شیوه تشخیص پامپ و دامپ در ارز دیجیتال

بسیاری از تازه‌واردان بازار کریپتو بدون آنکه متوجه باشند گرفتار پدیده‌ای به نام پامپ و دامپ می‌شنوند، اما برخی دیگر قبل از ورود به بازار ترجیح می‌دهند بیشتر درباره مکانیزم‌های آن اطلاعات کسب کنند.

با این وجود بازار جهانی کریپتوکارنسی به طور مداوم در حال جذب سرمایه‌گذاران بیشتری هستند و سرعت جذب این سرمایه‌گذاران جدید هم در حال افزایش است.

با این که فرصت‌های سرمایه‌گذاری قانونی بسیاری در این بخش وجود دارد، عدم وجود قانون‌گذاری در این حوزه در بسیاری از کشورها، راه را برای سوء استفاده از این بازار باز کرده است. یکی از این سوء استفاده‌ها، کلاهبرداری از طریق پامپ و دامپ ارز دیجیتال است.

اگر این مسئله ذهن‌تان را مشغول کرده که این کلاهبرداری به چه صورت انجام می‌شود، ادامه مطلب را بخوانید تا از این مسئله سر در آورید و همچنین متوجه شوید که چگونه باید از خودتان در برابر آن‌ها محافظت کنید.

خیلی از سرمایه‌گذاران می‌خواهند در توکن‌های کوچک‌تری که از شهرت و محبوبیت کمتری برخوردارند سرمایه‌گذاری کنند؛ چرا که همیشه داستان‌هایی از این دست می‌شنوند که کسانی که به‌موقع روی فلان ارز سرمایه‌گذاری کرده بودند، سودهای کلانی نصیبشان شده است.

البته که بعضی از این داستان‌ها واقعیت دارند و گاهی اوقات، یک توکن کوچک می‌تواند سودهای سرشاری برای سرمایه‌گذارانش داشته باشد اما در بسیاری از اوقات هم اشخاص با خرید آلتکوین‌های کوچک، زیان‌‌های سنگینی متحمل می‌شوند!

برای شروع سرمایه گذاری در ارز دیجیتال، این مطلب را از دست ندهید!

نحوه کلاهبرداری از طریق پامپ و دامپ ارز دیجیتال

استفاده از حقه پامپ و دامپ اتفاق تازه‌ای نیست؛ مدت زیادی است که این ترفند به طور گسترده در بازارهای سرمایه اجرا شده است.

بیشتر بخوانید: 14 کلاهبرداری متداول در ارزهای دیجیتال

ایده پشت این کلاهبرداری بسیار ساده است؛ یک شخص یا گروه، مقدار زیادی از یک سهم یا توکن را که حجم معاملات پایینی دارد (این جنبه قضیه خیلی مهم است) می‌خرند و با این کار، باعث افزایش قیمت آن می‌شوند.

بعد از این که این خرید اولیه باعث افزایش قیمت می‌شود، شخص یا اشخاصی که پشت این ماجرا هستند، شروع به تبلیغ آن دارایی می‌کنند و معمولاً این کار را در رسانه‌های غیررسمی انجام می‌دهند. به دنبال خرید آدم‌های جدید، قیمت بالاتر خواهد رفت و مردم از فکر کسب سودهای بیشتر در آینده هیجان‌زده می‌شوند.

حالا کسانی که پشت خرید اولیه و فشار تبلیغاتی بوده‌اند، آماده هستند که دارایی‌های خود را با قیمت بسیار بالاتری نقد کنند و سود کلانی به جیب بزنند. هر کسی که دیر به این چرخه در بازار وارد شده باشد، موقعی که هیچ خریداری وجود ندارد در آن دارایی گیر می‌افتد و این‌جا، قسمت پایانی نقشه است!

به طور کلی وقتی که خریدار اولیه که نقشه را شروع کرده است، از بازار خارج می‌شود و تبلیغات برای آن دارایی کم می‌شود، قیمت دچار ریزش شده و هر کس که هنوز صاحب آن سهام یا توکن باشد، ضرر سنگینی را متحمل خواهد شد.

به طور خلاصه، این نقشه‌ها به این شکل اجرا می‌شوند:

با نگاهی واقع‌گرایانه متوجه می‌شویم که این نوع کلاهبرداری به دفعات بسیاری در بازار اتفاق می‌افتد؛ بنابراین هر کس که قصد خرید یک دارایی ارزان‌قیمت با حجم معاملات پایین را دارد تا در آینده بتواند آن را در قیمت بالاتری بفروشد و سود کسب کند، باید بداند که به چه نکاتی توجه کند.

در ادامه به مهم‌ترین عواملی که باید در این زمینه مورد توجه افراد قرار گیرد اشاره کرده و هر یک را توضیح می‌دهیم:

چه ارزی را بخریم و از کدام ارزها دوری کنیم؟

نکات بسیار مهمی هستند که یک تریدر باید آن‌ها را به‌خاطر داشته باشد.

در ادامه خواهیم دید که عدم وجود مقررات در بازار کریپتوکارنسی و ماهیت جهانی‌اش، آن را تبدیل به موقعیتی بی‌نظیر برای کلاهبرداران و سوء استفاده‌گرانی کرده است که می‌خواهند چنین نقشه‌هایی را اجرایی کنند.

دلیل دیگر رواج چنین حقه‌ها و کلاهبرداری‌هایی این است که عواقب چندان قابل توجهی در انتظار این مجرمان نیست. معامله‌گران طمع‌کار بدون فکر به سمت چیزی می‌روند و این افراد کلاهبردار و سودجو، آن‌ها را در دام خود می‌اندازند، از آن‌ها سوء استفاده می‌کنند و در نهایت از چنگ قانون فرار می‌کنند.

بیشتر بخوانید: کلاهبرداری ارز دیجیتال با سوءاستفاده از اپلیکیشن‌های موبایل

اطلاعات به‌سرعت منتقل می‌شود

زمانی که در کشورهای خارجی همین نوع کلاهبرداری در بازار سهام انجام می‌شد، اشخاصی که پشت این کلاهبرداری بودند از مراکز تماس (call centers) استفاده می‌کردند تا سرمایه‌گذاران را برای خرید سهام یک شرکت خاص متقاعد کنند.

آن‌ها اغلب، این کار را با استفاده از اطلاعات ناقص و گمراه‌کننده انجام می‌دادند تا معامله را جوش دهند و باعث فروش‌رفتن سهام شوند. در این روش، ارتباط برقرار کردن با قربانی‌های بالقوه سخت‌تر می‌شد.

امروزه چه در ایران و چه در سایر کشورها، پخش‌کردن اطلاعات از طریق فضای مجازی بسیار آسان‌تر شده است و همین مسئله باعث می‌شود که چنین افرادی، فضای زیادی برای فعالیت داشته باشند.

علاوه بر فضاهایی مثل Reddit و Medium، پلتفرم‌هایی مثل تلگرام، اینستاگرام و توییتر هم هستند که باعث نشر سریع اطلاعات جعلی می‌شوند.

بیشتر بخوانید: با 5 کلاهبرداری مهم کریپتویی در شبکه‌های اجتماعی آشنا شوید!

دروغ گفتن آسان است!

در گذشته، با این که برای اجرای نقشه‌های پامپ و دامپ سهام از اطلاعات مبهم و گمراه‌کننده‌ای استفاده می‌شد، خیلی کمتر پیش می‌آمد که دروغ واضح و آشکاری گفته شود.

دلیل این مسئله این بود که کارگزاری‌هایی که فروشنده این سهام بی‌ارزش بودند هم از نظر قانونی ثبت شده بودند و در صورت انتشار اطلاعات اشتباه، مجوز فعالیت‌شان لغو می‌شد یا با عواقب قانونی دیگری مواجه می‌شدند.

در بازار کریپتو ماجرا بسیار متفاوت است. با توجه به این که کلاهبرداران در فضای کریپتوکارنسی تابع هیچ قانونی نیستند، در پامپ و دامپ ارز دیجیتال از اطلاعات تماماً غلط استفاده می‌شود. قانون‌گذاران این حوزه از کلاهبرداران و خلاف‌کاران عقب هستند.

مشخص است که هنوز کنترل کلاهبرداری‌های بین‌المللی و نظارت روی آن‌ها بسیار دشوار است. به همین دلیل، کلاهبرداران می‌دانند که کجا بابت کلاهبرداری آنلاین و اینترنتی تحت پیگرد قانونی قرار نمی‌گیرند و تعقیب آن‌ها تقریباً غیرممکن است.

بیشتر بخوانید: 9 نشانه که یک ارز دیجیتال اسکم (کلاهبردار) است

تحقیق کنید و عجله نداشته باشید

بزرگ‌ترین مشکلی که بسیاری از سرمایه‌گذاران خرد دارند، برخورد احساساتی و همچنین شوق رسیدن به سودهای کلان در زمان کم است.

افراد سودجو و کلاهبردار دقیقاً از همین انگیزه‌ها سوء استفاده می‌کنند و بنابراین باید قسمتی از مسئولیت این اتفاق را هم متوجه خود قربانیان بدانیم.

به خاطر داشته باشید که در حوزه مدیریت ثروت و مدیریت دارایی، کسب سود سالانه 30%، نتیجه خیلی خوبی محسوب می‌شود. با در نظر گرفتن همین نکته می‌توان به‌راحتی درک کرد که وقتی یک سرمایه‌گذار خرد به هر سرمایه‌گذاری یا معامله‌ای دست می‌زند تا کل پولش را دو برابر کند، چقدر انتظار غیرواقع‌بینانه‌ای دارد.

هر کس بخواهد در توکن‌هایی سرمایه‌گذاری کند که ارزش بازار پایینی دارند و معاملات زیادی روی آن‌ها انجام نمی‌شود، باید بسیار خوب و دقیق تحقیق کند و قبل از خریدن توکن‌ها به‌خوبی بداند که آن شرکت یا پلتفرم چه کاری انجام می‌دهد. بسیاری از این توکن‌ها در دسته شت‌کوین‌ها قرار می‌گیرند.

ممکن است کسی به‌تازگی نام توکنی را از دیگران شنیده باشد که 50% رشد کرده است و بخواهد سریعاً در آن سرمایه‌گذاری کند تا از چنین سودی بهره‌مند شود. چنین شخصی ابتدا باید زمان لازم را برای تحقیق درباره این ارز دیجیتال صرف کند و نگاه عمیق‌تری به آن داشته باشد؛ در ادامه اگر شرایط مهیا بود می‌توان با احتیاط وارد این موقعیت سرمایه‌گذاری شد.

نکاتی برای جلوگیری از گرفتار شدن در دام پامپ و دامپ

در این قسمت به نکاتی اشاره می‌کنیم که باید قبل از تصمیم برای سرمایه‌گذاری در یک پروژه بررسی شوند.

با در نظر داشتن این نکات می‌توانید احتمال فریب خوردن خود را کاهش دهید و سرمایه‌گذاری مطمئن‌تری داشته باشید.

1. ایده سرمایه‌گذاری روی ارز مورد نظر از کجا به ذهن‌تان رسیده است؟

خیلی مهم است که پیش از سرمایه‌گذاری روی یک ارز و متحمل شدن ریسک، ایده سرمایه‌گذاری خود را تحلیل و بررسی کنید.

به عنوان نمونه، تنها بر اساس یک پیام تلگرامی فکر نکنید که قیمت یک ارز قرار است افزایش یابد. اگر تنها بر اساس یک پیام تلگرامی یا پست اینستاگرامی قصد سرمایه‌گذاری روی یک ارز دیجیتال را دارید، لازم است که دست نگه دارید و تحلیل و بررسی بیشتری داشته باشید.

نشر اطلاعات کاملاً غلط و جعلی در پلتفرم‌های محبوب، کار بسیار آسانی است و همچنین افزایش و دست‌کاری قیمت یک توکن کوچک از این راه بسیار ساده خواهد بود. حتی ممکن است این کلاهبرداران بعد از کمی تبلیغ، دیگر نیازی به تبلیغ بیشتر برای توکن مورد نظر نداشته باشند؛ چرا که افراد هیجان‌زده توکن را می‌خرند و خرید آن را به بقیه هم پیشنهاد می‌کنند.

بخش دیگری از اطلاعات مرتبط با توکن‌ها که باید درباره آن محتاط باشید، رسانه‌های آنلاین یا کانال‌های یوتیوبی هستند که در زمینه معرفی توکن‌های کوچک برای خرید فعالیت می‌کنند. این منابع اطلاعاتی کاملاً خارج از محدوده نظارت قانون فعالیت می‌کنند و ممکن است بابت تبلیغ یک توکن یا پروژه، پول دریافت کرده باشند.

2. به حجم معاملات نگاه کنید

نگاهی به سابقه حجم معاملات توکنی که قیمت‌اش در حال رشد است بیندازید.

ممکن است ببینید که خرید بزرگی در طول هفته انجام شده و سپس قیمت با حجم معامله ضعیفی افزایش یافته است؛ در این صورت لازم است که مراقب باشید.

این نکته خیلی مهم است که بتوانید بدون ایجاد تغییر در بازار از پوزیشن خارج شوید. با بررسی حجم متوسط معاملات روزانه یک توکن یا سهم، می‌توانید دید مناسبی از میزان معاملات آن دارایی بدست آورید.

3. فعالیت رسانه‌ای توکن را بررسی کنید

اغلب پروژه‌های قانونی در بازار ارزهای دیجیتال، از سابقه پوشش رسانه‌ای قابل اطمینانی برخوردارند و ارتباطات عمومی خوبی داشته‌اند.

هر پروژه ماندنی و قابل اعتمادی احتمالاً در GitHub و Medium حضور دارد و می‌توانید سابقه فعالیت توکن مورد نظر در این رسانه‌ها را بررسی کنید.

در بعضی از موارد، کلاهبرداران اقدام به خرید یک توکن قدیمی، از کار افتاده و مُرده کرده و این‌گونه نقشه پامپ و دامپ خود را اجرا نموده‌اند.

با احتیاط درباره این نکته‌ای که ذکر شد، می‌توانید از شر چنین نقشه‌ای در امان بمانید. مطمئن شوید که تیم توسعه‌دهنده قانونی و قابل اعتمادی پشت توکن موردنظرتان است. اگر دیدید که حساب کاربری توکن مورد نظرتان در پلتفرم Medium سال‌ها فعالیتی نداشته است، احتمالاً به اندازه کافی روشن است که باید از خرید چنین ارزی دوری کنید.

4. چه کسانی پشت آن توکن هستند

افرادی که پروژه را توسعه می‌دهند، درست به‌اندازه ایده‌ای که روی آن کار می‌کنند اهمیت دارند.

مدیریت مهم است و خیلی از سرمایه‌گذاران، تیم مدیریت یا هیئت‌مدیره را به عنوان یکی از پراهمیت‌ترین قسمت‌ها برای بررسی ایده سرمایه‌گذاری‌شان در نظر می‌گیرند.

یادتان باشد که مردم می‌توانند درباره اشخاصی که روی پروژه کار می‌کنند دروغ بگویند؛ بنابراین اگر کسی می‌خواهد از خود در برابر کلاهبرداری‌ها محافظت کند، لازم است که یک تحقیق واقعی انجام دهد.

ابهام در فرصت‌های سرمایه‌گذاری ظاهراً جذاب

یکی از دلایل موفقیت کلاهبرداران در این کار این است که مردم فکر می‌کنند اگر پیش از دیگران در یک پروژه خوب سرمایه‌گذاری کنند، می‌تواند سود زیادی کسب نمایند.

البته این این فکر از جهتی درست است اما مردم به‌راحتی از یاد می‌برند که بیشتر شرکت‌ها شکست می‌خورند و وقتی این اتفاق می‌افتد، همه پولی که در آن‌ها سرمایه‌گذاری شده است هم از بین می‌رود.

در دنیای سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Capital) یا VC، برآورد شده است که از هر 4 شرکتی که توسط VCها حمایت می‌شوند، 3 مورد (75%) شکست می‌خورند و تمام سرمایه هزینه‌شده را هم به باد می‌دهند. این شرکت‌ها کلاهبردار نیستند؛ مسئله فقط این است که راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید ریسک دارد!

درست است که زود وارد شدن به معنای احتمال کسب سود بزرگ توسط سرمایه‌گذار است اما اگر موضوع را از نظر آماری بررسی کنیم، 75% احتمال دارد که پول سرمایه‌گذار اولیه در طی چند سال از بین برود و نابود شود. چنین چیزی بعید و غیرمعمول نیست و به همین دلیل است که کسب سود مداوم و پایدار در بازار VC امری دشوار است.

این که در نقشه‌های پامپ و دامپ، سرمایه‌گذاران ساده و زودباور را هدف می‌گیرند، دلیل دارد؛ داشتن رویای خوش رسیدن به سودهای کلان، آسان است. در عوض، حرفه‌ای‌ها این را متوجه‌اند که سرمایه‌گذاری زودهنگام در یک شرکت ریسک زیادی دارد.

حرفه‌ای‌ها به این نکته هم توجه می‌کنند که برای کسب سود، نیاز است که در نهایت بتوانند آن دارایی را بفروشند؛ این یعنی باید نقدشوندگی عمیق و سرمایه‌گذاران قابل توجهی داشته باشد.

یک سرمایه‌گذار تازه‌کار نمی‌داند که فروش حجم زیادی از یک دارایی در بازار چقدر سخت است. برای چنین فردی، تماشای افزایش قیمت یک توکن می‌تواند بسیار جذاب و هیجان‌انگیز باشد. این دقیقاً همان چیزی است که کلاهبرداران برای پول‌درآوردن روی آن حساب می‌کنند.

وقتی که یک سرمایه‌گذار اقدام به خرید توکنی می‌کند که بخشی از یک نقشه پامپ و دامپ است، در واقع در حال ایجاد سود برای کلاهبرداران است؛ کلاهبردارانی که در حال فروش دارایی خود با مبلغی بسیار بالاتر از قیمت خرید هستند. بنابراین باید بسیار مراقب باشید و در دام چنین ترفندهایی نیفتید.

بیشتر بخوانید: کلاهبرداری بزرگ پروژه شارک دیفای (SharkDeFi)

سوالات متداول

جمع‌بندی

قطعاً همه افراد تمایل دارند که به بیشترین سود ممکن دست یابند اما نکته حیاتی این است که با طمع این مسئله، واقع‌گرایی خود را کنار نگذاریم. در غیر این صورت، دچار اشتباهات مختلفی خواهیم شد که یکی از آن‌ها، افتادن در دام کلاهبرداری از طریق پامپ و دامپ است.

بنابراین پیش از این که تصمیمات عجولانه بگیرید و پول خود را به‌راحتی از دست بدهید، درباره این که پامپ و دامپ چیست و چگونه انجام می‌شود بیشتر تحقیق کنید. وقتی خواستید در ارز خاصی سرمایه‌گذاری کنید، آن را به اندازه کافی و از جنبه‌های مختلف تحلیل و بررسی کنید تا در سرمایه‌گذاری خود موفق‌تر باشید.