اگر با افراد مختلف در مورد سرمایه گذاری صحبت کرده باشید به احتمال زیاد بار‌ها این جمله را شنیده‌اید: «سرمایه گذاری در بازار سهام مانند قمار کردن است»!
این جمله تا حدودی درست است چرا که سرمایه گذاری نیز همانند قمار با درجاتی از «ریسک» و «انتخاب» آمیخته شده است خصوصاً ریسک برای به دست آوردن سود خوب.
اما قمار کردن به عنوان یک فعالیت کوتاه مدت شناخته می‌شود در حالی که سرمایه گذاری در بازار سهام ممکن است تا ده‌ها سال طول بکشد.
عناوین مطلب:
از طرفی نیز در قمار کردن‌های طولانی مدت بازدهی در غالب موارد در سمت منفی خواهد بود اما سرمایه گذاران با دید طولانی مدت در غالب موارد با استراتژی صحیح سود‌های خوبی کسب می‌کنند.
در ادامه این مطلب به تفاوت های سرمایه گذاری و قمار خواهیم پرداخت.
سرمایه گذاری چیست؟
سرمایه گذاری به صورت کلی تحت عنوان تخصیص دارایی به یک زمینه خاص یا تبدیل دارایی به سرمایه در بازارهای مالی (مثلاً بازار سهام یا کریپتو) گفته می‌شود که به منظور کسب درآمد یا سود انجام می‌شود.
در سرمایه گذاری ریسک و سود ارتباط عکس و تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ هر چقدر ریسک یک سرمایه گذاری پایین‌تر باشد معمولاً سود ناشی از آن نیز کمتر خواهد بود در حالی که سرمایه گذاری در زمینه‌های ریسکی‌تر، منجر به کسب سود‌های بیشتر می‌شود اما نباید از احتمال زیان در سرمایه گذاری‌های ریسکی نیز غافل بود.
بیشتر بخوانید: چگونه ريسک سرمايه‌گذاری خود را مديريت كنيم؟
سرمایه گذاران قبل از اینکه اقدام به سرمایه گذاری کنند باید ابتدا مقدار بودجه خود برای وارد کردن به بازارهای مالی را مشخص کنند.
میزان ریسک و سود در بازارهای سرمایه مختلف، متفاوت خواهد بود و بسته به این در کدام سهام سرمایه گذاری می‌کنید و گستردگی بازاری که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید چقدر است، با طیف وسیعی از ریسک‌ها و سود‌های مختلف دست و پنجه نرم خواهید کرد.
یکی از بهترین تاکتیک‌ها برای کاهش ریسک معاملاتی برای سرمایه گذاران این است که دارایی خود را در زمینه‌های مختلف، یا روی شرکت‌های مختلف فعال در یک زمینه سرمایه گذاری کنند تا یک پرتفوی سالم داشته باشند و احتمال ضرر و زیان را به حداقل برسانند.
بیشتر بخوانید: اهمیت تنوع بخشی به سبد سرمایه گذاری؛ نحوه متنوع سازی پرتفوی
بعضی از سرمایه گذاران برای بهبود عملکرد معاملاتی خود سعی در بررسی نمودار‌ها و چارت‌های سهام مد نظر خود می‌کنند. در این نوع تحلیل که اصطلاحاً به آن تحلیل تکنیکال گفته می‌شود، با بررسی نمودار سهام مختلف، روند حرکت سهام در آینده تا حدودی قابل پیش بینی خواهد بود که به سرمایه گذاران کمک شایانی می‌کند.
سرمایه گذاران باید از میزان سودی که کسب کرده‌اند درصد مشخصی را نیز به کارگذاری‌ها در قبال خرید و فروش سهام پرداخت کنند که این هزینه برای تریدر‌ها و معامله گرانی که به صورت روزانه معامله انجام می‌دهند پررنگ‌تر خواهد بود.
قمار چیست؟
قمار تحت عنوان قرار دادن دارایی برای بردن در یک بازی احتمالی و مبتنی بر شانس شناخته می‌شود.
امروزه علاوه بر قمار از اصطلاحات دیگری مانند شرط بندی نیز استفاده می‌شود؛ فرآیندی که طی آن در ازای رخ دادن یا رخ ندادن اتفاقی که نتیجه آن نامشخص است و تا حدود زیادی به شانس بستگی دارد مقداری پول در معرض ریسک قرار می‌گیرد.
همانند سرمایه گذاران، قمار بازان باید توجه ویژه‌ای به میزان دارایی که می‌خواهند در معرض خطر بگذارند داشته باشند. در قمار آنچه که به شما کمک می‌کند میزان دارایی تزریق شده را تعیین کنید، احتمال برد است.
در صورتی که احتمال برد در یک بازی زیاد باشد، بازیکن ترغیب می‌شود تا مقدار بیشتری پول وارد بازی کند.
قمار بازان حرفه‌ای توانایی بسیار خوبی در اندازه گیری احتمالات و بررسی میزان ریسک دارند. افرادی که روی تیم‌های فوتبال شرط بندی می‌کنند شناخت خوبی از تیم‌های فوتبال و بازیکنان دارند یا مثلاً افرادی که روی مسابقات اسب دوانی شرط بندی می‌کنند با نژاد اسب‌ها به خوبی آشنا هستند.
قماربازان بازی‌های کارتی تمرکز بسیاری روی واکنش‌های حریفان خود داشته و حافظه بسیار خوبی دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تا 20 دست قبل بازی را یادشان بماند!
در بسیاری از بازی‌ها اندازه گیری دقیق احتمالات غیر ممکن است و به صورت مکرر احتمالات با جریان بازی عوض می‌شود. در چنین مواردی و به طور کلی در قمار کردن احتمال زیان بسیار بیشتر از سود است که این حالت در سرمایه گذاری بدین شکل نیست.
در غالب موارد در صورتی که بخواهید با خطر کمی نیز شرط بندی کنید، سودی که به شما می‌رسد ناچیز خواهد بود اما در صورتی که تنها با رخ دادن یک اشتباه نتیجه آن طور که پیش بینی کرده بودید نشود، کل مبلغی که شرط بندی کرده بودید را خواهید باخت.
تفاوت میان سرمایه گذاری و قمار چیست؟
هم در سرمایه گذاری و هم در قمار کردن، یکی از اصول اولیه کاهش ریسک و افزایش سود است.
اما در قمار کردن فرد قمار باز نسبت به مجموعه‌ای که در آن قمار یا شرط بندی انجام می‌دهد یک ضعف بزرگ ریاضیاتی دارد به نام احتمال؛ فرد همچنان که به قمار و شرط بندی ادامه می‌دهد این ضعف بیشتر شده و احتمال متضرر شدن افزایش می‌یابد.
برخلاف قمار، در بازار سهام شانس سرمایه گذاران برای سود کردن به مراتب بیشتر است. این بدین معنا نیست که قمار بازان هیچ گاه نمی‌توانند پول خوبی به جیب بزنند یا سرمایه گذاران بلا استثنا دائماً در حال سود کردن هستند بلکه باید بدانیم که ماهیت قمار کردن بسیار با سرمایه گذاری متفاوت است.
در طول زمان هرچقدر به قمار کردن و شرط بندی ادامه بدهید به مرور از لحاظ احتمالات و ریاضیات شانس شما برای باخت بیشتر می‌شود در حالی که با سرمایه گذاری در بازارهای مالی هرچقدر زمان بگذرد شانس بیشتری برای کسب سود دارید.
بیشتر بخوانید: چگونه سرمایه‌گذاری کم استرس‌تری در بیت‌کوین داشته باشیم؟
به صورت کلی تفاوت‌های کلیدی سرمایه گذاری و قمار به سه عامل «محدودیت ضرر»، «زمان» و «میزان اطلاعات» دسته بندی می‌شود که در ادامه به هرکدام از این مؤلفه‌ها می‌پردازیم:
1. محدودیت ضرر
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های میان قمار و سرمایه گذاری، محدودیت ضرر (mitigating loss) است.
بگذارید با یک مثال توضیح دهیم؛ در صورتی که شما روزانه 10 هزار تومان روی یک بازی شرط ببندید و ببازید، تمام پولی که برای شرط بندی گذاشته بودید را از دست خواهید داد. بدین صورت که در قمار و خصوصاً پلتفرم‌های قدیمی‌تر، محدودیتی برای ضرر کردن وجود ندارد و فرد در صورتی که برنده نشود، تمام پول خود را از دست خواهد داد.
البته شرط بندی‌های آنلاین با نوآوری‌هایی سعی داشته‌اند که برای میزان ضرری که کاربران متحمل می‌شوند محدودیت بگذارند، مثل شرط بندی در طول بازی که به شما اجازه می‌دهد مبلغ شرط بندی شده را تغییر دهید یا قابلیت‌های پرداختی که به شما اجازه می‌دهد سود کسب شده را به صورت آنی برداشت کنید.
در مقابل، سرمایه گذاران سهام و تریدر‌ها گزینه‌های متنوعی پیش رو دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توانند سرمایه خود را حفظ کنند.
تعیین حد ضرر یکی از ساده‌ترین امکاناتی است که توسط صرافی‌های مختلف ارائه شده و به شما اجازه می‌دهد در صورت پایین آمدن ارزش سهام تا یک میزان خاص سریعاً نسبت به فروش آن اقدام کنید.
به عنوان مثال، در صورتی که ارزش سهامی که خریده‌اید 10 درصد افت کند می‌توانید سهام خود را فروخته و هنوز 90 درصد دارایی اولیه شما در حساب‌تان خواهد بود.
اما مثلاً اگر شما روی برد تیم مورد علاقه خود 100 هزار تومان شرط بندی کرده باشید و تیم مذکور در مسابقه شکست بخورد، نمی‌توانید قسمتی از پول خود را پس بگیرید.
حتی اگر تیم شما برنده نیز شود اما به عنوان مثال تعداد گل‌های بازی با چیزی که شما پیش بینی کرده بودید مغایرت داشته باشد باز هم شما پول خود را از دست خواهید داد!
2. زمان
یکی دیگر از تفاوت‌های قمار و سرمایه گذاری، مقوله زمان است.
در قمار زمان بسیار محدود است و پس از یک بازی 45 یا 90 دقیقه‌ای فوتبال یا یک دست بازی ورق 5 دقیقه‌ای، نتیجه بازی مشخص شده و شما برنده یا بازنده می‌شوید. این در حالی است که سرمایه گذاری در یک شرکت ممکن است سال‌ها طول بکشد تا به نتیجه برسد.
از آن طرف بازار سهام متفاوت از قمار عمل می‌کند. در صورتی که شما سهام شرکتی را خریداری کرده باشید تا زمانی که شرکت با عملکرد خوب خود بتواند رشد کند سهامی که خریده بودید رشد خواهد کرد. سود کردن تنها زمانی متوقف خواهد شد که روند مثبت و صعودی سهام شرکت متوقف شود.
3. میزان اطلاعات
قمار بازان همانند سرمایه گذاران بازار سرمایه برای بهبود عملکرد و شانس بیشتر برای موفقیت، به بررسی عملکرد گذشته و رفتارهای فعلی دقت بسیاری داشته و تحلیل این دو را برای موفق شدن اساسی می‌دانند.
اطلاعات مؤلفه بسیار مهمی برای قماربازان و سرمایه گذاران محسوب می‌شود اما تفاوت مهمی در نحوه دسترسی به اطلاعات میان این دو قشر وجود دارد.
اطلاعات مرتبط با بازارهای سهام و کمپانی‌ها در مورد میزان تولید، نسبت‌های مالی، تیم‌های مدیریتی و … به صورت دقیق، شفاف و دوره‌ای در اختیار عموم قرار می‌گیرد و سرمایه گذاران می‌توانند علاوه بر این اطلاعات، به تحلیل‌هایی که در مورد آن‌ها توسط سایر سرمایه گذاران و افراد متخصص ارائه می‌شود دسترسی داشته باشند.
قبل از انجام هرگونه سرمایه گذاری به راحتی می‌توانید با یک سرچ ساده در اینترنت درباره بازارهای سرمایه مختلف اعم از سهام یا دنیای کریپتو و سایر بازارها، از اخبار آن‌ها مطلع شده و در مورد کمپانی‌ها، هولدینگ‌ها و رمز ارزهای مختلف تحقیق کنید.
بیشتر بخوانید: مقایسه ترید با سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال
برخلاف سرمایه گذاری، در قمار کردن سیستم جامع و درستی برای دسترسی به اطلاعات گذشته وجود ندارد و دسترسی به اطلاعات گذشته اگر غیر ممکن نباشد بسیار سخت است. در غالب موارد اطلاعات نادرست، کلی و غیر دقیق هستند که نه تنها به قمار بازان کمکی نمی‌کند بلکه باعث بروز اشتباهات بیشتر نیز می‌شود.
جمع‌بندی
اگرچه بسیاری از افرادی که به خوبی با ساز و کار و ماهیت بازارهای سرمایه آشنا نیستند، این بازارها را مانند سیستم‌های بزرگی تصور کنند که در آن قمار باز‌های شیک پوش مشغول فعالیت هستند اما واقعیت این است که سرمایه گذاری با قمار تفاوت‌های اساسی دارد.
در پلتفرم‌های قمار و شرط بندی شانس و احتمال از دست دادن همه یا قسمت زیادی از سرمایه بسیار بالا است اما در بازارهای سرمایه نه تنها کل سرمایه از دست نمی‌رود بلکه شانس کسب سود در طولانی مدت و کوتاه مدت بیشتر از قمار است.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: