شاخص جریان نقدینگی (MFI)

شاخص جریان نقدینگی (به انگلیسی MFI)، یک اسیلاتور یا نوسان‌گر تکنیکال است.

این اسیلاتور از اطلاعات قیمت و حجم، برای شناسایی سیگنال‌های اشباع خرید (overbought) و اشباع فروش (oversold) در یک دارایی استفاده می‌کند.

همچنین می‌توان از آن برای یافتن واگرایی‌ها (divergence) استفاده کرد که به ما درباره تغییر روند قیمت هشدار می‌دهند. این اسیلاتور بین اعداد 0 تا 100 جابه‌جا می‌شود و نوسان می‌کند.

این اسیلاتور برخلاف اسیلاتورهای رایجی مثل شاخص قدرت نسبی یا RSI، فقط از قیمت استفاده نمی‌کند؛ بلکه قیمت و حجم را با هم ترکیب می‌کند.

به همین دلیل است که تحلیلگران، MFI را RSI موزون به حجم (volume-weighted RSI) می‌دانند.

شاخص جریان نقدینگی در واقع چه چیزی را نشان می‌دهد؟

یکی از راه‌های ابتدایی استفاده از شاخص جریان نقدینگی در مواقع وجود واگرایی است.

واگرایی به حالتی گفته می‌شود که روند حرکت اسیلاتور در جهت عکس قیمت باشد.

واگرایی می‌تواند نشانه بالقوه‌ای برای بازگشت روند قیمت باشد.

به عنوان مثال زمانی را در نظر بگیرید که شاخص جریان نقدینگی در ناحیه خیلی بالایی قرار گرفته است و شروع به افت به زیر عدد 80 می‌کند. در این هنگام اگر دارایی مورد نظر همچنان به افزایش قیمت خود ادامه دهد، ما با این واگرایی نشانه‌ای برای تغییر جهت قیمت و آغاز روند نزولی دریافت کرده‌ایم.

در مقابل وقتی را فرض کنید که MFI در ناحیه بسیار پایینی قرار دارد و در حال بالا رفتن از عدد 20 است. در این صورت، اگر قیمت دارایی مورد نظر همچنان رو به کاهش باشد، MFI با این واگرایی، سینگالی برای تغییر جهت قیمت و آغاز روند صعودی داده است.

همچنین معامله‌گران با استفاده از موج‌های چندگانه در قیمت و MFI، به دنبال واگرایی‌های بزرگ‌تر می‌گردند. برای مثال روند حرکت قیمت یک سهم را به این صورت در نظر بگیرید که ابتدا به سقف 10 دلار می‌رسد، سپس یک پولبک به قیمت 8 دلار دارد و بعد دوباره تا 12 دلار افزایش می‌یابد.

قیمت این سهم با موفقیت توانسته است به دو سقف، یکی در قیمت 10 و دیگری 12 دلار برسد. اگر موقع رسیدن قیمت به 12 دلار، MFI به سقفی کوتاه‌تر از سقف قبلی‌اش (در قیمت 10 دلار) برسد، به این معناست که این اندیکاتور سقف جدید را تایید نمی‌کند. این مسئله می‌تواند پیش‌بینی‌کننده کاهش قیمت باشد.

سطوح اشباع خرید و فروش همچنین به عنوان یک سیگنال برای فرصت‌های بالقوه معامله به کار می‌روند. حرکات پایین‌تر از عدد 10 و بالاتر از 90 به‌ ندرت اتفاق می‌افتند. اما اگر چنین حرکتی رخ دهد، تریدرها منتظر می‌ماند که MFI به ناحیه بالاتر از 10 برگردد تا وارد موقعیت خرید یا long شوند. همچنین اگر MFI کمتر از 90 شود، به معنای سیگنالی برای ورود به موقعیت فروش یا short است.

حرکات این اسیلاتور در نواحی خارج از قلمرو اشباع خرید یا اشباع فروش هم می‌تواند مفید واقع شود.

برای مثال اگر یک دارایی در روند صعودی باشد، کاهش به زیر سطح 20 (یا حتی 30) و بازگشت دوباره به بالای این سطح، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که پولبک به اتمام رسیده است و روند صعودی قیمت ادامه خواهد یافت.

همین مسئله عیناً برای روند نزولی هم صدق می‌کند. یک افزایش قیمت کوتاه‌مدت، می‌تواند MFI را تا سطوح 70 یا 80 بالا ببرد. اما وقتی MFI دوباره به زیر این سطح سقوط کند، می‌تواند زمان مناسبی برای ورود به موقعیت معامله فروش و آمادگی برای یک ریزش دیگر باشد.

فرمول‌های شاخص جریان نقدینگی (MFI)

بدون نیاز به محاسبه دستی این شاخص، می‌توانید از آن در هر پلتفرم تحلیلی یا معاملاتی استفاده کنید.

بنابراین لزومی ندارد که نحوه محاسبه آن را به طور دقیق بدانید. اما در ادامه برای علاقه‌مندان، نحوه محاسبه این شاخص شرح داده می‌شود.

فرمول‌هایی که برای محاسبه این شاخص مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:

نکته: زمانی که قیمت از یک دوره تا دوره بعد افزایش یابد، جریان خام یا ناخالص پول مثبت است و به جریان پول مثبت افزوده می‌شود. وقتی جریان خام پول به دلیل ریزش قیمت در آن دوره منفی باشد، آن را به جریان پول منفی اضافه می‌کنیم.

نحوه محاسبه شاخص جریان نقدینگی

برای محاسبه MFI باید این مطابق این قدم‌ها پیش بروید:

1. قیمت میانگین را برای هر یک از 14 دوره اخیر به دست آورید.
2. برای هر دوره مشخص کنید که قیمت میانگین از دوره قبلی بالاتر بوده است یا پایین‌تر. با این کار خواهید فهمید که جریان خام پول، مثبت است یا منفی.
3. برای محاسبه جریان خام پول، قیمت میانگین را در حجم آن دوره ضرب کنید.
4. با اضافه کردن تمام جریانات پولی مثبت در 14 دوره اخیر و تقسیم آن بر جریانات پولی منفی در 14 دوره اخیر، نسبت جریان نقدینگی را به دست آورید.
5. با نسبت محاسبه‌شده در مرحله چهارم، شاخص جریان نقدینگی یا MFI را به دست آورید.
6. با تمام شدن هر یک از دوره‌های جدید، محاسبات را ادامه دهید. هر بار فقط از داده‌های 14 دوره آخر استفاده کنید.

تفاوت شاخص جریان نقدینگی با شاخص قدرت نسبی (MFI vs RSI) چیست؟

دو اسیلاتور MFI و RSI از نظر کارکرد بسیار به هم شبیه و نزدیک‌اند.

تفاوت اصلی این دو در این است که MFI از حجم هم استفاده می‌کند اما RSI این‌طور نیست.

طرفداران تحلیل حجم، آن را یک اندیکاتور متقدم یا پیشرو (leading indicator) می‌دانند. به همین دلیل این اشخاص معتقدند که MFI در مقایسه با RSI می‌تواند در زمان مناسب‌تر و به‌موقع‌تری سیگنال داده یا تغییر جهت احتمالی روند را پیش‌بینی کند.

بیشتر بخوانید: تفاوت اندیکاتورهای متقدم و متاخر در تحلیل تکنیکال

در واقع هیچکدام از این اندیکاتور‌ها بهتر از دیگری نیست؛ تنها مسئله این است که هر کدام از عناصر متفاوتی استفاده می‌کنند و بنابراین، طبیعتاً در زمان‌های متفاوتی سیگنال می‌دهند.

محدودیت‌های شاخص جریان نقدینگی

ممکن است اسیلاتور MFI سیگنال‌های اشتباه به کاربران بدهد.

وقتی رفتار اندیکاتور نشان‌دهنده مهیا بودن یک فرصت خوب برای معامله بوده اما قیمت مطابق انتظار حرکت نمی‌کند، سیگنال اشتباه داده شده است.به عنوان مثال ممکن است شاهد یک واگرایی باشید اما روند قیمت دچار تغییر جهت نشود.

همچنین ممکن است اندیکاتور نتواند درباره یک مسئله مهم هشدار بدهد. برای نمونه درست است که در برخی مواقع، روند قیمت در نتیجه واگرایی دچار تغییر جهت می‌شود اما لزوماً همه تغییر جهت‌های قیمت با واگرایی همراه نیست. به همین دلیل به معامله‌گران توصیه می‌شود که از سایر انواع تحلیل و کنترل ریسک نیز استفاده کنند و تنها متکی به یک اندیکاتور نباشند.

شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:

• می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
• در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید

برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

نام شرکت	ویژگی‌ها	امتیاز	لینک ثبت‌نام
کارگزاری آگاه	باشگاه مشتریان با جایزه نرم‌افزار معاملاتی پیشرفته دریافت اعتبار معاملاتی خرید آنلاین صندوق‌ سرمایه‌گذاری ثبت‌نام آنلاین برای کد بورسی

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

نام خدمات	ویژگی‌ها	لینک ثبت‌نام
دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال	دوره‌های حضوری + غیرحضوری شناخته‌شده‌ترین اساتید در سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته ارائه مدرک معتبر گذراندن دوره