معامله پایه یا مبنا (Basis Trading) چیست؟

معامله پایه (Basis trading) یک استراتژی معاملاتی آربیتراژ است که در آن معامله‌گر از تفاوت بین قیمت‌های بازار نقدی (Spot) و آتی (Futures) سود می‌برد.

معامله‌گری مبنا عمدتاً در بازارهای غلات به دلیل عدم اطمینان در برداشت و نابرابری بین بازارهای Spot / Futures پس از حمل و تحویل کالا استفاده می‌شود؛ اما از این نوع معامله‌گری می‌توان در معاملات ارزهای دیجیتال نیز استفاده کرد.

در این مقاله، ترید پایه یا مبنا، نحوه کارکرد آن در دنیای ارزهای دیجیتال و نحوه سود گرفتن از این معاملات را توضیح می‌دهیم.

معامله پایه (Basis Trading) چیست؟

معاملات مبنا یک آربیتراژ بین قیمت دارایی در بازار نقدی (Spot) و بازار آتی (Futures) است.

برای درک معاملات پایه، یک معامله‌گر باید دو چیز را بداند:

• قیمت Spot: معاملات Spot، دارایی‌های زیربنایی واقعی مانند کریپتو هستند. ارز دیجیتال متعلق به خریدار بوده و قابل برداشت است.
• قیمت Futures: قراردادهای Futures قراردادهایی بدون ارز دیجیتال واقعی هستند. بر اساس این نوع معامله، معامله‌گر موافقت می‌کند که در آینده ارز دیجیتالی را با مبلغ قرارداد مشخصی خریداری کند.

بیشتر بخوانید: تفاوت معاملات اسپات (Spot) و فیوچرز (Futures)

همان‌طور که گفتیم معاملات مبنا در کالاها (به‌عنوان مثال غلات) که در آن‌ها تفاوت‌های فصلی در قیمت وجود دارد و قیمت آتی اغلب بالاتر یا کمتر از قیمت لحظه‌ای است، رایج است. دلیل این مسئله هزینه تولید و قیمت فروش پیش‌بینی‌شده است که با توجه به فصل می‌تواند افزایش پیدا کند.

به‌عنوان مثال، یک کیلو ذرت ممکن است به قیمت 7 دلار در بازار Spot و 9 دلار در بازار Futures باشد، زیرا مردم انتظار دارند به دلیل نامساعد بودن آب‌وهوا، برداشت کمتری وجود داشته باشد؛ بنابراین عرضه کمتر باعث افزایش قیمت‌ها می‌شود.

معامله پایه از تفاوت بین قیمت لحظه‌ای و قیمت آتی سرچشمه می‌گیرد. به‌عنوان مثال اگر اتریوم (ETH) با قیمت 1500 دلار در بازار نقدی و 1400 دلار در بازار آتی معامله می‌شود، مبنای ما 100 دلار است.

قیمت آتی (Futures) اغلب با قیمت لحظه‌ای متفاوت است؛ زیرا بازتابی از احساسات بازار برای آینده را نشان می‌دهد. این قیمت‌ها در نهایت همگرا و یکسان می‌شوند.

تفاوت قیمت در معاملات آتی و لحظه‌ای، فرصت آربیتراژی را برای معامله‌گران فراهم می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد با انجام معاملات Short یا Long تا زمانی که قیمت‌ها یکسان شوند، معامله‌گری انجام دهند.

قیمت‌های نقدی و آتی برای بیت‌کوین می‌تواند تا 30 درصد متفاوت باشد، اما این تنها در بازار صعودی رخ می‌دهد که معامله‌گران نسبت به آینده خوش‌بین هستند. در طول یک بازار نزولی، قیمت‌ها تقریباً یکسان هستند.

نمونه معامله پایه

برای درک بهتر موضوع یک مثال می‌زنیم:

• یک معامله‌گر متوجه می‌شود که قیمت نقدی اتریوم 4000 دلار است و معتقد است که قیمت آن اصلاح می‌شود (کاهش پیدا می‌کند) زیرا بیت‌کوین در روند نزولی قرار دارد و این امر روی اتریوم تأثیر منفی می‌گذارد.
• او متوجه می‌شود که قیمت آتی اتریوم کمی بالاتری بوده و به 4100 دلار می‌رسد؛ بنابراین می‌خواهد با کاهش قیمت آتی اتریوم و رسیدن به قیمت آتی یا حتی پایین‌تر، سود کسب کند.
• اگر پیش‌بینی او محقق شود و اتریوم به قیمتی کمتر از 4000 دلار برسد، او معامله خود را باز کرده و هم‌زمان اتریوم را در بازار نقدی نگه می‌دارد.
• اگر در معاملات آتی، اتریوم شروع به کاهش قیمت به زیر 4000 دلار کند، معامله‌گری که موقعیت Short در معاملات آتی دارد شروع به کسب سود می‌کند، حتی اگر از نگه‌داری اتریوم ضرر کرده باشد.
• معامله پایه این معامله‌گر در صورت کاهش قیمت آتی اتریوم به زیر 4000 دلار موفقیت‌آمیز است و او می‌تواند معاملات خود را در آن سطح ببندد یا آن‌ها را حفظ کند تا سود بیشتری کسب کند.

معامله پایه لانگ (Long Basis Trades)

بیایید فرض کنیم که معاملات آتی اتریوم با قیمت 3900 دلار و در معاملات Spot آن با قیمت 4000 دلار معامله می‌شود.

اگر ما قراردادهای آتی را خریداری کنیم (Long) و انتظار داشته باشیم قیمت معاملات آتی اتریوم به قیمت اسپات اتریوم برسد، سود خوبی خواهیم کرد.

زمانی که قیمت آتی با قیمت لحظه‌ای مطابقت کند، می‌توانیم این قراردادها را با سود بفروشیم. انجام معاملات Long برای ارزهای دیجیتال در معاملات مبنا ایمن‌تر هستند، با این حال این مورد کمی غیرمعمول است که قیمت‌های Futures کمتر از قیمت‌های Spot باشد.

مبنای معامله چیست؟

مبنای معامله، تفاوت بین قیمت لحظه‌ای Spot و قیمت Futures دارایی است. در معاملات کریپتو، مبنا، تفاوت قیمت Spot و قیمت Futures است.

مبنای معامله را می‌توان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:

مبنا = قیمت لحظه‌ای – قیمت آتی

بیایید این مورد را با مقایسه قیمت لحظه‌ای بیت‌کوین با قیمت آتی مثال بزنیم:

قیمت بیت‌کوین با قیمت 20283 دلار در بازار نقدی معامله می‌شود. این بدان معناست که می‌توانیم یک بیت‌کوین را با آن قیمت بخریم و آن را برداشت کنیم.

قیمت بیت‌کوین در بازار آتی به شرح زیر است:

قیمت آتی بیت‌کوین منعکس‌کننده احساسات بازار برای آینده است.

قیمت 20276 دلار بیت‌کوین 7 دلار کمتر از بازار Spot است. اگر بخواهیم مبنای این معامله را محاسبه کنیم به 7 دلار می‌رسد.

اگر قیمت آتی با قیمت لحظه‌ای معامله نشود و کمتر باشد، نشان می‌دهد که معامله‌گران پیش‌بینی می‌کنند قیمت بیت‌کوین کاهش پیدا می‌کند.

اگر انتظار داشته باشیم که معاملات آتی بیت‌کوین در آینده افزایش یابد، می‌توانیم پوزیشن long بگیریم. برعکس، اگر انتظار داشته باشیم قیمت در آینده همچنان کاهش پیدا می‌کند، می‌توانیم موقعیت short بگیریم.

آیا معامله پایه سودآور است؟

معاملات مبنا در بازارهای بزرگ مانند غلات مؤثر است، اما در ارزهای دیجیتال کمتر جواب می‌دهد.

به گفته دیوید مرسر، مدیرعامل گروه LMAX (یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های سازمانی)، معاملات مبتنی بر بیت‌کوین بازدهی کمتری دارد زیرا کریپتو یک صنعت 1 تریلیون دلاری است و بازار غلات یک صنعت 7 تریلیون دلاری با نقدینگی بالاتر است.

چگونه در بازار ارزهای دیجیتال، ترید پایه کنیم؟

اساس استراتژی معاملات ارزهای دیجیتال به شناسایی تفاوت قیمت بین قیمت لحظه و آتی و سپس باز کردن معامله بر اساس همگرا شدن قیمت‌ها در نقطه‌ای خاص خلاصه می‌شود.

بازار ارزهای دیجیتال به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا دو معامله بالقوه انجام دهند: Long و Short.

اگر معاملات آتی اتریوم با قیمت 4500 دلار و قیمت نقدی آن 4000 دلار باشد، می‌توانیم با این فرض که قیمت آتی در حال حرکت به سمت قیمت نقدی است، یک موقعیت Short در معاملات آتی باز کنیم.

اگر قیمت آتی 4000 دلار و قیمت نقدی 4500 دلار باشد، می‌توانیم یک معامله Long بر اساس معاملات آتی باز کنیم با این فرض که در حال افزایش قیمت است.

استراتژی معامله پایه به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با استفاده از اهرم (Leverage)، سود قابل‌توجهی کسب کنند.

در ادامه نحوه معاملات مبنا در ارزهای دیجیتال به صورت نمونه در صرافی Phemex در 3 مرحله ذکر شده است:

بخش derivative را پیدا کنید

به صفحه Markets « Phemex بروید و یک ارز دیجیتال با مشتقات آتی پیدا کنید.

اکثر ارزهای دیجیتال شاخص مانند بیت‌کوین و اتریوم دارای یک لیست معاملاتی و آتی هستند. برای پیدا کردن ارزهای دیجیتال واجد شرایط، بین گزینه‌های «Spot» و «Contract» در بالای صفحه جابه‌جا شوید:

تفاوت قیمت بین قیمت لحظه‌ای و آتی را تجزیه و تحلیل کنید. اگر قیمت آتی کمتر از قیمت نقدی است، موقعیت خرید آتی را در نظر بگیرید و بالعکس. معامله خود را بر اساس احساسات خود برای آینده بازارها تنظیم کنید.

2. دارایی را در بازار Spot بخرید

معامله را با خرید دارایی در بازار نقدی شروع کنید.

معامله‌گران می‌توانند معاملاتی از انواع Limit, Market و Conditional Order انجام دهند.

بیشتر بخوانید: مفهوم انواع سفارشات در بازارهای مالی: Stop Limit و Limit Orders

3. قراردادهای Futures بخرید

قراردادهای آتی دارایی نقدی مانند بازار اسپات نیستند، اما موقعیت‌های دارای اهرمی هستند که می‌توانند به‌عنوان قرارداد خریداری شوند.

اگر از صفحه futures بیت‌کوین بازدید کنید، از آخرین قیمت قرارداد بیت‌کوین مطلع خواهید شد:

مزیت قراردادهای آتی این است که می‌توانید با اهرم تا 100 برابر معامله کنید.

بیشتر بخوانید: معایب استفاده از اهرم (Leverage) در معاملات کریپتو!

ریسک‌های معاملات مبنا در ارز دیجیتال

استفاده از اهرم یک ریسک بزرگ در قراردادهای آتی است. اهرم اگر به‌درستی مورد استفاده قرار نگیرد می‌تواند باعث از دست دادن سرمایه شما شود.

در بازار نقدی، اگر دارایی‌ای که در اختیار داریم ارزش خود را از دست بدهد، ما همچنان مالک کل مقدار ارز دیجیتالی که خریداری کرده‌ایم هستیم. زمانی که قیمت دوباره افزایش پیدا کند، این ضررها به سود تبدیل می‌شوند. اما در بازارهای آتی، ما به نسبت اهرم خود ضرر می‌کنیم.

معاملات آتی بزرگ با اهرم 50 تا 100 برابری به این معنی است که ما با سرمایه قرضی تا 50 تا 100 برابر بیشتر از سرمایه اولیه خود معامله خواهیم کرد. از این رو، ریسک لیکویید شدن بیشتر است.

در نهایت توصیه می‌شود نسبت اهرم را کاهش دهید و از حد ضرر استفاده کنید تا امنیت معاملات خود را افزایش دهید.

بیشتر بخوانید: حد سود و ضرر (SL & TP) چیست و چگونه آن‌ها را تعیین کنیم؟

سوالات متداول

نتیجه‌گیری

معامله پایه یک استراتژی محبوب معامله برای کالاهاست، اما اخیراً در دنیای ارزهای دیجیتال محبوبیت پیدا کرده است.

در تمام استراتژی‌های معاملاتی مبنا، مبلغ پایه با کسر تفاوت بین قیمت‌های آتی و لحظه‌ای محاسبه می‌شود. هدف این است که یک معامله را در جهت مابه‌التفاوت باز کنید و زمانی که قیمت‌ها یکسان شد، آن را ببندید.

معامله‌گری مبنا (Basis trading) یک استراتژی معاملاتی آربیتراژ است که در آن معامله‌گر از تفاوت بین قیمت‌های بازار نقدی (Spot) و آتی (Futures) سود می‌برد.

در این مقاله به بررسی معامله پایه (Basis trading) و چگونگی عملکرد آن پرداختیم و مثال‌هایی را از این نوع روش معاملاتی در بازار ارزهای دیجیتال ذکر کردیم. نظرات و پیشنهادات خود را در مورد این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.