صندوق سرمایه گذاری اهرمی یکی از انواع صندوق است که امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازارهای مالی و استفاده از فرصت‌ها و مزایای آن را به افراد می‌دهد.
حضور در بازارهای مالی و کسب سود از آن‌ها نیازمند صرف زمان و انرژی است و آموزش و تجربه نقش چشمگیری در آن دارد.
به همین دلیل برای بسیاری از افراد، تصمیم عاقلانه‌تر این است که سرمایه خود را به متخصصان این حوزه بسپارند و از این بابت آسوده‌خاطر شوند.
عناوین مطلب:
سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها باعث می‌شود که افراد غیرمتخصص به طور نسبی ریسک بسیار کمتری متحمل شوند و امنیت سرمایه‌گذاری خود را افزایش دهند. به این دلایل دانستن درباره صندوق‌ها، انواع آن‌ها و نحوه سرمایه‌گذاری در آن‌ها، اهمیت زیادی برای سرمایه‌گذاران دارد.
در ادامه به صورت خلاصه به معرفی صندوق‌ها و انواع آن‌ها می‌پردازیم و سپس به سراغ صندوق سرمایه گذاری اهرمی خواهیم رفت.
انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارای انواع مختلفی هستند که به مهم‌ترین آن‌ها به طور مختصر اشاره می‌کنیم.
این تنوع به این جهت ایجاد شده است تا نیازهای سرمایه‌گذاران مختلف با شرایط و ویژگی‌های شخصیتی متفاوت پوشش داده شود. از مهم‌ترین عواملی که بین سرمایه‌گذاران مختلف تفاوت ایجاد می‌کند، مسئله ریسک‌پذیری بوده که در ایجاد انواع صندوق بسیار به آن توجه شده است.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت: نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که برای ریسک‌گریزترین افراد مناسب‌اند. علت این است که 70 تا 90 درصد دارایی تحت مدیریت این صندوق‌ها، در اوراق و دارایی‌های با درآمد ثابت مثل اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی و… سرمایه‌گذاری می‌شود. باقی دارایی صندوق می‌تواند در محل‌های مختلف دیگری از جمله سهام سرمایه‌گذاری شود. سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها ریسک بسیار کمی دارد.
- صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی: نوع دیگری از صندوق‌ها هستند که برای افراد ریسک‌پذیر مناسب‌اند. این صندوق‌ها 70 الی 95 درصد دارایی خود را در خرید سهام یا حق تقدم سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند و 5 تا 30 درصد دارایی‌شان را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص می‌دهند. به علت نوسان بالا و چشمگیر بازار سهام که بیشتر دارایی این صندوق‌ها را تشکیل می‌دهد، سرمایه‌گذاری در آن‌ها به طور نسبی ریسک بالاتری دارد.
- صندوق سرمایه‌گذاری مختلط: این نوع از صندوق‌ها در واقع ترکیبی از دو مورد قبلی هستند. در این صندوق‌ها 40 تا 60 درصد دارایی در بازار سهام و 40 تا 60 درصد هم در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود. ریسک این صندوق‌ها، بین دو نوع صندوق درآمد ثابت و سهامی است.
صندوق سرمایه گذاری اهرمی چیست؟
صندوق اهرمی در واقع نوعی از صندوق‌های سهامی است که امکان جالب توجهی برای سرمایه‌گذاران مهیا می‌کند.
این صندوق‌ها به دلیل ساختار خاص خود می‌توانند به طور همزمان پذیرای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر باشند.
در این صندوق‌ها بیشتر دارایی تجمیع‌شده در بازار سهام (خرید سهام و حق تقدم سهام) سرمایه‌گذاری می‌شود اما کارکرد آن‌ها برای سرمایه‌گذاران، با صندوق‌های سهامی عادی تفاوت دارد.
این تفاوت مهم در این مسئله است که در صندوق اهرمی، دو نوع واحد مختلف (واحد عادی و ممتاز) قابل خریداری است که باعث می‌شود سرمایه‌گذاری در آن برای افراد با ریسک‌پذیری کم و زیاد به صورت همزمان مناسب باشد.
در ادامه به شرح این دو نوع واحد و ویژگی آن‌ها می‌پردازیم:
واحد عادی و ممتاز در صندوق اهرمی چیست؟
واحد عادی در صندوق سرمایه گذاری اهرمی مشابه واحدهای صندوق با درآمد ثابت عمل می‌کنند.
سرمایه‌گذاران با خرید واحد عادی از بازدهی برخوردار خواهند شد که تا حد زیادی قابل پیش‌بینی است. در واقع برای بازده واحدهای عادی، در امیدنامه صندوق اهرمی بازه مشخصی تعیین می‌شود.
این بازه کف و سقف مشخصی دارد و سرمایه‌گذاران می‌توانند مطمئن باشند که دست‌کم به میزان کف بازه اعلام‌شده، روی سرمایه خود سود دریافت خواهند کرد. همچنین روشن است که اگر بازده کلی صندوق خیلی خوب باشد، دارندگان واحدهای عادی صندوق از بازدهی برابر با سقف بازه تعیین‌شده برخوردار می‌شوند.
واحد ممتاز در این صندوق‌ها ماجرای کاملاً متفاوتی دارد. برای این واحدها کف و سقف مشخصی در امیدنامه صندوق اهرمی تعیین نمی‌شود. به عبارت دیگر، این واحدها بازدهی ثابت و معینی ندارند.
این واحدها در شرایط سخت بازار، پشتیبان واحدهای عادی هستند و وقتی که شرایط مساعد باشد، بازده بیشتر دریافت می‌کنند.
بیشتر بخوانید: اوراق بهادار قابل تبدیل چیست؟
نحوه انجام این کار را با مثالی شرح می‌دهیم. فرض کنید در امیدنامه صندوق آمده باشد که واحدهای عادی بازدهی در بازه بین 20 تا 25 درصد دریافت خواهند کرد. حال سه حالت مختلف برای این صندوق قابل تصور است که در ادامه به آن می‌پردازیم:
حالت‌های مختلف بازدهی صندوق سرمایه گذاری اهرمی
- شرایطی را تصور کنید که صندوق مجموعاً به ازای کل دارایی‌اش بازدهی 15 درصدی کسب کرده باشد. در این صورت، از سود دارندگان واحد ممتاز تا جایی کسر می‌کنند که سود دارندگان سهام عادی به کف بازده اعلام‌شده یعنی 20 درصد برسد. یعنی این فاصله 5 درصدی تا کف بازه را از طریق واحدهای ممتاز جبران می‌کنند. اگر بر فرض، میزان کل سود صندوق از بازه اعلام‌شده بسیار کمتر باشد، همچنان آن را از واحد ممتاز کسر می‌کنند؛ حتی اگر باعث ضرر این سرمایه‌گذاران شود!
- فرض کنید بازدهی صندوق در بازه اعلام‌شده باشد و مثلاً سود 23 درصدی از دارایی‌اش بدست آورد. در این صورت، دارندگان واحدهای عادی و ممتاز، هر دو به یک میزان سود دریافت می‌کنند و الزامی وجود ندارد که از سهم واحد ممتاز به نفع واحد عادی کسر شود تا سود آن‌ها به سقف بازه برسد. همچنین با توجه به این که عدد اعلام‌شده به صورت بازه است، واحدهای عادی باید بتوانند از عملکرد بهتر صندوق، نسبت به شرایط بد بازار بهره بیشتری ببرند.
- اگر صندوق بازدهی بالاتری از بازه تعیین‌شده داشته باشد و به سود 30 درصدی دست یابد، به واحدهای عادی بازدهی برابر با سقف بازه، یعنی 25 درصد داده می‌شود. در این موقعیت، واحدهای ممتاز نه تنها بازدهی 30 درصدی خود را به صورت کامل دریافت می‌کنند، بلکه بقیه سود واحدهای عادی هم به آن‌ها داده می‌شود. یعنی 5 درصد اختلاف بین 25 و 30 درصد را که از بازدهی واحدهای عادی کسر می‌شود، واحدهای ممتاز دریافت می‌کنند.
تفاوت ریسک واحدهای عادی و ممتاز
اگر بخواهیم پروسه بالا را به بیان دیگر توضیح دهیم، باید بگوییم که واحدهای عادی، واحدهای بدون ریسک صندوق اهرمی محسوب می‌شوند.
چرا که در هر شرایطی، حداقل بازدهی معین به آن‌ها تعلق خواهد گرفت. این واحدها باید بازدهی برابر با بازه مشخص‌شده در امیدنامه صندوق اهرمی را دریافت کنند.
اگر بازدهی کل صندوق کمتر از کف این بازه باشد، این اختلاف از طریق واحد ممتاز جبران می‌شود و به همین دلیل این واحدها ریسک زیادی را متحمل می‌شوند. اگر بازدهی درون بازه قرار بگیرد، همه واحدها همان بازده را دریافت می‌کنند.
در نهایت اگر بازدهی بیشتر از سقف بازه اعلام‌شده باشد، میزان اضافی آن به واحدهای ممتاز تعلق می‌گیرد. در واقع این پاداش ریسک‌پذیری این سرمایه‌گذاران است؛ چرا که این واحدها در صورت بد بودن شرایط بازار، دچار زیان می‌شوند و در ازای پذیرش چنین ریسکی، در مواقعی که بازار شرایط مساعدی دارد، بازدهی بیشتر دریافت می‌کنند.
به همین دلیل است که به این صندوق‌ها، اهرمی گفته می‌شود. علت این است که سود و زیان واحدهای ممتاز، هر دو به صورت اهرمی تغییر می‌کند و افزایش می‌یابد. بنابراین طبیعی است که ریسک بیشتر آن‌ها با پاداش بالاتر جبران شود.
بنابراین می‌توان گفت واحدهای عادی صندوق اهرمی، بدون ریسک و واحدهای ممتاز، پرریسک محسوب می‌شوند.
نحوه دریافت واحدهای عادی و ممتاز
همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، واحد عادی مانند واحدهای صندوق درآمد ثابت عمل می‌کند. سرمایه‌گذاران می‌توانند از طریق خود سایت صندوق اهرمی مورد نظر یا پلتفرم‌هایی که برای خرید و فروش واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک وجود دارند برای خرید آن‌ها اقدام کنند.
بیشتر بخوانید: راهنمای کامل استفاده از سایت فیپ ایران (fipiran.com)
در واقع این واحدها از طریق صدور و ابطال در خود صندوق قابل خرید و فروش هستند. دقت کنید که اگر قبل از پایان دوره و پیش از یک ماه به ابطال واحد خود بپردازید، سودی دریافت نخواهید کرد و تنها اصل سرمایه خود را پس می‌گیرید.
واحدهای ممتاز مثل واحدهای ETF یا صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله هستند. این واحدها در بورس قابل معامله‌اند و به‌راحتی می‌توانید در سامانه‌های معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها، با جستجوی نماد مورد نظر به خرید و فروش آن‌ها بپردازید.
بیشتر بخوانید: صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس (ETF)
دو نکته مهم درباره صندوق سرمایه گذاری اهرمی
درباره نسبت واحدهای صندوق سرمایه گذاری اهرمی باید این نکته را گفت که تعداد واحدهای عادی، حداکثر می‌تواند تا دو برابر واحدهای ممتاز صندوق باشد.
نکته دیگر این است که در این صندوق‌ها به طور روزانه دو NAV یا خالص ارزش دارایی‌ها به صورت جداگانه محاسبه می‌شود که یکی به واحدهای عادی و دیگری به واحدهای ممتاز صندوق تعلق دارد.
جمع‌بندی
صندوق اهرمی یکی از انواع صندوق است که با مکانیسم و ایده خلاقانه‌ای شکل گرفته و کار می‌کند.
این صندوق با ارائه دو نوع واحد عادی و ممتاز، همزمان می‌تواند نیازهای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر را پاسخگو باشد. افراد اگر بخواهند می‌توانند بازده مشخص و مطمئنی از این صندوق دریافت کنند.
در غیر این صورت می‌توانند به امید بازدهی‌های بالا ریسک کنند و سود و زیان خود را با اهرم افزایش دهند. صندوق اهرمی از بهترین محل‌های سرمایه‌گذاری است که می‌تواند افراد بسیاری را به سمت خود جذب کرده و دارایی آن‌ها را با استفاده از توانایی متخصصان خبره و مطابق شرایط و نیاز خودشان مدیریت کند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: