واگرایی (به انگلیسی Divergence) زمانی اتفاق می‌افتد که نمودار قیمت یک دارایی در خلاف جهت یک اندیکاتور تکنیکال، مانند اسیلاتور، یا برخلاف سایر داده‌ها حرکت کند.
واگرایی چیست؟
Divergence می‌تواند بین قیمت یک دارایی و تقریبا هر داده یا اندیکاتور تکنیکال یا فاندامنتال اتفاق بیفتد.
عناوین مطلب:
بااین‌وجود، این ابزار اغلب توسط معامله‌گران تکنیکال و هنگامی استفاده می‌شود که قیمت در خلاف جهت یک اندیکاتور تکنیکال حرکت کند.
به یاد بسپارید که همیشه نمی‌توان منحصرا به واگرایی تکیه کرد زیرا گاهی سیگنال‌های معاملاتی را در زمان مناسب ایجاد نمی‌کند. ممکن است در نمودار به مدت زیاد شاهد این موضوع باشیم بدون اینکه یک بازگشت قیمت اتفاق بیفتد.
این موضوع فقط در برخی مواقع وجود دارد و نمی‌توان گفت در همه تغییر روندها، ممکن است در نمودار مشاهده شود.
انواع واگرایی‌ها
واگرایی‌ها به‌طورکلی و در تعریف اولیه دو نوع دارند که در ادامه هرکدام را بررسی می‌کنیم:
واگرایی مثبت
زمانی که نوع مثبت اتفاق می‌افتد، معمولا بیانگر امکان حرکتی بالاتر در قیمت دارایی خواهد بود.
نوع مثبت این سیگنال را می‌دهد که قیمت ممکن است به‌زودی به سمت بالا حرکت کند. این مسئله هنگامی اتفاق می‌افتد که قیمت در حال نزول است اما یک اندیکاتور تکنیکال در حال صعود یا نشان دادن سیگنال‌های صعودی است.
واگرایی منفی
زمانی که نوع منفی رخ دهد، بیانگر امکان حرکتی پایین‌تر در قیمت سهام یا ارز دیجیتال خواهد بود.
نوع منفی از احتمال کاهش قیمت در آینده حکایت دارد و هنگامی اتفاق می‌افتد که قیمت در حال بالا رفتن باشد اما یک اندیکاتور تکنیکال در حال افت یا نشان دادن سیگنال‌های نزولی باشد.
تصویر زیر یک واگرایی منفی را نشان می‌دهد:
واگرایی در تحلیل تکنیکال
واگرایی در تحلیل تکنیکال نشان‌دهنده یک حرکت بزرگ در قیمت به سمت منفی یا مثبت است.
یک نوع مثبت هنگامی اتفاق می‌افتد که قیمت یک دارایی کف جدیدی ایجاد کند درحالی‌که یک اندیکاتور، مانند جریان پول (money flow) شروع به صعود کرده است.
در مقابل، نوع منفی هنگامی اتفاق می‌افتد که قیمت یک سقف جدید ایجاد می‌کند اما اندیکاتور مورد تحلیل یک سقف پایین‌تر می‌سازد.
انواع واگرایی‌های پرکاربرد
در ادامه به بررسی مهمترین واگرایی‌ها در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم:
آر اس آی (RSI)
سرمایه‌گذاران می‌توانند از اسیلاتورهایی مانند شاخص قدرت نسبی (RSI) در نمودار قیمت استفاده کنند.
اگر سهام در حال افزایش است سقف‌های جدیدی ایجاد می‌کند، در حالت ایده‌آل شاخص قدرت نسبی نیز به سقف‌های جدید خواهد رسید.
اما اگر شاخص قدرت نسبی (RSI) شروع به ایجاد سقف‌های پایین‌تر کند هشداری خواهد بود مبنی بر اینکه روند صعودی قیمت احتمالا در حال تضعیف‌شدن است. به این شرایط، واگرایی منفی می‌گویند که با استفاده از RSI شناسایی‌شده است.
معامله‌گر در این حالت تصمیم می‌گیرد که آیا از معامله خارج شود یا اینکه حد ضرر مناسب را اعمال کند تا در صورت افت قیمت، متضرر نشود.
نوع مثبت وضعیتی برخلاف مورد ذکر شده در بالاست. تصور کنید که قیمت سهام در حال ایجاد کف‌های جدید است درحالی‌که شاخص RSI با هر نوسان در قیمت سهام کف‌های بالاتری را به وجود می‌آورد.
سرمایه‌گذاران ممکن است به این نتیجه برسند که پایین‌ترین کف‌ها در قیمت سهام در حال ازدست‌دادن مومنتوم نزولی خود هستند و ممکن است به‌زودی یک روند بازگشتی اتفاق بیفتد.
Divergence یکی از رایج‌ترین کاربردهای اندیکاتورهای تکنیکال، خصوصا هنگام کار با اسیلاتورهاست.
بیشتر بخوانید: استراتژی تشخیص واگرایی و نحوه معامله با آن
مکدی (MACD)
MACD یا واگرایی میانگین متحرک یک شاخص حرکتی است که رابطه بین دو میانگین متحرک قیمت دارایی را نشان می‌دهد.
این اندیکاتور با کم کردن میانگین متحرک نمایی 26 دوره‌ای از میانگین متحرک 12 دوره‌ای محاسبه می‌شود. همچنین یک هیستوگرام روی نشانگر موجود است که می‌تواند به‌عنوان نشانگر برای تشخیص Divergence نیز استفاده شود.
واگرایی MACD زمانی است که قیمت در یک جهت و MACD در جهت مخالف حرکت می‌کند.
به‌عنوان‌مثال، اگر قیمت EURUSD به بالاترین حد خود برسد، اما MACD اوج‌های کمتری را نشان دهد، واگرایی MACD در نظر گرفته می‌گیرند.
بیشتر بخوانید: خطاهای واگرایی در اندیکاتور مکدی (سیگنال‌های اشتباه MACD)
واگرایی مخفی چیست؟
نوع مخفی باعث ادامه روند می‌شود، درحالی‌که نوع عادی باعث تغییر روند می‌شود.
نوع مخفی نیز به دو مدل مثبت و منفی تقسیم می‌شود:
واگرایی مخفی صعودی
نوع مخفی صعودی زمانی است که قیمت به یک پایین عمیق‌تر (Lower LOW) از قبل می‌رسد، اما اسیلاتور یک پایین بالاتر (Higher LOW) ایجاد می‌کند، در این صورت ممکن است یک واگرایی مخفی صعودی داشته باشیم.
نمونه نوع مخفی صعودی:
واگرایی مخفی نزولی
در نوع مخفی صعودی قیمت یک اوج کمتر می‌زند درحالی‌که شاخص RSI یک قله بالاتر می‌زند. در این مواقع احتمالا یک واگرایی مخفی نزولی در پیش داریم. در چنین شرایطی بهتر است از خرید خودداری کنیم.
نمونه نوع مخفی نزولی:
تفاوت واگرایی معمولی و مخفی
همان‌طور که گفته شد، نوع معمولی باعث معکوس کردن روند می‌شود اما نوع مخفی باعث ادامه همان روند قبلی می‌شود.
واگرایی در بورس
واگرایی در بورس هم بخشی از تحلیل تکنیکال است و تفاوت زیادی با واگرایی در دیگر بازارها از جمله ارز دیجیتال، فارکس، بورس جهانی و نمودار قیمتی طلا ندارد.
تنها نکته مهم این است که شما باید هرکدام از این بازارها و هر سهمی را با توجه به موارد ذکر شده جهت تشخیص واگرایی زیر نظر بگیرید تا بتوانید از آن برای کسب سود در معامله استفاده کنید.
تفاوت بین واگرایی و تائید
واگرایی زمان اتفاق می‌افتد که قیمت و اندیکاتور دو چیز مختلف به معامله‌گر می‌گویند.
تائید (Confirmation) هنگامی اتفاق می‌افتد که اندیکاتور و قیمت، یا چندین اندیکاتور، به معامله‌گر یک سیگنال مشخص بدهند.
در حالت ایده‌آل، معامله‌گران برای ورود به معامله‌ها و در زمان معامله به تائید احتیاج دارند.
اگر قیمت در حال افزایش باشد، معامله‌گران تمایل دارند اندیکاتورهایشان این سیگنال را بدهند که قیمت احتمالا به حرکت خود ادامه خواهد داد.
محدودیت‌های استفاده از واگرایی
همان‌طور که در مورد تمام اشکال تحلیل تکنیکال صادق است، سرمایه‌گذاران باید پیش از انجام معامله صرفا بر اساس واگرایی از ترکیبی از اندیکاتورها و تکنیک‌های تحلیل برای تائید روند بازگشتی استفاده کنند.
این موضوع در تمامی بازگشت روندها اتفاق نمی‌افتد؛ بنابراین، از دیگر اشکال کنترل ریسک یا تحلیل‌های دیگر باید در کنار این موضوع استفاده کرد.
همچنین، هنگامی‌که Divergence رخ می‌دهد، به این معنا نیست که قیمت بازگشت خواهد داشت.
واگرایی ممکن است مدتی طولانی طول بکشد، بنابراین انجام معاملات صرفا بر اساس آن، ممکن است به ضرر قابل‌توجهی منتهی شود. زیرا احتمال دارد قیمت آن‌طور که انتظار می‌رود واکنش نشان ندهد.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: