در بازار بورس، نوعی سهام به نام سهام جایزه وجود دارد که کاملا رایگان بوده و از طریق یکی از روش‌های افزایش سرمایه در اختیار سهام‌داران قرار می‌گیرد.
این سهام به پورتفوی سهام‌داران اضافه می‌شود؛ اما ممکن است مدتی قابلیت فروش نداشته باشد.
برای آشنایی بیشتر با سهام جایزه و نحوه دریافت آن، مطالعه این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
عناوین مطلب:
افزایش سرمایه چیست؟
قبل از توضیح درباره این نوع سهام لازم است تا کمی درباره نحوه افزایش سرمایه در شرکت‌های حاضر در بورس صحبت کنیم.
شرکت‌های بورسی به منظور تامین منابع مالی و رسیدن به اهداف خود، طرح‌هایی برای افزایش سرمایه در نظر می‌گیرند.
افزایش سرمایه، به منظور تامین نقدینگی با چند روش امکان‌پذیر است که در ادامه به شرح هر یک می‌پردازیم:
افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها
شرکت‌های بورسی در صورت افزایش قیمت هر یک از دارایی‌های ثابت خود مانند زمین، ماشین‌آلات، ساختمان و تجهیزات، آنها را ارزیابی کرده و ارزش جدید دارایی‌ها را در ترازنامه بروزرسانی می‌کنند.
بیشتر بخوانید: 5 فاکتور مهم در ترازنامه شرکت‌ها
با افزایش ارزش دارایی‌های شرکت، میزان سرمایه و تعداد سهام سهام‌داران آن شرکت افزایش یافته و قیمت هر سهم کاهش می‌یابد. به تعداد سهام اضافه شده، سهام جایزه می‌گویند.
افزایش سرمایه از طریق سود انباشته
اغلب شرکت‌های حاضر در بورس، قسمتی از سود سالیانه خود را بین سهام‌داران تقسیم نمی‌کنند، بلکه آن را در صندوقی تحت عنوان سود انباشته ذخیره کرده تا در یک زمان مناسب و با انجام فرآیند افزایش سرمایه، بین سهام‌داران خود تقسیم کنند.
این سود انباشته نیز به عنوان سهام جایزه به سهام‌داران داده می‌شود و شرکت از همین سودهای انباشته شده، سرمایه خود را افزایش می‌دهد تا بتواند منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کند.
طرح‌های دیگری هم برای افزایش سرمایه در شرکت‌ها وجود دارد، ولی اکثرا از این دو طرح برای افزایش سرمایه استفاده می‌شود.
سهام جایزه چیست؟
سهامی که یک شرکت بورسی از طریق طرح‌های افزایش سرمایه به دست آورده و آن را بین سهام‌داران خود تقسیم می‌کند، سهام جایزه نام دارد.
اگر شرکتی به ازای هر سهم، دو سهم جایزه برای سهام‌داران خود در نظر بگیرد؛ یعنی هر سهام‌دار به ازای یک سهمی که از قبل داشته، دو سهم اضافی نیز دریافت می‌کند.
برای درک بیشتر، فرض کنید یک سرمایه‌گذار 200 سهم از یک شرکت داشته باشد و آن شرکت سهام جایزه را 4:1 (چهار به یک) اعلام کند؛ آن شخص به ازای هر سهمی که اکنون دارد، 4 سهم نیز به صورت رایگان دریافت می‌کند. در این مثال، سهام‌دار این شرکت مجموعا 800 سهم به عنوان جایزه دریافت کرده و مجموع دارایی او به 1000 سهم افزایش می‌یابد.
در ادامه دو مفهوم مهم تاریخ ثبت (Record Date) و تاریخ انقضا (Ex-Date) که برای دریافت این نوع سهام حائز اهمیت است را بررسی می‌کنیم:
تاریخ ثبت (Record Date) چیست؟
این تاریخ از طرف شرکت تعیین می‌شود و سهام‌دارانی که تا این تاریخ سهام خود را نگه داشته باشند، واجد شرایط دریافت سهام جایزه خواهند بود؛ در غیر این صورت سهام مورد نظر به آنها تعلق نمی‌گیرد.
تاریخ انقضا (Ex-Date) چیست؟
تاریخ انقضا، یک روز قبل از تاریخ ثبت است و سهام‌داران می‌بایست نهایتا تا یک روز قبل از تاریخ ثبت، سهام خود را خریداری کنند تا واجد شرایط دریافت سهام جایزه شوند.
تاریخ انقضا هم از طرف شرکت معین می‌شود.
سهام جایزه به چه کسی تعلق می‌گیرد؟
معمولا شرکت‌های حاضر در بورس، جلسات عمومی فوق‌العاده برای تصویب افزایش سرمایه برگزار می‌کنند.
بیشتر بخوانید: مجمع عادی و مجمع فوق‌العاده شرکت‌ها چیست؟
اگر سهام‌داری تا زمان برگزاری آن جلسه سهام‌دار آن شرکت باشد، سهام رایگان به او تعلق می‌گیرد.
علاوه براین، با توجه به توضیحات قبل، سهام‌داران می‌بایست قبل از تاریخ ثبت و تاریخ انقضا که از طرف شرکت تعیین می‌شود، سهام‌دار شرکت باشند تا سهام جایزه به آنها تعلق بگیرد.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در صورت تمایل به فروش سهام خود، حداقل یک سهم را در پورتفوی خود نگه دارید تا در زمان برگزاری جلسه عمومی افزایش سرمایه، سهام‌دار شرکت محسوب شوید و سهام جایزه خود را دریافت کنید.
اضافه کردن سهام جایزه به پورتفوی
بعد از تصمیم شرکت به افزایش سرمایه و دریافت شماره شناسایی اوراق بین‌المللی (ISIN)، حدودا 15 روز طول می‌کشد تا سهام رایگان به پورتفوی سهام‌داران اضافه شود. بعد از آن، امکان معامله برای سهام‌داران فراهم می‌شود.
نکته: این مدت زمان ممکن است بسته به موارد مختلف، متغیر باشد. در صورتی که پس از سه هفته سهام جایزه به پورتفوی شما اضافه نشد، با کارگزار سهام خود تماس بگیرید.
تبدیل سهام جایزه به سهام عادی
متناسب با نوع سهام، گاهی نیاز است تا سهام‌داران به منظور تبدیل سهام به یک سهام عادی، برای فروش یا واریز وجه آن تصمیم‌گیری کنند.
اما سهام جایزه معمولا هیچ اقدامی نیاز ندارد و تنها در صورتی که قبل از جلسه عمومی برای افزایش سرمایه، سهام‌دار شرکت بوده باشید، بدون نیاز به پرداخت هزینه یا اقدام خاصی، این سهام به پورتفوی شما اضافه می‌شود.
مزایای سهام جایزه
از دیدگاه سرمایه‌گذار:
- عدم نیاز به پرداخت مالیات هنگام دریافت این نوع سهام
- امکان چند برابر کردن سرمایه برای سرمایه‌گذاران بلندمدت
- افزایش سهام یک شرکت و افزایش نقدینگی سهام
- افزایش اعتماد سرمایه‌گذار و بهبود کسب و کار شرکت
از دیدگاه شرکت:
- افزایش اعتبار شرکت در بازار بورس و جلب اعتماد سهام‌داران
- جذب سرمایه‌گذار خرد برای حضور در بازار سهام
- افزایش سهام شناور آزاد برای شرکت
- عدم پرداخت سود نقدی به سهام‌داران
معایب سهام جایزه
از دیدگاه سرمایه‌گذار:
این نوع سهام برای سرمایه‌گذارن معایب خاصی ندارد، فقط سهام‌داران باید به این نکته توجه داشته باشند که با دریافت سهام جایزه، تعداد سهام افزایش یافته اما سود هر سهم ثابت می‌ماند.
از دیدگاه شرکت:
- این نوع سهام، هیچ آورده‌ای را برای شرکت به همراه ندارد.
- هنگامی‌که یک شرکت به جای پرداخت سود به سهام‌داران، سهام اضافه می‌دهد، هزینه پرداخت سود در طی سال‌های آتی افزایش می‌یابد.
سخن پایانی
شرکت‌های فعال در بورس، پس از افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی یا سود انباشته شده، تصمیم می‌گیرند تا سهامی را با عنوان سهام جایزه بین سهام‌داران خود تقسیم کنند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: