برای درک کامل کال مارجین (به انگلیسی Call Margin)، باید با معاملات مارجین آشنایی کامل داشت.
مفهوم مارجین و ابزارهای مالی مربوط به آن در اکثر بازارهای مالی مانند بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال وجود داشته و با عناوین دیگری مطرح می‌شوند. برای مثال در ارزهای دیجیتال از مارجین با عنوان لیکویید (Liquid) یاد می‌شود.
این مقاله فارغ از پلتفرم‌ها، ابتدا با بیان مفهوم و مثالی از مارجین شروع شده و سپس کال مارجین را توضیح می‌دهد.
عناوین مطلب:
مارجین یعنی مبلغی که معامله‌گر از صرافی یا هر نهاد ناظر دیگر، وام می‌گیرد یا از اهرم استفاده می‌کند تا بنا بر محاسبات خود سود بیشتری داشته باشد.
در صورتی هم که معامله با ضرر همراه باشد، معامله‌گر نسبت به حالتی که وام نگرفته (معامله مارجینی انجام نداده) ضرر بیشتری را باید متحمل شود.
برای ساده شدن مسئله، با مثالی ادامه می‌دهیم. فرض کنید معامله‌گر 100 دلار دارایی اولیه دارد و ده سهم یا ده واحد از یک ارز دیجیتال را با قیمت 10 دلار خرید می‌کند. حال اگر این سهم یا ارز دیجیتال به ازاری هر واحد، یک دلار سود کند، پس معامله‌گر ده تا یک دلاری سود کرده که در مجموع 10 دلار سود کرده است.
اما زمانی که معامله‌گر، معامله‌ای با مارجین 5 (با اهرم 5) انجام می‌دهد، یعنی به کمک وامی که گرفته، با پنج برابر دارایی اولیه‌اش (500 دلار) وارد معامله می‌شود. طبیعی است که سود و زیانش هم 5 برابر خواهد شد.
طبق مثال بالا، با مارجین 5 (اهرم 5X) و سود یک دلاری به ازای هر واحد ارز دیجیتال یا سهم، در کل پنجاه دلار سود می‌کند. اگر هم هر واحد سهم یا ارز دیجیتال، یک دلار ضرر کند پس 50 دلار ضرر کرده است. بنابراین ریسک معاملات مارجین بالاست و فقط افراد حرفه‌ای که اشراف بیشتری به بازار دارند اینگونه ریسک می‌کنند.
کارگزار، صرافی یا هر نهادی که به معامله گر وام می‌دهد، پس از معامله علاوه بر دریافت اصل وام، کارمزد حاصل از معامله مارجینی را نیز از معامله‌گر دریافت می‌کند. طبیعتا کارمزد معامله مارجینی بیشتر از معامله با دارایی اولیه یا بدون مارجین است. چون مبلغ مورد معامله بیشتر شده است.
بیشتر بخوانید: مارجین تریدینگ (Margin Trading) در بازار ارزهای دیجیتال
نکته مهم معاملات مارجین، این است که معامله‌گر باید طوری اهرم را انتخاب کند که در صورت ضرر کردن، کل دارایی یا سرمایه خود را از دست ندهد. مثلا در نظر بگیرید معامله‌گر در مثال بیان شده، با 100 دلار دارایی اولیه و مارجین پنج (5X)، معامله‌ای انجام داده و پس از مدتی، هر واحد از سهم یا ارز دیجیتال مورد معامله، دو دلار ضرر کند.
یعنی 50 سهم خرید کرده و هر کدام دو دلار افت قیمت داشته است(100$=2*50). در این حالت صرافی ضرر بوجود آمده را از دارایی اولیه معامله‌گر بر می‌دارد. یعنی معامله‌گر کل سرمایه اولیه خود (100 دلار) را از دست می‌دهد.
معاملات مارجین برای هر دو حالت خرید قرضی(Long) و فروش قرضی (Short) قابل انجام است. در خرید قرضی، پیش‌بینی معامله‌گر بر این است که با دریافت وام و افزایش قیمت سهم، سود بیشتری به دست خواهم آورد.
در فروش قرضی (پوزیشن شورت) هم پیش‌بینی معامله‌گر بر این است که فعلا سهم یا ارز دیجیتال را می‌فروشم و پس از افت قیمت، با قیمت پایین‌تری خرید می‌کنم؛ یعنی معامله‌گر حتی با کاهش قیمت سهم نیز سود می‌کند.
واضح است معاملات مارجین می‌تواند سود و زیان بیشتری به همراه داشته باشد. اما اگر در ادامه، باعث وقوع کال مارجین شود می‌تواند خسارت فجیعی به معامله‌گر وارد کند.
حال به این سوال باید پاسخ داد که:
کال مارجین (یا مارجین کال) چیست؟
به بیان ساده، کال مارجین یعنی معامله‌گر پس از معامله مارجینی ضرر کرده و صراف یا هر نهاد وام دهنده، به هر قیمت ممکن قصد پس‌گرفتن مبلغ وام داده شده به اضافه کارمزد معامله را دارد.
ابتدا کارگزار از معامله‌گر می‌خواهد که موجودی حساب مارجین را افزایش دهد تا بدهی وام را بطور کامل پوشش دهد.
اگر معامله‌گر پول کافی نداشت آنوقت در صورت داشتن حساب‌های بیشتر مشتری، کال مارجین باعث بسته شدن و برداشت پول از حساب‌های دیگر خواهد شد.
حتی اگر معامله‌گر در حساب‌های دیگر بجای پول، سهم یا ارز دیجیتالی داشته باشد، کال مارجین باعث می‌شود کارگزار، آن سهام را به قیمت پایین‌تر از قیمت بازار فروخته و بدهی خود را بردارد.
همچنین هنگام کال مارجین شدن، کارگزار می‌تواند به کارگزاران و دیگر آژانس‌های اعتباری، وضعیت کال مارجین شدن معامله‌گر را گزارش کند که این کار باعث بی‌اعتباری معامله‌گر خواهد شد.
جالب اینکه معامله‌گر حق هیچگونه اعتراض و شکایتی را هم ندارد. بنابراین تریدر باید حداکثر تلاش خود را بکار گیرد تا از وقوع مارجین کال پیشگیری کند و در صورت وقوع، بهتر است خود معامله‌گر مبلغ وام را تامین و موجودی حساب را تکمیل کند تا از خسارت‌های بیشتر مصون بماند.
بنابراین کال مارجین یعنی تعیین ضرب‌الاجل از طرف کارگزار (یا صرافی) برای معامله‌گری که وام گرفته و زیان به بار آمده، مبلغ وام را پوشش نمی‌دهد.
روش‌های پیشگیری از کال مارجین:
- توصیه اول این است که تا جای ممکن حساب مارجین باز نکنید و معامله مارجین انجام ندهید؛ چرا که معاملات ارزهای دیجیتال با نوسانات زیادی همراه بوده و انجام معامله مارجین ریسک آن را مضاعف می‌کند.
- همیشه مبلغی در حساب پس انداز خود نگه دارید و متناسب با اندوخته خود از مارجین (اهرم) استفاده کنید تا در صورت افت قیمت، سریعا آن را به حساب مارجین واریز کرده و بدهکار کارگزار و مواجه با مارجین کال نشوید.
- مبلغ کمی وام بگیرید یا در واقع با اهرم پائین‌تری، معامله مارجین داشته باشید.
- همواره با آگاهی و دانش کافی وارد معامله شده و از معاملات هیجانی خودداری کنید.
- برای خود استراتژی حد سود و حد ضرر تعریف کرده و سعی نکنید ضرر را با انجام معامله بزرگ‌تری جبران کنید.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: