اهرم یا لورج (به انگلیسی Leverage) به معنی استفاده از سرمایه قرضی برای انجام معاملات است. در معاملات اهرمی قدرت خرید یا فروش شما چند برابر می‌شود و می‌توانید با چندین برابر موجودی حسابتان اقدام به معامله کنید. اما به‌طور دقیق‌تر منظور از Leverage چیست و چه نکاتی در رابطه با استفاده از آن وجود دارد؟
شاید با خودتان فکر کنید که استفاده از اهرم چه فرصت خوبیست! اما در حالی که به کمک اهرم می‌توانید سود بالقوه معاملات‌تان را چند برابر حالت عادی کنید، به همان اندازه ضرر معاملات نیز افزایش پیدا می‌کند.
هنگام استفاده از اهرم در معاملات باید کاملاً مراقب باشید چرا که اگر بازار برخلاف پیش بینی شما حرکت کند، ممکن است پوزیشن معاملاتی شما لیکوید (Liquidation) شود یا ضررهای قابل توجهی متحمل شوید.
عناوین مطلب:
استفاده از اهرم در معاملات، به خصوص برای افراد تازه کار، می‌تواند بسیار گیج کننده باشد. قبل از استفاده از اهرم اکیداً به شما توصیه می‌کنیم با ماهیت اهرم و نحوه کارکرد آن آشنا شوید. در این مطلب عمدتاً در مورد استفاده از اهرم در بازارهای کریپتوکارنسی صحبت خواهیم کرد، اما بخش بزرگی از اطلاعات ارائه شد در بازارهای دیگر مانند فارکس نیز صدق می‌کند.
Leverage در معاملات چیست؟
اهرم یا لورج ابزاری است که به کمک آن می‌توان از صرافی سرمایه قرض گرفت و با آن اقدام به معامله ارزهای دیجیتال یا سایر دارایی‌های مالی کرد.
به کمک اهرم خرید یا فروش شما چندین برابر می‌شود و می‌توانید با سرمایه‌ای بیشتر از آنچه در حال حاضر در کیف پولتان دارید معامله کنید. بسته به صرافی ارز دیجیتالی که در آن معامله می‌کنید، می‌توانید با استفاده از اهرم تا 100 برابر موجودی حسابتان از صرافی وام بگیرید!
به عنوان مثال، تصور کنید که 100 دلار در حساب صرافی خود دارید اما می‌خواهید پوزیشنی به ارزش 1000 دلار روی بیت‌کوین (BTC) باز کنید. با انتخاب اهرم 10 برابری، 100 دلار شما 10 برابر شده و می‌توانید به اندازه 1000 دلار خرید یا فروش کنید!
از اهرم می‌توان برای معامله مشتقات مختلف ارزهای دیجیتال استفاده کرد. انواع رایج معاملات اهرمی شامل معاملات مارجین، توکن‌های اهرمی و قراردادهای آتی یا فیوچرز است.
بیشتر بخوانید: بررسی تفاوت‌های موجود در معاملات آپشن و فیوچرز!
نحوه انجام معاملات اهرمی
قبل از اینکه بتوانید با استفاده از اهرم اقدام به قرض گرفتن سرمایه و انجام معامله کنید، باید به حساب معاملاتی خود پول واریز کنید.
سرمایه اولیه‌ای که برای معاملات اهرمی در نظر می‌گیرید «وثیقه» (Collateral) نام دارد. میزان وثیقه مورد نیاز برای انجام معامله به اهرمی که استفاده می‌کنید و ارزش کل پوزیشنی که می‌خواهید باز کنید (که مارجین نامیده می‌شود) بستگی دارد.
فرض کنید می‌خواهید با اهرم 10 پوزیشنی به ارزش 1000 دلار روی اتریوم (ETH) باز کنید. مارجین مورد نیاز برای این معامله یک دهم از 1000 دلار خواهد بود، به این معنی که باید 100 دلار به عنوان وثیقه برای وجه قرض گرفته شده در حسابتان داشته باشید.
اگر از اهرم 20 استفاده کنید، مارجین مورد نیاز شما بسیار کمتر خواهد شد (یک بیستم از 1000 دلار، معادل 50 دلار). اما به خاطر داشته باشید که هر چه اهرم بزرگتر باشد، خطر لیکویید شدن (از دست رفتن موجودی حساب) بیشتر خواهد بود.
به غیر از سپرده اولیه مارجین، شما همچنین باید یک آستانه مارجین مشخصی را برای هر معامله اهرمی رعایت کنید. هنگامی که قیمت برخلاف جهت پوزیشن شما حرکت می‌کند و میزان مارجین به آستانه لیکویید نزدیک می‌شود، برای جلوگیری از لیکوید شدن معامله باید پول بیشتری را به حسابتان واریز کنید. این آستانه به «مارجین حفظ معامله» (Maintenance Margin) معروف است.
از اهرم می‌توانید برای باز کردن پوزیشن‌های شورت (Short) و لانگ (Long) استفاده کنید. هنگامی که روی یک دارایی پوزیشن لانگ باز می‌کنید به این معنی است که انتظار دارید قیمت دارایی افزایش یابد. در مقابل، باز کردن پوزیشن شورت به این معنی است که شما معتقدید قیمت دارایی کاهش خواهد یافت.
اگرچه ممکن است معاملات فیوچرز در نگاه اول مانند معاملات اسپات (Spot) معمولی به نظر برسد، اما دو تفاوت اصلی بین این دو بازار وجود دارد:
- اولاً، در بازار فیوچرز می‌توانید با استفاده از اهرم معاملاتی به ارزش چند برابر موجودی واقعی‌تان باز کنید.
- دوماً، در بازار فیوچرز -بر خلاف بازار اسپات که فقط می‌توانید دارایی‌های موجود را بفروشید- اگر پیش بینی کنید قیمت یک دارایی کاهش خواهد یافت، می‌توانید آن دارایی را از صرافی قرض گرفته و بفروشید. با این کار که به آن معامله شورت (Short) گفته می‌شود، از کاهش قیمت دارایی در آینده سود خواهید کرد.
منظور از پوزیشن لانگ با استفاده از Leverage چیست؟
فرض کنید که می‌خواهید با اهرم 10 یک پوزیشن لانگ به ارزش 10000 دلار روی بیت‌کوین باز کنید. برای انجام این معامله باید 1000 دلار از سرمایه واقعی‌تان را به عنوان وثیقه در کیف پولتان داشته باشید.
اگر قیمت بیت‌کوین 20 درصد بالا برود، سود معامله شما 2000 دلار (منهای کارمزد صرافی) خواهد بود که بسیار بیشتر از 200 دلاری است که با سرمایه 1000 دلاری واقعی‌تان بدون استفاده از اهرم به دست می‌آوردید.
با این حال، اگر قیمت بیت‌کوین 20 درصد کاهش پیدا کند، پوزیشن شما وارد ضرر 2000 دلاری می‌شود. از آنجا که سرمایه اولیه (وثیقه) شما فقط 1000 دلار است، افت 20 درصدی قیمت باعث لیکوید شدن حسابتان می‌شود (تمام سرمایه‌تان را از دست می‌دهید). در واقع، حتی اگر قیمت بیت‌کوین فقط 10 درصد هم کاهش پیدا کند، لیکوید خواهید شد. قیمت دقیق لیکوید شدن به صرافی‌ای که در آن معامله می‌کنید بستگی دارد.
برای جلوگیری از لیکوید شدن باید پول بیشتری را به کیف پولتان اضافه کنید تا میزان وثیقه معامله شما افزایش پیدا کند. در بیشتر موارد، صرافی قبل از لیکوید شدن معامله، یک پیام کال مارجین برای شما ارسال می‌کند (مثلاً، با ارسال یک ایمیل از شما می‌خواهد برای لیکوید نشدن حسابتان را شارژ کنید).
منظور از پوزیشن شورت با استفاده از Leverage چیست؟
حالا تصور کنید که می‌خواهید با اهرم 10 برابری، یک پوزیشن شورت به ارزش 10000 دلار روی بیت‌کوین باز کنید.
در این صورت از آنجا که خودتان بیت‌کوین ندارید، آن را از شخص دیگری قرض می‌گیرید و آن را به قیمت فعلی بازار می‌فروشید. وثیقه شما 1000 دلار است، اما از آنجا که با اهرم 10 برابری معامله می‌کنید، می‌توانید به اندازه 10000 دلار بیت‌کوین بفروشید.
با فرض اینکه قیمت فعلی بیت‌کوین 40000 دلار است، شما با اعتبار قرضی‌تان می‌توانید 0.25 بیت‌کوین قرض کرده و آن را بفروشید. اگر قیمت بیت‌کوین 20 درصد کاهش پیدا کند (به 32000 دلار برسد)، می‌توانید 0.25 بیت‌کوین را با قیمت کمتر (با پرداخت 8000 دلار) بخرید و آن را به صرافی پس دهید. در این صورت از اختلاف قیمت فروش و خرید بیت‌کوین 2000 دلار (منهای کارمزد صرافی) سود دریافت خواهید کرد.
با این حال، اگر قیمت بیت‌کوین 20 درصد افزایش پیدا کند و به 48000 دلار برسد، برای خرید 0.25 بیت‌کوینی که قرض گرفته‌اید باید 2000 دلار بیشتر پرداخت کنید. در این صورت پوزیشن شما لیکوید می‌شود چون موجودی حسابتان فقط 1000 دلار است. در این شرایط هم برای جلوگیری از لیکوید شدن، باید قبل از رسیدن قیمت بازار به قیمت لیکوید شدن پول بیشتری را به کیف پولتان انتقال دهید.
دلیل استفاده از Leverage در معاملات چیست؟
همان‌طور که گفتیم، معامله‌گران از اهرم یا لورج برای افزایش اندازه پوزیشن‌های معاملاتی و کسب سود چند برابری استفاده می‌کنند. اما دلیل استفاده از Leverage چیست؟
یکی دیگر از دلایل استفاده معامله‌گران از اهرم، افزایش نقدینگی سرمایه است. به عنوان مثال، معامله‌گران به جای باز کردن یک پوزیشن با اهرم 2 برابری، می‌توانند همان پوزیشن را با اهرم 4 برابری و با درگیر کردن وثیقه کمتر باز کنند.
آنها با این کار می‌توانند بخش دیگر پول خود را در موقعیت‌های دیگری از جمله باز کردن معامله روی یک دارایی دیگر، سهام‌گذاری یا استیکینگ (staking)، تأمین نقدینگی برای صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، سرمایه‌گذاری در NFT و غیره سرمایه‌گذاری کنند.
نحوه مدیریت ریسک در معاملات اهرمی
اگرچه با استفاده از اهرم در معاملات به سرمایه اولیه کمتری نیاز است، اما اهرم احتمال لیکوید شدن حساب را به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش می‌دهد. اگر از اهرم‌های بزرگ استفاده کنید، حتی یک درصد حرکت قیمت در خلاف جهت پوزیشن شما می‌تواند منجر به ضررهای بزرگ شود.
هر چه اندازه اهرم بیشتر باشد، تحمل نوسان‌های قیمتی شما کمتر خواهد بود. با استفاده از اهرم کمتر حاشیه خطای بیشتری در معاملات خواهید داشت. به همین دلیل است که صرافی‌های بزرگ ارزهای دیجیتال از جمله صرافی بایننس حداکثر اهرم در دسترس را برای کاربران جدید محدود کرده‌اند.
با دنبال کردن استراتژی‌های مدیریت ریسک مانند تعیین حد ضرر و حد سود می‌توانید ریسک معاملات خود را به حداقل برسانید. به کمک تعیین حد ضرر می‌توانید به صرافی دستور دهید پوزیشن معاملاتی شما را با رسیدن بازار به یک قیمت مشخص به صورت خودکار ببندد؛ این قابلیت زمانی که بازار در جهت خلاف پوزیشن شما حرکت می‌کند بسیار مفید است.
بیشتر بخوانید: حد سود و ضرر (SL & TP) چیست و چگونه آنها را تعیین کنیم؟
با تعیین حد ضرر می‌توانید به راحتی جلوی ضررهای ناخوشایند را بگیرید. در مقابل سفارش حد ضرر، سفارش حد سود را داریم که به معنای بسته شدن خودکار پوزیشن معاملاتی پس از رسیدن سود معامله به یک حد مشخص است. به کمک سفارش حد سود می‌توانید قبل از تغییر جهت قیمت، بخشی از سود معامله را ذخیره کنید.
با خواندن این مقاله تا به اینجا باید به خوبی دریافته باشید که اهرم در معاملات مانند یک شمشیر دو لبه است که می‌تواند سود و زیان شما را به طور تصاعدی چند برابر کند. استفاده از اهرم با ریسک بسیار زیاد، به ویژه در بازار پر نوسان ارزهای دیجیتال، همراه است.
ما در بورسینس به شما توصیه می‌کنیم تا با درک خطرات اهرم، رفتار مسئولانه‌تری در هنگام انجام معاملات داشته باشید. در واقع باید از خود بپرسید دلیل استفاده از Leverage در معامله چیست و همچنین در مورد نحوه استفاده صحیح از اهرم و تهیه استراتژی‌های معاملاتی به خوبی تحقیق کنید.
در پایان، نباید از اهمیت مسائل روانشناختی در انجام معاملات غافل شوید. یکی از بزرگترین عوامل دخیل در انتخاب اهرم‌های بزرگ طمع کسب سود بیشتر است که باید بر آن غلبه کنید.
بیشتر بخوانید: روانشناسی بورس و چرخه بازار (چگونه باعث سود و زیان می‌شود؟)
سخن پایانی
Leverage چیست؟ اهرم یا لورج در بازارهای مالی به معنای دریافت اعتبار از صرافی به صورت قرضی برای انجام معاملات است. به کمک اهرم می‌توانید با سرمایه اولیه کمتر اقدام به انجام معاملات بزرگ کرده و پتانسیل سود معاملات را افزایش دهید. از اهرم می‌توان در بسیاری از بازارهای جهانی مانند ارزهای دیجیتال و فارکس استفاده کرد.
با این حال، استفاده از اهرم -به ویژه اهرم‌های بسیار بزرگ مانند 50 یا 100 برابری- همراه با نوسان‌های قیمت می‌تواند به راحتی باعث لیکوید شدن (از دست رفتن تمام سرمایه) معامله‌گران شود. توصیه نهایی ما به شما این است که همیشه با احتیاط معامله کنید و قبل از استفاده از اهرم ریسک معاملات را ارزیابی کنید. مهم‌تر از همه اینکه هرگز نباید با پولی معامله کنید که نگران از دست رفتن آن هستید، به خصوص در هنگام استفاده از اهرم.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: