کسانی که به‌تازگی با بورس آشنا شده یا فعالیت در آن را شروع کرده‌اند، به بعضی اصطلاحات بورسی برمی‌خورند که معنای آن را نمی‌دانند. یکی از این موارد، بازار اول و دوم بورس است.
برای چنین فردی ممکن است در این مورد چنین سوالاتی پیش بیاید:
- فرق بین بازار اول و دوم بورس چیست؟
- چه تفاوت‌هایی بین تابلوی اصلی و فرعی بورس تهران وجود دارد؟
- آیا برای هر کدام از این بازارها نیاز به کد بورسی جداگانه یا داشتن شرایط خاص است؟
بازار اول و دوم بورس چیست؟
شرکت‌های مختلف پذیرفته‌شده در بورس، بر اساس معیارهای عمومی و کلی مانند اندازه شرکت، میزان شناور بودن سهام و نقدشوندگی، شفافیت و اطلاع‌رسانی و تداوم سودآوری، در بازار اول و دوم طبقه‌بندی می‌شوند.
عناوین مطلب:
همچنین بازار اول، خود شامل دو تابلوی اصلی و فرعی است.
شما به عنوان کسی که قصد خرید سهام و سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را دارید، با داشتن کد بورسی می‌توانید سهام کلیه شرکت‌هایی که در تابلوی اصلی، فرعی، بازار اول یا دوم لیست شده‌اند را خریداری کنید.
پس هیچ مانعی برای معاملات سهام در انواع بازارها وجود ندارد و نیاز نیست شرایط خاصی داشته باشید.
بنابراین نام‌گذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و دوم و تابلوهای مختلف به چه دلیل است؟
شرکت‌ها برای پذیرش در بورس باید از شرایط خاصی که از قبل تعیین شده است برخوردار باشند؛ در غیر این صورت، نمی‌توانند وارد بورس شوند.
بنابراین چند راه پیش پای آن‌ها قرار می‌گیرد: باید شرایط مورد نظر را به دست آورند تا در بورس پذیرفته شوند، از ورود به بورس منصرف شوند یا به جای بورس، وارد فرابورس شوند.
شرایطی که در جدول زیر می‌بینید، مربوط به وضعیت مالی و سودآور بودن شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است.
درباره معیارهای اختصاصی، مهم‌ترین مورد میزان سرمایه شرکت است.
شرکت‌هایی با بیش از 100 میلیارد تومان سرمایه ثبت‌شده، می‌توانند برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست بدهند، اما بقیه آن‌ها باید سراغ تابلوی فرعی یا بازار دوم بروند.
جزئیات بیشتر از شرایط شرکت‌ها در تابلوهای مختلف بورس را در ادامه می‌بینید:
شرایط عمومی پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار تهران
- ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار
- عدم وجود محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال یا اعمال حق رای توسط صاحبان آن
- وجود سهام با نام و دارای حق رای
- پرداخت تمام بهای اسمی سهام
شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌های موجود در بازار اول – تابلوی اصلی
- وجود حداقل شناوری سهام 20%
- دارا بودن حداقل میزان سرمایه ثبت‌شده شرکت 1,000 میلیارد ریال
- وجود حداقل 3 سال سابقه فعالیت پیش از پذیرش
- عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
- مطلوبیت انتخاب سیستم حسابداری به لحاظ مالی و بهای تمام‌شده
- سودآوری در 3 دوره مالی متوالی منتهی به زمان پذیرش و دارا بودن چشم‌اندازی روشن از لحاظ سودآوری
- حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها 30%
- تایید صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
- عدم وجود محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل
- صورت‌های مالی دو دوره منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس
- عدم وجود دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی
شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌های موجود در بازار اول – تابلوی فرعی
- وجود حداقل شناوری سهام 15%
- دارا بودن حداقل سرمایه ثبت‌شده شرکت 500 میلیارد ریال
- وجود حداقل 3 سال سابقه فعالیت پیش از پذیرش
- عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
- مطلوبیت انتخاب سیستم حسابداری به لحاظ مالی و بهای تمام‌شده
- سودآوری در 2 دوره مالی متوالی منتهی به زمان پذیرش و ارائه چشم‌اندازی روشن از لحاظ سودآوری
- حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها 20% (بخوانید: asset چیست؟)
- تایید صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
- عدم وجود محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل
- صورت‌های مالی دو دوره منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس
- عدم وجود دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی
شرایط اختصاصی پذیرش شرکت های موجود در بازار دوم
- وجود حداقل شناوری سهام 10%
- وجود حداقل سرمایه ثبت‌شده شرکت 200 میلیارد ریال
- دارا بودن حداقل دو سال سابقه فعالیت قبل از پذیرش
- عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
- مطلوبیت انتخاب سیستم حسابداری به لحاظ مالی و بهای تمام‌شده
- سودآوری در 1 دوره مالی منتهی به پذیرش و ارائه چشم‌اندازی روشن از لحاظ سودآوری
- حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها 15%
- تایید صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار
- عدم وجود محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل
- عدم وجود دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی
سوالات متداول
بازار بورس اوراق بهادار تهران شامل چند بازار است؟
بازار بورس شامل بازارهای اول و دوم است که بازار اول خود شامل تابلوی اصلی و فرعی است.
آیا برای معامله در هر یک از بازارهای اول و دوم، شرایط متفاوتی لازم است؟
خیر؛ هر کسی با داشتن کد بورسی می‌تواند سهام تمام شرکت‌های مربوط به بازار اول و دوم را معامله کند و به شرایط خاص دیگری نیاز ندارد.
اگر شرکتی نتواند وارد تابلوی اصلی شود، چه راه‌های دیگری دارد؟
می‌تواند وارد تابلوی فرعی بازار اول شود. اگر این هم امکان‌پذیر نبود، می‌تواند وارد بازار دوم بورس یا در نهایت، بازار فرابورس شود.
سخن آخر
شرکت‌هایی که سهام‌شان در بورس معامله می‌شود، بر اساس شرایطی که دارند در بازارهای اول و دوم و تابلوهای فرعی و اصلی مورد معامله قرار می‌گیرند.
بنابراین بازار اول و دوم بورس، چیزی به جز یک طبقه‌بندی برای تشخیص وضعیت شرکت‌ها از نظر شرایط قانونی تعیین‌شده توسط سازمان بورس نیست.
به همین دلیل، این تابلوها برای یک سهامدار، محدودیتی از لحاظ خرید و فروش ایجاد نمی‌کند و شما می‌توانید با کد بورسی خود در همه این بازارها خرید و فروش انجام دهید.
شما در بورس، علاوه بر خرید و فروش سهام:
- می‌توانید در دارایی‌هایی مانند طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کنید
- در صندوق‌های سرمایه گذاری بدون ریسک، سود ثابت بگیرید
برای شروع سرمایه‌گذاری، افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود: