اساسنامه شرکتها و صندوقهای بورسی چیست؟
برای شروع سرمایه گذاری در هر شرکتی، نیاز داریم اطلاعات معتبر و کاملی از قوانین و ضوابط آن شرکت پیدا کنیم.
صندوقهای سرمایه گذاری نیز میبایست بر اساس قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار اساسنامه خود را در اختیار عموم قرار دهند تا سرمایه گذاران بتوانند قبل از سرمایه گذاری، از ساز و کار صندوق مورد نظر اطلاع پیدا کنند.
در این مقاله قصد داریم شما را با اساسنامه، شرایط مربوط به آن و مورادی که در آن ذکر میشود بیشتر آشنا کنیم.
اساسنامه چیست؟
اساسنامه اصلیترین رکن هر صندوق یا شرکت است که شامل مجموعهای از مواد قانونی است. در واقع اساسنامه قراردادی است که در آن طرز کار، اهداف و وظایف شرکت یا صندوق مشخص میشود.
لازم به ذکر است که عملکردهای قانونی تنظیم شده در اساسنامه باید به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار برسند.
چه مواردی در اساسنامه صندوق تعیین و تکلیف میشود؟
در اساسنامه مواردی که به تصویب و تایید سازمان بورس رسیده و صندوقها موظف به انجام آنها هستند، ذکر میشود.
این موضوعات میتواند شامل موارد زیر باشد:
- تعاریف اولیه: توضیح اصطلاحات و واژههای بهکاررفته در اساسنامه
- کلیات: نام صندوق، داشتن مجوز از سازمان بورس و ثبت شرکتها، موضوع فعالیت اصلی صندوق، محل اقامت صندوق، هدف از تشکیل صندوق و مدت زمان فعالیت صندوق.
- واحدهای سرمایهگذاری: ارزش مبنای هر واحد سرمایهگذاری، توضیح درباره نوع واحدهای صندوق که عادی یا ممتاز هستند، تعداد واحدهای ممتاز و نقلوانتقال آنها.
- سرمایهگذاری مؤسسان: شرایط شروع دوره پذیرهنویسی اولیه
- پذیرهنویسی اولیه: تشریح فرآیند پذیرهنویسی
- خالص ارزش روز، قيمت ابطال و قيمت صدور واحد سرمايهگذاری: فرمول محاسبه ارزش هر واحد صندوق و قیمت صدور و ابطال.
- حداقل و حداکثر ميزان مشارکت در صندوق: مواردی که باید در تملک واحدهای سرمایهگذاری رعایت شود.
- حسابهای بانکی صندوق و نظارت بر دریافتها و پرداختها: مشخصات حسابهای بانکی صندوق، مواردی که باید متولی صندوق درباره پرداختها بررسی کند.
- ترکيب دارايیهای صندوق: حفظ ترکیب داراییهای صندوق مطابق با امیدنامه.
- چگونگی استفاده از درآمدهای کسبشده: کل درآمد حاصل از موضوع فعالیت صندوق، جزو داراییهای صندوق خواهد بود
- تشريفات صدور و ابطال واحدهای سرمايهگذاری: وظایف مدیر ثبت و مدیر صندوق درزمینهٔ صدور و ابطال، ویژگیهای گواهی سرمایهگذاری (بانام، غیرقابلانتقال و غیره
- مجمع صندوق: شرایط تشکیل مجمع صندوق، اختیارات مجمع صندوق، نحوه دعوت به مجمع و آگهی اطلاعرسانی مجمع
- تعیین مدیر صندوق، مدیر ثبت، متولی صندوق، حسابرس، کارگزاران صندوق و تشریح وظایف و مسئولیتهای هر کدام.
- تشريفات معاملات اوراق بهادار به نام صندوق: فرآیند معامله اوراق بهادار برای صندوق توسط کارگزار و نحوه نگهداری اوراق بهادار به نام صندوق
- تشريفات مشارکت صندوق در تعهد پذیرهنویسی یا تعهد خرید اوراق بهادار: فرآیند مشارکت صندوق در تعهد پذیرهنویسی یا تعهد خرید اوراق بهادار
- هزینههای صندوق: بیان هزینههایی که از محل داراییهای صندوق قابل پرداخت است
- اطلاعرسانی: مواردی که مدیر صندوق باید در مقاطع تعیینشده در سایت صندوق منتشر نماید
- پايان دوره يا تمديد دوره فعاليت صندوق: شرایطی که فعالیت صندوق پایان مییابد، مراحل تصفیه صندوق
- اسامی و امضای صاحبان امضای مجاز و مهر ارکان: مشخصات و امضای مدیر صندوق، مدیر ثبت، متولی صندوق، حسابرس
- مرجع رسيدگی به تخلفات و اختلافات: معرفی مرجع رسیدگی به تخلفات مدیر، مدیر ثبت، متولی، حسابرس، کارگزاران صندوق و سرمایهگذاران صندوق
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره ارکان صندوقهای سرمایه گذاری

همچنین در اساسنامه شرکتها (اعم از بورسی و غیر بورسی) علاوه بر موارد بالا (در صورت وجود) موارد زیر نیز بیان میشود:
چه مواردی در اساسنامه شرکت تعیین تکلیف میشود؟
- روابط شرکا با یکدیگر.
- محدوده اختیارات مجمع عمومی شرکت.
- نحوه تقسیم کردن سود و زیان شرکت.
- محدوده اختیارات هیئت مدیره.
- مشخص کردن سود و زیان شرکت.
- وظایف بازرسان شرکت.
- نحوه انتخاب و تعداد مدیران.
- تداوم و انحلال شرکت.
چه نکاتی در تنظیم اساسنامه یک شرکت میبایست رعایت شود؟
- نام شرکت: نام شرکت با توجه به نوع فعالیت شرکت انتخاب میشود
- موضوع شرکت: که حیطه فعالیت شرکت را مشخص میکند. حیطه فعالیت شرکت نیز حدود اختیارات مدیران آن شرکت را مشخص میکند.
- مرکز اصلی شرکت: از آنجا که اقامتگاه و دفتر اصلی شرکت برای شناسایی و ابلاغ اوراق و دعاوی اهمیت دارد، که باید درمورد آن تعیین تکلیف شود.
- مبلغ سرمایه: در اساسنامه باید سرمایه به تفکیک آورده نقدی و غیرنقدی قید شود.
- مدت شرکت: اگر شرکت قصد دارد در یک بازه زمانی مشخص فعالیت کند، باید مدت فعالیت آن به طور دقیق نوشته شود.
- تعداد سهام بانام و بینام و مبلغ اسمی آنها: در اساسنامه باید درمورد تعداد سهام و مبلغ آنها و یا سهامداران ممتاز تعیین تکلیف صورت گیرد.
- نحوه انتقال سهام بانام: در صورتی که شرایطی خاصی برای انتقال سهام وجود دارد، باید در مورد آن صحبت شود. علاوه براین باید نحوه تبدیل سهام بانام و بینام قید شود.
- اوراق قرضه: شرایط و مدارک مورد نیاز برای اوراق قرضه ذکر شود.
- افزایش و کاهش سرمایه: شرایط و ترتیب کاهش و افزایش سرمایه باید نوشته شود.
- مجمع شرکت: حد نصاب مجتمع عمومی، تعیین تکلیف مدیران شرکت، تعیین وظایف و اختیارات مدیران
- انتخاب بازرسان، سهام تضمینی یا وثیقهای که مدیران شرکت برای حسن انجام وظایف خود تودیع میکنند؛ آورده شود.
- تعیین سال مالی: آغاز و پایان سال مالی، تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت باید مشخص شود.
- انحلال اختیاری شرکت: انحلال شرکت به دو صورت اختیاری و اجباری است که چارچوبهای آن باید در اساسنامه ذکر شود.
نحوه تغییر یا تصویب اساسنامه جدید
شرکتها میتوانند در صورت نیاز و با تصویب اکثریت سهامداران (نصف به علاوه یک) در مجمع عمومی فوق العاده، اساسنامه جدید تصویب کنند.
اساسنامه جدید باید با رعایت کامل قوانین تجارت و در راستای اطلاعات قبلی شرکت تنظیم شده و تمام سهامداران آن را امضا کنند.
مواردی که امکان تغییر آن در اساسنامه وجود دارد
- تغییر و یا الحاق به موضوع شرکت
- ورود یا خروج افراد
- افزایش یا کاهش سرمایه
- تغییر نشانی مرکز اصلی شرکت
- تاسیس شعبه برای شرکت
- افزایش یا کاهش تعداد اعضای هیئت مدیره
- نقل و انتقال سهام در شرکت های سهامی خاص
- و یا تصویب و جایگزینی اساسنامه جدید
نحوه دسترسی به اساسنامه شرکتها و صندوقها
اساسنامه هر شرکت یا صندوق به راحتی و به صورت انلاین قابل دریافت است.
کافی است کلمه اساسنامه را در کنار اسم شرکت یا صندوق جستوجو کنید تا به سایت شرکت یا صندوق رفته و فایل PDF اساسنامه را دریافت کنید.
سوالات متداول
اساسنامه شرکتها و صندوقهای بورسی چیست؟
مهمترین و اصلیترین رکن هر شرکت، اسانامه است که روابط شرکا با یکدیگر و حدود و اختیارات مجامع عمومی و هیئت مدیره، تعیین و سود و زیان و مدت انحلال شرکت یا صندوق را مشخص میکند.
چگونه میتوان به اساسنامه دسترسی پیدا کرد؟
اساسنامه هر شرکت یا صندوق به راحتی و به صورت آنلاین قابل دریافت است. کافی است کلمه اساسنامه را درکنار اسم شرکت یا صندوق جستوجو کنید و با مراجعه به سایت شرکت یا صندوق موردنظر، فایل pdf اساسنامه آن را دریافت کنید.
نحوه تغییر اساسنامه چگونه است؟
شرکتها میتوانند در صورت نیاز و با تصویب اکثریت سهامداران در مجمع عمومی فوقالعاده، اساسنامه جدیدی با رعایت قوانین تصویب کنند. اساسنامه جدید را باید تمامی سهامداران امضا کرده و دو نسخه از آن را همراه با صورتجلسه برای اداره ثبت شرکتها ارسال کنند.
سخن پایانی
اساسنامه یکی از مشخصههای شفافیت در عملکرد شرکتها و صندوقهاست که به عنوان منشوری منسجم با اطلاعات کامل و توضیح قوانین مربوطه در اختیار سرمایهگذاران قرار میگیرد.
اساسنامه، تابع نظر موسسان و اکثریت دارندگان سهام است و بر اساس قانون، مواردی در آن ذکر میشود که باید رعایت شوند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- میتوانید در داراییهایی مانند طلا و مسکن سرمایهگذاری کنید
- در صندوقهای سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایهگذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود: