سهام دفاعی؛ دریافت سود ثابت و پایدار حتی در شرایط رکود!

شاید اولین‌باری که نام سهام دفاعی به گوشتان بخورد، تصور کنید این سهام مربوط به شرکت‌های صنایع دفاعی می‌شود، اما این سهام هیچ ارتباطی با صنایع دفاعی ندارد!

در واقع به سهام‌هایی که بدون توجه به رشد و کاهش ارزش بازار، سوددهی ثابتی دارند، سهام بنیادی یا دفاعی گفته می‌شود.

اطلاعاتی درباره این نوع از سهم‌های بازار سرمایه دارید؟ اگر پاسخ‌تان منفی است، این مطلب از بورسینس برای شما تهیه شده است. همراه ما باشید.

سهام دفاعی چیست؟

سهام تدافعی سهامی است که بدون توجه به وضعیت کلی بازار سهام، سود سهام ثابت و سود پایداری برای دارندگان خود را فراهم می‌کند.

این سهام وابستگی کمی به کل بازار سهام و اقتصاد جاری در یک کشور دارد. به همین دلیل از تغییر‌ها و محدودیت‌هایی که در شرایط اقتصادی و چرخه‌های تجاری به وجود می‌آید، مصون است.

علاوه بر این، تقاضای ثابتی برای محصولات شرکت‌هایی که در این گروه‌بندی قرار دارند، آنها وجود دارد. بنابراین سهام دفاعی در طول مراحل مختلف چرخه تجاری باثبات هستند و در تمام شرایط، مصرف تولیدات این شرکت‌ها برای کشورها و مردم‌شان موردنیاز است.

بیشتر بخوانید: 7 فاکتوری که برای خرید سهام با تحلیل بنیادی باید لحاظ کنید!

اهمیت داشتن سهام دفاعی در سبد بورسی چیست؟

سهام تدافعی در مقایسه با دیگر سهام‌ها، سودهای بلندمدت و قابل‌توجهی با ریسک کمتر دارد. حتی در شرایط سقوط و کاهش ارزش بازار سهام هم این سهم‌ها می‌توانند همچنان به روند صعودی خود ادامه دهند.

سهام تدافعی معمولاً متعلق به شرکت‌های باسابقه‌ای است که کالاها و خدماتی را ارائه می‌دهند که مردم همیشه به آن نیاز دارند.

سهام دفاعی، به‌گونه‌ای است که معمولا از پرتفوی سرمایه‌‌گذاران در برابر ضرر محافظت می‌کند، اما پتانسیل رشد زیادی در کوتاه‌مدت هم ندارد.

معمولا سرمایه‌‌گذارانی که به فکر سرمایه‌‌گذاری طولانی‌مدت هستند و می‌خواهند پول‌شان در یک گزینه کم‌ریسک و مطمئن سرمایه‌گذاری شود سراغ سهام بنیادی می‌روند.

 به‌طورکلی، می‌توان گفت که سهام دفاعی همان‌طور عمل می‌کنند که از نامشان پیداست. آنها از یک سبد سرمایه‌گذاری در برابر ضرر دفاع می‌کنند. سهام دفاعی حتی در دوره‌های افول اقتصادی، زمانی که سایر سهام در حال سقوط هستند، عملکرد ثابتی دارند.

مانند سنگری در برابر فرسایش، سهام تدافعی می‌تواند مانع ازدست‌دادن سبد سهام افراد در طول رکود یا بازار نزولی شود. این یکی از مهم‌ترین و درواقع اصلی‌ترین دلیلی است که همواره به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود یک یا دو سهام بنیادی در سبد سرمایه‌گذاری خود داشته باشند.

روش‌های شناسایی سهام تدافعی چیست؟

هیچ قانون و ویژگی مشخص و صریحی برای تعریف و شناسایی یک سهام دفاعی وجود ندارد، اما برخی از دستورالعمل‌های کلی وجود دارد که توجه به آنها می‌تواند راهنمای خوبی برای شناسایی سهام تدافعی باشد. معمولا این ویژگی‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تاریخچه موفقیت: تاریخچه موفقیت یا به‌طورکلی تاریخچه فعالیت یک شرکتی که سهام آن در بازار بورس است، بسیار مهم است. شرکتی که جزء سهام دفاعی محسوب می‌شود سال‌ها قبل تاسیس شده و بسیار بزرگ است. حداقل چند دهه فعالیت دارد و ارزش کل بازار آن به آستانه معقولی رسیده است.
• سود سهام ثابت: سهام به طور مداوم در یک دوره زمانی طولانی (10 سال یا بیشتر) سود سهام پرداخت کرده است.
• نوسانات کم: ضریب بتا که حرکات یک سهم را در مقایسه با کل بازار سهام اندازه‌گیری می‌کند، پایین است. در حال ایده‌آل ضریب بتا باید زیر 1 باشد. این نشان می‌دهد که سهام به‌شدت تحت‌تأثیر نوسانات بازار قرار نمی‌گیرد.

ضریب بتا یک ابزار پیچیده است و هرکسی نمی‌تواند از آن برای محاسبات و تحلیل‌های خود استفاده کند. بااین‌حال، معمولا می‌توان آن را در گزارش‌های تحلیلگران درباره یک شرکت پیدا کرد یا ممکن است در فهرست سهام آنلاین آن گنجانده و ثبت شده باشد.

سهام دفاعی یا سهام ریسکی؟

سرمایه‌گذاران محافظه‌کار و سرمایه‌گذارانی که به دنبال حفظ سرمایه هستند، اغلب به‌خاطر اینکه بتوانند سهام خود را حفظ کنند و خیا‌ل‌شان از بابت سرمایه‌گذاری آسوده باشد، سراغ سهام دفاعی می‌روند. سرمایه‌گذار‌های ریسک‌پذیر‌تر ممکن است از سهام بنیادی به‌طورکلی اجتناب کنند.

واقعیت این است که برای داشتن یک سرمایه‌گذاری عاقلانه و منطقی، نه فقط سرمایه‌گذاری در سهام بنیادی به‌تنهایی مناسب است و نه فقط می‌توان با قبول ریسک‌های بالا‌تر، دارایی‌تان را در آستانه خطر ازدست‌دادن برد.

ترکیبی از هر دو معمولا عاقلانه است. با ایجاد یک استراتژی که شامل تعادل سالم از سهام تدافعی و چرخه‌ای در پرتفوی شما باشد، می‌توانید در برابر زیان کل در سرمایه‌گذاری خود محافظت کنید و از دوره‌های رشد اقتصادی بهترین استفاده را ببرید.

بیشتر بخوانید: سهام دلاری و غیردلاری چیست؟

کدام صنایع دارای سهام دفاعی هستند؟

طبق آن چه که درباره سهام تدافعی ذکر کردیم، این سهام‌ها مربوط به بخش‌هایی هستند که در زندگی روزمره انسان‌ها حضور دارند. در هر شرایطی مصرف این مواد و تولیدات مربوط به آنها را نمی‌توان از زندگی حذف کرد. با درنظرگرفتن این توضیح، سهام دفاعی معمولاً در این زمینه‌ها یا بخش‌ها یافت می‌شود:

• خدمات آب و برق: شرکت‌های بخش‌های برق، آب، گاز و مدیریت پسماند، خدمات لازم را ارائه می‌دهند و طبق روال معمول در طول رکود اقتصادی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
• کالاهای اساسی مصرف‌کننده: زمانی که مصرف‌کنندگان بودجه خود را به نیازهای ضروری کاهش می‌دهند، کالاهای اصلی مانند کالاهای خانگی، لوازم آرایشی، محصولات تنباکو و غذا و نوشیدنی احتمالا حذف نمی‌شوند. در این موارد، انتخاب شرکت‌هایی که برندهای مقرون‌به‌صرفه را در اولویت قرار می‌دهند، می‌تواند هوشمندانه باشد.
• مراقبت‌های بهداشتی: مراقبت‌های بهداشتی یکی دیگر از کالاها یا خدماتی است که مصرف‌کنندگان در یک اقتصاد نامطمئن هم به خرید آن ادامه می‌دهند و به همین دلیل، در رکودهای گذشته عملکرد خوبی داشته است. این بخش شامل بیمه، داروسازی، تجهیزات پزشکی و بیمارستان‌ها می‌شود.
• مخابرات: مخابرات که شامل ارائه‌دهندگان خدمات کابلی، تلفنی و اینترنتی می‌شود، خدماتی هستند که مصرف‌کنندگان هرگز از نیاز به آنها دست نمی‌کشند. آنها ممکن است در مواقع سخت کاهش یا کاهش رتبه کسب کنند، اما در بیشتر موارد، این مشاغل درآمد بسیار پایداری دارند.
• خرده‌فروشان تخفیف: هنگامی که اقتصاد ضعیف می‌شود، مصرف‌کنندگان تلاش می‌کنند مصرف کالاهای تزئینی یا غیرضروری را حذف کنند و به سمت حفظ ارزش‌ها بروند. درحالی‌که اکثر خرده‌فروشان در طول این رکود متضرر می‌شوند، آنهایی که خوب عمل می‌کنند آنهایی هستند که به مردم کمک می‌کنند بهترین سود را برای پول خود داشته باشند. این سهام‌ها شرکت‌هایی هستند که با صرفه‌جویی در مقیاس بزرگ فعالیت می‌کنند و قیمت‌های پایین‌تری نسبت به رقبای خود ارائه می‌دهند.
• بازار املاک و مسکن: شرکت‌هایی که در ساخت خانه‌ها و آپارتمان‌ها برای مصرف خرده‌فروشی فعالیت می‌کنند، تقاضای فزاینده‌ای را نشان می‌دهند، زیرا مردم بدون توجه به چرخه اقتصادی به سرپناه به‌عنوان یک نیاز اساسی نیاز دارند.

علاوه بر این، شرکت‌های املاک و مستغلات باید حداقل مبلغی را به‌عنوان سود سهام به سهام‌داران خود از محل سود مشمول مالیات خود به‌عنوان الزام قانونی پرداخت کنند.

درعین‌حال، جستجوی این سهام که شرکت‌هایی را که در آپارتمان‌های گران‌قیمت، ساختمان‌های اداری یا پارک‌های فناوری معامله می‌کنند کنار بگذارد، ممکن است در زمانی که اقتصاد یا کسب‌وکار پایین است، عدم پرداخت اجاره‌ها را شاهد باشیم

مواردی که ذکر شد در بیشتر مواقع به‌عنوان سهام دفاعی معرفی می‌شوند، ‌اما اینها بخش‌های سنتی هستند. شرکتی که لزوماً در یک صنعت «مقاوم در برابر رکود» یا «صنعت کالاهای اساسی» قرار ندارد، همچنان سهامی داشته باشد که به دلیل اندازه، سابقه و توانایی اثبات شده شرکت برای انطباق با تغییرات بازار، بنیادی یا دفاعی تلقی می‌شود.

به‌عنوان‌مثال، برخی از سرمایه‌گذاران ممکن است استدلال کنند که غول‌های خاصی در بخش فناوری مانند آمازون و آلفا بت (شرکت مادر گوگل)، بر زندگی و صنعت مسلط هستند، و به‌اندازه‌ای سازگار هستند که به‌عنوان سهام دفاعی در نظر گرفته شوند.

با این حال هنوز باید برخی از دستورالعمل‌های دیگر ذکر شده در بالا را رعایت کند، مانند پرداخت مداوم سود سهام برای مدت طولانی و داشتن یک سابقه مالی ثابت و سالم.

سهام چرخه‌ای در مقابل سهام دفاعی

سهام چرخه‌ای به سهامی گفته می‌شود که تغییر قیمت آن تحت تاثیر اقتصاد کلان است. به همین دلیل، گاهی اوقات سهام دفاعی را به‌عنوان سهام غیر چرخه‌ای می‌شناسند.

سهام تدافعی یا بنیادی زمانی که بازار در اوج خود قرار دارد، به اندازه سهام‌های چرخه‌ای با این روند هم سو نیست و تغییر قیمت کمتری دارند. سوی دیگر، سهام چرخه‌ای، سهامی هستند که در شرایطی که اقتصاد خوب است، عملکرد خوبی دارند.

برای مثال برخی از محصولاتی که در حوزه سهام چرخه‌ای قرار می‌گیرند کالاها و خدمات لوکس است. البته، این سهام‌ها و محصولات مرتبط به آنها همان حوزه‌هایی هستند که مردم در شرایط سخت اقتصادی می‌توانند به‌راحتی آنها را از سبد خرید خود حذف کنند. برای مثال، صنایع خودروسازی، مسافرتی و خرده‌فروشی‌های پیشرفته چند نمونه هستند.

برخی از تفاوت‌های عملکرد سهام تدافعی و چرخه‌ای مربوط به صنایعی است که در آن حضور دارند. قرارگرفتن در صنایع ضد رکود مانند آب و برق، مراقبت‌های بهداشتی و کالاهای مصرفی به سهام دفاعی کمک می‌کند تا از فراز و نشیب‌های چرخه تجاری عبور کنند. این در حالی است که سهام چرخه‌ای ممکن است پتانسیل رشد بیشتری داشته باشد، اما نوسانات چندین برابری را هم تجربه خواهد کرد.

مزایا و معایب سهام بنیادی

مثل هر بخش دیگری از بازار سهام، سهام دفاعی هم مزایا و معایبی دارند که فقط توجه به این مزایا و معایب می‌تواند تضمین یک تصمیم‌گیری درست باشد.

مزایا سهام تدافعی

بزرگ‌ترین مزیتی که سرمایه‌گذار از طریق سهام تدافعی به دست می‌آورد، داشتن یک سبد متوازن است. سبد متوازنی که از سهام بتا پایین تا  سهام بتای بالا غیر تدافعی است را شامل می‌شود. علاوه بر این، بازدهی پایدار و مطمئن را در طولانی‌مدت دارد.

بیشتر بخوانید: اهمیت تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری؛ نحوه متنوع سازی پرتفوی

بازده این سهام حتی در شرایط رکود اقتصادی ثابت خواهد ماند؛ زیرا تقاضا برای کالاها یا خدمات این شرکت‌ها بدون توجه به شرایط اقتصادی همچنان در صدر بازار باقی می‌ماند. حتی زمانی که اقتصاد نزولی یا کند باشد، تقاضای ثابتی در بازار برای محصولات تولید شده یا خدمات ارائه شده توسط شرکت‌های سهام دفاعی وجود خواهد داشت.

زمان ایده‌آل برای خرید چنین سهامی در دوران رکود اقتصادی خواهد بود. از طرفی، بدترین زمان برای خرید در دوران رونق اقتصادی یا یک بازار صعودی است؛ زیرا فاکتور بتا برای این سهام کمتر از یک است که بازدهی کمتر از متوسط ​​را در زمانی که بازار بالا است.

معایب سهام تدافعی

باوجوداینکه سهم دفاعی در دسته سهام‌ و تولیدات اساسی است، اما بازار این سهم‌ها هم می‌تواند افت کند و کاهش ارزش داشته باشد. دلایل افت آنها عوامل ژئوپلیتیکی، اقتصادی یا صنعتی است.

 جالب اینجاست که این سهام در بازار رو به نزول آسیب زیادی نمی‌بینند؛ زیرا جریان سود سهام ثابت در چنین مواقعی به‌عنوان پشتیبان سهام‌ دفاعی عمل می‌کند. بنابراین در مقایسه با سایر سهام، سهام تدافعی کمتر تحت تاثیر رکود اقتصادی قرار می‌گیرند.

ضعف دیگری که برای سهام بنیادی وجود دارد این است که سهام دفاعی ممکن است نسبت به افزایش نرخ بهره حساس باشند. هنگامی که نرخ بهره افزایش پیدا می‌کند، سایر اوراق بهادار مانند اوراق قرضه شرکتی، اوراق بهادار خزانه‌داری، سپرده‌های بانکی سود بیشتری دارند.

همان‌طور که سرمایه‌گذاران بیشتری شروع به فروش سهام خود می‌کنند، قیمت سهام شروع به کاهش می‌کند. افزایش نرخ بهره ممکن است منابع شرکت را کاهش داده و بر درآمد آن تأثیر بگذارد.

تورم هم یکی دیگر از عواملی است که تاثیر منفی بر سهام دفاعی خواهد داشت. در زمان تورم حتی اگر شرکت‌ها نرخ سود سهام خود را افزایش دهند، این افزایش ممکن است اندک باشد. البته این واقعیت را هم نباید نادیده گرفت که معمولا اکثر شرکت‌ها چنین اقدامی را انجام نمی‌دهند.

افزایش تورم زمانی ایجاد نگرانی می‌کند که سرمایه‌گذار با وجود همه گرانی‌هایی که برای خرید کالاهای اساسی به وجود آمده است، همان میزان سود سالانه را دریافت کند. جالب اینجاست که سود سهام بهتر از اوراق قرضه و سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است. علاوه بر این، شرکت‌های سهام دفاعی بازده سرمایه‌گذاری (ROI) بیشتری نسبت به نرخ تورم ارائه می‌کنند، زیرا تقاضا برای کالاها و خدمات شرکت‌های سهام دفاعی همیشه ثابت می‌ماند.

سوالات متداول

جمع‌بندی

در این مطلب از بورسینس درباره سهام دفاعی و ویژگی‌های این سهام صحبت کردیم. همان‌طور که گفتیم، سهام دفاعی درواقع سهامی هستند که وابستگی زیادی به اقتصاد کلان یک کشور ندارند. کاهش ارزش‌ها، تحریم‌ها و سقوط‌های بازار نمی‌تواند ارزش این سهام را پایین بکشد، زیرا جز کالاهای اساسی هستند که مردم زندگی روزانه آنها به مصرف این کالاها وابسته است.

بااین‌وجود، سهام بنیادی رشد قابل‌توجهی ندارند و همواره به سرمایه‌گذاران توصیه می‌شود برای داشتن یک سبد سرمایه‌گذاری موفق و حساب‌شده، ترکیبی از سهام تدافعی و سهام چرخشی را خریداری کنند.

شما چند مورد از سهام دفاعی را در پرتفوی خود دارید؟ سوال‌ها، نظر‌ها و دیدگا‌ه‌های خود در این باره را با ما به اشتراک بگذارید.