بازار بورس از اهمیت بسیار زیادی در اقتصاد کشور برخوردار است؛ بنابراین مقررات‌گذاری، مدیریت و نظارت بر آن هم مسئله بسیار مهمی خواهد بود. مهم‌ترین نهادی که این وظایف را برعهده دارد، شورای عالی بورس و اوراق بهادار است.
در ادامه این مطلب، شورای عالی بورس را معرفی می‌کنیم و وظایف آن را توضیح می‌دهیم.
شورای عالی بورس چیست؟
شورای عالی بورس و اوراق بهادار مهم‌ترین نهاد سیاست‌گذار بازار سرمایه است. این شورا بر فعالیت سازمان بورس هم نظارت می‌کند که یکی دیگر از وظایف پراهمیت آن است.
عناوین مطلب:
این نهاد بالاترین رکن بازار اوراق بهادار محسوب می‌شود. شورای عالی بورس، سیاست کلان و خطی مشی بازار را در راستای سیاست‌های کلی و در قالب قوانین کشور تصویب می‌کند، تصمیمات لازم را با هدف ساماندهی و توسعه بازار می‌گیرد و بر اجرای قانون بازار بورس و اوراق بهادار نظارت می‌کند.
ریاست شورای عالی بورس برعهده وزیر اقتصاد و دارایی و دبیر این شورا، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار است. تمامی مصوبات این شورا باید به تایید رئیس شورا برسد و اگر این اتفاق نیفتد، آن مصوبه اجرایی نمی‌شود.
بنابراین دولت به‌راحتی می‌تواند سیاست‌های خود را در بازار سرمایه به کار بگیرد. نکته مهم این است که ممکن است سیاست‌های دولت با کسب منافع سرمایه‌گذاران و فعالان بازار همسو نباشد. به همین دلیل، برخورداری دولت از چنین قدرتی برای اثرگذاری در قوانین و سیاست‌های بازار، یک نقص مهم در نظر گرفته می‌شود.
قوانینی وجود دارد که اعضای شورا را از دنبال کردن منافع شخصی خود در این سمت باز می‌دارد. برای مثال اعضای شورای عالی موظف‌اند فعالیت‌های مالی و اقتصادی خود را در دو سال اخیر به رئیس قوه قضاییه گزارش دهند. همچنین اعضای این شورا اجازه شرکت در معاملات به طور مستقیم یا غیرمستقیم را ندارند و انجام این کار توسط آن‌ها جرم دانسته می‌شود. افشای اطلاعات نهانی توسط اعضای این شورا هم ممنوع است.
بیشتر بخوانید: منظور از افشای اطلاعات با اهمیت (الف و ب) در بورس چیست؟
وظایف شورای عالی بورس
طبق ماده 4 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، وظایف شورای عالی بورس شامل موارد متنوع و گسترده‌ای است که در ادامه آورده می‌شود.
این موارد به دو بخش کلی نظارت بر بازار سرمایه و نظارت بر سازمان بورس قابل تقسیم است:
نظارت بر بازار سرمایه
- تلاش برای ساماندهی و توسعه بازار و همچنین نظارت بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار
- تعیین سیاست‌ها و خط مشی بازار اوراق بهادار در چهارچوب سیاست‌های کلی نظام و مقررات مربوط
- پیشنهاد آیین‌نامه‌های لازم برای اجرای این قانون جهت تصویب هیئت وزیران
- تصویب ابزارهای مالی جدید
- صدور، تعلیق و لغو مجوز فعالیت بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، شرکت‌های سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و شرکت‌های تامین سرمایه
نظارت بر سازمان بورس
- تصویب بودجه و صورت‌های مالی سازمان بورس
- نظارت بر فعالیت سازمان و رسیدگی به شکایت‌های انجام‌شده از آن
- تصویب نوع و میزان وصولی‌های سازمان و نظارت بر آن‌ها
- انتخاب بازرس و حسابرس سازمان و تعیین حق‌الزحمه آن‌ها
- انتخاب اعضای هیئت مدیره سازمان و تعیین حقوق و مزایای رئیس و اعضای هیئت مدیره
- انتخاب اعضای هیئت داوری و تعیین حق‌الزحمه آن‌ها
- اعطای مجوز به بورس برای عرضه اوراق بهادار شرکت‌های پذیرفته‌شده خود در بازارهای جهانی
- اعطای مجوز پذیرش اوراق بهادار خارجی به بورس
- اعطای مجوز برای معاملات اشخاص خارجی در بورس
همچنین بررسی سایر اموری که به تشخیص هیئت وزیران به بازار اوراق بهادار مربوط باشد، با این شورا خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تعارض منافع در بورس چیست؟ + نمونه‌های آن
اعضای شورای عالی بورس
در این قسمت به اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار می‌پردازیم. اعضای این شورا شامل این افراد است:
- وزیر اقتصاد و دارایی
- وزیر بازرگانی
- رئیس کل بانک مرکزی
- رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران
- رئیس اتاق تعاون
- رئیس سازمان بورس (که نقش دبیر شورا و سخنگوی سازمان را هم ایفا خواهد کرد)
- دادستان کل کشور یا معاون او
- یک نفر نماینده از طرف کانون‌ها
- سه نفر خبره در حوزه مالی (این سه نفر تنها از بخش خصوصی و با مشورت تشکل‌های حرفه‌ای بازار اوراق، به پیشنهاد وزیر اقتصاد و با تصویب هیئت وزیران انتخاب می‌شوند)
- یک نفر خبره برای هر بورس کالایی (این انتخاب تنها از بخش خصوصی، به پیشنهاد وزیر مربوط به آن حوزه و تصویب هیئت وزیران انجام می‌شود)
مدت ماموریت نماینده کانون‌ها، سه نفر خبره مالی و یک نفر خبره برای هر بورس کالایی (یعنی سه مورد آخر فهرست)، پنج سال است. این افراد نباید از اعضای هیئت مدیره و کارکنان سازمان بورس باشند. همچنین این افراد تنها برای دو دوره می‌توانند به عنوان عضو شورا فعالیت کنند.
سایر اعضای شورا که با جایگاه و سمت قانونی خود در شورا حضور دارند (مثل وزیر اقتصاد، رئیس سازمان بورس، دادستان و…..)، تنها تا زمان حضور در آن منصب قانونی در شورا خواهند بود.
سوالات متداول
شورای عالی بورس چیست؟
شورای عالی بورس و اوراق بهادار، بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است که تصویب سیاست‌های کلان آن را برعهده دارد. این شورا راهبردهای اصلی را تعیین می‌کند و بر عملکرد بازار و فعالیت سازمان نظارت دارد.
اعضای شورای عالی بورس چه کسانی هستند؟
اعضای این شورا شامل این افراد است: وزیر اقتصاد، وزیر بازرگانی، رئیس بانک مرکزی، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران، رئیس اتاق تعاون، رئیس سازمان بورس، دادستان کل کشور یا معاون او، یک نماینده از طرف کانون‌ها، سه خبره مالی و یک نفر خبره برای هر بورس کالایی.
مهم‌ترین وظایف شورای عالی بورس چه مواردی هستند؟
شورای عالی بورس دارای وظایف و مسئولیت‌های مختلفی است که مهم‌ترین آن‌ها، ساماندهی و توسعه بازار و نظارت بر آن، تعیین سیاست‌های بازار، نظارت بر فعالیت سازمان بورس و تعیین اعضای هیئت مدیره آن هستند.
سخن آخر
شورای عالی بورس به عنوان مهم‌ترین رکن بازار از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند با تصمیمات و فعالیت‌های خود تاثیر بسیار زیادی بر وضعیت و عملکرد بازار داشته باشد. سرمایه‌گذاران و فعالان بازار با پیگیری مصوبات این شورا می‌توانند در جریان آخرین تغییرات در وضعیت بازار قرار گرفته و بر این اساس، تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: