بازار فارکس و بازار کریپتو بر دو نوع تفکر مختلف بنا شده‌اند.
فارکس، شیوه قدیمی نگاه به پول و بازار کریپتوکارنسی نوع جدیدتر آن است.
ارزهایی که در بازار فارکس خرید و فروش می‌شوند ارزهایی هستند که دولت‌ها آنها را مدیریت و منتشر می‌کنند. درحالی‌که رمزارزها با برنامه نویسی ایجاد می‌شوند و کاملا غیرمتمرکزند.
عناوین مطلب:
با این حال تریدرها در هر دو بازار فعالیت دارند.
هر دوی این بازارها شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند که باعث شده برخی، یکی را بر دیگری ترجیح دهند. در ادامه به مقایسه ترید در فارکس و ترید در بازار کریپتو خواهیم پرداخت.
نکات مهم
- بازار فارکس بازار خرید و فروش و معامله پول ملی کشورهاست. درحالی‌که در بازار ارزهای دیجیتال، کریپتوکارنسی‌ها خرید و فروش می‌شوند.
- هر دوی این بازارها به عرضه و تقاضا متکی هستند. مهم‌ترین جفت ارزهای بازار فارکس، با رمزارزهایی شکل گرفته‌اند که تقاضا برای آنها بالاست مثل دلار آمریکا. در بازار کریپتو نیز رمزارزهایی که تقاضا برای آنها بیشتر قیمت بیشتری دارند مثل بیت‌کوین و اتریوم.
- این بازارها ویژگی‌های مشترک و تفاوت‌های چشمگیری ندارند. نمی‌توان گفت کدام بر دیگری اولویت دارد. این به نظر تریدر بستگی دارد و اینکه با کدام بازار احساس راحتی بیشتری داشته باشد.
بازار کریپتو و فارکس در یک نگاه
فارکس که مخفف عبارت foreign exchange و نماینده معامله ارزهای خارجی یا خرید و فروش پول است، یک بازار جهانی است که در آن ارزهای مختلف که مربوط به کشورهای متفاوتی هستند در برابر هم معامله می‌شوند (جفت ارزها)
در حال حاضر فارکس یکی از بزرگترین و نقدترین بازارهای مالی دنیاست، به‌طوری‌که حجم معاملات روزانه آن به بیش از 5 هزار میلیارد دلار می‌رسد.
بازار فارکس به صورت 24 ساعته و 5 روز از هفته یعنی از دوشنبه تا جمعه فعال است و مردم از هر جای دنیا می‌توانند با اتصال به اینترنت در این بازار فعالیت کنند.
بازار کریپتوکارنسی چیست؟
کریپتوکارنسی یا ارز دیجیتال، به صورت دیجیتالی ساخته شده و امنیت آن به وسیله رمزنگاری تامین می‌گردد.
ارز دیجیتال روی بلاک‌چین ایجاد می‌شود و ممکن است یک ارز دارای بلاک‌چین اختصاصی یا بر پایه یک بلاک‌چین دیگر باشد.
همچنین برخی از رمزارزها از طریق فرآیند استخراج یا استیکینگ تولید می‌شوند که در طی آنها، تراکنش‌های آن رمزارز هم تایید می‌گردند. این تراکنش‌ها امن، شفاف و غیرقابل تغییرند. همین باعث می‌شود برای کسانی که به سیستم بانکداری علاقه ندارند جذاب‌تر باشند.
تشابه های بازار کریپتو و بازار فارکس
قبل از اینکه تفاوت بازار فارکس و کریپتو را بررسی کنیم به بررسی تشابه‌های آنها می پردازیم چرا که در نگاه بسیاری از کاربران، تشابه این دو بازار بسیار چشمگیر است.
بازار فارکس و کریپتو با هم تعامل دارند
خب شاید شما هنوز باور ندارید که رمزارزهایی مثل بیت‌کوین و اتریوم قانونی هستند اما بروکرهای فارکس این باور را دارند. بورس شیکاگو (CBOE) آنقدر به کریپتوها اعتماد دارد که روی آنها قرارداد آشپنز ارائه می‌کند.
البته این کار فقط از دسامبر 2017 تا مارس 2019 در این بروکر انجام شد اما بورس کالای شیکاگو (CME) هم‌اکنون قراردادهای فیوچرز بیت‌کوین ارائه می‌کند. همچنین می‌توانید در پلتفرم‌هایی مثل eToro، از قراردادهای CFD ارز دیجیتال برای ترید کردن استفاده کنید.
از آنجایی که ارزهای دیجیتال و ارزهای خارجی به روش مشابهی نوسان می‌کنند پس می‌توان آنها را بازارهای مشابهی در نظر گرفت. با این حال قبل از سرمایه‌گذاری و شروع ترید باید استراتژی‌ها و نکات زیادی که مختص هر بازار است را بررسی کنید.
عدم تمرکز
تقریبا هر کسی که کمترین مطالعه‌ای درباره بازار کریپتوکارنسی داشته می‌داند که این بازار، غیرمتمرکز است.
غیرمتمرکز بودن به این معنی است که بازار تحت نظارت و کنترل هیچ نهادی نیست بلکه به کمک جامعه کاربرانش به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
اما شاید کمتر کسی بداند که بازار فارکس هم غیرمتمرکز است. برخی بروکرها آنقدر خوب نامگذاری شده‌اند که گاهی افراد فکر می‌کنند آنها متولی بازار فارکس هستند مثل بروکر «فارکس دات کام» که فقط یک بروکر مثل همه بروکرهاست و هیچ مسئولیتی در قبال کنترل بازار ندارد.
از دیگر سو، غیرمتمرکز بودن به معنی ناپایداری بازار نیست بلکه به این معناست که قبل از هر نوع سرمایه‌گذاری باید تحقیق و بررسی کنید چون هیچ راهی برای بازیابی ضرر خود نخواهید داشت.
اتکا بر عرضه و تقاضا
همان اصولی که پول و سرمایه را در بازار فارکس به حرکت در می‌آورد در بازار کریپتو هم صادق است.
این اصل چیزی نیست جز عرضه و تقاضا.
در هر دو بازار اگر برای یک دارایی، عرضه بیشتر از تقاضا باشد قیمت افت می‌کند و اگر تعداد متقاضیان از میزان ارائه بیشتر گردد قیمت افزایش می‌یابد.
تاثیرپذیری از اخبار
هم بازار کریپتو و هم بازار فارکس به سرعت به شوک‌های خبری پاسخ می‌دهند. به این ترتیب برخی خبرها باعث بالا رفتن و برخی باعث کاهش قیمت ها می‌شوند.
مثلا اگر یک کشور اعلام کند بیت‌کوین را به عنوان پول رسمی می‌شناسد، روی قیمت بیت‌کوین تاثیر می‌گذارد و همینطور اگر در کاخ سفید صحبت از جنگ شود، روی ارزهای فارکس قطعا اثرگذار است.
مثال روشن تاثیر اخبار بر قیمت‌ها، توییت‌هایی است که ایلان ماسک در حمایت از دوج کوین گذاشت و باعث شد قیمت آن چندهزار برابر رشد کند.
تفاوت‌های بازار کریپتو و بازار فارکس
تفاوت بازارهای کریپتو و فارکس باعث می‌شود مردم بین آنها یکی را انتخاب کنند.
بله ممکن است در هر دو سرمایه‌گذاری یا ترید کنید اما اکثر تریدرها معمولا هر دو را برای فعالیت انتخاب می‌کنند، فقط سرمایه‌ای که وارد آنها می‌کنند متفاوت است.
وقتی به عنوان تریدر وارد این بازارها شوید، ویژگی‌هایی از آنها را می‌شناسید که قبلا متوجه نشدید.
سایز و تنوع بازار
بازار فارکس بیشترین حجم نقدینگی و حجم معاملات را در دنیا دارد. از ماه می 2022، ارزش بازار کریپتوکانرسی به بیش از 829 میلیارد دلار رسیده و در سه ماهه اول 2023 عدد 1.2 تریلیون دلار را رد کرده است. ارزش بازار فارکس نیز حدودا 1.93 کوادریلیون دلار تخمین زده شده که 30 برابر ارزش بازار سهام و اوراق قرضه ایالات متحده است.
بزرگی بازار فارکس باعث ایجاد نقدینگی زیادی شده است.
به همین دلیل توصیه می‌شود که مبتدیان ابتدا از جفت ارزهای باثبات‌تر شروع به کار کنند و وقتی به اندازه کافی حرفه‌ای شدند معاملات در جفت ارزهای اصطلاحا عجیب‌تر (exotic pairs) داشته باشند.
از نظر تنوع، بازار کریپتو متنوع‌تر است و چند ده هزار رمزارز مختلف در این بازار وجود دارند. با این حال حجم قابل توجهی از معاملات روزانه این بازار به بیت‌کوین تعلق دارد.
البته در فارکس نیز هفت جفت ارز اصلی، حجم قابل توجهی از تراکنش‌های روزانه را شکل می‌دهند.
نقدینگی
کریپتو بازار کوچکتری نسبت با فارکس دارد بنابراین حجم پول و نقدینگی آن نیز کمتر است.
اگر 200 یا 300 میلیارد دلار وارد بازار کریپتو شود در حالت ایده‌آل قیمت همه کریپتوها دوبرابر می‌شوند.
اما اگر همین پول وارد بازار فارکس شود تنها روی 4 درصد بازار اثر می‌گذارد. در نتیجه می‌توان گفت بازار کریپتو نسبت به فارکس بی‌ثبات‌تر است.
در بازار فارکس جفت ارز اصلی EUR/USD تقریبا 24 درصد از کل حجم روزانه معاملات بازار فارکس را شکل می‌دهد. اما در بازار کریپتو میزان تقاضا و همینطور نقدینگی به احساسات بازار مربوط است و برای هیچ رمزارزی حتی بیت‌کوین روند آرامی ندارد.
نوسان
هر قدر نوسانات یک بازار بیشتر باشد ریسک سرمایه‌گذاری هم بیشتر است چون ممکن است قیمت‌ها در چند روز به شدت اوج بگیرند و سپس به شکل فلج کننده‌ای افت کنند.
نوسان بیشتر به معنی نقدینگی کمتر است که باعث سخت‌تر شدن معاملات می‌شود.
به این ترتیب فارکس با نوسان کمتر و نقدینگی بالاتر می‌تواند بهتر در مقابل شوک‌های اقتصادی و اخبار مختلف دوام آورد.
البته باید به خاطر داشته باشید که نوسان بازار فارکس برای جفت ارزهای اصلی کمتر و برای جفت ارزهای غیرمحبوب گاهی بسیار شدید است.
در مورد بازار کریپتو، حتی در مورد بیت‌کوین، شاهد نوسانات، صعود و سقوط های مکرر هستیم.
مثلا از زمانی که قیمت بیت‌کوین به حدود 63000 دلار رسید تا اواخر 2022 حدود 70 درصد سقوط کرد. سایر دارایی‌ها هم چنین تلاطم‌هایی را تجربه می‌کنند حتی دارایی‌های کمتر شناخته شده.
با این حال نوسانات بازار کریپتو باعث می‌شود که افراد با تجربه بتوانند عملکرد خوبی داشته باشند و اگر درست عمل کنند، سود خیلی خوبی کسب خواهند کرد.
ناشناس بودن
یکی از دلایل جذابیت کریپتوکارنسی‌ها، ناشناس ماندن نسبی تراکنش‌ها بود.
مداخله دولت‌ها در کریپتوهای برتر مثل بیت‌کوین و اتریوم موجب محدود شدن این ویژگی در آنها شد. اما رمزارزهای کوچکتر مثل زی‌کش، مونر و غیره این خاصیت خود را همچنان حفظ کرده‌اند.
از دیگر سو معاملات فارکس توسط شبکه گسترده‌ای کارگزاری‌ها و متخصصان مالی که با عنوان بازار بین بانکی شناخته می‌شوند تنظیم می‌شود.
از سال 2014 این بازار بین بانکی از استانداردهای شناخت مشتری یا KYC استفاده می‌کند که از تریدرها می‌خواهد برای معامله، اطلاعات شخصی خود را ارائه دهند.
چنین شرایطی بطور کامل در بازار کریپتو پیاده نشده است و در صرافی‌های غیرمتمرکز، افراد به شکل ناشناس ترید می‌کنند.
برخی صرافی‌های ارز دیجیتال رویه KYC را دارند اما این در همه صرافی‌ها الزامی نیست و بسیاری از خدمات، بدون طی کردن این روندها انجام می‌شوند.
تعداد و تنوع دارایی ها
در فارکس بیش از 2300 جفت ارز وجود دارد که همه جفت‌های احتمالی را دربرمیگیرد. با این حال معمولا فقط 5 درصد آنها را روی پلتفرم‌های تریدینگ خواهید دید چراکه 95 درصد آنها نقدینگی کافی ندارند. اکثر بروکرها فقط 115 جفت پر طرفدار را ارائه می‌کنند. از بین 28 جفت، جفت‌های اصلی هستند که نقدینگی خیلی خوبی دارند. این 28 مورد شامل جفت‌های Major، Minor و Exotic هستند.
- جفت‌های Major پرمعامله ترین جفت ارزها و شامل دلار امریکا هستند.
- جفت‌های Minor جفت‌های پرمعامله‌ای هستند که شامل دلار آمریکا نمی‌شوند.
- جفت‌های Exotic جفت‌هایی از ارزهای کشورهایی هستند که قدرت اقتصادی زیادی ندارند.
جفت‌های Major | جفت‌های Minor | جفت‌های Exotic |
EUR/USD USD/JPY GBP/USD USD/CHF AUD/USD USD/CAD NZD/USD | EUR/GBP EUR/CHF EUR/JPY GBP/JPY CHF/JPY AUD/JPY CAD/JPY NZD/JPY AUD/NZD AUD/CHF GBP/CHF CAD/CHF | EUR/TRY USD/TRY USD/MXN USD/ZAR USD/HKD USD/SGD USD/THB USD/SEK USD/DKK |
در مقابل، بازار ارزهای دیجیتال با تنوع باور نکردنی روبروست. طبق آمارها تا مارس 2023 بیش از 22900 رمزارز وجود داشته‌اند.
این عدد هر روز که رمزارزهای جدیدی معرفی شده و مواردی از آنها از بین می‌روند یا غیرفعال می‌شوند تغییر می‌کند.
آمارها می‌گوید تا فوریه 2023 بیش از 8600 کریپتوی فعال در بازار بوده است. مهم‌ترین کریپتوهای بازار به گزارش وبسایت کوین مارکت کپ در اگوست 2023 عبارتند از:
- بیت‌کوین
- اتریوم
- تتر
- بایننس
- ریپل
- USDC
- کاردانو
- دوج کوین
- سولانا
- ترون
حجم معاملات
میانگین حجم معاملات در بازار اسپات ارزهای دیجیتال در 10 صرافی برتر در سه ماهه اول 2023 به 2.8 تریلیون دلار رسید که نسبت به سه ماهه چهارم 2022 حدود 18.1 درصد رشد داشت. حجم معاملات ماهانه نیز رشد داشته است اما هنوز به میانگین 1 تریلیون دلاری خود که در نیمه اول 2022 بدست آورد نرسیده است.
درمورد بازار فارکس نیز میزان گردش (turnover) مالی از 6.6 در سال 2019 به 7.6 تریلیون دلار در سال 2023 رسیده است.
مزایا و معایب فارکس در مقابل مزایا و معایب بازار ارز دیجیتال
شاید با در نظر داشتن نوسانات شدید قیمت‌ها در بازار ارزهای دیجیتال، در نگاه اول به نظر برسد فارکس نسبت به کریپتوکارنسی بازار امن‌تری است.
با این حال حتی در فارکس هم نمی‌توان بدون داشتن دانش و اطلاعات فعالیت کرد. سود کردن در هر دوی این بازارها نیاز به تخصص دارد.
بازار فارکس و بازار کریپتوکارنسی هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند که برخی از مهم‌ترین موارد آنها را در جدول زیر می بینید:
ویژگی | در فارکس: | در کریپتو: |
تنوع دارایی | کمتر | بیشتر |
امنیت دارایی | بیشتر | کمتر |
استفاده از لوریج | امکانپذیر | امکانپذیر |
نقدینگی | بالاتر | کمتر |
مراقبت در برابر کلاهبرداری | دارد | ندارد |
استفاده از KYC | دارد | در برخی صرافی‌ها و پلتفرم‌ها |
مشمول مالیات | هست | در برخی کشورها هست |
شرایط خاص برای ورود به بازار | دارد | ندارد |
تاثیر اخبار بر بازار | مقاومتر | تاثیرپذیری بالا |
نوسانات | درمورد جفت ارزهای مهم، کمتر است | در همه کریپتوها زیاد است |
تاثیر خطای تکنولوژی | کم | زیاد |
کارمزد | متفاوت | متفاوت |
ناشناس بودن معاملات | وجود ندارد | در بسیاری از بلاک‌چین‌ها وجود دارد |
پیچیدگی قیمت‌گذاری دارایی‌ها | بالا | پایین |
زمان دسترسی | 24 ساعته 5 روز هفته | 24 ساعته 7 روز هفته |
جمع بندی
بازار فارکس و بازار کریپتو از بازارهای مالی پرطرفدار در دنیا هستند که تریدرهای زیادی در آنها فعالیت می‌کنند.
به طور کلی ورود به بازار کریپتو راحت‌تر است اما امنیت دارایی در فضای آن پایین‌تر.
در عین حال ورود به بازار فارکس نیاز به سرمایه اولیه تعیین شده و احراز هویت دارد.
نوسان دارایی‌های بازار فارکس نسبت به بازار کریپتو کمتر بوده و احتمال اینکه تریدرها به همان سرعت بازار کریپتو دچار ضرر شوند کمتر است.
سوالات متداول
بازار کریپتو برای ترید بهتر است یا فارکس؟
هر کدام از این بازارها مزایا و معایب خاص خود را دارند. به عنوان مثال اگر سرمایه اولیه خیلی کمی دارید می‌توانید وارد بازار کریپتو شوید، اگر می‌خواهید فضای امن‌تری را تجربه کنید وارد بازار فارکس شوید. در عین حال باید بدانید که موفقیت و شکست شما در هر یک از این بازار به دانش و شناختی که درمورد آن بازار و نحوه ترید کردن در آن دارید برمی‌گردد.
کدام بازار حجم معاملات بالاتری دارد؟
بازار فارکس نقدشوندگی بیشتری دارد به این ترتیب حجم معاملات آن بیشتر است.
نوسانات بازار کریپتو بیشتر است یا فارکس؟
جفت ارزهای اصلی بازار فارکس نسبت به نوسان مقاومتر هستند با این حال هر دو بازار تحت تاثیر نوسانات قیمت قرار دارند.
کدام بازار توسط کشورها قوانین بیشتری وضع شده است؟
بازار فارکس در کشورهای مختلف تحت نظر سازمان‌های مالی متعدد اداره می‌شود و قانون‌گذاری‌ها در مورد این بازار بیشتر بوده است. بازار کریپتو به دلیل اینکه مبتنی بر فناوری بلاک‌چین است و براساس اصل محرمانگی و حریم خصوصی بیشتر بنا شده، کمتر تحت کنترل و قانون‌گذاری دولت‌هاست.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: