در زندگی امروز داشتن حساب پس انداز یک الزام است چراکه این روزها مسائل مالی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و عامل استرس مردم است. نداشتن پول بیش از کار، خانواده و حتی سلامتی، باعث نگرانی افراد می‌شود و حتی می‌تواند سلامتی و طول عمر آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. از این رو وجود مقدار مناسبی از پول باعث آرامش نسبی افراد و بالا رفتن قدرت تصمیم‌گیری آن‌ها در زندگی می‌شود.
چرا تعداد زیادی از ما، خود را تسلیم استرس ناشی از پول می‌کنیم؟ اگر وضعیت مالی ناشی از توانایی در کار را کنار بگذاریم، کاستی‌ها معمولاً به عادات پس‌انداز برمی‌گردد. ما زیاد خرج می‌کنیم و بسیار کم پس‌انداز می‌کنیم یا حتی اصلاً پس‌انداز نمی‌کنیم!
در ادامه این مطلب از بورسینس می‌خواهیم به 3 نوع پس‌انداز که هر بزرگ‌سال باید داشته باشید بپردازیم. می‌توانید از بین آن‌ها بهترین حساب پس انداز را که مناسب شرایط فعلیتان است افتتاح کرده و پس‌انداز کردن را شروع کنید.
عناوین مطلب:
بیشتر بخوانید: منظور از سواد مالی چیست و شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
حساب پس انداز اضطراری
براساس تحقیقاتی که صورت گرفته بیش از نیمی از افراد جامعه تجربه یک شوک یا شکست مالی را در زندگی خود داشته‌اند. آن‌ها در این اتفاق با مشکلات مالی زیادی مواجه شده‌اند و معتقدند داشتن حساب پس انداز اضطراری می‌تواند باعث کاهش سختی و مشکلات چنین روزهایی شود.
پس‌انداز اضطراری زمانی که رخدادی مانند یک بیمار طولانی‌مدت، از دست دادن شغل، نیاز به تعمیر خودرو یا منزل پیش می‌آید از وارد شدن فشار مالی به افراد جلوگیری کند.
مبلغ پس انداز اضطراری
مبلغ پس‌انداز اضطراری برای هر خانواده باید به مقداری باشد که کفاف پرداخت صورت‌حساب‌ها و هزینه‌های زندگی به مدت حداقل 3 تا 6 ماه را بدهد. برخی از افراد مانند کارگران قراردادی، افراد خویش‌فرما، افرادی که همسر خود را از دست داده‌اند و زوج‌هایی که یک منبع درآمد دارند بیش از سایرین در معرض آسیب هستند و لازم است توجه بیشتری به داشتن پس‌انداز کنند.
زمانی که هزینه‌های ماهانه را محاسبه می‌کنید، مطمئن شوید همه هزینه‌ها مانند غذا، رفت‌وآمد، اجاره، قبوض برق، گاز، آب، تلفن، موبایل و اینترنت را لحاظ کرده‌اید. همچنین هزینه‌های دوره‌ای مانند مالیات و بیمه خودرو را فراموش نکنید.
واریز پول به حساب پس انداز اضطراری
توصیه می‌شود حداقل 10 درصد از درآمد ماهانه خود را تا زمانی که به مبلغ موردنظر نرسیده‌اید در حساب پس انداز اضطراری واریز کنید. زمانی که مقدار این حساب به حد کافی رسید می‌توانید واریز ماهانه را متوقف کنید.
اما در نظر داشته باشید که مبلغ این حساب باید با هزینه‌های شما تناسب داشته باشد. مثلاً اگر قبلا خودرو نداشتید و حالا خودرو خریده‌اید لازم است مبلغ این حساب را برای تعمیرات احتمالی خودرو بالا ببرید. همچنین اگر شغل جدیدی با درآمد بیشتر به دست آورده‌اید می‌بایستی متناسب با آن، مبلغ حساب پس انداز اضطراری خود را افزایش دهید.
دسترسی به پس انداز اضطراری
پس‌انداز اضطراری شما باید به‌راحتی و به‌سرعت قابل دسترس باشد، بنابراین به‌طور مثال سرمایه‌گذاری این مبلغ در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سهام یا اوراق مشارکت ایده خوبی نیست چون فروش این سرمایه‌ها و تبدیل آن‌ها به پول نقد به‌سرعت و راحتی امکان‌پذیر نیست و میزان نقدشوندگی آن‌ها به شرایط بازاری که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌ایم بستگی دارد.
مثلاً زمانی که بازار بورس در وضعیت منفی قرار دارد و سهام ما در حال کاهش قیمت است، ممکن است فروش آن به‌راحتی امکان‌پذیر نشود. اما درعین‌حال باید راهی پیدا کنید که سرمایه شما راکد نماند.
یکی از بهترین گزینه‌ها برای پس‌انداز اضطراری، حساب‌های پس‌انداز بلندمدت هستند که بانک‌های مختلف آن را ارائه می‌کنند (با امکان برداشت روزانه).
حساب پس انداز بازنشستگی (Retirement Savings)
برای بسیاری از افراد، بازنشستگی با سختی زیادی همراه است زیرا یا به اندازه کافی پس‌انداز ندارند یا اینکه اصلاً پس‌انداز کردن در زندگی آن‌ها جایگاهی نداشته است و حالا فقط به حقوق بازنشستگی خود دلخوش کرده‌اند. خوشبختانه این نوع طرز فکر در حال کاهش است و درصد افرادی که به حقوق بازنشستگی دلخوش هستند هرروز کمتر می‌شود.
اما هنوز هم درصد بسیار کمی از افراد برای یک زندگی استاندارد و معمولی در زمان بازنشستگی پس‌انداز کافی دارند.
زمان شروع پس انداز بازنشستگی
حالا که جوان هستید با خودتان نگویید بعداً پس‌انداز کردن را شروع می‌کنید. این کار را به تأخیر نیندازید. بهترین حساب پس انداز برای کودکان می‌تواند همین نوع پس‌انداز باشد چراکه هرچقدر سن‌تان بالاتر رود، روی ریل افتادن سخت‌تر می‌شود.
هر شخصی که درآمد هر قدر ناچیز دارد باید از حالا به فکر تشکیل سرمایه برای زمان بازنشستگی باشد. هرچه زودتر پس‌انداز در بانک را شروع کنید سود بیشتری می‌برید چراکه سرمایه‌گذاری شما در طول زمان با سود مرکب همراه می‌شود و درنهایت آرامش بیشتری را تجربه می‌کنید. به تأخیر انداختن پس‌انداز بازنشستگی عواقب بدی دارد.
به طول مثال دو فرد که یک مبلغ یکسان را پس‌انداز کرده‌اند می‌توانند با توجه به زمان شروع پس‌انداز، دو نتیجه کاملاً متفاوت بگیرند.
- فرد اول: در سن 25 سالگی 10 میلیون تومان پس‌انداز کرده و هیچ سرمایه‌ای به آن اضافه نمی‌کند، با فرض سود متوسط سالیانه 8 درصد، سرمایه شخص در سن 65 سالگی بیش از 200 میلیون تومان خواهد بود.
- مورد دوم: در سن 35 سالگی 10 میلیون تومان پس‌انداز کرده و هیچ سرمایه‌ای به آن اضافه نمی‌کند، با فرض سود متوسط سالیانه 8 درصد، این شخص در سن 65 سالگی فقط چیزی حدود 90 میلیون تومان سرمایه خواهد داشت.
قدرت سود مرکب همین است که سود پول شما منجر به کسب سود بیشتر می‌شود و به همین خاطر باید زودتر شروع به پس‌انداز کنید.
به خاطر داشته باشید گرچه این نوع پس‌انداز نام بازنشستگی دارد اما نوعی سرمایه‌گذاری بلندمدت است که شاید زودتر از دوران بازنشستگی به بار بنشیند مثلاً حساب پس انداز مسکن جوانان می‌تواند یکی از انواع این نوع پس‌انداز باشد.
اگر والدین زمانی که کودکشان کم سن است برای او حساب پس انداز مسکن جوانان باز کنند پس از بازه زمانی مشخص می‌تواند برای دریافت تسهیلات خرید مسکن اقدام کند. با توجه به تغییرات قوانین بانک‌ها بهتر است چگونگی افتتاح حساب پس انداز را از بانک مسکن جویا شوید.
برای پس انداز بازنشستگی چقدر لازم است؟
هیچ رقم خاص و یکسانی برای پس‌انداز بازنشستگی همه افراد وجود ندارد. متخصصان مالی پیشنهاد می‌کنند این پس‌انداز می‌تواند رقمی بین 10 تا 15 درصد از درآمد افراد باشد که به حساب پس انداز بازنشستگی واریز شود اما این مقدار براساس شرایطی مانند زمان شروع پس‌انداز و میزان درآمد می‌تواند کم یا زیاد گردد.
برای تشخیص اینکه چه کاری برای شما بهتر است، لازم است درباره سال‌های بازنشستگی خود مفروضاتی در نظر بگیرید. سوالات زیر را از خودتان بپرسید تا متوجه شوید چطور باید برای آن دوران آماده شوید:
- قصد دارید در منطقه شهری زندگی کنید یا روستایی؟
- در منزل خودتان ساکن خواهید بود یا در خانه سالمندان؟
- می‌خواهید یک زندگی رویایی داشته باشید و انتظار دارید در بازنشستگی مسافرت کنید و یک زندگی لوکس داشته باشید؟ یا اینکه قصد دارید در زمان بازنشستگی به مراقب نوه‌هایتان باشید و یک زندگی خانوادگی را تجربه کنید؟
طول عمر متوسط در خانواده‌تان را حتما در نظر بگیرید. به عنوان یک قانون کلی، خانم‌ها به دلیل اینکه معمولاً طول عمر طولانی‌تری دارند توصیه می‌شود پس‌انداز بیشتری جمع‌آوری کنند.
تخمین کلی مقدار پولی که در زمان بازنشستگی نیاز خواهید داشت مشخص می‌کند در سال‌هایی که شاغل هستید چقدر باید به حساب بازنشستگی‌تان سرمایه اضافه کنید؛ اما به یاد داشته باشید هرقدر شروع پس‌انداز در سن بالاتری باشد، لازم است مبلغ ماهیانه آن بیشتر گردد.
مسئله‌ای که باید همیشه در نظر داشته باشید این است که به‌خاطر تورم، ارزش پس‌انداز شما در طول زمان کاهش می‌یابد؛ بنابراین لازم است سرمایه خود را طوری مدیریت کنید که رشد آن از نرخ تورم بیشتر باشد. به همین خاطر نگه‌داشتن پول برای بازنشستگی در گاوصندوق منزل کاری عاقلانه نیست.
همچنین با وجود نرخ سود بانکی پایینی که وجود دارد، شاید بهتر است این گزینه را نیز کنار بگذارید. به‌همین‌دلیل روش‌های پس‌انداز کم تورم مثل افتتاح حساب پس انداز ارزی پیشنهاد می‌شود. با نگهداری پس‌انداز خود در قالب ارزهای مناسب می‌توانید ارزش آن را بیش از ریال حفظ کنید. برای بررسی چگونگی افتتاح حساب پس انداز ارزی به بانک موردنظر خود مراجعه کرده و راهنمایی بگیرید.
برای اینکه سرمایه به اندازه مناسبی رشد کند باید کمی ریسک‌پذیر باشید. به‌طورکلی یک سرمایه‌گذاری ریسک‌دار با رشد خوب می‌تواند شامل مواردی مثل سرمایه‌گذاری در بورس یا ارزهای دیجیتال شود. سرمایه‌گذاری در این بازارها با میزان ریسک مختلف و شیوه‌های متفاوت امکان‌پذیر است. اینکه چقدر باید سرمایه‌گذاری کنید، به این بستگی دارد چقدر به بازنشستگی نزدیک هستید و چه میزانی پس‌انداز دارید.
می‌توانید از صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام که فقط در بازار سهام فعال هستند بهره بگیرید و یا در صندوق‌های مختلط (ترکیبی) سرمایه‌گذاری کنید.
بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری مختلط چیست؟ + سود صندوق‌های مختلط
صندوق‌های زیادی وجود دارند که به‌صورت حرفه‌ای مدیریت می‌شوند و می‌توانید از طریق سایت آن‌ها، اطلاعات کامل‌تری درباره‌شان کسب کنید.
اگر سرمایه شما بیش از چند ده میلیون تومان است، شاید سبدگردانی اختصاصی گزینه بهتری برای شما باشد، به دلیل اینکه به‌طور اختصاصی انجام می‌گیرد. صورتی که سبدگردان سودی کمتر از سود بانکی برای شما بسازد کارمزد سبدگردانی از شما گرفته نمی‌گیرد. به همین خاطر سبدگردان حداکثر تلاش خود را برای کسب بیشترین سود به کار می‌برد.
بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری یا سبدگردانی؛ کدامیک بهتر است؟
استراتژی پس‌انداز و سرمایه‌گذاری شما باید با اهداف و شرایطتان سازگار باشد. برای جوانان که جا برای ریسک دارند و یا افرادی که دیرتر شروع به پس‌انداز کرده‌اند شاید سرمایه‌گذاری در بازارهای پرنوسان و با ریسک بالا که پتانسیل سود زیاد در زمان کم را دارند مناسب باشد. از دیگر سو برای افرادی که در طولانی‌مدت و به‌طور مداوم سپرده‌گذاری می‌کنند نگهداری پول در حساب‌های مطمئن بانکی و همین‌طور سرمایه‌گذاری در زمینه‌هایی با ریسک متوسط گزینه بهتری به نظر می‌رسد.
در این زمینه کمک گرفتن از متخصصان مالی ایده خوبی است. به یاد داشته باشید هرچقدر استراتژی پس‌انداز و سرمایه‌گذاری بازنشستگی‌تان کامل‌تر باشد در آینده راحت‌تر هستید پس هر از چند مدت باید آن را بازنگری کنید تا مطمئن شوید در مسیر درست قرار دارید.
حساب پس انداز شخصی (Personal Savings)
ازآنجایی‌که پس‌انداز اضطراری و پس‌انداز بازنشستگی برای مواقع مشخصی هستند و لازم است مبلغ مناسبی باشند پس هزینه خرید خودرو جدید، لباس یا مسافرت را چطور فراهم کنید؟ پاسخ این است: از حساب پس انداز شخصی‌تان.
شاید بهترین حساب پس انداز برای کودکان برای آموزش پس‌انداز به آن‌ها همین پس‌انداز شخصی باشد. پس‌انداز شخصی حسابی است که شما پول لازم برای خریدهای بزرگ را در آن جمع می‌کنید.
خرید چیزهایی که مایلید داشته باشید هیچ ایرادی ندارد اما انجام این کار بدون در نظر گرفتن امنیت مالی‌تان، فقط باعث افزایش ریسک مالی و افزایش بدهی می‌شود و دلیل اصلی زندگی با حقوق ماهانه است. پس‌انداز شخصی نباید فقط واکنشی موقتی به رکود اقتصادی باشد، بلکه باید به سبک و روش زندگی افراد تبدیل شود.
پس انداز شخصی چقدر باید باشد؟
پس‌انداز شخصی‌تان را با شرایط فعلی تطبیق دهید. با محاسبه هزینه‌هایی که در یک ماه دارید، مبالغی که برای حساب بازنشستگی و حساب اضطراری کنار می‌گذارید، ببینید چقدر از درآمد ماهانه برایتان باقی می‌ماند و سپس یک تعهد پس‌انداز برای خود ایجاد کنید.
اگر قصد دارید مخارجتان را کم کنید، پس‌انداز ماهانه را افزایش دهید، برای این کار ابتدا پس‌انداز را بردارید و سپس با باقیمانده پول، مخارج را تنظیم کنید.
سوالات متداول
برای افتتاح حساب پس انداز ارزی چه باید بکنیم؟
برای افتتاح این نوع حساب در هر بانکی که مورد نظرتان است باید به شعب ارزی آن مراجعه نمایید و پس از پر کردن فرم‌ها و طی کردن روال قانونی این حساب برای شما افتتاح می‌گردد.
از چه سنی باید پس انداز را شروع کنیم؟
بهتر است کودکان از زمانی که سن کمی دارند و ارزش پول را درک می کنند با مفهوم پس انداز کردن آشنا شوند ولی در درجه اول این مسئولیت به عهده والدین آنهاست که به فکر پس انداز باشند.
حساب پس انداز مسکن جوانان چیست؟
این نوع حساب پس انداز نوعی حساب پس انداز کوتاه‌مدت است که افرادی که هجده سال سن دارند می‌توانند آن را افتتاح کنند و در یک بازه حداکثر 15 ساله وام خرید مسکن دریافت نمایند.
سخن پایانی
اگر شما حساب پس انداز اضطراری، بازنشستگی و پس‌انداز شخصی داشته باشید، به نظر خواهد رسید مبلغ زیادی را پس‌انداز می‌کنید؛ اما افراد باتجربه تشخیص می‌دهند که نگه‌داشتن پول در حساب بهتر از این است که به هر هوس و خواسته خود پاسخ داده و آن‌ها را برطرف کنید.
اگر زیاد هزینه کردن یکی از ضعف‌های شماست، تنظیم کنید هرماه به‌صورت خودکار مبالغی که مشخص کرده‌اید به حساب‌های پس‌اندازتان وارد شود. هر کاری لازم است برای تثبیت وضعیت مالی خود انجام دهید، حتی اگر لازم باشد به شدت در مقابل وسوسه‌های خرید مقاومت کنید. آیا شما آن‌قدر که باید، پس‌انداز می‌کنید؟ اگر خیر، آماده تغییر وضعیت کنونی هستید؟
مقالات مرتبط:
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:
کار منزل