شبکه اجتماعی غیر متمرکز چیست؟ + معرفی بهترین‌ها

با ظهور دیفای، اغلب پلتفرم‌های موجود در دنیای ارزهای دیجیتال به سمت غیر متمرکز شدن پیش می‌روند.

اما اکنون دامنه غیر متمرکز شدن به خارج از بازار کریپتو نیز رسیده است. در این بین، شبکه‌های اجتماعی، یکی از اکوسیستم‌هایی محسوب می‌شود که در حال پیش‌روی به‌سوی غیر متمرکز شدن است.

در این مقاله قصد داریم به بررسی مفهوم شبکه اجتماعی غیر متمرکز بپردازیم و مزایا و معایب این نوع از شبکه‌ها را بررسی کنیم. توصیه می‌کنیم برای جا نماندن از ترند احتمالی بعدی، تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

نکات کلیدی

• شبکه اجتماعی غیر متمرکز، شبکه‌هایی هستند که در آن داده‌ها و محتوای کاربر به جای سرورهای متمرکز که توسط یک شرکت مانند توییتر یا فیس‌بوک کنترل می‌شوند، روی یک بلاک‌چین و سرورهای مستقل ذخیره می‌شوند.
• رسانه‌های اجتماعی Web3 یک تجربه رسانه‌ای اجتماعی ایمن‌تر، شفاف و کاربر محور را با ساختار دموکراتیک‌تر و بازتر نسبت به شبکه‌های اجتماعی متمرکز سنتی، برای کاربرا ایجاد می‌کند.
• از مهمترین شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز در حال حاضر می‌توان به پلتفرم Steemit ،Dtube ،Mirror و پروتکل لنز است.

شبکه اجتماعی چیست؟

شبکه اجتماعی پلتفرم یا سرویسی است که کاربران را قادر می‌سازد تا محتواهای مختلف را به اشتراک بگذارند و با سایر کاربران بر اساس علایق مشترک، تجربیات زندگی یا علایق شخصی ارتباط برقرار کنند.

از زمان ظهور این مفهوم در اواسط دهه 1990، رسانه‌های اجتماعی به بخش مهم و جدایی ناپذیر زندگی روزمره مردم تبدیل شده‌اند و نیمی از جمعیت جهان را پوشش می‌دهند.

ظهور رسانه‌های اجتماعی تعجب‌آور نیست، زیرا این شبکه‌ها دارای مزایا و ویژگی‌های جذاب بسیار زیادی هستند.

اول و مهم‌تر از همه، رسانه‌های اجتماعی می‌توانند دوستان، خانواده‌ها و جوامع را بدون توجه به فاصله و بدون تعیین هیچگونه مرزی، به هم متصل کنند و فرصتی برای گفتگوهای سریع را فراهم کنند.

در وحله دوم، آن‌ها تبادل اطلاعات و ایده‌ها را آسان‌تر کرده و ارتباطات و سایر اشکال بیان را تسهیل می‌کنند.

همچنین شبکه‌های اجتماعی انواع سرگرمی‌ها را از طریق محتوای آنلاین ارائه داده و امکان ایجاد جوامع حول علایق مشترک را فراهم می‌کنند.

در نهایت، رسانه‌های اجتماعی می‌توانند ابزاری برای تقویت کسب‌وکارها باشند و به آن‌ها اجازه دسترسی به مخاطبان بیشتر و ایجاد حضور آنلاین قوی‌تر را می‌دهند.

در واقع در قرن بیست و یکم، شبکه‌های اجتماعی یک فرصت مهم برای بازاریابان است که به دنبال جذب، مشارکت و جذب مشتری هستند.

شبکه‌های اجتماعی در Web2

وضعیت فعلی شبکه‌های اجتماعی در Web2 (وبی که امروزه می‌شناسیم)، پیچیده و بحث برانگیز است.

از یک سو، آنها نقش مهمی در شکل دادن به افکار عمومی، هدایت گفتمان سیاسی و ایجاد ارتباط بین مردم در سراسر جهان را دارند.

از سوی دیگر، رسانه‌های اجتماعی با چالش‌های فزاینده‌ای مانند نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی مواجه هستند.

به عنوان مثال، بازها دیده شده که شبکه‌های اجتماعی متمرکز از طریق فروش اطلاعات مصرف‌کننده (مشتریان و کاربران) درآمد کسب می‌کنند.

از این رو عموم مردم به طور فزاینده‌ای از خطرات مربوط به اشتراک گذاری اطلاعات شخصی و حساس در شبکه‌های اجتماعی آگاه شده‌اند و نیاز به محرمانه ماندن و کنترل بیشتر بر داده‌های خود را بیش از پیش حس می‌کنند.

بیشتر بخوانید: با 5 کلاهبرداری مهم کریپتویی در شبکه‌های اجتماعی آشنا شوید!

انحصار فضای رسانه‌های اجتماعی یکی دیگر از موضوعات داغ است.

چند شرکت قدرتمند و مسلط مانند فیس بوک، توییتر و یوتیوب، بخش بزرگی از بازار رسانه‌های اجتماعی و داده‌های کاربران را کنترل می‌کنند. در نتیجه، آن‌ها با انتقاد فزاینده‌ای از قدرت و نفوذ خود مواجه هستند.

سانسور، سرکوب گفتار، ارتباطات عمومی یا سایر اطلاعات نیز چالش برانگیز است.

دولت‌های کشورهایی مانند چین و کره شمالی، علاوه بر رویکرد این شبکه‌ها در Web2، می‌توانند محتوا را سانسور کرده یا هر حسابی را در این پلتفرم‌ها ممنوع کنند.

همچنین، همواره دولت‌ها در سراسر جهان نظارت خود را بر رسانه‌های اجتماعی در پاسخ به نگرانی‌ها در مورد محرمانه بودن داده‌ها، تداخل در انتخابات، انتشار اخبار جعلی و محتوای مضر و گمراه‌کننده افزایش می‌دهند.

علاوه بر این، مدل کسب و کار مبتنی بر تبلیغات و جمع‌آوری داده‌ها در رسانه‌های اجتماعی تحت نظارت است، زیرا نگرانی‌ها در مورد حفظ حریم خصوصی داده‌ها و گسترش اطلاعات نادرست، همچنان در حال افزایش است.

شبکه اجتماعی غیر متمرکز چیست؟

شبکه اجتماعی غیر متمرکز، شبکه‌هایی هستند که در آن داده‌ها و محتوای کاربر به جای سرورهای متمرکز که توسط یک شرکت مانند توییتر یا فیس‌بوک کنترل می‌شوند، روی یک بلاک‌چین و سرورهای مستقل ذخیره می‌شوند.

در حالی که پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی Web2 دارای مزایا و چالش‌هایی هستند، فناوری Web3 می‌تواند این فضا را به شدت بهبود بخشد. گل سرسبد کلیدی این تغییر، شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز هستند.

بیشتر بخوانید: Web3 چیست؟ + معرفی بهترین مرورگرهای وب 3

غیر متمرکز شدن شبکه‌های اجتماعی به حفظ حریم خصوصی و امنیت بیشتر کاربران کمک کرده و به آن‌ها اجازه کنترل داده‌ها، هویت دیجیتال و محتوای خود را می‌دهد.

هدف پلتفرم‌های اجتماعی مبتنی بر بلاک‌چین ترویج آزادی بیان و ایجاد مقاومت در برابر سانسور است، بدون اینکه هیچ سازمان مرکزی، محتوا را کنترل یا دستکاری کند.

علاوه بر این، هیچ شخص ثالثی نمی‌تواند داده‌های کاربر را تحت کنترل و نظارت داشته باشد، همچنین نمی‌تواند این داده‌ها را جمع آوری کرده یا بفروش برساند.

شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز Web3 اغلب از توکن‌های قابل تعویض و توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) به عنوان راه‌های جدید برای کسب درآمد از محتوا استفاده می‌کنند.

بنابراین، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز فقط یک تغییر در زیرساخت پلتفرم‌های متمرکز Web2 نیستند، بلکه آنها روش کسب درآمد شرکت‌های رسانه‌های اجتماعی را تغییر می‌دهند.

شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز چگونه کار می‌کنند؟

شبکه اجتماعی غیر متمرکز در Web3 از بلاک‌چین برای ذخیره و مدیریت پلتفرم‌های زیرساخت، داده‌ها و محتوای آن استفاده می‌کند.

در ادامه مقاله اجزای اساسی و نمای کلی از نحوه عملکرد یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز آورده شده است:

ذخیره‌سازی غیرمتمرکز و شفاف داده‌ها

بلاک‌چین به لطف ماهیت شفاف و رمزنگاری آن، اعتماد را به حریم خصوصی شبکه‌های اجتماعی باز می‌گرداند.

همچنین، شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر بلاک‌چین داده‌ها را به طور جداگانه بین چندین گره مستقل و مختلف ذخیره می‌کنند.

بنابراین، داده‌های کاربر، مانند تصاویر پروفایل، اطلاعات، پست‌ها و تعاملات، به صورت غیرمتمرکز در سراسر شبکه ذخیره می‌شوند.

قراردادهای هوشمند

قرارداد هوشمند (Smart contract) پروتکلی است که مانند اپلیکشن‌ها توسط برنامه‌نویسان، کدنویسی شده و در صورت اجرای درست و دقیق تمام مفاد آن، به اجرا در می‌آید.

شرایط انجام این قراردادها قبل از اجرا به‌طور کامل و دقیق کدنویسی و سپس بر بستر فناوری بلاک‌چین که یک دفتر کل توزیع شده‌ و غیرمتمرکز است اجرا می‌شوند.

بیشتر بخوانید: دفتر کل توزیع شده یا DLT چیست و چه کاربردی دارد؟

شبکه اجتماعی غیر متمرکز با قراردادهای هوشمند قدرت بیشتری می‌گیرد. کد قرارداد به عنوان پشتوانه این شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز عمل می‌کند و منطق تجاری آنها را مشخص می‌کند.

مکانیسم‌های اجماع

مفهوم الگوریتم اجماع با مفهوم سیستم‌های توزیع‌شده مرتبط است.

الگوریتم اجماع فرایندی در علوم کامپیوتر است که مطابق این فرآیند می‌توان بر سر ارزش داده‌ای واحد در میان سیستم‌ها و فرایندهای توزیع شده، به توافق رسید.

وقتی در شبکه‌ای کاربران یا نودهای زیادی مشغول به فعالیت هستند، این الگوریتم‌ها به اعتمادپذیری آن شبکه کمک می‌کنند.

مکانیزم اجماع، مانند اثبات سهام (PoS) یا اثبات کار (PoW)، برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و فعال کردن اعتماد و امنیت در شبکه استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع انواع الگوریتم‌های اجماع در بلاک‌چین

اقتصاد توکنی

یکی از مؤلفه‌های اقتصاد توکنی که به کسب درآمد از شبکه اجتماعی غیر متمرکز قدرت می‌دهد، ارز دیجیتال است.

اغلب برای تشویق شرکت کنندگان در شبکه اجتماعی غیر متمرکز و پاداش دادن به آن‌ها، از توکن‌هایی برای سازندگان محتوا استفاده می‌شود.

توکنومیک به این معنی است که چرا یک توکن ارزش دارد و چرا به قیمتی که دارد رسیده است.

با نگاهی به عوامل مختلفی که دنیای ارزهای دیجیتال را تعریف می‌کنند، اقتصاد توکنی پاسخی به مشکلات درآمدی تولیدکنندگان محتوا و عملکرد پلتفرم‌های غیر متمرکز در فناوری بلاک‌چین است.

برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps)

برنامه‌های غیرمتمرکز یا dApps همانطور که از نامشان پیداست، برنامه‌هایی هستند که به صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کنند؛ یعنی شخص ثالت و متمرکزی آن‌ها را کنترل نمی‌کند.

برای اینکه بتوان برنامه غیرمتمرکزی ایجاد کرد حتما باید این برنامه‌ها را بر روی بلاک‌چین اجرا کرد که بلاک‌چین اتریوم اولین مرجع برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز است.

پس dapps برنامه‌های دیجیتالی هستند که در شبکه‌های بلاک‌چین همتا به همتا (P2P) و توزیع شده اجرا می‌شوند و تحت اختیار واسطه و هیچ شخصی قرار ندارند.

بسیاری از شبکه‌های اجتماعی Web3 به‌عنوان شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز (DApps) در دسترس هستند یا از  DAppهایی در آن‌ها استفاده می‌شود که خدمات و عملکردهای اضافی مانند پرداخت‌ها، NFT و موارد دیگر را ارائه می‌دهند.

احراز هویت امن کاربر

کاربران شبکه اجتماعی غیر متمرکز ، مانند کاربران اکثر خدمات در Web3، از طریق یک زیرساخت کلید عمومی امن، شناسایی و احراز هویت می‌شوند.

مکانیسم‌های مقاومت در برابر سانسور

کاربران پلتفرم شبکه اجتماعی غیر متمرکز می‌توانند هر گونه محتوایی را در شبکه، ایجاد و به اشتراک بگذارند. هیچ شخص ثالث متمرکزی نمی‌تواند عبارات آن‌ها را سانسور کند و محتوای آن‌ها را حذف یا تغییر دهد.

در نهایت ویژگی‌های فوق با هم کار می‌کنند تا یک تجربه شبکه اجتماعی غیر متمرکز ایمن‌تر، شفاف‌تر و کاربر محور را ایجاد کنند.

مزایای شبکه اجتماعی غیر متمرکز

نیازی به گفتن نیست که شبکه اجتماعی غیر متمرکز، مانند هر پلتفرم یا سرویس رسانه اجتماعی، باعث ارتقای ارتباط، ایجاد جامعه و به اشتراک گذاری دانش می‌شود.

علاوه بر این، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز بر اساس نحوه عملکردشان، مزایای متعددی را در مقایسه با رسانه‌های اجتماعی متمرکز سنتی ارائه می‌کنند.

اول اینکه، شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز Web3 حریم خصوصی را افزایش می‌دهند، زیرا به کاربران اجازه می‌دهند داده‌های خود را کنترل کرده و مالکیت آن‌ها را داشته باشند، و دسترسی شرکت‌ها یا دولت‌ها به اطلاعات آن‌ها را دشوارتر می‌کند.

علاوه بر این، شبکه های اجتماعی غیر متمرکز کمتر مستعد نقض داده‌ها هستند، زیرا داده‌های کاربر بجای اینکه در سرور مرکزی نگهداری شوند، در یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز از گره‌ها ذخیره می‌شوند.

کاربران می‌توانند بدون شناسایی شدن و در اختیار گذاشتن اطلاعات شخصی، مانند آدرس‌های ایمیل یا شماره تلفن، حساب‌هایی ایجاد کنند.

این شبکه‌ها اغلب به رمزنگاری کلید عمومی برای امنیت حساب به جای یک سازمان واحد برای محافظت از داده‌های کاربر متکی هستند.

رسانه‌های اجتماعی Web3 مقاومت و سدی در برابر سانسور ایجاد می‌کنند و از آزادی بیان حمایت می‌کنند.

چنین پلتفرم‌هایی مکانی عالی برای آزادی بیان و عملکرد هستند، زیرا هیچ سازمان یا مقام مرکزی نمی‌تواند محتوا را کنترل یا سانسور کند.

با این وجود، جنبه بد رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز می‌تواند شامل اطلاعات نادرست سیاسی، زورگویی سایبری و فعالیت‌های مجرمانه باشد، زیرا این شبکه‌ها عمدتاً تعدیل و قانون‌گذاری نشده‌اند.

مزایای دیگر شامل مالکیت بر داده‌های شخصی و عدم کنترل بر محتوای تولید شده توسط کاربر است.

رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز به کاربران اجازه می‌دهند تا حقوق محتوای خود را حفظ کنند و فرصتی برای کسب پاداش برای آن‌ها فراهم کنند.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد شبکه های اجتماعی غیر متمرکز  Web3، اداره از طریق سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز (DAOs) است.

این سازمان‌ها به‌صورت کاملا خودمختار و شفاف هستند؛ به این معنا که قوانین بنیادین آن بر اساس قراردادهای هوشمند و طبق توافقات صورت‌ گرفته اجرایی می‌شود.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دائو (DAO) + معرفی پروژه‌های معروف آن

 با استفاده از دائو، پلتفرم‌های اجتماعی می‌توانند به صورت غیرمتمرکز اداره شوند و به کاربران امکان تصمیم‌گیری در مورد جهت و توسعه شبکه را می‌دهند.

قراردادهای هوشمند پایه و اساس فعالیت‌های DAO است. آن‌ها واضح، قابل تأیید و قابل بازرسی عمومی هستند و به هر شرکت‌کننده بصورت بالقوه اجازه می‌دهند تا به‌طور کامل درک کند که پروتکل چگونه کار می‌کند.

اقتصاد هر DAO با انتشار توکن‌ها تامین می‌شود و به دارندگان توکن حق رای می‌دهد.

بی‌طرفی اقتصادی یک مزیت مهم برای بسیاری از شبکه های اجتماعی غیر متمرکز است. هدف چنین شبکه‌هایی مستقل بودن از تبلیغات مزاحم و خطر حفظ حریم خصوصی آن است.

در نتیجه، جدای از تامین مالی، از اشکال جدید درآمدزایی، از جمله ارز دیجیتال برای اطمینان از انعطاف پذیری کسب و کار و پاداش دادن به کاربران استفاده می‌کنند.

در نهایت باید گفت؛ رسانه‌های اجتماعی Web3 یک تجربه رسانه‌ای اجتماعی ایمن‌تر، شفاف و کاربر محور را با ساختار دموکراتیک‌تر و بازتر نسبت به شبکه‌های اجتماعی متمرکز سنتی، برای کاربرا ایجاد می‌کند.

معایب شبکه اجتماعی غیر متمرکز

رسانه‌های اجتماعی Web3 نیز در مقایسه با رسانه‌های متمرکز سنتی دارای اشکالاتی هستند.

این مسائل می‌تواند بر پذیرش و موفقیت شبکه اجتماعی غیر متمرکز تأثیر بگذارد، اما این فناوری هنوز در حال تکامل است و ممکن است به مرور زمان به این چالش‌ها رسیدگی شود.

شبکه اجتماعی غیر متمرکز با جذب یک پایگاه کاربری بزرگ دست و پنجه نرم می‌کند، زیرا اکثر مردم به استفاده از شبکه‌های اجتماعی بزرگ مانند فیس‌بوک، توییتر یا اینستاگرام عادت دارند و ممکن است در تغییر آن مردد باشند.

علاوه بر این، استفاده و درک شبکه اجتماعی غیر متمرکز در مقایسه با شبکه‌های سنتی پیچیده‌تر است و به عنوان مانعی برای پذیرش عمل می‌کند.

رابط‌های کاربری پیچیده و نیاز به غوطه ور شدن در دنیای رمزنگاری همچنان کاربران غیرمتخصص را می‌ترساند.

علاوه بر این، شبکه اجتماعی غیر متمرکز ممکن است از کمبود ویژگی‌های جذاب رنج ببرد.

بسیاری از آنها در مقایسه با رسانه‌های اجتماعی متمرکز عملکرد محدودی دارند که می‌تواند بر سودمندی و جذابیت آنها برای کاربران بصورت بالقوه تأثیر بگذارد.

همچنین، پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی معمولاً برای پشتیبانی از تعاملات اجتماعی سریع و ثابت و عملکرد مؤثر، به توان عملیاتی زیادی نیاز دارند.

برای شبکه اجتماعی غیر متمرکز ، مقیاس‌پذیری، یک بخش دشوار است، زیرا ماهیت غیرمتمرکز آن‌ها توانایی مدیریت حجم زیادی از ترافیک و داده‌ها را محدود می‌کند.

شبکه اجتماعی غیر متمرکز مبتنی بر بلاک‌چین همراه با اقتصادهای توکنی بومی ممکن است در معرض نوسانات بازار ارزهای دیجیتال باشد و تحت تأثیر رویدادهای پیش‌بینی‌نشده قرار بگیرند.

وضعیت موجود در بازار می‌تواند به سرعت بر ارزش پاداش‌های به دست آمده توسط سازندگان محتوا و ثبات کلی شبکه اجتماعی تأثیر بگذارد.

علاوه بر این، ممکن است باعث خاموش شدن شبکه در صورت کمبود بودجه و سرمایه شود. این موضوع به نوبه خود منجر به از دست دادن ارتباطات اجتماعی کاربران می‌شود.

راه‌حل این مشکل مدل‌های اقتصادی پایدار برای پلتفرم‌ها است.

با استفاده از سیستم‌های ذخیره‌سازی غیرمتمرکز مانند سیستم فایل (IPFS)، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند از اطلاعات کاربر در برابر سوء استفاده و استفاده مخرب محافظت کنند.

و در آخر، شبکه اجتماعی غیر متمرکز ممکن است با چالش‌های مقرراتd مواجه شود.

تا به امروز، هنوز هیچ استاندارد و قانون جهانی برای بلاک‌چین وجود ندارد و دولت‌ها و موسسات مالی همچنان به دنبال قانون‌گذاری شبکه‌های غیرمتمرکز و فضای رمزنگاری هستند.

شبکه اجتماعی غیر متمرکز در مقابل شبکه‌ اجتماعی سنتی

در بسیاری از پارامترها، شبکه های اجتماعی غیر متمرکز جایگزینی نوآورانه برای شبکه‌های متمرکز سنتی هستند.

در ادامه مقاله چند تفاوت کلیدی بین شبکه‌های اجتماعی سنتی Web2 و شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز آورده شده است:

مشارکت شخص ثالث

در یک شبکه متمرکز، یک شخص ثالث یا واسطه، برای تسهیل ارتباط بین گره‌های مختلف مورد نیاز است.

در یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز نیازی به شخص ثالث نیست. هر گره می تواند به‌طور مستقیم با هر گره دیگری در شبکه ارتباط برقرار کند.

شفافیت

شبکه‌های متمرکز شفافیت کمتری دارند زیرا همه داده ها و اطلاعات در یک مکان مرکزی ذخیره می‌شوند.

با این حال، تمرکززدایی، شفافیت را از طریق فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) افزایش می‌دهد.

امنیت

شبکه‌های متمرکز در برابر حملات آسیب پذیرتر هستند زیرا هکرها فقط باید یک نقطه مرکزی را هدف قرار دهند تا به کل سیستم دسترسی پیدا کنند.

شبکه‌‌های غیر متمرکز امن‌تر هستند، زیرا حتی اگر یک گره در معرض خطر قرار گیرد، بقیه تحت تأثیر قرار نمی‌گیرند.

مقیاس پذیری

شبکه‌های متمرکز تنها با افزودن سرورهای بیشتر به سیستم، مقیاس‌پذیرتر می‌شوند.

انجام این کار در شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز دشوارتر است، زیرا هر یک از گره‌های آنها باید توانایی مدیریت ترافیک بیشتری را داشته باشد.

کارمزد مبادله

شبکه‌های متمرکز معمولاً کارمزدهای بالاتری دارند (بانک‌ها و خدمات مالی را در نظر بگیرید) زیرا واسطه‌های بیشتری در این فرآیند درگیر هستند.

چنین بازیگرانی در شبکه‌های غیرمتمرکز حضور ندارند و در نتیجه استفاده از این سرویس‌ها هزینه‌های کمتری به همراه دارد.

با این حال توجه به این نکته ضروری است که شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز هنوز در مراحل اولیه توسعه خود هستند و ویژگی‌ها و مزایای آن‌ها در معرض تغییر و تحولات بسیار زیادی است.

شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز محبوب

شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر بلاک‌چین در حال افزایش است. در واقع ده‌ها پروژه رسانه‌های اجتماعی در فضای ارزهای دیجیتال با میلیون‌ها کاربر وجود دارد.

با پیشرفت فناوری، انتظار می‌رود شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز بیشتری ظهور کنند که هر کدام ویژگی‌های متفاوت و قابلیت‌های گسترده‌تری را ارائه می‌دهند.

در ادامه به ذکر چند نمونه از شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز محبوب می‌پردازیم:

• Diaspora؛ یکی از قدیمی‌ترین شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز است که در سال 2010 راه‌اندازی شد. این شبکه در واقع به عنوان جایگزین بروزشده فیس‌بوک معرفی شد.
• Damus؛ که بر روی پروتکل محبوب رسانه‌های اجتماعی غیرمتمرکز Nostr ساخته شده است، یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز شناخته شده با رابط کاربری آسان برای جستجو است.
• Mastodon؛ یک پلتفرم میکروبلاگینگ غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد پست‌های متنی کوتاه ایجاد کرده و به اشتراک بگذارند و سایر کاربران را دنبال کنند.
• این پلتفرم، بزرگترین شبکه میکروبلاگینگ رایگان، منبع باز و غیرمتمرکز جهان است. در واقع، Mastodon  یک جایگزین منبع باز برای توییتر است.
• Peepeth؛ یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز بر بستر شبکه اتریوم و جایگزین توییتر است که هدف آن ارائه یک پلتفرم امن‌تر، خصوصی و مقاوم در برابر سانسور برای رسانه‌های اجتماعی است.

بیشتر بخوانید: بررسی کوین و شبکه اجتماعی غیر متمرکز دیسو (DeSo)

• Hive؛ یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز است که بر روی بلاک‌چین ساخته شده و هدف آن ارائه یک تجربه رسانه اجتماعی امن‌تر و شفاف‌تر است.
• Minds؛ یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز است که هدف آن ارائه یک بستر متن‌باز و شفاف‌تر برای آزادی بیان و حقوق دیجیتال است.

این شبکه به کاربران اجازه می‌دهد آزادانه صحبت کنند، از حریم خصوصی خود محافظت کنند، پاداش‌هایی در قالب ارز دیجیتال دریافت کنند و در نهایت کنترل رسانه‌های اجتماعی خود را دوباره به دست آورند.

• Pixelfield؛ یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز و جایگزینی برای اینستاگرام است که در سال 2018 راه‌اندازی شد.

این شبکه به کاربران امکان کنترل داده‌های خود را می‌دهد و حریم خصوصی تصاویر کاربران را بدون هیچ‌گونه تبلیغاتی در پلتفرم تضمین می‌کند.

• Status؛ یک برنامه پیام رسانی امن در قالب یک اپلیکیشن غیر متمرکز است که از یک پروتکل منبع باز، همتا به همتا و رمزگذاری p2p برای محافظت از پیام‌های کاربران در برابر اشخاص ثالث استفاده می‌کند.
• Mirror؛ شبکه اجتماعی غیر متمرکز است که بر بستر شبکه اتریوم ساخته شده و به کاربران اجازه می‌دهد تا ایده‌های خود را بیان کرده و روی آن سرمایه‌گذاری کنند، از تولید محتوا کسب درآمد کنند و جوامعی با ارزش ایجاد کنند.
• پروتکل لنز؛ یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز است که توسط تیم پشتیبان Aave (AAVE) در سال 2022 راه‌اندازی شد.

این پلتفرم به سازندگان کمک می‌کند تا مالکیت محتوای خود را در دست بگیرند. همچنین ابزارهایی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی خود را با استفاده از فناوری Web3 ایجاد کنند.

• Steemit؛ یک وب‌سایت وبلاگ نویسی و رسانه‌های اجتماعی مبتنی بر بلاک‌چین است که در سال 2014 تأسیس شد. این وب سایت به طور خاص با استفاده از بلاک‌چین استیم توسعه یافته است.
• DTube؛ یک رسانه ویدئویی مبتنی بر بستر بلاک‌چین است. این شبکه بر اساس Steem و IPFS ساخته شده و کاربران می‌توانند با توکن Steem (STEEM) در این شبکه پرداخت می‌کنند.
• Only1؛ یک پروتکل رسانه اجتماعی مبتنی بر NFT است که بر روی شبکه و بستر Solana ساخته شده است.
• Aether؛ یک پلتفرم منبع باز برای سازمان‌های DAO با قابلیت نظارت و امکان انتخابات ناظران است که جایگزینی برای Reddit محسوب می‌شود.

بیشتر بخوانید: 10 پلتفرم‌ برتر مبتنی بر بلاک‌چین برای تولیدکنندگان محتوا

آینده شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز

پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی سنتی Web2 با مشکلات اساسی مانند سانسور، عدم حفظ حریم خصوصی کاربران و پول‌زدایی مواجه هستند. در این بین، تمرکززدایی یک راه حل بسیار موثر است.

بسیاری از رسانه‌های اجتماعی اصلی Web2 در حال حاضر به دنبال راهی برای خروج از این شرایط به کمک Web3 و تمرکززدایی هستند.

به عنوان مثال، Reddit توکن‌های ERC-20 را در نظر گرفته که کاربران می‌توانند با ارسال محتوای با کیفیت و مشارکت در جوامع آنلاین به دست آورند.

برای انجام این کار، Reddit با Arbitrum کار می‌کند، Arbitrum یک راه‌حل لایه 2 است که قابلیت‌های قراردادهای هوشمند اتریوم را افزایش می‌دهد.

این امر به افزایش سرعت تراکنش و مقیاس پذیری کلی کمک می‌کند، در حالی که ویژگی‌های حریم خصوصی را نیز اضافه می‌کند.

بیشتر بخوانید: آربیتروم (Arbitrum) چیست و چگونه شبکه اتریوم را بهبود می‌دهد؟

توییتر نیز از NFT‌ها پشتیبانی کرده و به کاربران اجازه می‌دهد کیف پول خود را به پلتفرم متصل کرده و NFT‌های خود را به عنوان عکس پروفایل نمایش دهند.

بیشتر بخوانید: توکن‌های PFP NFT (تصویر پروفایل)؛ محبوب‌ترین NFT های بازار!

متا همچنین در حال آزمایش توکن‌های غیرقابل تعویض در اینستاگرام است.

علیرغم چالش‌های متعدد، در آینده به احتمال زیاد شاهد رشد مداوم و پذیرش گسترده پلتفرم‌های رسانه اجتماعی Web3 خواهیم بود.

زیرا کاربران به دنبال کنترل بیشتر بر داده‌ها و حریم خصوصی خود و به دنبال راه‌هایی برای کسب درآمد از آن بر اساس شرایط خود هستند.

افزایش امنیت، امکان استفاده از نام مستعار، مقاومت در برابر سانسور و آزادی بیان دلایل مهمی برای افزایش استفاده از شبکه‌های غیرمتمرکز رسانه‌های اجتماعی هستند.

سوالات متداول

جمع بندی

شبکه‌های اجتماعی غیر متمرکز، روند رو به رشدی دارند و با رویکرد متفاوتی که در بالا مورد بحث و گفتگو قرار دادیم، دارای مزایا و معایبی نیز هستند.

پلتفرم‌های ذکر شده در این مقاله تنها تعدادی از شرکت‌ها و سازمان‌های غیرمتمرکز هستند که جایگزینی برای پلتفرم‌های اینترنتی متمرکز محسوب می‌شوند.

در واقع هر کاری که ما امروز انجام می‌دهیم به صورت آنلاین اتفاق می‌افتد و تقریباً داده‌های هر تعامل و ارتباطی که داریم در یک سرور در جایی ذخیره می شود.

یک شبکه اجتماعی غیر متمرکز به کاربران این امکان را می‌دهد تا کنترل اطلاعات خود را مجدداً در دست بگیرند و بدانند دقیقاً چه اتفاقی برای حساس‌ترین اطلاعات‌شان می‌افتد.