واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «واندر بورس» گرفته شده است که بلژیک زندگی می‌کرده و صرافان شهر جلوی خانه او دور هم جمع می‌شدند و پول، کالا و اوراق بهادار مبادله می‌کردند.
اما بورس به طور رسمی در آمستردام هلند شکل گرفت و به شیوه امروزی درآمد. در ایران نیز در سال 1346 بورس اوراق بهادار و بعد از آن انوع دیگر بورس از جمله بورس کالا افتتاح شد و شکل رسمی یافت.
اگر به تازگی قصد ورود به این بازارها را دارید ممکن است با این سوال مواجه شوید که در بورس چه چیزی معامله می‌شود؟ در بورس کالا چطور؟ در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم.
عناوین مطلب:
نکات کلیدی
- بورس ایران به چهار دسته اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا تقسیم می‌شود.
- در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی مثل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و غیره معامله می‌شود.
- بورس کالا یکی از زیرمجموعه‌های بازار بورس است که در آن معاملات مربوط به کالا صورت می‌گیرد.
بورس چیست؟
بورس یا Bourse به بازاری سازمان یافته گفته می‌شود که قیمت‌گذاری، خرید و فروش کالا، قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن صورت می‌گیرد.
بورس ایران به چهار زیرمجموعه بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی و فرابورس تقسیم می‌شود که همگی زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت دارند.
بیشتر بخوانید: بورس چیست؟ هر آنچه که نیاز دارید بدانید!
تاثیر بورس بر اقتصاد ایران
در بورس سهام شرکت‌های خصوصی و دولتی بر اساس قانون خرید و فروش می‌شود. این بازار همچنین محلی برای جمع‌آوری پس انداز و نقدینگی بخش خصوصی جهت اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت است.
افرادی که سرمایه خود را به صورت سهام در شرکت‌ها به کار انداخته‌اند با بالا رفتن ارزش سهام آن شرکت می‌توانند سود خود را دریافت کنند.
بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایه‌های راکد می‌تواند حجم و میزان سرمایه گذاری را در جامعه بالا ببرد. در واقع از این طریق مردم بیشتر به پس‌انداز کردن و مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی تشویق می‌شوند.
این بازار همچنین می‌تواند بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار کرده و معاملات بازار سرمایه را تنظیم کند.
علاوه براین، با قیمت گذاری سهام و اوراق بهادار تاحدودی می‌تواند از نوسانات شدید قیمت‌ها جلوگیری به عمل آورد.
بیشتر بخوانید: نقش بورس در اقتصاد چیست؟
در بورس چه چیزی معامله می‌شود؟
بورس ایران به چهار دسته اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی تقسیم می‌شود که دارایی مبادله شده در آنها متفاوت است.
در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی مثل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و غیره معامله می‌شود.
وظیفه اصلی بورس اوراق بهادار این است که شرایطی مهیا کند تا سرمایه‌گذاران و صاحبان شرکت‌ها که در واقع پذیرنده این سرمایه‌ها هستند در یک فعالیت اقتصادی شریک شده و در سود و زیان این فعالیت اقتصادی بهره‌مند شوند.
بیشتر بخوانید: 45 مورد از مفاهیم و اصطلاحات مهم بورس اوراق بهادار
در بورس کالا چه چیزی معامله می‌شود؟
بورس کالا یکی از زیرمجموعه‌های بازار سرمایه است که در آن معاملات انجام شده مربوط به کالاست. به طور کلی بورس کالا شامل موارد زیر است:
- بازار فرعی
- بازار فیزیکی
- بازار مالی
- بازار مشتقه
در هر کدام از این بازارها کالاهای مشخصی مبادله می‌شود که قوانین و سازوکار مربوط به خود را دارند اما به طور کلی کالاهای قابل معامله در بورس کالا را به صورت زیر می‌توان دسته‌بندی کرد:
- محصولات کشاورزی (شامل کنجاله و تفاله و کنسانتره‌ها، انواع ذرت، شکر، پسته، پنبه، زیره، زعفران، عدس، نخود، جو، برنج، خرما، روغن، کشمش، گندم، چای، مرغ منجمد، دانه‌های روغنی، جوجه یکروزه، ئتخم‌مرغ، آرد)
- محصولات صنعتی و معدنی (شامل گروه فولاد، گروه آلومینیوم، گروه مس،گروه روی،گروه سرب، گروه فلزات گرانبها، گروه چدن و مواد صنعتی و معدنی شامل کک، سولفور مولیبدن، خاک سرب و روی، کنسانتره فلزات گرانبها، سیمان، فرآورده‌های سنگ آهن و کنتور)
- بازار مشتقه و مالی (شامل زعفران، سکه، زیره، پسته، کنجاله، شمش، مفتول مس و انواع اوراق بهادار مبتنی بر کالا)
- فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی (شامل گروه فرآورده‌های نفتی، گروه پتروشیمی)
- کالاهای بازار فرعی (شامل بازارهای کشاورزی، صنعتی، اموال غیرمنقول، ضایعات و مستعمل، فلزی، شیمیایی، معدنی، پلیمر، فرآورده‌های نفتی)
در فرابورس چه چیزی معامله می‌شود؟
سازوکار فرابورس نیز شبیه بورس است. این بازار مکانی برای خرید و فروش و معاملات سهام و سایر اوراق بهادار است.
پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه منوط به احراز شرایط تعیین شده است. در این بین، شرایط تعیین شده برای پذیرش شرکت‌ها در بازار فرابورس نسبت به بورس اوراق بهادار آسان‌تر است.
در بورس انرژی چه چیزی معامله می‌شود؟
بورس انرژی در واقع یک بورس کالایی است که زمینه لازم برای خرید و فروش حامل‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها را ایجاد می‌کند.
به این ترتیب، تمامی معاملات و خرید و فروش‌های مرتبط با حامل‌های انرژی از سال 1391 تاکنون در بازار چهارم بورس و عمدتاً به صورت اینترنتی انجام می‌شوند.
منظور از حامل‌های انرژی در اینجا، گاز، بنزین، نفت، برق، زغال‌سنگ و… هستند که امکان انتقال انرژی را به‌صورت شیمیایی یا الکتریکی میسر می‌سازند.
معامله در این بازار نوپا توانسته است منافع و مزایای متعددی را متوجه سرمایه‌گذاران کرده و سیستمی نوین برای دسترسی منصفانه و راحت‌تر به بازار کالاهای حامل انرژی ایجاد کند. بورس انرژی دارای سه بازار «فیزیکی»، «مشتقه» و «فرعی» است.
سوالات متداول
در بورس چه چیزی معامله می‌شود؟
بورس ایران به چهار دسته مختلف اوراق بهادار، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی تقسیم می‌شود که در هر بازار دارایی متناسب با آن مبادله می‌شود.
در بورس کالا چه چیزی معامله می‌شود؟
بورس کالا یکی از زیرمجموعه‌های بازار سرمایه است که در آن معاملات انجام شده مربوط به کالاست. این بازار نیز به چند بخش تقسیم می‌شود که در هر بخش کالاهای مشخصی مبادله می‌شود.
بورس انرژی در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کند؟
بورس انرژی ایران بستری برای انجام معاملات حامل‌های انرژی مثل نفت، گاز، برق و غیره است.
سخن پایانی
بازارهای سرمایه در همه کشورهای جهان نقش عمده‌ای در تحولات اقتصادی ایفا می‌کنند.
در ایران نیز این بازار از اهمیت زیادی برخوردار است و صاحبان سرمایه با استفاده از این بازار می‌توانند به طور موثری فعالیت‌های اقتصادی مشارکت داشته باشند.
کالاها و سهام‌های معامله شده نیز متناسب با نوع آنها در یکی از چهار انواع بورس ایران معامله می‌شوند که در این مقاله سعی کردیم به آنها بپردازیم.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: