مفهوم اسمارت ریبالانس (Smart Rebalance) در سرمایه گذاری

اسمارت ریبالانس (Smart Rebalance) یکی از استراتژی‌های قدیمی و کلاسیکی است که از سال‌ها پیش در صنایع مختلف استفاده می‌شود، با­این‌­حال کاربرد آن در صنایع قدیمی و سنتی بیش از صنایع جدید است.

اصل اساسی این استراتژی بر افزایش میزان کلی دارایی‌ها با فروش در قیمت بالا و خرید در قیمت پایین است؛ به‌طوری­‌که پورتفوی دارایی‌ها، بدون تغییر باقی بماند.

وقتتی نامتعادلی پورتفو از حد خاصی بالاتر رود یا تاریخ تعیین شده برای بالانس مجدد فرابرسد، مجددا ریبالانس شروع می‌­شود. با فروش کوین‌­ها در نرخ (ratio) بالا و خرید آنها در نرخ پایین، نرخ آنها دوباره به مقدار هدف برمی‌گردد.

خرید با قیمت بالا و فروش با قیمت پایین در کوتاه‌­مدت باعث می­‌شود مقدار برخی کوین‌­ها بیشتر و برخی کمتر شود. با­این‌­حال در بلندمدت، به دلیل نوسان بازار کریپتو شاهد افزایش دارایی خواهیم بود.

نکات کلیدی

• ریبالانس پورتفو موجب ایجاد نظم و حفظ استراتژی مدیریت سرمایه­‌گذاری در سطح خرده­‌فروشی و حرفه‌ای می‌شود.
• سرمایه‌گذاران با ریبالانس کردن، اطمینان می‌­یابند که پورتفوی آن‌ها با میزان ریسکی که می‌­توانند قبول کنند همسو می‌­ماند. همچنین بازده ثابت و بلندمدت آن سبد دارایی را تضمین می‌­کند.
• رایج­‌ترین استراتژی‌­های ریبالانس عبارتند از ریبالانس تقویم، ریبالانس درصد پورتفو و بیمه پورتفو با نسبت ثابت.

اسمارت ریبالانس یا «متعادل کردن هوشمند» چیست؟

به‌طور خلاصه می‌توان گفت: اسمارت ریبالانس به معنی خرید و فروش خودکار دارایی‌ها بر اساس نسبت‌های تعیین شده برای آن‌ها در بازه زمانی مشخص است؛ بطوریکه نسبت دارایی‌ها در پورتفو حفظ شود.

ریبالانس یک جز ضروری از فرآیندهای موجود در برنامه مدیریت پورتفو است. این کار موجب می­‌شود سرمایه‌­گذار، زیاد در معرض ریسک­‌های نامطلوب قرار نگیرد.

همچنین وضعیت پورتفو به شکلی خواهد بود که کاربر قدرت مدیریت آن را داشته باشد و ترکیب درصد دارایی­‌های مختلف حفظ شود.

مثلا شخصی 75 درصد سرمایه خود را به دارایی‌­های بدون ریسک و بقیه آن را به سهام تخصیص می­‌دهد. اگر ارزش سهام آن سه برابر شود، حالا به جای 25 درصد، 50 درصد پورتفو را سهام می­‌گیرد.

اما مدیر پورتفو شخصی است که تخصص آن سرمایه­‌گذاری­‌هایی است که درآمد ثابت دارند و بنابراین در شرایط جدید، قادر به مدیریت پورتفو نخواهد بود چراکه سهام، جز دارایی‌­هایی با درآمد ثابت نیست.

برای جلوگیری از اینکه شرایط پورتفو از تخصص مدیر آن خارج شود، باید مرتبا آن را ریبالانس کرد.

علاوه‌­بر­این، هر قدر میزان سهام در یک سبد دارایی بیشتر شود، میزان ریسک آن پورتفو نیز بیشتر می‌­شود و شاید به بالاتر از میزان مورد نظر شخص بازنشسته برسد.

 با یک مثال دیگر به بهتر متوجه می‌­شوید که smart rebalance چیست. فرض کنید اسمارت ریبالانس شما دربرگیرنده سه ارز دیجیتال بیت­کوین، اتریوم و ریپل است.

اگر از هر کدام از این کوین­‌ها یک مقدار یکسان در نظر بگیریم، هرکدام از این سه کوین یک سوم درصد سبد دارایی را شکل می‌­دهند.

به­‌این­‌ترتیب اگر سبد دارایی ما 900 دلار ارزش داشته باشد، ارزش هر کدام از این سه کوین 300 دلار یا تتر خواهد بود.

حالا اگر فاصله زمانی ریبالانس مجدد ما 12 ساعت باشد و در این 12 ساعت بیتکوین، بالا و اتریوم پایین آمده باشد، زمانی که موقع ریبالانس 12 ساعته برسد مقدار افزایش یافته بیت‌­کوین به صورت اتوماتیک فروخته می‌شود تا سهم آن از سبد دارایی همچنان 33.3 درصد باقی بماند.

همچنین مقداری اتریوم خریداری می­‌گردد تا درصد آن نیز به مقدار تعیین شده برگردد. به این مفهوم اسمارت ریبالانس (Smart Rebalance) یا متعادل‌سازی هوشمند می‌گویند.

در ادامه به بیان مزایای این استراتژی بر اساس مقاله منتشر شده در Kucoin می‌پردازیم:

مزایای اسمارت ریبالانس

اخیرا شاهد تمایل بیشتر سرمایه‌­گذاران به استفاده از استراتژی هولدینگ (HOLDING) هستیم.

اسمارت ریبالانس نیز یک روش جدید برای هولد کردن ایجاد کرده است که با کمک گرفتن از نوسانات سریع قیمت، موجب افزایش بازدهی هولدینگ ارزهای دیجیتال شده است.

وقتی قیمت کوین بالا رود و به آستانه مشخصی برسد، ربات ریبالانس فعال شده و ارزش اضافی را بین سایر دارایی‌­های درون پورتفو توزیع می­‌کند.

حتی اگر قیمت کوین خاصی به قیمت قبل از ریبالانس آن برگردد سود خالص آن برداشت شده و میزان کل دارایی‌ها افزایش می‌­یابد. وقتی قیمت دارایی کاهش می­‌یابد نیز ریبالانسینگ موجب متعادل شدن این ضرر خواهد شد.

استفاده از اسمارت ریبالانس در بازارهای پرنوسان، تصمیمی عالی است و تغییر نسبت دارایی‌های دیجیتال را در محدوده­‌های معقول نگه می­‌دارد تا تاثیر نوسان به حداقل برسد.

به‌­طور­کلی می‌­توان گفت ریبالانس کردن پورتفو دو مزیت عمده دارد:

1. این اطمینان را ایجاد می‌کند که سرمایه‌­گذاران در بلندمدت، مرتبا در معرض نوسان دارایی‌­ها قرار ندارند و این موجب به حداقل رسیدن ریسک می‌­شود.
2. ریبالانس کردن موجب تنوع سبد خرید می­‌شود و کنترل آن از حوزه تخصصی کسی که مسئول مدیریت پورتفو است خارج نمی‌­شود.

اسمارت ریبالانس برای چه سرمایه‌گذارانی مناسب‌تر است؟

برای سرمایه­‌گذارانی که زمان و انرژی کافی برای تحقیق درباره شرایط بازارهای مختلف و پیگیری نوسانات را ندارند، تعیین زمان درست انجام یک معامله، ورود یا خروج از یک پوزیشن چالش‌­برانگیز است.

این اشخاص می‌توانند از اسمارت ریبالانس استفاده کنند.

اسمارت ریبالانس برای اشخاصی مناسب­‌تر است که می‌­خواهند در چندین دارایی مختلف یا بازارهای دارای نوسان، سرمایه‌­گذاری کنند و در­عین‌­حال در زمان خود صرفه‌­جویی کرده و دردسر معاملات دستی را نداشته باشند.

انواع استراتژی های ریبالانسینگ یا «بازمتعادل‌سازی»

در ادامه بر اساس مقاله Investopedia به بیان سه استراتژی که کاربرد بیشتری در اسمارت ریبالانس دارند می‌پردازیم:

ریبالانسینگ تقویمی

ریبالانسینگ تقویمی از ساده‌­ترین و بنیادی‌­ترین رویکردهای ریبالانس پورتفو است که شامل تحلیل دارایی‌­های سرمایه­‌گذاری شده در پورتفو در بازه‌های زمانی مشخص و تنظیم مجدد آن براساس تنظیمات اولیه است.

در این حالت معمولا ارزیابی‌­های ماهانه و سه‌­ماهه را انتخاب می‌­کنند؛ چون در بازه‌­های هفتگی، هزینه‌­های کارمزد و مالیات سرمایه­‌گذار بیشتر می‌­شود و در­عین‌­حال در بازه زمانی سالانه نیز، تغییرات پورتفو خیلی وسیع خواهند بود.

بازه زمانی و تعداد دفعات مناسب برای ریبالانس، براساس محدودیت زمانی، هزینه‌­های انجام تراکنش و میزان انحراف مجازی که در نظر گفته شده تعیین گردد.

اما سرمایه­‌گذاران زیادی هستند که هنوز نمی‌­دانند چه بازه زمانی را برای ریبالانس انتخاب کنند.

تحقیقات نشان داده که اگر 60 درصد دارایی را سهام و 40 درصد آن را اوراق قرضه تشکیل دهد، ریبالانس ماهانه، سه­‌ماهه و سالانه، تفاوت چشم­گیری در بازدهی ندارد. حتی اگر پورتفو هرگز ریبالانس نشود هم ریسک بزرگی به همراه ندارد.

ریبالانس درصد پورتفو

رویکرد دیگر اسمارت ریبالانس که بیشتر از آن استقبال می‌­شود و کمی فشرده‌­تر است، تعیین زمان‌­بندی ریبالانس است که بر ترکیب درصد مجاز یک دارایی متمرکز است.

هر کلاس دارایی یا خود اوراق بهادار، خودشان یک وزن، بعنوان هدف و نیز یک محدوده تلورانس دارند.

مثلا ممکن است یک استراتژی تخصیص، اینطور باشد که 30 درصد را به سهام بازارهای نوین، 30 درصد سهام شرکت‌­های بزرگ (بلو چیپ)، 40 درصد اوراق قرضه دولتی با درصد 5-/+ درصد بدهد.

اساسا دارایی‌­های نوظهور و بلوچیپ می‌­تواند 25 تا 35 درصد نوسان داشته باشد درحالی‌­که می­‌بایست 35 تا 45 درصد پورتفو را اوراق قرضه دولتی تشکیل دهد.

وقتی وزن هر دارایی به مقدار غیرمجاز بالا برود، کل پورتفو مجددا ریبالانس می‌شود تا به ترکیب اولیه برسد.

دو تکنیک ریبالانس فوق یعنی تکنیک تقویم و درصدی، با عنوان استراژی‌­های ترکیب ثابت شناخته می‌­شوند چون وزن دارایی‌­های پورتفو تغییر نمی­‌کند.

تعیین طیف درصدها به ویژگی­‌های ذاتی هر کلاس دارایی بستگی دارد چراکه دارایی­‌های مختلف ویژگی­‌های منحصربه‌­فردی دارند که روی تصمیم‌­گیری­‌ها اثر می­‌گذارد.

هزینه تراکنش‌ها، نوسان قیمت و همبستگی با سایر دارایی‌های پورتفو سه متغیر مهم در تعیین اندازه محدوده هستند.

بالا بودن هزینه­‌های تراکنش باید با وسعت بیشتر طیف مجاز تغییرات دارایی‌ها همراه باشد تا به‌این‌ترتیب، تاثیر هزینه­‌های گزاف تریدینگ متعادل شود.

از دیگر سو، بالا بودن نوسانات نیز روی میزان کریدور یا درصدها تاثیر معکوس دارد به­‌این­‌ترتیب که باید برای دارایی­‌های پرریسک‌­تر طیف محدودتری در نظر گرفته شود تا اطمینان حاصل گردد که درصد آنها در پورتفو بیشتر یا کمتر از حد مجاز نیست.

درنهایت اوراق بهادار یا دارایی­‌های مختلفی که با سایر سرمایه‌­گذاری‌ها ارتباط دارند، می­‌توانند طیف وسیعی داشته باشند چراکه قیمت آنها به موازات سایر دارایی‌های درون پورتفو حرکت می‌کند.

بیمه پورتفو با نسبت ثابت

سومین رویکرد اسمارت ریبالانس، روش بیمه پورتفو با نسبت ثابت است که به اختصار CPPI نامیده می­‌شود. این روش فرض می­‌کند که هرچه ثروت یک سرمایه‌­گذار بیشتر می‌­شود میزان تحمل ریسک او نیز بالا می­‌رود.

اصلی‌­ترین فرض این تکنیک بر اولویت دادن به حفظ حداقل ذخایر امن در قالب اوراق نقدی یا اوراق قرضه دولتی بدون ریسک مربوط می­‌شود.

وقتی ارزش پورتفوی افزایش می‌­یابد، مبلغ بیشتری وارد بازار سرمایه می‌شود و دارایی­‌های پرخطر بیشتری را دربرمی­‌گیرد. درحالی­‌که وقتی دارایی پورتفو کمتر است، به همان نسبت هم دارایی­‌های پرخطر کمتری را دربرمی­‌گیرد.

حفظ ذخایر امن، صرف نظر از اینکه برای تامین هزینه‌­های دانشگاه استفاده شوند یا پرداخت اجاره خانه، مهم‌ترین چیزیست که سرمایه­‌گذار باید به آن توجه کند.

در این روش ریبالانس، میزان پولی که وارد بازار سرمایه می‌­شود را می‌توان از فرمول زیر محاسبه کرد:

Stock Investments=M×(TA−F)

که در آن:

• M ضریب سرمایه‌­گذاری است (هر قدر میزان ریسک بیشتر باشد مقدار M هم بیشتر است)،
• TA، کل دارایی پورتفو
• F، مقدار کف مجاز؛ یعنی حداقل رزرو امن.

برای درک بهتر فرمول، فرض کنید شخصی یک پورتفوی سرمایه­‌گذاری با 50 میلیون تومان دلار دارد که 25 میلیون (m) آن مبلغی است که باید برای اجاره خانه پرداخت شود. ضریب سرمایه­‌گذاری نیز 1.5 است.

در درجه اول مقدار سرمایه­‌ای که وارد می‌شود برابر است با:

1.5*(50m-25m)=37.5m

و مابقی آن را اوراق بهادار بدون ریسک شکل می­‌دهند.

اگر بازار 20 درصد سقوط کند ارزش دارایی به 30 میلیون کاهش می­‌یابد (0.8 * 37.5) درحالی­که ارزش دارایی‌­هایی که با درآمد ثابت هستند 7.5 میلیون باقی می­‌ماند تا ارزش کل پورتفو دوباره به عدد 37.5m برسد.

سپس لازم است که پورتفو با استفاده از فرمول قبلی ریبالانس شود و حالا فقط مبلغ 18.75m به سرمایه‌های پرریسک تعلق پیدا  می­‌کند.

1.5*(37.5m-25m)= 18.75m

متد ریبالانس CPPI باید در ترکیب با سایر استراتژی­‌های ریبالانسینگ و بهینه­‌سازی پورتفو استفاده شود چراکه درباره تعداد دفعالت ریبالانس، حرفی نمی‌­زند و فقط نشان می‌­دهد که چقدر دارایی باید در پورتفو باشد.

مشخص نمی­‌کند که از هر طبقه از دارایی‌ها چه مقداری باید وجود داشته باشد.

مسئله دیگری که در CPPI وجود دارد ماهیت مبهم فاکتور M است که براساس شرایط هر سرمایه­‌گذاری، با دیگری متفاوت خواهد بود.

هزینه‌های بازمتعال‌سازی پورتفو

ریبالانس کردن پورتفو با دو هزینه اصلی همراه است که مالیات و کارمزد تراکنش‌­هاست.

انجام هر تراکنشی که برای ریبالانس کردن سبد دارایی انجام می‌­شود مستلزم پرداخت کارمزدهای مختلفی مثل کارمزد شخصی است که مسئول مدیریت دارایی‌­هاست.

زمانی که فروش انجام می‌­شود نیز پرداخت مالیات الزامی می­‌گردد.

سوالات متداول

جمع بندی

ریبالانس پورتفو یکی از استراتژی­‌هاییست که برای متعادل­‌سازی سبد دارایی در سطح خرد و کلان به کار گرفته می‌شود. گرچه اسمارت ریبالانس هزینه­‌هایی به همراه دارد اما مزایای چشم­گیری نیز به همراه خواهد داشت.

روش­‌های ریبالانس سبد دارایی متنوع هستند و سرمایه­‌گذاران باید با توجه به شرایط و میزان ریسک‌­پذیری خود رو مناسب را انتخاب کنند.

برای افرادی که به دنبال هولد کردن و سرمایه­‌گذاری بلندمدت هستند، اسمارت ریبالانس از اهمیت زیادی برخوردار است.