز ذخیره شوند تا در تله مرکزی شدنِ اطلاعات گرفتار نشوند.
- تشویقی بودن: به تائیدکننده‌های بلاک‌چین باید توسط توکن‌های رمزنگاری شده پاداش داده شود.
- پروتکل: جامعه کاربران اپلیکیشن باید بر سر الگوریتم رمزنگاری شده به توافق برسند. به عنوان مثال، بیت‌کوین از اثبات کار (Proof of Work) یا همان PoW استفاده می‌کند و اتریوم نیز با اینکه در حال حاضر از PoW استفاده می‌کند اما برای استفاده ترکیبی از PoW و PoS، یا همان اثبات سهام (Proof of Stake) در آینده برنامه‌هایی دارد.
اگر تعریف بالا را در نظر بگیریم، بیت‌کوین درواقع خود اولین اپلیکیشن غیرمتمرکز است. بیت‌کوین بلاک‌چینی است که برای رفع مشکل مرکزی شدن داده‌ها و مقابله با سانسور اطلاعات به وجود آمد و اجرایی شد. می‌توان گفت بیت‌کوین یک دفتر کل عمومی خودپایدار است که به تراکنش‌های مناسب اجازه می‌دهد بدون نیاز به واسطه یا مرکزیت انجام شوند.
شبکه اتریوم
بیت‌کوین راه را برای رمزارزها و تکنولوژی بلاک‌چین هموار کرد، اما اتریوم اولین رمزارزی بود که پتانسیل واقعی تکنولوژی بلاک‌چین را به همه نشان داد.
اتریوم به توسعه‌دهندگان در سرتاسر جهان اجازه داد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز خود را روی این پلتفرم راه‌اندازی کنند. توسعه‌دهندگان اتریوم می‌توانند قراردادهای هوشمند خود را روی اتریوم که الگوی اصلی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است کدنویسی کنند.
براساس وایت‌پیپر اتریوم، هدف اتریوم ایجاد پروتکلی جایگزین برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز با تاکید بر زمان توسعه، امنیت و مقیاس‌پذیری است.
می‌توان به اتریوم به چشم مادر اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز نگاه کرد.
اتریوم با زبان منحصر به فرد خود با نام سالیدیتی (Solidity)، به توسعه‌دهندگان این فرصت را می‌دهد تا قراردادهای هوشمند را با استفاده از ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine یا EVM) که یک ماشین تورینگ کامل (Turing-complete) است شکل دهند.
با این ابزار موجود، توسعه‌دهندگان توانسته‌اند اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی با کاربردهای مختلف ایجاد کنند. این اپلیکیشن‌ها از مدیریت دارایی گرفته تا برنامه ریزی برای منابع متغیر هستند.
پروژه Golem، Augur، و BAT نمونه‌هایی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موفق مبتنی بر اتریوم هستند که ارزش بازار بالایی بدست آورده‌اند.
سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند
اتریوم راه را برای ایجاد سایر پلتفرم‌های قرارداد هوشمند نیز باز کرد. علاوه بر اتریوم، دو پلتفرم (EOS) و ترون (Tron) نیز از جمله پلتفرم‌هایی هستند که بیشترین فعالیت توسعه‌دهندگان را دارند.
EOS با مدیریت دن لاریمر (Dan Larimer) یکی از هیجان‌انگیزترین پروژه‌های موجود است. هدف اصلی آنها این است که پلتفرمی بسیار مقیاس‌پذیر را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار دهند، کاری که اتریوم توانایی انجامش را نداشت.
Tron نیز با پیش کشیدن مسئله مقیاس‌پذیری توانسته مخاطبین بسیاری برای خود جمع کند. با این حال، چیزی که این پروژه را در فضای رمزارزها از سایر پروژه ها متمایز می‌کند ارتقا و بازاریابی تهاجمی بنیانگذار آن جاستین سان (Justin Sun) است.
شروع یک پروژه اپلیکیشن غیرمتمرکز
مراحل پیشنهادی برای شروع راه‌اندازی یک اپلیکیشن غیرمتمرکز به این ترتیب است:
- یک وایت پیپر بنویسید: وایت پیپر شما باید مسئله‌ای که قصد حل کردنش را دارید هدف قرار دهد. در این وایت‌پیپر باید دقیق و شفاف اهداف اپلیکیشن غیرمتمرکز را ذکر کنید. برنامه‌های مرتبط با توزیع توکن اپلیکیشن غیرمتمرکز خود و همچنین چگونگی انجام آنها را توضیح دهید. مکانیسم اجماع (Consensus Mechanism) خود را تعیین کرده و تیم مدیریت و توسعه خود را استخدام کنید. در مورد دشواری‌های فنی که پیش‌بینی می‌کنید صادق باشید و نیازهای فنی خود را به روشنی بیان کنید.
- دنبال‌کننده بدست آورید: برنامه خود را به بحث و گفتگو بگذارید و یک جامعه شکل دهید. به بازخوردها بها بدهید و برنامه‌های خود را بر اساس آنها بازبینی کنید.
- عرضه اولیه داشته باشید: هنگامی که اپلیکیشن غیرمتمرکزتان به اندازه کافی قدرت گرفت، تاریخی برای عرضه اولیه توکن و جمع آوری سرمایه تعیین کنید.وبسایت اپلیکیشن غیرمتمرکز شما باید تمامی اطلاعات مورد نیاز سرمایه گذاران را در اختیار آنها قرار دهد.
- ایده‌های خود را تحقق ببخشید: توسعه اپلیکیشن غیرمتمرکز خود را آغاز کنید و از توسعه‌دهندگان جدید و گروه‌های مشتاق استقبال کنید.
عرضه اولیه کوین (ICO)
عرضه اولیه کوین یا ICO درواقع پاگذاشتن عضوی تازه به جامعه بلاک‌چین یا همان معرفی یک اپلیکیشن غیرمتمرکز جدید است. عرضه اولیه جهت جمع‌آوری سرمایه توسط فروش توکن است و به طور بالقوه می‌تواند سود بسیاری عاید سرمایه‌گذاران آگاه و جسور کند.
در ICO، ارزش توکن به طور دلخواه توسط تیم استارتاپ تعیین می‌شود.
هنگامی که توکن در لیست صرافی‌ها قرار گرفت، ارزش واقعی آن در نوسانات قیمت اصلاح شده و مشخص می‌شود. ارزش نهایی را شرکت کنندگان در شبکه مشخص می‌کنند، و نه سازمان‌های معتبر.
فارغ از دقت ارزش گذاری ICO، این نکته را باید در نظر داشت که ICOها خود عامل اشتیاق و نوآوری در صحنه بلاک‌چین هستند. ICOها نقشی تعیین‌کننده در مشخص کردن ارزش و پتانسیل بلاک‌چین دارند و رسیدن به دنیایی وسیع از امکانات را سرعت می‌بخشند.
بیشتر بخوانید: مفهوم ICO چیست؟
نحوه شرکت در ICO
برای شرکت در یک ICO، مراحل زیر را دنبال کنید:
به روز باشید: گروه‌های مجازی، اکانت‌های توییتر و وبسایت رسمی مرتبط با ICO را پیدا کرده و اعلامیه‌ها و برنامه‌هایش را دنبال کنید.
یک کیف پول (wallet) آماده کنید: از کیف‌پول داخلی صرافی‌ها استفاده نکنید زیرا آدرس کیف پول صرافی‌ها ممکن است بدون اطلاع به شما تغییر کند. برخی کیف پول‌های سخت‌افزاری نیز از نظر توانایی مناسب توکن‌های ICO نیستند. ساختن یک کیف پول در سایت myetherwallet.com می‌تواند گزینه آسان و مناسبی باشد. مطمئن شوید که کیف پول‌تان حاوی میزان لازم برای انتقال است و این میزان شامل هزینه تراکنش نیز می‌شود. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید 10 اتریوم برای خرید توکن‌های ICO انتقال دهید، بررسی کنید که حتما بیش از 10 اتریوم داخل کیف پول‌تان وجود داشته باشد تا بتوانید هزینه تراکنش را نیز بپردازید. سهل انگاری در رعایت نکات کوچکی از این قبیل ممکن است درنهایت به عدم موفقیت در خرید منجر شود.
سر وقت برسید: برخی ICOهای مشهور در عرض یک ساعت تمام می‌شوند. برای اینکه شانس به دست آوردن توکن ICO را بیشتر کنید، پیش از شروع ICO آماده باشید و انتقال‌ها را در اسرع وقت انجام دهید.
از توکن‌هایتان به خوبی مراقبت کنید: کیف پول خود را ایمن کنید. هنگامی که توکن در لیست صرافی‌ها قرار گرفت، می‌توانید توکن‌های خود را از کیف پول به صرافی انتقال دهید و معاملات‌تان را شروع کنید.
در انتخاب ICO مناسب برای سرمایه گذاری، پرسش‌های زیر را از خودتان بپرسید:
- آیا سرمایه گذاری من امن است؟ حفظ سرمایه باید اولویت سرمایه‌گذار باشد. آیا می‌توانید با آرامش خاطر پول خود را به دست تیم توسعه ICO بسپارید؟ مراقب باشید پول خود را به دست بنیانگذارانی نسپارید که پیش از این در کلاهبرداری‌ها دخیل بوده‌اند.
- آیا برنامه بلندمدتی وجود دارد؟ آیا تیم پروژه، پتانسیل و قابلیت برآورده کردن اهداف پروژه را دارد؟
- آیا این پروژه صرفا بازاریابی خوبی دارد؟ گاهی یک وبسایت که ظاهری حرفه‌ای دارد می‌تواند سرمایه‌گذاران بی‌تجربه را فریب دهد. آیا علاوه بر بازاریابی، تیم پروژه نیز قادر به تحقق وعده‌های اصلی خود است؟
- برنامه خروج (exit plan) من چیست؟ سرمایه‌گذاری روی ICO ها ریسک بسیار بالایی دارد و به این علت شما باید یک افق یا جدول زمانی برای سرمایه‌گذاری خود تعیین کنید. در چه نقطه‌ای قصد خروج دارید؟
- آیا پروژه موردنظرتان مزیتی منحصربه فرد دارد؟ با رشد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، تازه‌واردین با پروژه‌هایی که مشابه پروژه‌های سابق است به بازار ملحق خواهند شد. این اپلیکیشن غیرمتمرکز نسبت به رقبای آینده چه مزیتی خواهد داشت؟
صحنه حال حاضر ICO ها پر از هرج و مرج است. برای اینکه سرمایه خود را بر باد ندهید، پیش از انتخاب یک ICO حتما تحقیقات لازم را به عمل آورید.
آینده اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز
فراگیرشدنِ اجتناب ناپذیر بلاک‌چین بسیاری از راهکارها را تغییر خواهد داد.
چنین پیش‌بینی جسورانه‌ای ممکن است غیرواقع‌بینانه تلقی شود، اما وقتی تمام دنیا متوجه شود که می‌تواند به وسیله شبکه‌های غیرمتمرکزِ خودپایدار و بدون نیاز به اعتماد منابع مالی مورد نیاز را تامین کرده و به عملکرد خود ادامه دهد، احتمالا خدماتی مانند بانکداری به شکل کنونی دیگر مورد نیاز نباشند.
شرکت‌های بزرگی که برای تثبیت جایگاه خود در جنبش بلاک‌چین به تکاپو افتاده‌اند گواهی بر این ادعا هستند.
موضوع دیگری که می‌تواند بحث برانگیز باشد این است که ما با انتقال ارزش و برون‌سپاری اطلاعات به شبکه‌های بلاک‌چین، نیاز به خدمات واسطه را کاهش و کارایی را افزایش می‌دهیم، اما به چه قیمتی؟
با کاهش نیاز به خدمات انسانی و همچنین حذف خطای انسانی، آیا می‌توان با قطعیت گفت که کیفیت زندگی ما بهتر خواهد شد؟ پاسخ به این پرسش‌ها هرچه که باشد، ما تنها می‌توانیم امید داشته باشیم و بلاک‌چین را گامی رو به جلو به سمت دنیایی یکپارچه بدانیم.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: