چگونه پول را بهتر و عاقلانه‌تر خرج کنیم؟

آیا از زمان‌هایی که واقعا به پول محتاج هستید ولی حساب‌تان خالی است متنفرید؟ مهم نیست چقدر پول دارید، خرج کردن و مدیریت عاقلانه پول همیشه بهترین کار است زیرا با اینکار خواهید توانست بیشترین بهره را از پول‌تان ببرید.

توصیه‌هایی که در ادامه این مطلب از بورسینس اشاره شده را دنبال کنید تا رویکرد عاقلانه‌تر در خرج کردن داشته باشید.

در این بخش پاسخ سوالات زیرا بیابید.

• اساسی‌ترین نکات خرید کردن و خرج کردن چیست؟
• برای خرج کردن پول جهت خرید پوشاک چه نکاتی را در نظر بگیریم؟
• خرج کردن عاقلانه برای غذا و خوراکی چگونه است؟
• نکات پس‌انداز عاقلانه پول چیست؟

مبانی خرج کردن

1 – بودجه بندی کنید

هزینه‌ها و درآمدهایتان را بدانید تا یک تصویر دقیق از وضعیت مالی‌تان بدست آورید. رسیدهای پرداخت را نگه دارید یا دفترچه‌ای داشته باشید و هزینه‌ها را در آن بنویسید. قبض‌ها و صورت‌حساب‌ها را ماهانه بررسی کنید و این هزینه‌ها را به بودجه‌ خود اضافه نمایید.

• خریدها و هزینه‌ها را دسته‌بندی کنید. (مثلا هزینه خوراک، غذا، سرگرمی و…). دسته‌هایی که بیشتری مقدار ماهیانه را دارند یا مقادیر ماهیانه‌ای که در کمال تعجب می‌بینید بسیار زیاد است شاید هدف خوبی برای پس‌انداز باشند. (با کم کردن آنها)
• وقتی خریدهایتان را برای مدتی ثبت کردید، یک محدودیت ماهیانه برای هر دسته قرار دهید. مثلا بنویسید ماهیانه حداکثر باید X تومان برای سرگرمی هزینه شود. اطمینان حاصل کنید جمع هزینه‌های شما کمتر از درآمد کل شما در آن دوره زمانی است و همیشه مقداری برای پس‌انداز تعیین کنید (اگر ممکن بود).

2 – خریدها را پیش‌بینی کنید

گرفتن تصمیمات ناگهانی خرید می‌تواند هزینه‌هایتان را به شدت افزایش دهد. وقتی آرام و در منزل هستید، چیزهایی که باید بخرید را یادداشت کنید.

• قبل از اینکه به قصد خرید بروید، ابتدا به چندین فروشگاه سر بزنید و قیمت‌ها را یادداشت کنید. پس از قیمت گرفتن، بدون اینکه چیزی بخرید به خانه برگردید و تصمیم بگیرید کدام محصول را خواهد خرید. هرچقدر تمرکزتان بیشتر باشد و هرچقدر زمان کمتری در فروشگاه سپری کنید، کمتر هزینه خواهید کرد.
• اگر به هر خرید به عنوان یک تصمیم مهم بنگرید، قطعا تصمیمات بهتری خواهید گرفت.
• نمونه‌های مجانی که فروشندگان به شما تعارف می‌کنند را قبول نکنید یا اگر قبول می‌کنید از قبل تصمیم بگیرید که قصد خرید آنرا ندارید. گاهی اوقات حتی اگر قصدی برای خرید ندارید، استفاده از نمونه محصول می‌تواند انگیزه خرید لحظه‌ای را در شما ایجاد کند.

3 – از خریدهای ناگهانی بپرهیزید

اگر برنامه‌ریزی برای خرید در آینده خوب فکر خوبی باشد، خرید لحظه‌ای یک رفتار کاملا مخرب برای وضعیت مالی شماست. این نکات را برای اجتناب از گرفتن تصمیمات لحظه‌ای خرید در نظر بگیرید:

• برای تفریح در فروشگاه‌های آنلاین نچرخید و برای گشت و گذار به فروشگاه‌ها نروید. اگر صرفا به خاطر اینکه با خرید کردن سرگرم می‌شوید دست به خرید بزنید، به احتمال قوی در حال خرج کردن پول برای چیزهایی هستید که نیازی به آنها ندارید.
• وقتی موجودی حساب‌تان کم شده یا بودجه‌بندی‌تان بهم خورده است تصمیمی برای خرید نگیرید. کمبود خواب یا به‌هوش نبودن به هر دلیلی می‌تواند توانایی شما برای گرفتن تصمیمات عاقلانه را کاهش دهد. حتی خرید کردن در حین گرسنگی یا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند، احتمال فکر خوبی نیست، مگر اینکه قاطعانه فقط به لیست خریدتان که از قبل تهیه کرده‌اید متعهد بمانید.

4 – تنها خرید کنید

کودکان، دوستانی که عاشق خرید هستند و حتی دوستی که مشاوره شما را برای خرید می‌خواهد، می‌توانند باعث شوند بیشتر خرج کنید.

•  توصیه کارمندان فروشگاه را جدی نگیرید. اگر سوالی دارید بپرسید و مودبانه به پاسخ‌شان گوش دهید ولی هرگونه توصیه یا پیشنهاد برای خرید را از سمت آنها نادیده بگیرید. اگر آنها شما را رها نمی‌کنند، فروشگاه را ترک کنید و بعدا برای خرید تصمیم بگیرید.

5 – ترجیحا نقدی خرید کنید

چک‌دادن یا استفاده از کارت بانکی برای خریدها این بدی را دارد که شما معمولا مجبور می‌شوید پول بیشتری بپردازید زیرا مبلغ پول بیشتری در دسترس است. علاوه بر این، با کشیدن کارت بانکی در دستگاه POS، مشکل‌تر می‌توانید مقدار پولی که در حال هزینه کردن هستید را حس کنید.
یک راهکار این است که قبل از کشیدن کارت برای خرید، معادل فیزیکی مبلغی که قصد دارید بپردازید را به شکل اسکناس تصور کنید، احتمالا تصمیمات بهتری خواهید گرفت.

• پول نقد از خودپرداز دریافت کنید و با خودتان به فروشگاه ببرید ولی مقدار این پول بیش از حد لازم نباشد. می‌توانید مخارج یک‌هفته را از خودپرداز بگیرید و آنرا در منزل نگهدارید تا هر روز نیاز نباشد به خودپرداز مراجعه کنید.

6 – فریب بازاریابی را نخورید

چیزهایی که می‌بینیم، می‌شنویم و حس می‌کنیم، اغلب روی خریدهای ما تاثیر می‌گذارند. هوشیار و آگاه باقی بمانید و سعی کنید به دلایلی که تصمیم به یک خرید گرفته‌اید پی ببرید.

• چیزها را صرفا به خاطر دیدن تبلیغات خریداری نکنید. چه تبلیغات تلویزیونی باشد، چه مجله، چه روزنامه و چه تبلیغات سایت‌های اینترنتی، به این تبلیغات باید با بدبینی بنگرید. این تبلیغات طراحی شده‌اند تا شما را ترغیب به خرج کردن کنند و چیزی که خریداری می‌کنید اغلب با چیزی که تصور می‌کردید متفاوت است.
• کالاها و سرویس‌ها را صرفا به خاطر اینکه دارای تخفیف هستند خریداری نکنید. کوپن‌ها و تخفیف‌های ویژه فقط زمانی خوب هستند که از قبل تصمیم به خرید آن کالا یا سرویس گرفته‌اید. بنابراین خرید چیزی که به آن نیازی ندارید فقط به خاطر 50 درصد تخفیف دارد، تصمیم عاقلانه‌ای نیست.
• از ترفندهای قیمت‌گذاری آگاه باشید. 99 هزار تومان، همان 100 هزارتومان است. قیمت هر آیتم را براساس ارزش واقعی و لیاقت آن بسنجید و نه براساس اینکه یک قیمت بهتر نسبت به آیتم با مارک دیگر دارد.
• اغلب مردم با برخورد با سه کالا با مارک مختلف، کالایی که قیمت حد وسط را داراست خریداری می‌کنند با این فرض که کالای گران‌تر برای آنها به صرفه نیست و کالای ارزان‌تر نیز کیفیتی نخواهد داشت.
  بازاریابان و فروشندگان کاملا از این موضوع با اطلاع هستند. آنها اگر بخواهند شما کالای گران‌قیمت‌تری را خریداری کنید، ممکن است کالایی گران‌قیمت‌تر از کالای موردنظر را نیز به شما معرفی کنند تا کالا گران‌قیمت اولی به نظر ارزان‌تر برسد. با اینکار اغلب افراد قیمت کالایی که قیمت پایین‌تری از یک کالای گران‌قیمت را داراست خریداری می‌کنند حتی با وجودیکه کالای خریداری شده به خودی خود و بدون مقایسه با سایر کالاها، بسیار گران‌قیمت است.

مثلا فرض کنید قصد دارید یک چرخ گوشت خریداری کنید، فروشنده سه چرخ گوشت با مارک‌های متفاوت به شما نشان می‌دهد.

نوع اول یک چرخ گوشت معمولی 1.5 میلیون تومانی است، نوع دوم 3 میلیون تومان قیمت دارد و فروشنده یک چرخ گوشت سوم نیز با قیمت 7 میلیون تومان به شما معرفی می‌کند.

با وجودیکه پرداخت 3 میلیون تومان برای یک چرخ گوشت رقم زیادی است ولی بسیاری از افراد به دلیل اینکه یک چرخ گوشت 7 میلیون تومانی نیز به آنها معرفی شده، چرخ گوشت 3 میلیون تومانی در نظر آنها یک کالای ارزان تلقی می‌شود.

ولی اگر فروشنده همین چرخ گوشت 3 میلیون تومانی را به تنهایی معرفی کند، احتمال بسیار کمی وجود دارد که شخصی متمایل به خرید شود.

7 – منتظر تخفیف‌های ویژه بمانید

اگر می‌دانید که یک آیتم را لازم دارید ولی نیاز شما فوری نیست، بهتر است منتظر بمانید تا بتوانید آنرا با قیمت کمتری خریداری کنید یا اینکه یک فروش ویژه برای آن آغاز شود.

• کوپن‌های تخفیف را فقط برای آیتم‌هایی که واقعا نیاز دارید یا آیتم‌هایی که از قبل تصمیم گرفته‌اید آنها را خریداری کنید استفاده کنید. قیمت‌های پایین‌تر معمولا مشتریان بیشتری جذب می‌کند تا چیزهایی بخرند که واقعا نیاز و ضرورتی به آن نیست.
• کالاها و مخصوصا پوشاک را زمانی بخرید که فصل آن نیست. مثل با خرید کت در بهار می‌توانید برای آن قیمت بسیار کمتری بپردازید، زیرا هیچ فروشنده‌ای تمایل ندارد لباس زمستانی را برای سال بعد نگهدارد.

8 – تحقیق خودتان را انجام دهید

قبل از اینکه هزینه زیادی کنید، در فضای آنلاین به بررسی نظرات خریداران قبلی یا تجربیات دیگران در خصوص سایر کالاهای مشابه بپردازید. با اینکار با پرداخت مبالغ کمتر، نتیجه بهتری می‌گیرید.
کالاها یا آیتم‌هایی را خریداری کنید که علاوه بر بودجه شما با نیازهایتان نیز سازگار باشد.

9 – همه هزینه‌ها را در نظر بگیرید

گاهی اوقات پولی که مجبور می‌شوید پرداخت کنید، بیش از قیمت درج شده روی آیتم است. زیرا هزینه‌های دیگری مانند مالیات بر ارزش افزوده، هزینه حمل احتمالی و… نیز به آن ممکن است اضافه شود.

• اگر در حال خرید کالا یا سرویس‌هایی هستید که قسط آن ماهیانه پرداخت می‌شود، کل ماه‌هایی که باید قسط بپردازید را در تعداد ماه ضرب کنید و هزینه‌های مرتبط دیگر را نیز به آن اضافه نمایید تا کل مبلغ پرداختی‌تان بدست آید.
• اگر در حال گرفتن وام هستید، دقیقا میزان سودی که باید پرداخت کنید را محاسبه نمایید.

10 – گاهی اوقات برای خودتان خرج کنید

شاید فکر کنید این توصیه با توصیه‌های قبلی تناقض دارد اما در واقع اگر گاهی اوقات به خودتان جایزه بدهید، عادت‌های عاقلانه خرج کردن دوام بیشتری خواهد داشت.
اگر هیچ جایزه‌ای به خودتان ندهید، احتمال این وجود دارد که یکجا تسلیم شوید و دوباره به عادت‌های مخرب خرج کردن برگردید.

• مقدار بسیار محدودی پول برای چنین جایزه‌هایی در بودجه خودتان در نظر بگیرید. هدف این است به دلیل رفتار خوب‌ خودتان، به خود جایزه‌های کوچکی دهید تا از ولخرجی افراطی و ناگهانی جلوگیری شود.
• اگر روش‌های رسیدگی به خودتان معمولا هزینه بالایی دارد، جایگزین‌های ارزان‌تری بیابید. مثلا به جای اینکه به سینما بروید، DVD فیلم را تهیه کنید و آنرا ببینید.

خرج کردن برای پوشاک

1 – فقط چیزی را بخرید که واقعا به آن نیاز دارید

قبل از خرید، کمد لباس‌تان را بررسی کنید و ببینید چه چیزهایی را الان دارید. چیزهایی که دیگر نمی‌پوشید را به دیگران ببخشید یا بفروشید تا بتوانید شرایط موجود را بهتر بررسی کنید.

• خالی کردن کمد لباس‌تان نباید به بهانه‌ای برای خرید کردن تبدیل شود. هدف این است پی ببرید از چه نوع لباسی به اندازه کافی دارید و به چه نوع پوشاکی بیشتر نیازی دارید.

2 – بدانید چه زمانی باید جنس باکیفیت بخرید

خرید گران‌قیمت‌ترین جوراب انتخاب درستی نیست، زیرا معمولا جوراب‌ها خیلی زود فرسوده می‌شوند. اما برعکس، هزینه کردن برای یک کفش بادوام و باکیفیت که مدت بیشتری برای شما کار کند، باعث می‌شود در دراز مدت پول بیشتری پس‌انداز کنید.

• به یاد بسپارید که قیمت بالاتر، همیشه مساوی با کیفیت بیشتر نیست. تحقیق کنید برندهایی که بیشترین دوام را دارند کدام هستند، به جای اینکه فقط از فروشنده بگویید گران‌ترین کالا را برای شما بیاورد.
• همچنین در صورتی که ممکن است منتظر شوید برای آیتمی که نیاز دارید تخفیف ویژه قرار داده شود. تخفیف‌های ویژه نباید بهانه‌ای شود تا آیتم‌هایی که نیاز ندارید را بخرید.

3 – از سایر برندها هم استفاده کنید

اگر نمی‌توانید یک برند باکیفیت را با قیمت مناسب پیدا کنید، از برندهای معمولی که کیفیت متوسطی دارند خرید کنید. وجود لوگوی یک برند معروف نباید صرفا دلیلی برای خرید شما باشد و شاید کیفیت آن نیز چندان بالا نباشد.

.

توصیه فیلیپ بلاش برای خرید پوشاک

فیلیپ بلاش، متخصص مد راه حل‌هایی برای خرید لباس به شما توصیه می‌کند تا بتوانید هنگام خرید کمتر خرج کنید.

او می گوید افراد مورد نظر ما خانم‌هایی هستند که کمدی پر از لباس دارند اما همیشه حس می‌کنند چیزی برای پوشیدن ندارند.

خرید عاقلانه لباس چند مرحله دارد که به ترتیب اجرا می‌شود:

قدم اول – بپذیرید شما بی محابا خرید کرده و با توجه به نیازهای‌تان خرید نمی‌کنید.
قدم دوم – باید به سراغ کمد لباس‌های‌تان بروید و لباس‌های‌تان را به ۳ دسته تقسیم کنید: آنهایی که باید نگه داشته شوند. آنهایی که به تعمیر یا تغییرات جزئی نیاز دارند و آنهایی که برای شما قابل استفاده نیستند.
آن دسته از لباس‌هایی که باید نگه داشته شوند، آن دسته‌ای هستند که سایز فعلی شما هستند و شما از رنگ و طرح آن‌ها راضی هستید البته نو و قابل پوشیدن هستند.

اگر لباسی را دوست دارید ولی این قدر کهنه شده که قابل استفاده نیست آن را جدا کنید.
دسته دیگر لباس‌ها، آنهایی هستند که نیاز به تعمیرات جزئی دارند مثلا لباس‌هایی که پارگی جزئی دارند یا دکمه‌ها و زیپ‌های‌شان کنده شده.

گاهی اوقات لباسی که برای شما تنگ شده با یک تغییر جای دکمه و باز کردن یک ساسون قابل استفاده است. دسته دیگر آنهایی هستند که تنگ و کهنه و پاره هستند و قابل پوشیدن نیستند با این کار کمد لباس‌های‌تان خلوت می‌شود ولی این بدان معنا نیست که می‌توانید لباس‌های جدید به آن اضافه کنید.

حالا شما چند دست لباس قابل استفاده دارید که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. به یاد داشته باشید اگر به فروشگاهی رفتید و از لباسی خوشتان آمد، ببینید برای چه منظور می‌خواهید آن را خریداری کنید.

اگر لباسی در کمدتان دارید که برای همان منظور مناسب است پس لطفا دوباره کمدتان را پر نکنید. به خاطر داشته باشید که تازه از شر لباس‌های اضافی خلاص شده‌اید.

بعضی مواقع هم به دلیل افزایش سایز لباس‌های قدیمی به ما نمی‌خورد بنابراین اگر افزایش سایز شما به دلیل بارداری نیست مرتب لباس‌های تازه نگیرید زیرا لباس‌های جدید را با سایز کنونی خود می‌خرید و دیگر هرگز به فکر کم کردن وزن‌تان نخواهید افتاد!

پس سعی کنید حتی الامکان با لباس‌های قدیمی‌تان بسازید و لباس جدید نخرید مگر در موارد خیلی خاص. اگر مدتی به این روش عمل کنید عادت در شما تغییر کرده و بیشتر به سمت خرید هدفمند و عاقلانه می‌روید.

خرج کردن برای غذا و خوراکی

1 – یک منوی هفتگی و لیست خرید گردآوری کنید

وقتی بودجه شما برای غذا مشخص شد، دقیقا غذاهایی که خواهید خورد و مواد اولیه‌ای که برای تهیه آنها باید از خواروبار فروشی تهیه کنید را بنویسید.

•  اینکار نه تنها شما را از خریدهای ناگهانی در سوپرمارکت بازمی‌دارد، بلکه به خاطر دور ریختن غذاهایی که استفاده نشده، پول شما هدر نمی‌رود. اگر دیدید غذایی که تهیه کرده‌اید زیاد است باید میزان غذا را کاهش دهید.

2 – ترفندهای خرید را بیاموزید

راه‌های زیادی برای ذخیره کردن پول در خرید مواد غذایی وجود دارد. مثلا ممکن است خرید عمده برخی مواد غذایی که دیر خراب می‌شوند باعث صرفه‌جویی شود. بدانید چه موقع از روز و از کجا باید میوه و سبزی‌جات را خریداری کنید.

3 – غذا خوردن در رستوران را به حداقل برسانید

غذا خوردن در بیرون معمولا هزینه بیشتری نسبت زمانی دارد که خود شما غذا می‌پزید. غذا خوردن در رستوران یا فست‌فود هرگز نباید یک تصمیم ناگهانی باشد، مخصوصا برای شخصی که قصد پس‌انداز و ذخیره پول را دارد.

• ناهار خودتان را در منزل آماده کنید و به محل کار یا تحصیل ببرید.
• همچنین اگر نوشیدنی خاصی در محل کار یا تحصیل خریداری می‌کنید بهتر است آنرا در منزل تهیه کنید و در محل کار یا تحصیل به همراه داشته باشید.

پس‌انداز عاقلانه پول

1 – پس‌انداز پول عاقلانه‌ترین تصمیم مالی است

تصمیمات عاقلانه در خرید کردن، رابطه‌ای مستقیم با پس‌انداز دارد. تا جایی که می‌توانید حساب‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری‌های سودده را بودجه‌بندی کنید.
ماهیانه هرچقدر پول بیشتری پس‌انداز کنید، وضعیت کلی مالی شما بهتر خواهد شد. هدف از عاقلانه خرج کردن نیز همین است.

2 – عادت‌های هزینه‌بر را ترک کنید

عادت‌هایی همانند سیگار کشیدن، نوشیدن یا خرج کردن پول روی سایت‌های شرط‌بندی به راحتی می‌تواند پول‌های پس‌انداز شده شما را تقلیل دهد.
اینها را از زندگی خودتان حذف کنید تا علاوه بر سلامتی بیشتر، کیف پول پر پول‌تری داشته باشید.

3 – چیزهایی که نیاز ندارید را خریداری نکنید

اگر در خصوص خرید یک آیتم مطمئن نیستید، این سوالات را از خودتان بپرسید، اگر پاسخ این سوالات “خیر” است، نشانه‌ای جدی وجود دارد از اینکه این خرید عاقلانه نیست و نباید انجام شود:

• آیا بطور مرتب از این آیتم استفاده خواهم کرد؟ قبل از اینکه شیر خراب شود همه آنرا بنوشید. یا مثلا لباس تابستانی که دارید را می‌توانید قبل از پایان تابستان چندبار دیگر بپوشید و نیازی به لباس جدید نیست.
• آیا کمبودی در آیتم‌های جایگزین دارم؟ بطور مثال شما احتمالا دارای تجهیزات موردنیاز برای آشپزی هستید و خرید تجهیزات پیشرفته‌تر نمی‌تواند دلیل قانع‌کننده‌ای برای یک خرید عاقلانه باشد.
• آیا این آیتم، زندگی مرا بهتر خواهد کرد؟ این سوال نکته انحرافی دارد. شاید فکر کنید هرچیزی که می‌خرید زندگی شما را بهتر می‌کند ولی در واقع در حال تشویق عادت‌های بد هستید.
• آیا اگر این آیتم را نخرم، احساس کمبود می‌کنم؟
• آیا این آیتم مطابق بودجه‌بندی من است؟

5 – عادت‌هایتان را اصلاح کنید

اگر در باشگاه بدنسازی عضو هستید ولی از آن استفاده نمی‌کنید، پرداخت هزینه آن شما را مجبور به رفتن به باشگاه نمی‌کند.
اگر در حال جمع‌آوری آیتم‌ها بودید و کلکسیون کوچک یا بزرگی جمع کرده‌اید ولی دیگر به آن اشتیاقی ندارید، آنرا بفروشید.
انرژی و پول‌تان را جایی صرف کنید که واقعا برای آن مشتاق هستید.

در رابطه با پس‌انداز بیشتر بخوانید:

• چگونه برای سرمایه‌گذاری پس‌انداز کنیم؟
• 3 نوع حساب پس‌انداز که همین الان باید داشته باشید
• 5 عادت مالی که باید در جوانی داشته باشید
• سخنان بزرگان در مورد ثروتمند شدن
• چرا دینار کویت گران است