در سال 1347، شرکت صنعتی دریایی ایران (خصدرا)، در شهر بوشهر و با هدف ساخت و تعمیر کشتی و ساخت شناورهای دریایی، فعالیت خود را آغاز کرد و در سال‌های بعد از انقلاب، با توجه به شرایط آن زمان در خلیج فارس و دریای خزر، فعالیت‌های فراساحلی خود را گسترش داد.
واحدهای مهندسی خصدرا، در کارخانه‌های بوشهر و کارخانه دریای خزر مستقر هستند تا خدمات مهندسی در زمینه ساخت انواع کشتی، تاسیسات فراساحلی نفت و گاز، اجرای پروژه‌های زیربنایی و … را فراهم آورند.
این مجموعه دارای كارخانه‌ها و تجهیزات دریایی بسیاری در بوشهر و مازندران است كه خدمات لازم و وسیعی را در خلیج فارس و دریای خزر تامین می‌نمایند.
عناوین مطلب:
شركت صدرا با تلاش مستمر خود و با رعایت استانداردهای بین‌المللی، توانست در سال 1376، گواهینامه ایزو 9001 را در زمینه‌های طـراحی، كشتی‌سازی، ساخت پایانه‌های نفتی، بندرگاه‌ها، ساخت و نصب تاسیسات فراساحلی نفت و گاز و حفاظت ساحلی به دست آورد.
در این مقاله قصد داریم تا درباره سهام شرکت صدرا که با نام خصدرا در بازار بورس فعالیت دارد، صحبت کرده و به بررسی تغییرات صورت گرفته در آن بپردازیم.
سهام خصدرا چیست و چگونه ایجاد شد؟
شرکت صنعتی دریایی ایران (خصدرا) از زیرمجموعه‌های سازمان گسترش و نوسازی بود که از آغاز دهه 80، به عنوان یکی از معروف‌ترین سهم‌های بازار شناخته شده و از آن به عنوان “جوجه اردک زشت” بازار تعبیر شد!
چرا که بعد از رشد قیمت سهام از 271 تومان در آذر سال 1380 به بیش از 1400 تومان در سال 1381 و سپس حدود 4550 تومان در سال 82، مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفت و برای مدت‌ها سهم اول بازار بورس بود.
حتی هنگام بازدید یکی از مقامات سیاسی وقت از تالار بورس و هنگامی که سهامداران به شوخی از وی پرسیدند سهام کدام شرکت را بخرند؛ وی با اینکه هیچ شناختی از بورس و شرکت‌ها نداشت، نام خصدرا را به زبان آورد!
بیشتر بخوانید: بهترین راه خرید سهام در بورس تهران: راهنمای قدم‌به‌قدم
وضعیت سهم خصدرا و افق‌های روشنی که از آن تداعی می‌شد؛ باعث شد که در سال 1382، بانک ملی ایران با عرضه 35 درصدی سهام خصدرا، اقدام به خرید این بلوک به ارزش بیش از 407 میلیارد تومان کند. این معامله در آن زمان؛ به عنوان بزرگترین واگذاری و خصوصی‌سازی تاریخ بورس معرفی شد.
با خرید مدیریتی سهام صدرا توسط بانک ملی، اکثر سهامداران انتظار داشتند بار دیگر روند صعودی سهام خصدرا از قیمت‌های 2400 تومانی هر سهم به بالا تکرار شود؛ اما نه تنها چنین انتظاری برآورده نشد، بلکه با سیر نزولی سهام خصدرا بسیاری از سهامداران شیپور عقب‌نشینی از این شرکت را نواختند و با وجود حضور قرارگاه در ترکیب سهامداری، بهای سهم این شرکت به دلیل فشارهای مضاعف، به کمتر از 100 و حتی 50 تومان ریزش کرد!
بعد از این شرایط سخت؛ هم گروه دیگری به ترکیب سهامداری این شرکت وارد شد؛ اما هیچ تغییر مثبتی در جوجه اردک زشت سال‌های دور بورس رخ نداد.
عاقبت سهام خصدرا چه شد؟
در همان سال‌ها که سهام خصدرا با مشکلات بسیاری روبه‌رو شد و ریزش شدیدی را تجربه کرد؛ رئیس هیات مدیره صدرا، قباد چوبدار در مصاحبه‌ای گفت: “صدرا شرکت بزرگی است که سال 83 به دلیل ساختار بی‌ثبات مالی یا سوء نیت و سوء مدیریت، یک رشد بسیار هیجانی و غیرمنطقی چند برابری را در مدت چهار تا پنج ماه تجربه کرد.”
وی با بیان اینکه کاملا مشخص است که این روند حساب‌سازی شده است، ادامه داد: “این جریان هیجانی به فروش سهام تبدیل شد. به‌طوریکه قیمت هر سهم به حدود 4000 تومان رسید. قاعدتا انتظار می‌رود که 4 هزار تومان 10 سال پیش، اکنون رشد بسیار زیادی را نشان دهد؛ اما می‌بینیم که این‌گونه نیست!”
وی تصریح کرد: “شرکتی با این عظمت در آن مقطع زمانی آنچنان تخلیه شده و به زمین خورد که دولت هم نتوانست آن را جمع کند. به همین دلیل صدرا به بانک ملی واگذار شد. این بانک هم با آن عظمت نتوانست این شرکت را جمع کند و آن را به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء دادند.” این بدان معناست که بانک ملی، 51 درصد سهام صدرا را به بهای 76 میلیارد تومان به این قرارگاه فروخت.
صدرا که در سال 1388 شرکتی زیان‌ده با حجم بالای بدهی بود؛ 51 درصد سهام آن توسط رستم قاسمی، وزیر نفت سابق و فرمانده سابق قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء خریداری شد تا با خارج کردن این شرکت از صنعت کشتی‌سازی، جلوی زیان‌دهی آن را بگیرد.
قرارگاه خاتم‌الانبیا در مرداد سال 1392، 62 درصد سهام شرکت صدرا را برای سومین بار به یک شرکت خصوصی واگذار کرد. صدرا به یک پیمانکار خصوصی به نام “آباد راهان پارس” که فعالیت اصلی آن در حوزه ساختمان‌سازی و پیمانکاری نفت و گاز است، واگذار شد.
در پی این واگذاری؛ مدیر عامل پیشین صدرا، مهدی اعتصام نیز جای خود را به فرزاد اناری، عضو هیئت مدیره و معاون اجرایی “آباد راهان پارس” داد.
کمک از سازمان ملل، برای نجات شرکت صنعت دریایی ایران
در آن زمان؛ برای نجات و برطرف کردن مشکلات صدرا، علاوه بر مجلس شورای اسلامی، از سازمان ملل نیز درخواست کمک شده بود. اما ظاهرا هیچ روزنه امیدی در این مسیر وجود نداشت و سهم خصدرا محکوم به نابودی بود.
تحریم‌های داخلی؛ عامل نابودی خصدرا
در آن زمان که صدرا به سمت نابود شدن پیشمی رفت؛ رئیس هیات مدیره صدرا با بیان اینکه آمریکا و اروپا به اسم صدرا تحریم کرده‌اند، گفت: “در داخل کشور هم صدرا تحریم است، البته تحریم آمریکا و اروپا ضربه زیادی به صدرا نمی‌زند؛ حدود 20 درصد. متاسفانه 80 درصد تحریم داخلی صدار را بیچاره کرده است!”
تعداد سهام و حجم مبنای سهام خصدرا چقدر است؟
براساس آماری که وب‌سایت بورس اوراق بهادار ثبت شده است؛ در زمان نگارش این مقاله، شركت صنعتی دریایی ایران (صدرا)، 26 میلیارد و 221 میلیون سهم دارد و حجم مبنای آن 10 میلیون و 488 هزار سهم می‌باشد.
سهامداران عمده خصدرا چه کسانی هستند؟
در زمان نگارش این مقاله (مرداد 1401):
- شركت شهريار مهستان (سهامی عام): دارای 8.78 درصد سهم
- شركت مهندسی پترو تدبير پارس (سهامی خاص): دارای 7.57 درصد سهم
- شخص حقيقی: دارای 1.27 درصد سهم
سخن پایانی
یکی از نمادهایی که در سال 1380 در بازار بورس ایران با سروصدا و رشد خوبی همراه بود، سهم خصدرا بود که متعلق به صنایع دریایی ایران است.
این سهم در همان سال‌های اولیه خوش درخشید؛ اما بعد از رشد چشمگیر خود، با ریزش بسیار زیادی مواجه شد که منجر به ضرر سنگین تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران شده بود.
در این مقاله؛ درباره سهام خصدرا و تغییراتی که در آن رخ داده است، صحبت کرده‌ایم. اگر شما هم تجربه‌ای از خصدرا و سرمایه‌گذاری در آن دارید، تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: