به نظر می‌رسد هر دو قابلیت BOLT 12 و LNURL کار مشابهی را برای کاربران شبکه لایتنینگ (Lightning Network) بیت‌کوین انجام می‌دهند. اما تفاوت‌های فنی این دو در چیست؟
BOLT 12 چیست؟
به زبان ساده، BOLT 12 تعداد زیادی از ویژگی‌های مختلف و ابزارهای متنوع است که در کنار هم قرار گرفته‌اند تا وظایف مختلفی مانند ایجاد کدهای QR ایستا، فاکتورهای ماژولار و حفظ حریم خصوصی برای شخص دریافت کننده پرداخت انجام دهند.
بیشتر بخوانید: فناوری تپروت؛ ارتقائی برای بهبود حریم خصوصی در شبکه بیت کوین
عناوین مطلب:
اما این فناوری به چه کاری می‌آید؟ BOLT 12 روشی است برای داشتن یک کد QR، یا یک «پیشنهاد»، که به کاربر امکان گرفتن فاکتورها از یک نود را با حفظ حریم خصوصی می‌دهد، در حالی که کاربر می‌تواند با آن کارهای دیگری مانند درخواست از یک نود دور برای پرداخت فاکتور او را نیز انجام دهد.
اما کسانی که از قبل با LNURL آشنایی دارد ممکن با خودشان فکر کنند، «این فناوری بسیار شبیه LNURL است.» اگر جزو کسانی هستید که با LNURL آشنایی ندارید، توضیح مختصر زیر را بخوانید.
LNURL چیست؟
LNURL مجموعه‌ای از پروتکل‌های ساده برای هماهنگ کردن اطلاعات مورد نیاز برای انجام پرداخت‌ها در شبکه لایتنینگ با استفاده از زبان HTTP است.
پروتکل‌های LNURL کاربردهای متعددی دارند اما در این مقاله به معرفی چند کاربرد اصلی آن که با BOLT 12 همپوشانی دارند، بسنده می‌کنیم.
سه پروتکل اصلی LNURL شامل موارد زیر است:
- یک طرح احراز هویت که در آن می‌توان از یک کلید عمومی برای ورود به سرویس‌ها استفاده کرد؛
- یک طرح درخواست فاکتور که در آن کیف پول می‌تواند سرور را از طریق یک کد QR ایستا پینگ کند و فاکتور را بازیابی کند؛
- و یک طرح درخواست برداشت که در آن کیف پول می‌تواند یک سرور را پینگ کند و درخواست کند که سرور فاکتور ارائه شده توسط کیف پول را پرداخت کند.
بیشتر بخوانید: والت‌های شبکه لایتنینگ؛ معرفی 12 کیف پول لایتنینگ
فاکتورهای لایتنینگ بسیار طولانی‌تر از آدرس‌های On-Chain بیت‌کوین هستند؛ علاوه بر این، خود پرداخت یک فرآیند تعاملی است که نیازمند آنلاین بودن هر دو طرف است، در نتیجه هماهنگ کردن جزئیات پرداخت به صورت تعاملی در اتصال شبکه منطقی به نظر می‌رسد.
پروتکل احراز هویت عملاً فقط ارائه یک عدد تصادفی توسط سرور است که کیف پول کاربر، آن را با یک کلید جدید تولید شده امضا می‌کند. پس از آنکه سرور عدد تصادفی امضا شده را دریافت کرد، کلید مربوط به آن را ذخیره می‌کند تا در ورودهای بعدی از آن استفاده کند.
این قابلیت شامل توضیحاتی در مورد پرداخت، حداقل و حداکثر مبلغی که سرویس انتظار دارد پرداخت شود، و یک آدرس URL برای کیف پول که از آن فاکتور واقعی را درخواست کرد، است.
از اینجا به بعد، کیف پول این اطلاعات را به کاربر نمایش می‌دهد و به او اجازه می‌دهد مبلغ نهایی را تعیین و یک فاکتور درخواست کند. پس از ارسال درخواست فاکتور و دریافت آن از سرور، کیف پول مطابقت مبالغ با آنچه کاربر تعیین کرده را تأیید کرده و فاکتور را پرداخت می‌کند.
درخواست برداشت با پینگ کردن سرویس، دریافت توضیحات در پاسخ، یک آدرس URL برای ارسال فاکتور به آن، یک رشته تصادفی (یا قطعی برای اتصال به حساب یا کاربر)، و حداقل و حداکثر مبلغ قابل برداشت، کار می‌کند.
پس از وارد کردن مقدار مناسب، کیف پول فاکتوری را به سرور برمی‌گرداند و اگر فاکتور معتبر بوده و پارامترهای مبلغ را رعایت کرده باشد، سرویس فاکتور را پرداخت می‌کند. در کنار این قابلیت، می‌توان از پروتکل احراز هویت LNURL استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود که تنها کاربر مورد نظر می‌تواند با استفاده از لینک LNURL مبلغ را با موفقیت برداشت کند.
بیشتر بخوانید: احراز هویت مشتری (KYC) چیست؟
در LNURL تجربه کاربری (UX) استفاده از شبکه لایتنینگ تا حدودی زیادی ارتقا یافته است، اما کار با آن نیازمند استفاده از سرور وب است. همه درخواست‌ها و پاسخ‌ها از طریق HTTP انجام می‌شوند و برای مدیریت این روش‌های ساده هماهنگ‌سازی و انجام پرداخت‌ها نیازمند زیرساخت‌های اضافی فراتر از نود لایتنینگ است.
کاملاً منطقی است که تمام ارائه دهنده‌های خدمات آنلاین برای ارائه خدمات یا محصولات خود به صورت آنلاین به یک سرور وب نیاز داشته باشند. با این حال، از نظر کاربر نهایی عادی که در خانه نشسته و صرفاً چنین تجربه ساده‌ای را می‌خواهد، یک فروشنده خیابانی، یک فروشگاه فیزیکی یا سایر کاربرانی که نیازی به استفاده از سرور وب ندارند، این نیاز به زیرساخت، غیرضروری و حتی پر ریسک است.
جزئیات بیشتر درباره BOLT 12
BOLT 12 تلاش می‌کند برخی از عملکردهای اصلی LNURL را بدون نیاز به استفاده از سرور وب ارائه کند. یک پیشنهاد، داده‌های لازم را برای رسیدن به یک نود رمزگذاری می‌کند؛ هدف این داده‌ها درخواست یک فاکتور برای انجام پرداخت به آن نود از طریق پیام‌های پیازی (لایه لایه) است.
در این پیام همچنین می‌توان حداقل مبلغ پرداخت، ارزی که پرداخت به آن انجام شود، زمان انقضا و تعداد مقدار حداقل/حداکثر (برای خرید چندین مورد) را رمزگذاری کرد.
این همه اطلاعات لازم برای دریافت یک فاکتور واقعی از نودی است که پیشنهاد را صادر کرده است. شخصی که می‌خواهد فاکتوری را بپردازد، این کار را از طریق پیام‌های پیازی، که یکی از ویژگی‌های اصلی BOLT 12 است، انجام می‌دهد.
درست مانند پرداخت‌های لایتنینگ، از این پرداخت‌ها می‌توان برای مسیریابی پیازی پیام‌ها استفاده کرد. پس از دریافت پیشنهاد، پرداخت کننده از اطلاعات کدگذاری شده در آن برای ارسال پیام invoice_request استفاده می‌کند. سپس ایجاد کننده پیشنهاد با ارسال یک فاکتور واقعی به پیام، پاسخ خواهد داد.
همچنین – مانند ویژگی درخواست برداشت LNURL- در فناوری BOLT 12 امکان ایجاد پیشنهادهای منحصر به‌فرد برای هر کاربر وجود دارد که به گیرنده امکان درخواست پرداخت از سازنده پیشنهاد را می‌دهد. فاکتورهای BOLT 12 مختص یک کلید پرداخت کننده منحصر به‌فرد هستند.
از این کلید می‌توان در هنگام بازپرداخت و برای اثبات اینکه شما همان شخصی هستید که فاکتور را پرداخت کرده‌اید استفاده کرد. از این کلید همچنین می‌توان در کنار پیشنهاد برداشت استفاده کرد تا فقط شخص مدنظر بتواند دریافت کننده فاکتور پرداختی توسط ایجاد کننده فاکتور باشد، نه هر کسی که بتواند نسخه‌ای از پیشنهاد را دریافت کند.
این دو کاربرد پیشنهادها اساساً عملکردی مشابه درخواست‌های فاکتور و برداشت LNURL را بدون نیاز به اجرای سرور وب انجام می‌دهند.
LNURL یا BOLT 12؟
LNURL و BOLT 12 هر دو یک کارکرد کلی مشابه دارند، اما چه تفاوت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد؟
شاید از خودتان بپرسید، با وجود LNURL، چه نیازی به BOLT 12 هست؟ مهم‌ترین تفاوت بین این دو در واقع سرور وب است. سرور وب به اجرای زیرساخت‌های بیشتر، نام دامنه، گواهی TLS و تخصص لازم برای مدیریت این موارد نیاز دارد.
در حالی که این موضوع حتی برای اکثر مشاغل و خدمات ارزش مطرح کردن ندارد؛ چرا که اگرچه این موارد در وهله اول برای راه‌اندازی هر کسب و کار آنلاینی مورد نیاز است، اما برای کاربر نهایی معمولی که فاقد دانش فنی کافی است غیرضروری و سنگین به نظر می‌رسد.
منطقی نیست که از کاربر انتظار داشت که برای دسترسی داشتن به تجربه کاربری ساده و کارآمد این زیرساخت اضافی را نود لایتنینگ خود اضافه کند. همچنین در اینجا بحث متمرکز بودن DNS مطرح می‌شود؛ چرا که دامنه چیزی نیست که دارنده بتواند آن را کنترل کند.
این مسائل به کنار، هر دوی این فناوری‌ها می‌توانند در کنار هم وجود داشته باشند. فناوری LNURL به خوبی کار می‌کند، و در حال حاضر به طور گسترده در اکوسیستم لایتنینگ پذیرفته شده است، اما یک راه‌حل واقع‌بینانه برای کاربران معمولی (غیر مشاغل یا خدمات) نیست.
BOLT 12 در شکل کنونی می‌تواند این شکاف را پر کند و برای کاربران نهایی معمولی همان تجربه کاربری ساده را فراهم کند.
هر دو راه‌حل تقریباً یک کار را برای دو دسته مختلف از کاربران انجام می‌دهند، و این هیچ مشکلی ندارد.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: