شورت اسکوییز (Short Squeeze)؛ به زبان ساده

شورت اسکوییز یعنی یک دارایی که فکر می‌کنیم ارزش آن کاهش خواهد یافت را قرض می‌کنیم تا بعدا با قیمت کمتر بخریم و به صاحب آن برگردانیم. اما برخلاف پیش‌بینی‌ها، قیمت بالا می‌رود!

اکثر تریدرها با لانگ اسکوییز یعنی شرایطی که تریدرها یک دارایی را می‌خرند و منتظر افزایش قیمت آن هستند اما ناگهان با کاهش ارزش آن مواجه می‌شوند تا جایی که مجبور می‌شوند آن را بفروشند آشنا هستند.

شورت اسکوییز برعکس این است. در ادامه به بررسی بیشتر Short Squeeze می‌پردازیم.  

نکات کلیدی

• شورت اسکوییز در واقع امید تریدرهایی که دارایی را قرض کرده‌اند تا با قیمت کمتری بخرند و  به مالک اصلی برگردانند را از بین می‌برد.
• شورت اسکوییز باعث ایجاد لوپ افزایش قیمت و فشار خرید می‌شود و ممکن است قیمت دارایی چند صد درصد افزایش یابد.
• هیچ ابزار و راهکار مشخصی برای پیش‌بینی شورت اسکوییز نیست اما اگر به علائم آن توجه کنیم می‌توانیم تا حد زیادی در امان باشیم.

شورت اسکوییز چیست؟

در بازارهای مالی مفهومی به نام short sell داریم.

کسانی که پوزیشن شورت را برای فروش انتخاب می‌کنند در واقع آن دارایی را از بروکر یا صرافی قرض می‌گیرند و می‌فروشند چون امیدوارند قیمت آن کاهش یابد و بتوانند دارایی را با قیمت کمتری مجددا بخرند.

به‌این‌ترتیب می‌توانند از این اختلاف قیمت سود ببرند.

زمانی که تریدرهای زیادی، یک دارایی را برای short sell انتخاب می‌کنند به این معنی است که اشخاص زیادی امیدوارند قیمت آن دارایی در آینده نزدیک افت کند.

اما اتفاقی که می‌افتد دقیقا برعکس است و قیمت آن آنقدر بالا می‌رود که تریدرهایی که پوزیشن شورت را انتخاب کرده بودند دچار ضرر می‌شوند و تصمیم می‌گیرند برای جلوگیری از ضرر بیشتر، دارایی را بفروشند.

در همین رابطه با پنیک سل (Panic Sell) نیز آشنا شوید.

 Short Squeeze چگونه اتفاق می‌افتد؟

فرض کنید قیمت یک دارایی مثلا یک ارز دیجیتال، یک جفت ارز در بازار فارکس یا یک سهام در بازار بورس 200 دلار است و شما با توجه به عوامل فاندامنتال فکر می‌کنید که این ارزش واقعی نیست و به زودی افت خواهد کرد.

بنابراین مقدار 100 دارایی از آن را از کسانی که در حال حاضر مالک آن هستند قرض می‌گیرید تا به خریدار دیگری بفروشید و پس از افت قیمت، دوباره سهام را با قیمت کمتری بخرید و به صاحب اصلی برگردانید.

اگر قیمت دارایی تا 130 دلار کاهش یابد شما از هر سهم 70 دلار سود کرده‌اید.

حالا فرض کنید به جز شما اشخاص خیلی زیادی تصمیم دارند این کار را انجام دهند. و شروع به خرید دارایی می‌کنند. اما قیمت به جای کاهش، افزایش می‌یابد.

در چنین شرایطی آن تریدر باید دارایی که 200 دلار قرض کرده بود را مثلا 300 دلار بخرد و به صاحبش برگرداند. پس 100 دلار ضرر می‌کند.

از آنجایی که بالارفتن قیمت هیچ سقفی ندارد، وقتی قیمت دارایی از حد مشخصی بیشتر شود کسانی که آن دارایی را به صورت شورت خرید کرده‌اند به تکاپو می‌افتند تا زودتر آن را بخرند و به مالک برگردانند.

همین تلاش دسته جمعی باعث ایجاد یک فشار کوتاه‌مدت و ناگهانی می‌شود که می‌تواند قیمت را بالاتر هم ببرد و حتی باعث جذب خریداران بیشتر شود.

هر قدر قیمت بالاتر رود کسانی که در موقعیت شورت (short) بودند دچار فشار (squeeze) بیشتری می‌شوند.  

نکته مهم این است که شورت اسکوییز زمانی اتفاق می‌افتد که روند قیمت، برخلاف پیش‌بینی‌های تریدرها پیش می‌رود.

مثلا یک خبر مثبت، اعلام یک محصول جدید یا افزایش درآمد شرکت می‌تواند روی قیمت دارایی آن تاثیر بگذارد. درمورد ارزهای دیجیتال نیز خبر یک توسعه یا همکاری جدید می‌تواند باعث افزایش قیمت شود.

گاهی افزایش قیمت دارایی موقتی است. اما اگر این‌طور نباشد و تریدرها به تاریخی که باید دارایی را به صاحبش برگردانند نزدیک شده باشند با ضررهای جدی مواجه می‌شوند و احتمالا تصمیم به فروش می‌گیرند.

اینجاست که شورت اسکوییز شکل می‌گیرد و قیمت بیشتر و بیشتر می‌شود.

نمونه‌های شورت اسکوییز

طبق گفته Robomarkets، یکی از بزرگ‌ترین شورت اسکوییزهای تاریخ در سال 2021 در هلدینگ سرگرمی AMC رخ داد.

آن زمان حدود 20 درصد کل سهام سینماهای ایالات متحده به صورت شورت معامله می‌شد. درحالی‌که رقم معمول آن 5 درصد است.

حجم بالای این پوزیشن‌های فروش باعث شورت اسکوییز شد. قیمت هر سهم این شرکت در ماه ژانویه حدود 2.01 دلار بود اما در ماه ژوئن به 72.62 دلار رسید یعنی در کمتر از شش ماه بیش از 3512.9 درصد رشد کرد!

این افزایش قیمت باعث شد سرمایه‌گذاران خصوصی وارد شوند و شروع به خرید سهام کنند.

آنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام زنجیره‌ای سینما را که در موقعیت شورت بودند هدف گرفتند تا به آنها ضرر بزنند و البته موفق هم شدند.

این موضوع توانست به نمادی برای پیروزی سرمایه‌گذاران خصوصی بر شرکت‌های بزرگ وال استریت تبدیل شود و تاثیرگذاری آن‌ها را بر بازار نشان دهد.

نمونه دیگر شورت اسکوییز که بازهم در سال 2021 رخ داد مربوط به شرکت گیم استاپ (GameStop) بود که از 4 تا 28 ژآنویه رخ داد و ارزش سهام آن بیش از 2701.6 درصد رشد کرد.

خرده‌فروشان WallStreetBets subreddit این فرآیند را رقم زدند. همیشه دارایی‌های مربوط به سرگرمی جز بهترین دارایی‌های بازار سهام ایالات متحده هستند و  این خرده‌فروشان شروع به خرید آنها در حجم بالا کردند.

به این ترتیب قیمت افزایش یافت و کسانی که موقعیت شورت داشتند مجبور شدند موقعیت‌های خود را با ضرر بالا ببندند.

حتی یکی از آنها که صندوق تامینی بزرگ  Melvin Capital Management بود به‌خاطر این زیان ورشکست شد.

سرمایه‌گذاران خرد از طریق شبکه‌های اجتماعی با هم متحد شده بودند و این زنگ خطری بود که قدرت این شبکه‌ها را برای تاثیرگذاری بر بازارهای مالی نشان داد.

در مورد گاما اسکوییز (Gamma Squeeze) هم بخوانید.

نحوه پیش بینی شورت اسکوییز

برای پیش‌بینی درست یک شورت اسکوییز باید نحوه عملکرد این پدیده را درک کنید.

گاهی زمانی که قیمت دارایی شروع به افزایش می‌کند و تریدرهایی که موقعیت شورت داشته‌اند برای خرید اقدام می‌کنند، عرضه آن دارایی کافی نیست و نمی‌تواند پاسخگوی نیاز این تریدرها باشد.

همین کمبود نیز میزان تقاضا را بالا می‌برد و قیمت را ناگهان افزایش می‌دهد. باز هم ترس تریدرهای پوزیشن شورت بیشتر می‌شود و این لوپ ادامه می‌یابد.

نکته مهم در شورت اسکوئیز این است که وقتی بازار صعودی می‌شود، قبل از اینکه اکثر تریدرهایی که موقعیت شورت دارند اقدام به خرید کنند شما سفارش بگذارید. برای این منظور باید علائم شورت اسکوییز را بشناسید.

شاخص‌ها و شرایطی وجود دارد که نشان‌دهنده وقوع شورت اسکوییز هستند. سه فاکتور زیر باید در نظر گرفته شوند:

1. حجم سهام شورت شده: تعداد سهام‌هایی که به صورت شورت خریداری شده‌اند باید 5 برابر میانگین حجم روزانه باشد. این نشان‌دهنده سطح بالایی از خریدهای شورت در آن دارایی است.
2. درصد شناور: درصد سهام‌هایی که شورت شده‌اند باید بیش از 10 درصد باشند. هرقدر این عدد بیشتر باشد یعنی تریدرهای شورت سهم بیشتری از سهام را در  اختیار دارند.
3. افزایش سهام‌های شورت: مهم است که تعداد سهام‌هایی که در طول یک بازه زمانی، شورت می‌شوند را بررسی کنیم. افزایش مداوم آنها نشان‌دهنده افزایش احساسات نزولی و احتمالا شورت اسکوییز است.

با در نظر گرفتن این سه شرط می‌توان سهام‌هایی که پتانسیل بالایی برای شورت اسکوییز دارند را پیدا کرد.

در عین حال سهام‌هایی که نوسانات بیشتری را تجربه می‌کنند و مدت زمانی که تریدر وقت دارد تا آن دارایی را برگرداند طولانی‌تر است، مورد توجه بیشتری برای خرید شورت هستند.

اغلب شورت اسکوییز با یک رویداد کاتالیزور به عنوان محرک شروع می‌شود که می‌تواند منجر به رقابت تریدرها برای خروج شود.

با همه این‌ها هیچ ابزار یا تکنیک خاصی نیست که وقوع این پدیده را تضمین کند. اما با استفاده از سه نکته بالا می‌توان فهرستی از سهام‌هایی که ممکن است در طول زمان شورت اسکوییز را تجربه کنند پیدا کرد.

در عین حال پس از تشخیص سهام‌های مستعد شورت اسکوییز لازم است باز هم تحقیقات بیشتری انجام دهید.

راهکارهای در امان ماندن از Short Squeeze

اولین و مطمئن‌ترین راه برای در امان ماندن از شورت اسکوییز دوری کردن از فروش در موقعیت شورت یا SHORT SELL است.

با این حال اگر می‌خواهید این کار را انجام دهید با درنظر گرفتن نکات زیر می‌توانید احتمال شورت اسکوییز را کاهش دهید:

• از سهام‌هایی که درصد خیلی بالایی از آنها در وضعیت شورت قرار دارد دوری کنید. معمولا این اطلاعات در وبسایت شرکت‌ها یا بروکرها نمایش داده می‌شود.
• اندازه موقعیت شورت خود را متوسط نگه دارید. زمانی که شرایط به هم بریزد پوشش دادن پوزیشن‌هایی که کوچکترند راحت تر است.
• اگر می‌بینید روند قیمت خلاف خواسته شماست سریع اقدام کنید. به طور متوسط می‌توانید 7 درصد در نظر بگیرید و اگر یک پوزیشن شورت 100 دلاری به 107 دلار رسید آن را ببندید. همیشه حد ضرر داشته باشید و به آن پایبند باشید.
• سعی کنید درمورد شرکت‌های بزرگ که ارزش بازار زیادی دارند واقعیت پوزیشن شورت شوید. چون بسیاری از این شرکت‌ها مربوط به سرمایه‌گذاران خرد هستند نه نهادی.
• نسبت به خطراتی که موقع بسته بودن بازار رخ می‌دهد آگاه باشید. گاهی افزایش قیمت در طول شب و زمانی که به بازار دسترسی ندارید رخ می‌دهد. بنابراین مراقب زمان‌های این چنینی باشید.

سوالات متداول

جمع بندی

شورت اسکوییز یکی از عوامل غرق کردن سرمایه‌گذاران و به ضرر بردن دارایی آن‌هاست. این مسئله می‌تواند باعث از بین رفتن قدرت معاملاتی تریدرهای کوچک و بزرگ شود.

بنابراین مهم است که نسبت به نشانه‌های وقوع شورت اسکوییز حساس باشیم و تا حد ممکن وارد چنین معاملاتی نشویم.

پوزیشن‌های شورت گرچه می‌توانند سوددهی فوق العاده‌ای داشته باشند اما ریسک بزرگی به همراه دارند. بنابراین بدون اطمینان وارد آنها نشوید!