نرخ تبدیل ارزها یکی از مهمترین فاکتورهایی است که سطح سلامت اقتصاد یک کشور را مشخص می‌کند. نرخ تبدیل ارزهای خارجی، نشان‌دهنده ثبات اقتصادی کشور نیز هست، به همین دلیل بطور مرتب مورد نظارت و تحلیل قرار می‌گیرد.
نرخ تبدیل ارزها در بازار بین‌المللی مبادله ارزها بطور آزادانه در مقابل هم نوسان می‌کنند. ارزش یک ارز اغلب به دلیل جریان یافتن آن ارز به داخل یا خارج کشور بستگی دارد.
همانند همه بازارها، وقتی تقاضا برای یک ارز افزایش یابد، ارزش ان ارز نیز در مقابل ارز دیگر بیشتر می‌شود.
عناوین مطلب:
تقاضا برای یک ارز از طریق توریسم، مبادلات بین‌المللی، سفته‌بازی و… ایجاد می‌شود و ادراک سرمایه‌گذاران خارجی در خصوص ریسک‌های ژئوپولیتیکی نیز بسیار موثر است.
برای مثال اگر یک شرکت در ژاپن محصولی به یک شرکت آمریکایی بفروشد و شرکت آمریکایی مجبور باشد دلار را به ین ژاپن تبدیل کند تا بتواند محصول را بخرد، جریان دلار به سمت ین ژاپن، نشان‌دهنده تقاضا برای ین ژاپن خواهد بود.
حتی اگر سروکارتان با تبدیل ارزها نیست و ارسال یا دریافت ارز از خارج از کشور را انجام نمی‌دهید، بهتر است فاکتورهای کلیدی که بر نرخ ارز تاثیرگذار است را بدانید.
نرخ تبدیل ارز به زبان ساده نرخی است که براساس آن، ارز یک کشور به ارز دیگری تبدیل می‌شود. این نرخ می‌تواند براساس عرضه و تقاضا و سایر فاکتورها بطور روزانه و حتی ساعتی نوسان داشته باشد.
در ادامه این مطلب از بورسینس قصد داریم کلیدی‌ترین فاکتورهایی که روی نوسانات نرخ تبدیل ارز اثرگذار است را بررسی کنیم و دلیل این نوسانات را همراه با پاسخ این سوالات توضیح دهیم.
نرخ ارز چیست؟
عوامل موثر بر نوسانات نرخ ارز چیست؟
جنگ یا بی‌ثباتی سیاسی چه تاثیری بر قیمت دلار دارد؟
تعیین نرخ ارز چگونه انجام می‌شود؟
1 – نرخ تورم
تغییرات در نرخ تورم بازار موجب تغییرات در نرخ تبدیل ارزها می‌شود. ارز یک کشور که نرخ تورم کمتری نسبت به کشور دیگر دارد، ارزش بیشتری نسبت به کشور مقابل پیدا می‌کند.
زمانی که تورم پایین است، قیمت کالاها و سرویس‌ها با سرعت بسیار کمتری رشد می‌کنند. در کشوری که در بلندمدت تورم بسیار پایینی را تجربه کرده است، معمولا ارزش ارز رسمی آن کشور کاهش چندانی نمی‌یابد، اما در کشوری که سال‌ها و دهه‌هاست دچار تورم است، کاهش شدید ارزش ارز خود را شاهد خواهد بود.
2 – نرخ بهره
تغییرات در نرخ بهره، روی ارزش ارز و نرخ تبدیل آن به دلار اثر می‌گذارد. نرخ‌های فارکس، نرخ بهره و نرخ تورم با هم همبستگی دارند.
افزایش نرخ بهره معمولا باعث می‌شود ارزش ارز یک کشور افزایش یابد، زیرا نرخ بهره بالا، سود بیشتری به وام‌دهندگان می‌رساند و به همین دلیل سرمایه خارجی را جذب می‌کند که در نهایت اثر خود را در نرخ تبدیل ارز می‌گذارد.
اگر یک سرمایه‌گذار بتواند با سپرده کردن پول خود در بانکی در انگلیس سود سالیانه 8.5 درصدی بدست آورد ولی 1 درصد نرخ سود را برای استفاده از این پول در ژاپن بپردازد، طبیعتا سرمایه‌گذار حاضر خواهد بود ین ژاپن را قرض بگیرد و با خرید پوند انگلیس، آنرا در بانک انگلیسی سپرده‌گذاری کند.
3 – مبادلات خارجی کشور
وضعیت مبادلات خارجی یک کشور شامل میزان معاملات و درآمد از سرمایه‌گذاری خارجی است. این حساب، شامل کل تراکنش‌های انجام شده شامل صادرات، واردات، بدهی و… است. کاهش در سطح این درآمدها به دلیل بیشتر بودن واردات نسبت به صادرات، باعث کاهش ارزش پول کشور می‌شود.
سطح مبادلات خارجی یک کشور و درآمد کسب شده از صادرات،در نرخ تبدیل ارز رسمی کشور با سایر ارزها اثر می‌گذارد.
سایر منابع:
4 – بدهی دولت
بدهی دولت می‌تواند بدهی داخلی یا بدهی خارجی به سایر کشورها باشد. وقتی دولت یک کشور بدهی بالایی دارد، احتمال کمتری هست که بتواند سرمایه خارجی جذب کند که این نوبه خود اغلب موجب افزایش تورم می‌شود. سرمایه‌گذاران خارجی وقتی از افزایش بدهی دولت مطلع شوند یا آنرا پیش‌بینی کنند، اوراق سرمایه‌گذاری خود را در بازار آزاد می‌فروشند. در نتیجه آن، ارزش ارز کشور کاهش می‌یابد.
در مورد کسر بودجه های دولت، دکتر محمد طبیبیان در کانال تلگرام خود نوشته:
این پدیده در کشورهای مختلف به شکل های متفاوتی عمل می‌کند. در کشورهای پیشرفته اگر دولت دارای اعتبار باشد، منجر به فروش اوراق قرضه بیشتری می‌شود. این امر نرخ‌های بهره را بالا می‌برد. خارجی‌ها برای خرید اوراق نیازمند پول داخلی هستند که این امر قیمت پول داخلی را افزایش می‌دهد.
اما اگر استقراض‌های پی‌گیر اعتبار دولت را کاهش داده باشد (مانند مورد یونان چند سال قبل) این امر سبب فروش عجولانه اورق قرضه قبلی شده و نرخ پول داخلی را کاهش می‌دهد. در ایران کسری بودجه معنی متفاوتی دارد و به نحو متفاوت و بسیار مخرب‌تری عمل می‌کند.
عامل اساسی دیگری که در تعیین قیمت ارز دخیل است و قیمت اسمی آن را تعیین می‌کند نرخ تورم داخلی در مقایسه نرخ تورم خارجی است. اگر نرخ تورم در واقع و در بلندمدت در داخل بالاتر از نرخ تورم خارجی باشد این عامل هم مشخصا ارزش پول داخلی را کاهش داده و قیمت پول خارجی را افزایش می‌دهد. تورم در یک کشور هم در واقع یک پدیده پولی است اما این عبارت ساده نشان دهنده سوء مدیریت وسیع در اشکال مختلف حیات سیاسی، واجتماعی و اقتصادی است.
5 – شاخص نسبت قیمت کالاهای صادراتی به وارداتی
این موضوع مرتبط با مبادلات خارجی است. شاخص نسبت قیمت کالاهای صادراتی به وارداتی (به انگلیسی Terms of Trade) زمانی بهبود می‌یابد که قیمت کالاهای صادراتی با نرخ بالاتری نسبت به کالاهای وارداتی رشد کنند. این رشد موجب افزایش درآمد می‌شود و تقاضا برای ارز کشور را بالا می‌برد که در نهایت به ارزش‌تر شدن پول کشور می‌انجامد.
به عبارت دیگر اگر ارزش قیمت کالاهایی که صادر می‌کنیم نسبت به قیمت کالاهایی که وارد می‌کنیم افزایش یابد، برای هر مقدار صادرات ارز بیشتری حاصل می‌شود و در نتیجه می‌تواند اثر کاهشی بر قیمت ارز داشته باشد.
6 – ثبات سیاسی و عملکرد اقتصادی
ثبات سیاسی یک کشور و عملکرد اقتصادی آن، می‌تواند روی قدرت ارز آن کشور اثر بگذارد. کشوری که ریسک کمتری در خصوص آشفتگی سیاسی در ان وجود دارد، برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب‌تر است و سرمایه‌گذاران، سرمایه خود را از کشوری بی‌ثبات و آشفته دور نگه می‌دارند.
در صورت افزایش سرمایه‌گذاری خارجی، ارزش ارز داخلی کشور بالا می‌روند. کشوری که یک سیاست قدرتمند مالی و تجاری دارد، هیچگاه اجازه نمی‌دهد هیچ شک و شببه‌ای در زمینه ارزش پول ملی کشور ایجاد شود.
7 – رکود اقتصادی
وقتی در کشوری رکود وجود دارد، معمولا نرخ بهره کاهش می‌یابد و احتمال ورود سرمایه‌گذاران خارجی نیز کم می‌شود. در نتیجه، ارز کشور در مقابل سایر ارزها ضعیف شده و ارزش آن کاهش می‌یابد.
8 – سفته‌بازی
وقتی انتظار می‌رود ارزش پول یک کشور بالاتر رود، سرمایه‌گذاران تمایل پیدا می‌کنند مقدار بیشتری از آن پول را داشته باشند تا بتوانند در آینده سود کنند. در نتیجه، به خاطر افزایش تقاضا برای ارز آن کشور، ارزش آن ارز رشد می‌کند و نرخ تبدیل آن در مقابل ارز سایر کشورها بهبود می‌یابد.
سخن آخر
این موراد اساسی‌ترین دلیل نوسانات نرخ ارز یک کشور بود. اگر شما بطور مداوم از خارج از کشور پول ارسال یا دریافت می‌کنید، مطلع بودن از این فاکتورها می‌تواند به شما کمک کند بهترین زمان برای انتقال بین‌المللی پول را بسنجید.
باید توجه داشت پیچیدگی‌های زیادی در اقتصاد و دلایل بسیار زیاد دیگری در کاهش یا افزایش نرخ ارز وجود دارد و اغلب اوقات چندین فاکتور بطور همزمان موجب تغییرات در بازار ارز می‌شود.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: