درآمد غیرعملیاتی بخشی از درآمد شرکت یا کسب‌وکاری است که به‌وضوح از درآمد حاصل از فعالیت‌های اصلی تجاری متمایز است.
به‌طورکلی می‌توان گفت این درآمد به درآمد و هزینه‌های ایجاد شده از منابعی غیر از عملیات تجاری و معاملات، مانند سود یا زیان ناشی از سرمایه‌گذاری اشاره دارد.
برای مثال درآمد حاصل از فروش دارایی‌ها غیرتکراری است و درآمد حاصل از سود سهام به شکل دوره‌ای انجام می‌شود.
عناوین مطلب:
درآمد غیرعملیاتی یکی از انواع درآمدهای مهم مالی است که در صورت‌های مالی و تحلیل‌های بنیادی و سودسازی شرکت اثر می‌گذارد. شما چه اطلاعاتی درباره درآمد غیرعملیاتی دارید؟ اقلام غیرعملیاتی در صورت سود و زیان را می‌شناسید؟
اگر اطلاعاتی درباره این نوع درآمد و اهمیت آن در صورت‌های مالی شرکت‌ها و کسبوکارهای تجاری ندارید، وقت آن رسیده تا در این مطلب از بورسینس به پاسخ سوال‌های خود برسید. برای کسب اطلاعات بیشتر تا پایان همراه ما بمانید.
درآمد غیرعملیاتی چیست؟
درآمد غیرعملیاتی سود یا زیان یک کسب‌وکار خارج از فعالیت‌های اصلی عملیاتی خود شرکت است.
ازآنجایی‌که انتظار نمی‌رود سود به طور منظم یا مکرر اتفاق بیفتد، درآمد غیرعملیاتی برای اندازه‌گیری موفقیت یک کسب‌وکار استفاده نمی‌شود. به‌عنوان‌مثال، اگر یک کسب‌وکاری یک‌بار فروش ملک انجام دهد، درآمد غیرعملیاتی داشته است. توجه داشته باشید که درآمد از نظر حسابداری هم به درآمدها و هم به هزینهها اشاره دارد.
سود شاید تنها عدد موردمطالعه در صورت‌های مالی یک شرکت باشد. زیرا در مقایسه با برآوردهای تحلیلگران و راهنمایی آنها، سودآوری شرکت را نشان می‌دهد. مشکل این است که سود در یک دوره حسابداری می‌تواند توسط چیزهایی که ارتباط چندانی با اداره روزمره کسب‌وکار ندارند، منحرف شود.
به‌عنوان‌مثال، مواردی وجود دارد که یک شرکت مقدار قابل‌توجهی درآمد به یکباره از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری خود به دست می‌آورد. این سرمایه‌گذاری می‌تواند در یک شرکت تابعه کاملاً باشد که به خاطر فروش یا تحت مالکیت درآوردن دارایی یا زمین به دست آورده است.
بیشتر بخوانید: حاشیه سود عملیاتی چیست؟
درآمد غیرعملیاتی که به‌عنوان درآمد جانبی یا جانبی نیز شناخته می‌شود، شامل موارد زیر است:
- درآمد حاصل از سود سهام
- سود و زیان ناشی از سرمایه‌گذاری
- سود و زیان ناشی از فروش دارایی‌ها یا سرمایه‌گذاری‌ها
- زیان‌های ناشی از کاهش ارزش دارایی‌ها، رد کردن، کاهش ارزش و تجدید ساختار
- سود و زیان ناشی از معاملات ارزی
- سود و زیان ناشی از توقف عملیات
- ضرر و زیان ناشی از دعاوی حقوقی
- تغییرات در اصول حسابداری
- خسارات بیمه ناشی از بلایای طبیعی
با توجه به آنچه گفتیم، می‌توان گفت درآمدی که به‌عنوان درآمد غیرعملیاتی طبقه‌بندی می‌شود، به کسب‌وکاری که در آن هستید بستگی دارد.
برای یک کسب‌وکار غیرمالی، درآمد غیرعملیاتی که از طریق فعالیت‌های سرمایه‌گذاری مانند هزینه بهره اوراق بدهی به دست می‌آید، به‌عنوان غیرعملیاتی گزارش می‌شود. بااین‌حال، سود و زیان غیرعملیاتی برای دیگر شرکت‌های خدمات مالی، معمولاً به‌عنوان جزئی از فعالیت‌های عملیاتی آنها گزارش می‌شود.
اقلام غیرعملیاتی در صورت سود و زیان چیست؟
صورت سود و زیان یک کسب‌وکار که معمولاً یک دوره زمانی را پوشش می‌دهد، مانند یک‌چهارم یا یک سال، تصویری از سلامت مالی شرکت است.
اقلام غیرعملیاتی درآمدها و هزینه‌های کسب‌وکار را خلاصه می‌کند. این صورت مالی اطلاعات مهمی در مورد سودآوری در اختیار بانک، سرمایه‌گذار یا خریدار بالقوه قرار می‌دهد.
هنگام تهیه صورت سود و زیان یک شرکت، باید اثرات اجزای عملیاتی و غیرعملیاتی را در نظر بگیرید. درآمد غیرعملیاتی به طور جداگانه در صورت سود و زیان مورد بررسی قرار می‌گیرد.
درآمد غیرعملیاتی اغلب پس از کل درآمد حاصل از عملیات در صورت سود و زیان گزارش می‌شود و اغلب با عنوان سایر درآمدها ظاهر می‌شود. هنگامی که صورت سود و زیان برای فعالیت‌های تجاری روزانه تهیه می‌شود یا برای مدت کوتاهی ایجاد می‌شود، ممکن است درآمد غیرعملیاتی به طور کامل حذف شود.
چه چیزی در درآمد عملیاتی لحاظ نمی‌شود؟
درآمد عملیاتی سودی است که کسب‌وکار پس از کسر هزینه‌های عملیاتی به دست می‌آورد. به درآمد و هزینه‌های ناشی از فعالیت اصلی شرکت اشاره دارد و شامل هزینه‌های فروش، عمومی و اداری می‌شود.
درآمد عملیاتی شامل موارد غیرعملیاتی مانند سرمایه‌گذاری در سایر مشاغل، مالیات و پرداخت بهره نمی‌شود. گاهی اوقات کسب‌وکارها با استفاده از هزینه‌های غیرعملیاتی، نتایج ضعیف عملیاتی خود را پنهان می‌کنند. این باعث افزایش حاشیه سود ظاهری می‌شود.
همچنین، اضافه‌کردن هزینه‌هایی که واجد شرایط غیرعملیاتی هستند ممکن است حاشیه سود را کاهش دهد. به همین دلیل است که رایج‌ترین رویکرد حسابداری حذف درآمدهای غیرعملیاتی از صورت سود و زیان و سودهای جاری است.
نمونه‌هایی از درآمد غیرعملیاتی
نمونه‌هایی از درآمدهای غیرعملیاتی شامل: درآمد سود سهام، زیان کاهش ارزش دارایی‌ها، سود و زیان ناشی از سرمایه‌گذاری، و سود و زیان ناشی از معاملات ارزی است.
زمان‌بندی درآمدهای غیرعملیاتی به چه صورت است؟
معمولا درآمد غیرعملیاتی یک رویداد یکباره است، مانند زیان ناشی از کاهش ارزش دارایی که به یکباره اتفاق می‌افتد.
بااین‌حال، برخی از انواع درآمد، مانند درآمد سود سهام، ماهیتی تکراری دارند و هنوز بخشی از درآمد غیرعملیاتی محسوب می‌شوند.
استفاده متقلبانه از درآمد غیرعملیاتی یک کسب‌وکار
گاهی اواقت شرکت‌ها ممکن است سعی کنند از درآمد غیرعملیاتی خودبرای پنهان کردن نتایج ضعیف عملیاتی استفاده کنند.
این اتفاق برای کسبوکارهای نوپا که درآمد عملیاتی کمی دارند، رایج است. برخی از سازمان‌هایی که به اخلاقیات تجاری و شرکتی خود پایبند نیستند، سعی می‌کنند درآمدهای غیرعملیاتی خود را به‌عنوان درآمد عملیاتی معرفی کنند تا سرمایه‌گذاران را در مورد عملکرد عملیات اصلی‌شان گمراه کنند.
بیشتر بخوانید: 4 روش برای ارزش گذاری سهام شرکت‌ها در ایران
هزینه‌های غیرعملیاتی چیست؟
هزینه‌های غیرعملیاتی معمولاً به طور خلاصه شامل هزینه‌هایی می‌شود که شرکت برای انجام برخی از تعهدات پولی خود خرج می‌کند.
علاوه بر این، این هزینهها هنگام تعیین سود خالص یک شرکت در هر دوره معین، اهمیت پیدا می‌کنند. اساساً، معنی هزینه‌های غیرعملیاتی را می‌توان به این صورت گفت که هزینه‌هایی که برای عملیات اصلی شرکت خرج نمی‌شوند و صرف عملیات غیراصلی مثل سرمایه‌گذاری و … است، را هزینه‌های غیرعملیاتی می‌دانند.
این هزینهها به صورت سود و زیان ثبت می‌شوند. به طور معمول، می‌توان این هزینهها را از سود عملیاتی یک شرکت کسر کرد تا درآمد بالقوه آن را به دست آورد.
بااین‌حال، هزینه‌های غیرعملیاتی را می‌توان شامل هزینه‌های دیگری دانست که از نظر زمان رخ دادن آنها و وقوع‌شان، تا حدودی غیرمعمول و نامنظم هستند.
به‌عنوان‌مثال، هزینه‌های انجام شده در جریان بازسازی یا سازماندهی مجدد، هزینه‌های موجود در انبار منسوخ شده و…اغلب به‌عنوان هزینه‌های غیرعملیاتی تلقی می‌شوند.
لازم به ذکر است که ثبت هزینه‌های غیرعملیاتی به طور جداگانه برای ذی‌نفعان و سرمایه‌گذاران بالقوه مفید است. این هزینهها به آنها کمک می‌کند تا تصویری واضح و دقیق از تعهدات مالی شرکت داشته باشند. همچنین برای برآورد سود بالقوه هم تاثیرگذار است.
بیشتر بخوانید: هزینه‌های عملیاتی چیست؟
نمونه‌هایی از هزینه‌های غیرعملیاتی چیست؟
یک شرکت باتوجه‌به نوع صنعتی که در آن فعالیت می‌کند، چندین نوع هزینه غیرعملیاتی خواهد داشت. در ادامه، برخی از این هزینهها را با هم بررسی می‌کنیم:
- هزینه بهره
- هزینه‌های موجودی منسوخ
- هزینه مشتقات
- هزینه بازسازی
- ضرر در تصرف دارایی‌ها
- خسارات ناشی از آتش‌سوزی
- هزینه شناور
- هزینه‌های حل‌وفصل دعوا
- یادداشت مطالبات دریافتی یا موجودی کالا
- نوشتن دارایی‌های نامشهود
- مصادره اموال
- اصول حسابداری تغییریافته
- تخفیف در انتشار سهام و اوراق بدهی
- استهلاک هزینه‌های اولیه
صرف‌نظر از این موضوع اگر فرد یا شرکتی قصد سرمایه‌گذاری در سهام شرکت دیگری را داشته باشد، برای درک مؤلفه‌های هزینه‌های غیرعملیاتی و میزان موفقیت آنها، باید موارد دیگر را هم در نظر بگیرد.
به عبارت ساده‌تر، هزینه‌های ناشی از فعالیت‌های اصلی در لیست هزینه‌های غیرعملیاتی لحاظ نمی‌شوند. در نتیجه لازم است همه هزینه‌های و صورتحساب‌های مالی منتشر شده از شرکت را در نظر بگیرید.
جمع‌بندی
درباره درآمد غیرعملیاتی، نقش آن در صورت‌های مالی شرکت‌ها و منبع این درآمدها صحبت کردیم. همان‌طور که گفتیم، یکی از رایج‌ترین منابعی که برای درآمدهای غیرعملیاتی شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود، درآمدی است که از سرمایه‌گذاری‌ها شرکت به دست می‌آید.
این درحالی است که سودآوری یا ارزش یک شرکت یا کسب‌وکار را نمی‌توان باتوجه‌به درآمد غیرعملیاتی آن مشخص کرد.
درنتیجه لازم است عوامل دیگری مثل درآمد عملیاتی و صورتحساب‌های مالی شرکت را هم کنترل و بررسی کرد تا بتوان ارزش سرمایه‌گذاری در این شرکت را تعیین کنیم.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: