ارزش دفتری، ارزش اسمی و ارزش بازاری سهم چیست؟

همیشه این نکته را متذکر شده‌ایم که قبل از ورود به هر حوزه‌ای، بایستی اصطلاحات و واژه‌های کاربردی آن حوزه را به خوبی بشناسید. یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم بازار سرمایه، “ارزش سهم” است که از اولویت‌های مهم در ورود سرمایه‌گذاران به بازار بورس به شمار می‌آید.

به همین دلیل؛ در این مقاله می‌خواهیم انواع ارزش اعم از ارزش اسمی، ارزش بازاری و ارزش دفتری در بازار بورس را مورد بررسی قرار دهیم.

مفهوم ارزش گذاری چیست؟

افراد زیادی با ورود به بازار بورس و خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف، سودهای ماهیانه یا سالیانه کسب می‌کنند. در طرف مقابل هم شرکت‌هایی حضور دارند که سهام خود را به عنوان دارایی، به سرمایه‌گذاران می‌فروشند. دارایی شرکت‌ها که به وسیله سرمایه‌گذاران مورد معامله قرار می‌گیرد، با توجه به شرایط و دلایل مختلف، ارزش‌های متفاوتی دارند.

بیشتر بخوانید: 4 روش برای ارزش گذاری سهام شرکت‌ها در ایران

در ادامه، هر یک از انواع ارزش‌ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

ارزش ذاتی سهام

ارزش ذاتی یک سهم، به معنای پیش‌بینی قیمت آن در آینده نزدیک است. لازم به ذکر است که ارزش ذاتی سهم با قیمت فعلی هر واحد از آن کاملا متفاوت است و ارزش ذاتی به معنای آن است که آن سهم با توجه به میزان دارایی‌ها، بدهی‌ها، شرایط فعلی، انتظارات سودآوری شرکت در آینده و سرمایه‌گذاری‌های شرکت، به طور ذاتی چقدر ارزش دارد.

ارزش ذاتی در واقع بیانگر قیمتی است که سرمایه‌گذاران برای سهم قائل هستند.

یکی از پارامترهای مهم در تحلیل بنیادی، ارزش ذاتی سهم است که به تحلیلگر در مقایسه ارزش ذاتی و ارزش بازاری یک سهم کمک کرده تا بتواند در مورد خرید، فروش و نگهداری سهم تصمیم درستی بگیرد.

برای درک بهتر مفهوم ارزش ذاتی، به یک مثال توجه کنید.

فرض کنید که در حال حاضر در بازار، ارزش یک واحد از سهمی برابر با 100 تومان باشد. در این شرایط، فردی قصد دارد روی این سهم سرمایه‌گذاری کند. این شخص قبل از اینکه بر روی این سهم سرمایه‌گذاری کند، نسبت به تعیین و بررسی ارزش ذاتی آن در بازار اقدام می‌کند.

با بررسی‌ها و تحقیقاتی که انجام می‌دهد، مشخص می‌شود که ارزش ذاتی سهم مدنظر سرمایه‌گذار در بازار، برابر با 200 تومان است و پیش‌بینی می‌شود که این سهم در آینده بتواند ارزش و قیمت خود را به 200 تومان برساند.

همانطور که می‌بینید؛ در این مثال ارزش ذاتی سهم، بیش‌تر از قیمت فعلی آن سهم در بازار است. بنابراین به دلیل بالاتر بودن ارزش ذاتی نسبت به قیمت سهم در بازار و احتمال کسب سود در آینده، سرمایه‌گذار نسبت به خرید سهم در قیمت 100 تومان اقدام می‌کند.

توجه داشته باشید که با هر افزایشی در قیمت سهم، سرمایه‌گذار در صورت فروش آن، موفق به کسب سود خواهد شد.

حال به طور برعکس فرض کنید که ارزش ذاتی سهم، 85 تومان تشخیص داده شود؛ از آنجایی که ارزش ذاتی سهم کمتر از قیمت فعلی 100 تومانی آن در بازار است، به این ترتیب بهتر است که سرمایه‌گذار، از خرید این سهم منصرف شود.

بیشتر بخوانید: روش محاسبه ارزش ذاتی سهام در بورس

ارزش اسمی سهام

می‌توان گفت که اولین و مهم‌ترین نوع ارزش‌گذاری در بازار بورس، ارزش اسمی است. در واقع؛ ارزش اسمی یک سهم، قیمتی است که عرضه اولیه سهام شرکت بر اساس آن انجام می‌شود. بنابراین؛ ارزش اسمی هر سهم بر روی برگه سهام نوشته شده و بهایی است که سهم به آن مبلغ انتشار یافته است.

توجه داشته باشید که دو نکته مهم در مورد ارزش اسمی وجود دارد که باید به آن‌ها بپردازیم:

1. زمانی که در ابتدای کار و فعالیت یک شرکت، سهام آن شرکت بیشتر از ارزش اسمی خود فروخته شود، اصطلاحا می‌گویند که سهام با صرف فروخته شده است.
2. اگر سهام در ابتدای کار و فعالیت شرکت، کمتر از ارزش اسمی خود فروخته شود، اصطلاحا می‌گویند که سهام با کسر فروخته شده است. توجه داشته باشید که مورد دوم در ایران ممنوع و غیرقانونی است.

لازم به ذکر است که ارزش اسمی سهام، معادل سرمایه شرکت، تقسیم بر تعداد برگه‌های سهام است و باید گفت که به طور قانونی، ارزش اسمی هر سهم شرکت مورد پذیرش در بازار بورس ایران، یک هزار ریال یا ۱۰۰ تومان است.

ارزش بازاری سهام

نوع دیگری از ارزش یک سهم که بیشتر در بازار بورس با آن سروکار داریم، ارزش بازاری در بورس است.

ارزش بازاری یا قیمت معاملاتی، قیمتی است که سهام بر اساس آن، در بازار بورس مورد معامله قرار می‌گیرد.

توجه داشته باشید که قیمت یک سهم، به وسیله عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد.

بعد از ورود شرکت به بازار بورس، سهام آن توسط افراد مورد معامله قرار می‌گیرد و دیگر همان قیمت اولیه را نخواهد داشت. دلیل این موضوع، وجود و تاثیر سیستم عرضه و تقاضا در بازار سرمایه است.

چنانچه در معاملات یک سهم، میزان خریداران بیشتر از فروشند‌گان آن باشد، “تقاضا” بیشتر بوده و فروشندگان قیمت آن را افزایش می‌دهند تا سود بیشتری کسب نمایند و به قیمت آن سهام در این شرایط ، ارزش بازاری گفته می‌شود. و به طور برعکس؛ درصورتی که خریداران کاهش یابند یا به زبان دیگر تقاضا کمتر و “عرضه” بیشتر شود، ارزش بازاری سهام کاهش می‌یابد.

به تغییرات قیمت‌های بازاری، نوسان می‌گویند که توسط نرم‌افزارهای مختلف، بر روی نمودار رسم می‌شود و به وسیله تحلیلگران جهت تحلیل آینده سهام شرکت، مورد بررسی قرار می‌گیرد.

ارزش دفتری سهام

ارزش دفتری، یکی دیگر از انواع ارزش سهام است که حتی اسم آن را در امور مالی و حسابداری هم زیاد شنیده‌ایم.

اگر بنا به دلایلی، شرکتی منحل و یا ورشکست شود، اولین سوالی که برای سهامداران مطرح می‌شود و دغدغه آن را دارند، این است که چه اتفاقی برای سرمایه‌شان و ارزش آن رخ می‌دهد؟

در جواب این سوال باید بگوییم که ارزش دفتری سهام، از تقسیم حقوق صاحبان سهام در ترازنامه بر تعداد سهام به دست می‌آید و براساس آن مشخص می‌شود که پس از پرداخت تمام بدهی‌های شرکت به ازای هر سهم، در صورت انحلال و یا ورشکستگی شرکت، چه مقدار نصیب سهام‌داران خواهد شد.

به عبارت دیگر؛ اگر تمام بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های آن شرکت کم کنیم، مجموع حقوق صاحبان سهام به دست می‌آید و اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام منتشر شده شرکت تقسیم کنیم، عدد حاصل بیانگر ارزش دفتری هر سهم است.

سوالات متداول

سخن پایانی

همانطور که گفتیم؛ دارایی‌های یک شرکت، در قالب سهام آن شرکت در بازار بورس مورد معامله قرار می‌گیرند و با توجه به شرایط مختلف، ارزش‌های متفاوتی دارند. بررسی ارزش‌های سهام یک شرکت بورسی، به شما در تصمیم برای خرید یا فروش آن سهم کمک بسیاری می‌کند.

در این مقاله از مجله بورسینس، به بررسی هر یک از انواع ارزش سهام (اسمی، دفتری و بازار) در بازار بورس پرداختیم تا شما بتوانید با مباحث ارزش‌گذاری سهم به خوبی آشنا شوید.

شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:

• می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
• در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید

برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

نام شرکت	ویژگی‌ها	امتیاز	لینک ثبت‌نام
کارگزاری آگاه	باشگاه مشتریان با جایزه نرم‌افزار معاملاتی پیشرفته دریافت اعتبار معاملاتی خرید آنلاین صندوق‌ سرمایه‌گذاری ثبت‌نام آنلاین برای کد بورسی

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

نام خدمات	ویژگی‌ها	لینک ثبت‌نام
دوره‌های آموزش تحلیل تکنیکال	دوره‌های حضوری + غیرحضوری شناخته‌شده‌ترین اساتید در سطح مقدماتی، متوسط و پیشرفته ارائه مدرک معتبر گذراندن دوره