در دنیای پررونق بازارهای مالی، تحلیل تکنیکال به عنوان یکی از ابزارهای حیاتی برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.
این روش تحلیلی، بر پایه مطالعه نمودارهای قیمتی، داده‌های اندیکاتورها و الگوهای بازار، تصمیم‌گیری‌های بهتر و هوشمندانه‌تر را در معاملات ارائه می‌دهد.
در این بین، یکی از رویکردهای محبوب و کارآمد تحلیل تکنیکال، “پرایس اکشن” یا عملکرد قیمت است که بر اساس حرکت‌های واقعی قیمت در بازارها عمل می‌کند.
عناوین مطلب:
در این مقاله، به بررسی 7 الگوی پرایس اکشن پرکاربرد پرداخته و نحوه استفاده از آنها به منظور بهبود تصمیم‌گیری‌ها و افزایش سودآوری در معاملات را مورد بحث قرار می‌دهیم.
الگوهای پرایس اکشن
الگوهای پرایس اکشن، از تجربیات سال‌ها تحلیل بازار و بررسی حرکت‌های قیمتی حاصل شده‌اند و به دلیل قابلیت‌های شگفت‌انگیز خود در تحلیل بازار، مورد توجه و تحسین معامله‌گران حرفه‌ای قرار گرفته‌اند.
این الگوها نه تنها مبتنی بر داده‌های واقعی بازار، بلکه تاثیرات عوامل روانی و رفتاری معامله‌گران را نیز در تحلیل‌های خود مد نظر قرار می‌دهند.
از روندهای فاندامنتال و نقاط پیوت، تا الگوهای معکوس و ادامه‌دهنده، این الگوهای پرایس اکشن به معامله‌گران امکان می‌دهند تا بهترین زمان برای ورود و خروج از معاملات را شناسایی کنند..
با یادگیری و استفاده موفق از این الگوها، معامله‌گران می‌توانند بهبود قابل توجهی در عملکرد معاملات‌شان را تجربه کرده و به سودآوری بیشتری در بازارهای مالی دست یابند:
الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال
لیست الگوهای کلاسیک و بررسی کلیات آنها
1. الگوی سقف دوقلو (Double Top)
الگوی سقف دوقلو یا دابل تاپ از معروف‌ترین الگوهای بازگشتی (Reversal Pattern) است.
این الگو در انتهای یک روند صعودی تشکیل می‌شود و می‌تواند باعث بازگشت بازار و نزولی شدن روند قیمت شود. از اسامی دیگر این الگو می توان به سقف دوگانه، سقف مظاعف و الگوی M اشاره کرد.
الگوی سقف دوقلو از دو قله متوالی، مشابه، هم سطح و تقریبا هم اندازه تشکیل می‌شود.
نوک این دو قله در واقع اصابت نمودار قیمت را به یک سطح مقاومت قدرتمند نشان می‌دهد. قله‌ها هر دو باید ماژور و اصلی باشند و نوک قله آنها تقریباً هم سطح و هم اندازه باشد.
در یک بازار صعودی، قیمت با تشکیل قله‌های بالاتر (Higher Highs) و دره‌های بالاتر (Higher Lows)، صعود می‌کند.
حال اگر این روند پایان یابد و بعد از تشکیل آخرین دره بالاتر دیگر قله بالاتری شکل نگیرد، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران احتمال تغییر روند بازار را در نظر می‌گیرند. به سطح قیمت آخرین دره بالاتر، خط گردن می‌گویند.
خط گردن از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر بعد از تشکیل قله دوم قیمت تا خط گردن پایین بیاید و با حجم معاملات بالا خط گردن را رو به پایین کراس کند، یک سیگنال فروش صادر می‌شود که معنای آن پایان روند صعودی و بازگشت روند است.
گاهی اوقات ممکن است پس از عبور قیمت از خط گردن، قیمت به سمت بالا صعود ضعیفی داشته باشد و با لمس خط گردن و بازگشت به سمت پایین، الگوی بوسه نهایی (Last Kiss) را تشکیل دهد.
اما اگر با سیگنال فروش وارد پوزیشن شورت (Short Position) شدیم کی برداشت سود (Take Profit) کنیم؟
شما برای برای پیدا کردن نقاط حد سود و ضرر نیاز به دانش خاصی ندارید. برای پیدا کردن حد ضرر کافیست SL یا Stop Loss را بالای سطح مقاومت سقف دوقلو بگذارید.
برای حد سود، فاصله قیمت سطح مقاومت سقف دوقلو را تا قیمت سطح گردن بسنجید. سپس عدد بدست آمده را از قیمت سطح گردن کم کنید تا به قیمت حد سود برسید.
2. الگوی کف دوقلو (Double Bottom)
الگوی کف دوقلو دقیقا ورژن معکوس الگوی سقف دوقلو است و در انتهای یک روند نزولی دیده می‌شود.
در یک روند نزولی همواره دره‌های پایین‌تر (Lower Lows) و قله‌های پایین‌تر (Lower highs) تشکیل می‌شوkد و هر زمان که در این روند دو دره هم سطح دیده شود، عموما به این معنی است که روند نزولی اتمام یافته.
البته اطمینان حاصل کردن از پایان روند نزولی نیازمند اطلاعات بیشتری است.
در الگوی کف نزولی دو دره هم سطح و هم اندازه تشکیل شده که یک قله بین‌شان دیده می‌شود. سطح قیمت قله بین همان سطح گردن است.
اگر بعد از تشکیل شدن دره دوم، به سمت بالا و با حجم معاملات بالا گردن کراس شود، یک سیگنال خرید یا لانگ (Long) صادر می‌شود.
در این الگو حد ضرر کمی زیر قیمت کف دوقلو و حد سود برابر با فاصله قیمت کف دره تا قله آخر، بالای قیمت گردن است.
برای انجام معاملات حرفه‌ای، توصیه می‌کنیم روش تشخیص معکوس شدن روند قیمت (با الگوی کف دوقلو) را بخوانید.
3. الگوی سر و شانه (Head and Shoulder)
الگوی سر و شانه نیز مشابه الگوی سقف و کف دوقلو یک الگوی بازگشتی است. این الگو در انتهای یک روند صعودی قیمت دیده می‌شود و دیده شدن آن می‌تواند نشانه بازگشت روند شود.
این الگو شامل دو قله هم اندازه (شانه) و یک قله دو تا سه برابر بلندتر (سر) است. بین هر شانه و سر یک دره وجود دارد که دو دره موجود در الگو باید تقریبا هم سطح و هم اندازه باشند.
با شکل گیری الگوی سر و شانه در انتهای روند صعودی، اگر قیمت بعد از شانه آخر پایین بیاید و با حجم معاملات چشمگیری سطح قیمت گردن یا سطح دره‌ها را به سمت پایین ببرد، سیگنال فروش صادر می‌شود.
بعد از صدور سیگنال، ممکن است قیمت بعد از کمی کاهش، پول‌بک (Pullback) بزند و با بوسه نهایی سطح قیمت گردن، روند نزولی را شروع کند.
در بازارهای دوطرفه ممکن است آنچنان فروش شدید باشد که شاهد وقوع گپ Runaway در منطقه شکست قیمت گردن باشیم. درباره انواع Gap در تحلیل تکنیکال اینجا بخوانید.
اگر با صدور سیگنال فروش پوزیشن شورت باز کرده‌اید پیشنهاد می‌کنیم که حد ضرر خود را بالای سطح قیمت شانه‌ها و حد سود خود را به اندازه ارتفاع قله سر از خط گردن، زیر خط گردن بگذارید.
نکات کلیدی هنگام معامله با الگوی سر و شانه را از دست ندهید.
4. الگوی سر و شانه معکوس (Reverse Head and Shoulder)
الگوی سر و شانه معکوس یک الگوی بازگشتی صعودی است. این الگو در انتهای روند نزولی قیمت دیده می‌شود و از دو قله و سه دره تشکیل شده است.
دو قله این الگو هم‌سطح هستند و خط گردن را شکل می‌دهند، دو دره هم سطح بوده و هم اندازه شانه‌های معکوس هستند و دره‌ای عمیق‌تر سر معکوس را می‌سازد.
در این الگو اگر خط قیمت سطح گردن را با حجم معاملات بالا و به سمت بالا بشکند، سیگنال خرید یا لانگ صادر می‌شود.
اگر وارد معامله شده‌اید، می‌توانید حد ضرر را زیر شانه و حد سود را به اندازه عمق دره سر از گردن، روی سطح قیمت گردن قرار دهید.
5. الگوی مثلث متقارن (Symmetrical Triangle)
برای تشکیل الگوی مثلث حداقل به چهار نقطه بازگشت یا (Pivot Point) نیاز داریم تا هر دو نقطه یک ضلع مثلث را تشکیل بدهند.
هنگام رسم الگوی مثلث توجه داشته باشید که همه قله‌ها باید ماژور، متوالی و مجاور هم باشند و اگر حین رسم اضلاع مثلث یک قله یا دره را جا بندازید، مثلث اعتبار خود را از دست می‌دهد.
همچنین بعد از رسم دو ضلع بالا و پایین مثلث، این دو ضلع باید با هم زاویه تند بسازند. در واقع در این الگو سقف قیمت در حال پایین آمدن و کف قیمت در حال بالا آمدن است.
این الگو لزوما صعود یا نزول قیمت را نشان نمی‌دهد و آینده رفتار قیمت بستگی به این دارد که خط قیمت از ضلع بالایی خارج شود یا پایینی.
به عنوان مثال اگر خط قیمت از ضلع بالا عبور کند و سطح قیمت آخرین قله را با حجم معاملات بالا به سمت بالا بشکند، سیگنال خرید یا لانگ صادر می‌شود.
در مقابل اگر از ضلع کف خارج شود و سطح قیمت آخرین دره را به سمت پایین با حجم معاملات بالا بشکند، سیگنال فروش یا شورت صادر می‌شود.
اما اگر با کمک این الگو وارد معامله شدیم حد ضرر و حد سود را کجا باید قرار دهیم؟
معمولا بعد از صدور سیگنال قوی، قیمت به اندازه قاعده مثلث در جهت صدور سیگنال صعود یا نزول می‌کند. در معامله لانگ حد ضرر را می‌توانید زیر کف مثلث و در معامله شورت می‌توانید بالای سقف مثلث قرار دهید.
برای انجام معاملات پیشرفته‌تر با این الگو توصیه می‌کنیم بخوانید: شرح 3 الگوی مثلث (همراه استراتژی معاملات)
6. الگوی پرچم (Flag)
الگوی پرچم یک الگو ادامه دهنده (Continuation Pattern) است. این الگو از دو بخش میله و پرچم تشکیل شده است که بخش میله نماد رشد یا نزول شدید قیمت و بخش پرچم منطقه تثبیت و استراحت قیمت است.
بخش میله معمولا سه تا چهار برابر بخش پرچم است. پرچم می‌تواند یک الگوی کانال (Channel) یا مشابه الگوی مثلث باشد.
در بخش استراحت و تثبیت قیمت، معمولا روند کوچکی خلاف جهت میله شکل می‌گیرد که معروف است به اصلاح بازار. بعد از مرحله اصلاح انتظار می‌رود که رشد یا کاهش قیمت بخش میله ادامه پیدا کند.
در روند صعودی اگر بعد از دره آخر، قیمت رشد کند و سطح قیمت آخرین قله را با حجم معاملات بالا به سمت بالا کراس کند، سیگنال خرید صادر می‌شود.
حال اگر برعکس این ماجرا در روند نزولی پیش بیاید و سطح قیمت آخرین دره به سمت پایین کراس شود، سیگنال فروش صادر می‌شود. توجه داشته باشید سیگنال زمانی معتبر است که هم‌جهت با میله باشد.
بسته به نوع معامله باز شده، حد سود را می‌توانید به اندازه میله پرچم بالا یا پایین‌تر از نقطه ورود در نظر گرفت. همچنین در معامله لانگ حد ضرر را کمی زیر کف پرچم و در معامله شورت کمی بالای سقف پرچم قرار دهید.
7. الگوی جزیره بلند (Long Island)
این الگو نیز مانند الگوی پرچم از الگوهای ادامه دهنده است. الگو صعودی جزیره بلند زمانی شکل می‌گیرد که چنان قدرت خریدی وارد بازار شود که گپ فرار یا Runaway Gap شکل می‌گیرد.
بعد از شکل گیری گپ، قیمت نباید به قیمتی که گپ در آن تشکیل شده برگردد وگرنه الگو نقض می‌شود. بعد از تشکیل گپ از سرعت رشد قیمت کاسته می‌شود و ممکن است بازار نوسان کند.
به این قسمت بخش استراحت بازار می‌گویند که همان جزیره بلند است. پس از مدتی نوسان و استراحت بازار، دوباره خریدهای گسترده وارد بازار می‌شوند و موجب شکل گیری یک گپ فرار دیگر می‌شود.
این گپ نیز مشابه گپ اول نباید پر شود و قیمت به آن برگردد. با شکل گیری گپ دوم و افزایش چشمگیر حجم معاملات می‌توانید وارد معامله لانگ یا خرید شوید.
انتظار می‌رود که بعد از تشکیل گپ دوم، قیمت حداقل به اندازه تفاوت قیمت بلندترین قله و عمیق‌ترین دره جزیره، افزایش یابد.
در روند نزولی نیز این الگو ممکن است شکل بگیرد که روند شکل گیری آن مشابه روند نزولی اما در خلاف جهت است.
اگر با این الگو وارد معامله لانگ شدید می‌توانید حد ضرر را زیر گپ دوم قرار دهید و اگر معامله فروش باز کرده‌اید می‌توانید حد ضرر را بالای گپ دوم قرار دهید.
دقت داشته باشید که بسیاری از معامله‌گرهای تازه‌کار ممکن است این الگو را با الگو جزیره‌ی بازگشتی اشتباه بگیرند.
حال که آشنایی کافی را با این اگوها پیدا کرده‌اید وقت آن است که در جدول زیر خلاصه‌ای از داده‌ها و ویژگی‌های هر الگو را مرور کنیم:
نام الگو | نوع الگو | تایم فریم مناسب | بازار مناسب |
سقف/کف دوقلو | بازگشتی | ساعتی، چهار ساعته و روزانه | همه بازارها |
سر و شانه (معمولی و معکوس) | بازگشتی | ساعتی، چهار ساعته و روزانه | همه بازارها |
مثلث (صعودی و نزولی) | هر دو | چهار ساعته، روزانه و هفتگی | همه بازارها |
پرچم (صعودی و نزولی) | ادامه دهنده | پانزده دقیقه، ساعتی و چهار ساعته | همه بازارها |
جزیره بلند (صعودی و نزولی) | ادامه دهتده | ساعتی، چهار ساعته و روزانه | همه بازارها بجز ارز دیجیتال |
کتاب الگوهای پرایس اکشن
کتب فراوانی در زمینه آموزش پرایس اکشن نوشته شده‌اند. این کتاب‌ها ممکن است به آموزش ابزارهای تحلیل تکنیکال، الگوها، استراتژی یا روان‌شناسی معامله بپردازند.
اما بهترین منبع برای شروع یادگیری پرایس اکشن برای ایرانیان کدام است؟
ما به شما کتاب آموزش تحلیل تکنیکال پشوتن مشهوری نژاد را پیشنهاد می‌کنیم. این کتاب در دو جلد مبتدی و پیشرفته نوشته شده و طیف گسترده‌ای از اطلاعات مورد نیاز شما را در اختیارتان می‌گذارد.
از آموزش صفر تا صد الگوها و اندیکاتورها، تا استراتژی‌ها و روان‌شناسی معامله در بازارهای مالی را می‌توانید در این کتاب‌ها مطالعه کنید.
دانلود PDF کتاب تحلیل تکنیکال نوشته پشوتن مشهوری نژاد – مقدماتی
دانلود PDF کتاب تحلیل تکنیکال نوشته پشوتن مشهوری نژاد – پیشرفته
از بین کتب خارجی نیز، کتاب شیوه لاک‌پشت را پیشنهاد می‌کنیم که ذهنیت و استراتژی درست معامله‌گری را به شما می‌آموزد.
دانلود PDF کتاب شیوه لاک‌پشت (Way Of The Turtle)
سوالات متداول
پرکاربردترین الگوهای پرایس اکشن کدامند؟
الگو های پرایس اکشن محبوب بسیاری وجود دارند که از پرکاربردترین آنها می‌توان به سقف/کف دوقلو، سر و شانه، الگوی مثلث، پرچم و جزیره اشاره کرد.
الگوهای پرایس اکشنی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
به‌طور کلی الگوهای پرایس اکشن را می‌توان به دو دسته ادامه دهنده و بازگشتی تقسیم کرد.
بهترین کتاب الگوهای پرایس اکشن کدام است؟
یکی از بهترین و کاملترین منابع مطالعه برای یادگیری الگوهای پرایس اکشن، کتاب آموزش تحلیل تکنیکال مبتدی و پیشرفته نوشته پشوتن مشهوری نژاد است. این کتاب ویژه معامله‌گران ایرانی نوشته شده است و طیف گسترده‌ای از ابزارها و استراتژی‌های معاملاتی را در برمی‌گیرد.
جمع بندی
در این مقاله به 7 مورد از بهترین الگوهای پرایس اکشنی پرداختیم و منابع مناسب برای آموختن علم پرایس اکشن را به شما معرفی کردیم.
این الگوها ابزارهای قدرتمندی برای تحلیل رفتار بازار و پیش‌بینی آینده قیمت هستند که شما می‌توانید برای رسیدن به سود مستمر از آنها بهره ببرید.
لازم به ذکر است که یادگیری الگوها شاید به تنهایی برای کسب سود مستمر از معاملات بازار کافی نباشد و یادگیری ابزارهای دیگر مثل اندیکاتورها لازمه موفقیت شما باشد.
تسلط بر این الگوها و سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال، فرصت‌های جدیدی را در اختیار شما قرار می‌دهد و امکان رشد و پیشرفت بیشتری را برایتان فراهم می‌کند.
مقالات مرتبط:
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: