در این مقاله سعی داریم برات یا حواله را به طور کامل معرفی کنیم.
از گذشته تا امروز انسان همواره در حال تلاش برای آسان‌تر کردن روند معاملات و تجارت بوده است.
اولین تلاش بشر برای سهولت بخشیدن به معاملات، ضرب سکه و جایگزین‌کردن پول به‌جای مبادله کالا با کالا بود.
عناوین مطلب:
امروزه اسناد تجاری زیادی وجود دارد که افراد می‌توانند از آن استفاده کنند. یکی از آنها حواله است.
نکات کلیدی
- حبرات یک سند تجاری است که سبب می‌شود فردی بتواند وجه مشخصی را به فرد دیگر انتقال دهد.
- اگر در حوزه تجارت بین‌المللی فعال هستید می‌توانید از حواله ارزی برای انتقال وجه استفاده نمایید.
- با استفاده از حواله پایا قادر خواهید بود به‌صورت الکترونیک وجوه موردنظر خود را از حسابی به حساب دیگر منتقل کنید.
حواله چیست؟
حواله بانکی یا برات بانکی، سندی تجاری است که بر اساس آن فردی از فرد دیگری درخواست می‌کند که مبلغی را در وجه شخص ثالثی در زمانی معین بپردازد. کلمه Draft معادل برات به انگلیسی است.
در صدور برات معمولاً 3 نفر نقش دارند:
- مُحیل: به کسی که برات را صادر می‌کند گفته می‌شود. در واقع محیل، برات نویس است.
- محال علیه: کسی که ملزم به پرداخت برات است، محال علیه یا برات‌گیر نامیده می‌شود.
- محتال: به دارنده برات یا کسی که مبلغ برات در وجه او پرداخت می‌شود، گفته می‌شود.
برات یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین اسناد تجاری است که در معاملات تجاری بین‌المللی و داخلی اعتبار دارد و برای پرداخت وجه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در واقع حواله به‌منظور انتقال طلب مورداستفاده قرار می‌گرفت. با استفاده از برات از جابه‌جایی بیشتر پول جلوگیری می‌شد و همچنین خطرات جابه‌جایی پول نیز کاهش پیدا می‌کرد.
برای درک بهتر کارکرد برات به این مثال توجه کنید. فرض کنید شما از فردی به نام X طلبکار هستید؛ اما هنوز موعد دریافت طلبتان فرانرسیده است.
از سویی به شخص دیگری به نام Y بدهکار هستید یا می‌خواهید از او کالا یا خدمتی دریافت کنید؛ اما در حال حاضر پولی ندارید.
اینجاست که متوجه می‌شوید برات یعنی چه. شما از فرد X می‌خواهید هنگامی که موعد پرداخت بدهی‌اش فرارسید، حواله‌ای در وجه Y صادر کند.
به‌این‌ترتیب در موعد مقرر مبلغ موردنظر از فردی که از او طلبکار بوده‌اید به طور مستقیم به حساب فردی که به او بدهکار بودید، منتقل می‌شود.
بیشتر بخوانید: کاربرد بلاک‌چین در حواله کردن پول
حواله چه شکلی باید داشته باشد؟
هنگام صدور برات باید دقت کنید که موارد زیر را رعایت کنید که برات شکل ظاهری قانونی و قابل‌قبولی داشته باشد.
- به‌منظور شناسایی برات از اسناد دیگر مانند چک و سفته، ضروری است که کلمه برات بر روی سند ذکر شود.
- تاریخ باید کامل و به‌صورت روز، ماه و سال نوشته شود.
- نام شخص حقیقی یا حقوقی که ملزم به پرداخت حواله است، باید ثبت شود.
- لازم است مبلغ برات به عدد و حروف نوشته شود. درصورتی‌که دو مبلغ وجود داشته باشد، مبلغی که کمتر است لحاظ می‌شود.
- محل پرداخت وجه برات باید به طور دقیق ذکر شود.
- نام و نام خانوادگی کسی که برات در وجه او پرداخت خواهد شد باید نوشته شود.
- اگر حواله در نسخه‌های متعدد صادر شود، ذکر شماره نسخه ضروری است.
- ثبت تاریخ پرداخت برات نیز الزامی است که می‌تواند به 4 صورت زیر تعیین شود:
- اگر تاریخ پرداخت به‌صورت به «رویت یا به دیدار» تعیین شود، برات‌گیر پس از رویت برات 24 ساعت برای پرداخت مهلت دارد.
- اگر در برات تاریخ به‌صورت «به وعده از تاریخ صدور برات» ذکر شود، به این معناست که پس از گذشت مدت زمانی مشخص از تاریخ صدور برات، وجه باید پرداخت شود، برای مثال دو ماه بعد از صدور برات.
- گاهی تاریخ به‌صورت «به وعده از تاریخ رویت» نوشته می‌شود برای مثال 3 هفته پس از رویت برات فرد باید وجه را پرداخت کند.
- گاهی نیز ممکن است تاریخی معین برای پرداخت برات در نظر گرفته شود.
حال اگر شرایطی را که ذکر شد رعایت نکنید باید بدانید که برات کارکرد تجاری خود را از دست می‌دهد و صرفاً شکلی صوری خواهد داشت.
پشت‌نویسی حواله به چه منظور انجام می‌شود؟
اگر فرد Y که قرار است برات را دریافت کند بخواهد آن را به شخص دیگری واگذار نماید، می‌تواند برات را پشت‌نویسی کند.
به افرادی که برات را پشت‌نویسی می‌کنند و آن را به شخص دیگری واگذار می‌نمایند، ظهرنویس گفته می‌شود.
استفاده از برات چه مزیت‌هایی دارد؟
با استفاده از برات دیگر نیاز نیست پول را به طور مستقیم جابه‌جا نمایید. همچنین انجام معاملات با امنیت و سهولت بسیار بیشتری امکان‌پذیر خواهد شد.
اگر بیشتر دقت کنیم خواهیم دید که در بورس نیز به‌نوعی حواله مورداستفاده قرار می‌گیرد، زیرا شما در ازای پرداخت پول و خرید سهام، سندی دریافت می‌کنید که می‌تواند معامله شود.
استفاده از حواله چه معایبی به همراه دارد؟
از معایب استفاده از برات می‌توان به شفاف نبودن سیستم صدور برات، وجود حواله‌های تقلبی و انتشار برات بدون پشتوانه اشاره کرد که هر کدام به‌نوعی می‌توانند مشکل‌زا باشند.
حواله پایا چیست؟
سیستم انتقال وجه پایا یا حواله پایا یک سیستم انتقال وجه سریع و امن است که زیر نظر بانک مرکزی بوده و امکان تبادلات بین‌بانکی را فراهم می‌کند.
از مزایای حواله پایا می‌توان به امکان واریز و انتقال وجه از یک حساب در یک بانک به حساب‌های دیگر در سایر بانک‌ها اشاره کرد.
همچنین امکان برداشت مستقیم وجه و انتقال وجه از حساب‌هایی در بانک‌های مختلف به حساب بانکی مبدأ وجود دارد. به‌این‌ترتیب یک فرد می‌تواند به‌صورت الکترونیکی پول را از حساب خود به حسابی در بانک دیگر حواله کند.
یکی از مزیت‌های مهم استفاده از حواله پایا این است که می‌توانید یک تاریخ معین کنید تا در آن تاریخ، عملیات بانکی به طور خودکار صورت گیرد و پول از حساب شما کسر شود و به حساب موردنظر واریز شود.
البته لزومی ندارد حساب مقصد حتماً در همان بانکی باشد که شما در آن حساب دارید.
حواله خودرو چیست؟
حواله خودرو در واقع برگه برنده مالکیت رسمی فرد برای یک خودرو صفر است.
در چند سال اخیر شرکت‌های خودروسازی اقدام به فروش خودرو از طریق قرعه‌کشی نمودند، در این بین افرادی که ثبت‌نام کرده بودند و طی قرعه‌کشی به آنها خودرو تعلق‌گرفته بود، درصورتی‌که به دلایل مختلف قادر به پرداخت هزینه خودرو نبودند، اقدام به فروش حواله خودرو خود می‌کردند.
به این ترتیب شخص دیگری در ازای پرداخت مبلغی، برات خودرو را از صاحب آن خریداری می‌کرد.
البته ازآنجایی‌که این اقدام موجب برهم‌خوردن قیمت خودروها می‌شد، نمایندگی‌های فروش خودرو امکان انتقال یا واگذاری امتیاز برات به شخص دیگر را ممنوع کرده بودند.
حواله ارزی چیست؟
افرادی که در حال تجارت با شرکای تجاری خارجی هستند می‌توانند برای انجام معاملات خود از حواله ارزی استفاده کنند.
برات ارزی در واقع نوعی دستور پرداخت است که طبق آن مشتری از بانک یا مؤسسه مالی درخواست می‌کند حواله‌ای صادر کند.
بانک‌ها این کار را از طریق بانک‌های کارگزار خود در خارج از کشور انجام می‌دهند و به‌نوعی بانک کارگزار خارج از کشور وظیفه دارد مبلغ برات را پرداخت نماید.
بیشتر بخوانید: چرا چندین نرخ دلار داریم؟ بررسی انواع دلار در ایران
سؤالات متداول
مزیت استفاده از حواله چیست؟
استفاده از برات سبب می‌شود امنیت و سهولت معاملات افزایش یابد و همچنین نیاز به جابه‌جایی مستقیم پول را نیز از بین می‌برد.
حواله پایا چیست؟
حواله پایا یک سیستم انتقال وجه الکترونیکی و سریع است که فرد می‌تواند وجه موردنظر خود را از حسابی به حساب دیگر جابه‌جا کند.
حواله ارزی چیست؟
حواله‌های ارزی به دستور پرداختی گفته می‌شود که توسط مشتری به بانک‌ها داده می‌شود تا بر اساس آن دستور، بانک مقدار معین وجه را از حساب سپرده وی برداشت کرده و به سپرده ذینفع نزد یکی از بانک‌های کارگزار (چه در داخل و چه در خارج از کشور) واریز کند.
چه زمان می‌توان از حواله ارزی استفاده کرد؟
زمانی که قصد دارید ارز را در سیستم بانکی از یک کشور به کشور دیگری انتقال دهید، می‌توانید از حواله ارزی استفاده نمایید.
سخن پایانی
در معاملات تجاری اسناد متنوعی به‌منظور سهولت معاملات به کار گرفته می‌شوند که یکی از پرکاربردترین آنها برات یا حواله است.
به‌منظور استفاده درست از حواله باید به طور کامل راجع به آن اطلاعات کسب کنید به همین دلیل ما در این مقاله به معرفی حواله یا برات پرداختیم.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: