دو مورد از اصطلاحات بسیار پرکاربرد بازار بورس، حراج پیوسته و ناپیوسته است.
سهام‌دارانی که به‌تازگی وارد بازار بورس شده‌اند ممکن است بارها درباره این دو اصطلاح شنیده باشند، اما فرق این دو چیست؟ به چه حراجی حراج پیوسته و به چه حراجی ناپیوسته می‌گوییم؟
آیا تابه‌حال درباره نماد‌های معاملاتی شرکتی که با حراج ناپیوسته روبه‌رو شده‌اند، شنیده‌اید؟ اگر هر یک از این سوال‌ها برای شما هم وجود دارد و می‌خواهید اطلاعاتی درباره این موضوع کسب کنید، تا پایان این مطلب کنار ما باشید.
عناوین مطلب:
حراج پیوسته چیست؟
حراج پیوسته در بورس یعنی به‌محض تطبیق قیمت خریدار با قیمت فروشنده، معامله انجام می‌شود.
همچنین زمان شروع دادوستد به حراج پیوسته معروف است.
بیشتر بخوانید: عامل تغییرات در قیمت عرضه و تقاضا در بازار سهام
زمانی که معامله‌ای بین فروشنده و خریدار انجام می‌شود به این معنی است که قیمت پیشنهادی، طبق قیمت توافقی هر دو طرف است. به بیان دیگر، حراج پیوسته را میتوان به‌عنوان شیوه‌ای که بر اساس آن قیمت‌های سفارشی تطبیق‌یافته شده وارد سامانه معاملاتی می‌شوند، بررسی کرد.
قیمت در حراج پیوسته باتوجه‌به حراج ناپیوسته تعیین می‌شود و قیمت این حراج هم مطابق روز و کاملا قانونی است.
حراج ناپیوسته چیست؟
حراج ناپیوسته یا حراج تک‌نرخی معمولا به این صورت است که در مدت 30 دقیقه هیچ معامله‌ای صورت نخواهد گرفت و فقط سهم در مرحله سفارش گیری قرار می‌گیرد.
بعدازاین، زمانی که قیمت پیشنهادی خریدار به قیمت پیشنهادی فروشنده رسید، معامله می‌تواند آغاز شود. در مدت‌زمان حراج ناپیوسته، امکان ورود، تغییر یا حذف سفارش وجود دارد، اما در این مدت‌زمان معامله‌ای انجام نخواهد شد.
در نتیجه میتوان حراج ناپیوسته را شیوه‌ای برای ورود سفارش‌ها به سامانه معاملات و معامله بر اساس قیمت نظری گشایش (TOP) عنوان کرد. قیمتی که خریدار و فروشنده با یکدیگر به توافق می‌رسند را به نام قیمت نظری گشایش می‌شناسند.
این قیمت در مبادلات به‌صورتی تعیین می‌شود که در نهایت بتواند رضایت هر دو طرف را جلب کند. زیرا آن‌قدر این قیمت تغییر می‌کند که به رقم پیشنهادی هر دو نزدیک خواهد شد.
دلایل کشف قیمت با حراج ناپیوسته
گاهی اوقات ممکن است نماد بورسی یک شرکت به دلایل مختلفی مثل تغییر در کادر مدیریتی یا تغییر سهم‌ها یا هر تصمیم دیگری، متوقف شود. در این شرایط، نام شرکت به‌صورت موقت از سازمان بورس کنار گذاشته خواهد شد.
این موضوع را به‌عنوان کشف قیمت با حراج ناپیوسته می‌شناسند. عواملی مختلفی باعث کشف قیمت با حراج ناپیوسته خواهد شد. در ادامه این دلایل را بررسی می‌کنیم:
بیشتر بخوانید: 5 دلیل اصلی کاهش قیمت سهام
- افشای اطلاعات گروه الف: اگر نماد بورسی یا شرکتی در گروه الف قرار بگیرد، بازگشایی با حراج محدودیت نوسان است. اگر در گروه ب قرار بگیرد، با محدودیت نوسان خواهد بود.
- قانون نوسان 50 درصد: بر اساس این قانون نماد معاملاتی حداکثر 2 روز کاری بعد از توقف و با محدودیت دامنه نوسان کار خود را آغاز می‌کند.
- برگزاری مجمع عمومی: برگزاری مجامع عمومی سالیانه یا ممکن است در جهت تصویب صورت‌های مالی یا برای افزایش سرمایه باشد. درصورتی‌که این مجمع عمومی برای افزایش سرمایه انجام شود، حراج بدون محدودیت نوسان خواهد بود. بااین‌حال، اگر هدفی جز اینها برای برگزاری مجمع در نظر گرفته شود، حراج با محدودیت نوسان همراه است.
- مظنون بودن به دست‌کاری: اگر شرکت یا نماد بورسی فعالی مظنون به دست‌کاری اطلاعات شود، سازمان بورس می‌تواند علاوه بر اعلام عمومی، نماد معاملاتی شرکت را در بورس به حالت غیرفعال درآورد. بازگشایی نماد معاملاتی بعد از بررسی‌های لازم با حراج پیوسته و محدودیت دامنه انجام خواهد شد.
- گره معاملاتی: اگر قیمت یک سهم در 5 روز کاری متوالی بورس در سقف یا کف قیمتی باشد، گره معاملاتی اتفاق افتاده است. در گره معاملاتی و طبق ماده 28 قانون بورس، حراج پیوسته در بازه 2 برابر دامنه نوسان روزانه قیمت عادی نماد انجام می‌شود تا از گره و قفل شدن صف خرید یا فروش، جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دامنه نوسان بورس (آپدیت 1401)
فرق حراج پیوسته و ناپیوسته در گره معاملاتی
برای بررسی و درک بهتر فرق حراج پیوسته و ناپیوسته در گره معاملاتی، این موضوع را با یک مثال مطرح کنیم.
طبق ماده بیست و پنجم قانون بازار بورس ایران، اگر یک نماد معاملاتی مثل خزامیاد با وجود برخورداری از صف سفارش خرید میلیونی یا صف فروش میلیونی، مورد معامله قرار نگیرد، دچار گره معاملاتی شده است.
این گره معاملاتی زمانی رخ می‌دهد که قیمت یک سهم عدم تقارن زیادی در خرید یا فروش داشته باشد. این عدم تقارن هم به مدت 5 جلسه معاملاتی (۵ روز کاری) اتفاق بیفتد.
یعنی اگر قیمت یک سهم در ۵ روز کاری متوالی بورس، در سقف یا کف قیمتی باشد، گره معاملاتی رخ داده است. در این حالت، طبق ماده حراج پیوسته در بازه 2 برابر، دامنه نوسان روزانه قیمت عادی نماد انجام می‌شود تا از گره و قفل شدن صف خرید یا صف فروش جلوگیری شود.
اطلاعیه ناظر درباره حراج پیوسته و ناپیوسته
برای اطلاع از اینکه سهمی در دوره حراج پیوسته قرار دارد یا وارد دوره حراج ناپیوسته شده، باید اطلاعیه‌هایی که توسط ناظر سهم در تابلو معاملاتی منتشر می‌شود، توجه کرد.
معمولا پس از توقف هر نماد معاملاتی و لحظاتی بعد از گشایش نماد، اطلاعیه ناظر هر نماد منتشر می‌شود. همچنین جزئیات حراج پیوسته یا ناپیوسته هم از جمله اطلاعاتی است که در این بخش قابل‌دسترس است.
این که سهم کدام یک از حراج‌های پیوسته و ناپیوسته را پشت سر بگذارد، معمولا نقش زیادی در سرنوشت سهم یا تحلیل بنیادی و تکنیکالی آن ندارد.
سهم معمولا در طول یک سال معاملاتی ممکن است بارهاوبارها وارد حراج پیوسته یا ناپیوسته شود. سهام‌داران بلند‌مدتی که قصد دارند وارد یک سهم شوند، باید گزارش‌های کدال، فاکتور سود آتی و تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی سهم را در نظر بگیرند.
این اطلاعات است که می‌تواند یک سهامدار را برای خرید و اضافه‌کردن سهم به پرتفو خود قانع کند. همچنین حراج پیوسته یا ناپیوسته هیچ ترس و نگرانی برای فروش سهم به وجود نمی‌آورد.
تا زمانی که سهم به تارگت قیمتی خود نرسد یا حد ضرر آن فعال نشود، هر چند بار حراج پیوسته و ناپیوسته‌ای که تجربه کند هم جایی برای نگرانی و فروش آن نیست.
جمع‌بندی
در این مطلب از بورسینس درباره حراج پیوسته و حراج ناپیوسته صحبت کردیم. گفتیم که حراج پیوسته به معنی ثبت سفارش و تطبیق قیمت‌های خریدوفروش است. معامله هم بعدازاین تطبیق قیمتی انجام می‌شود.
این در حالی است که اگر تطبیق قیمتی صورت نگیرد، سهم وارد حراج ناپیوسته شده است. یعنی شرکتی تعداد سهام‌داران آن کم است و درصد نقد‌شوندگی پایینی دارد.
به‌این‌ترتیب برای معامله سهم این شرکت در طول روز پنج قیمت در ساعات مختلف کاری پیشنهاد می‌شود. این کار برای شرکت‌هایی با سهام شناور پایین مناسب است. در اصل این کار باعث عدم دست‌کاری قیمت و کشف قیمت واقعی سهم خواهد شد.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: