وقتی آخرین بیت‌کوین استخراج شد چه اتفاقی می‌افتد؟

آنچه پس از پایان استخراج بیت‌کوین اتفاق می‌افتد به یکی از بحث‌های داغ در بین فعالان ارزهای دیجیتال تبدیل شده است.

تاکنون بیش از 19 میلیون بیت‌کوین استخراج شده است. با شنیدن این خبر سؤالی که برای هر کس پیش می‌آید این است که «پس از پایان استخراج بیت‌کوین چه اتفاقی می‌افتد؟» یا «آخرین بیت‌کوین کی استخراج می‌شود؟»

با توجه به اینکه کمتر از 2 میلیون بیت‌کوین برای استخراج باقی مانده است، همه علاقه دارند پاسخ این سؤال را پیدا کنند.

در این مقاله توضیح کاملی درباره آنچه پس از پایان استخراج بیت‌کوین به طور کامل اتفاق می‌افتد ارائه کرده‌ایم.

آموزش بیت‌کوین: چگونه بیت‌کوین بخریم و با امنیت بالا آن را نگهداریم؟

نکات کلیدی

• تعداد کل عرضه بیت‌کوین 21 میلیون واحد است که تقریباً 92 درصد آن استخراج شده است.
• در جریان هاوینگ بیت‌کوین که هر چهار سال یک بار اتفاق می‌افتد میزان پاداش استخراج بلوک نصف می‌شود.
• پس از پایان استخراج بیت‌کوین، پاداش استخراج ماینرها قطع می‌شود و درآمد آن‌ها از محل پردازش تراکنش‌های کاربران خواهد بود.
• مارپیچ مرگ بیت‌کوین شرایطی است که در آن بسیاری از ماینرها استخراج را به دلیل سودآور نبودن متوقف می‌کنند و قدرت هش کافی برای استخراج آن قدر بلوک جدید وجود نداشته باشد.

چند بیت‌کوین برای استخراج باقی مانده است؟

تا فوریه 2023 تقریباً 19.277 میلیون بیت‌کوین در گردش است.

این بدان معناست که تنها 1.723 میلیون بیت‌کوین برای استخراج باقی مانده است و نزدیک به 92 درصد از کل بیت‌کوین استخراج شده است.

مخترع بیت‌کوین، ساتوشی ناکاموتو، در هنگام طراحی این ارز مجازی در سال 2008 تعداد عرضه کل آن را 21 میلیون واحد تعیین کرد. یکی از دلایل محدودیت عرضه بیت‌کوین، جلوگیری از تورمی شدن آن بود.

بیشتر بخوانید: مقایسه ارزهای دیجیتال تورمی و ضد تورمی

از آنجا که یکی از اهداف طراحی بیت‌کوین برای استفاده در تراکنش‌ها بود، درست مانند ارز کاغذی، نامحدود بودن عرضه بیت‌کوین در بازار می‌تواند نوسان‌های قیمتی شدیدی ایجاد کند.

ساتوشی ناکاموتو با در نظر گرفتن این موضوع سقف 21 میلیون بیت‌کوین را برای کنترل عرضه و در نتیجه نوسانات قیمت در آینده تعیین کرد.

یکی از راه‌های کنترل عرضه این بود که به جای عرضه تمام 21 میلیون بیت‌کوین به‌طور هم‌زمان، عرضه آن به صورت تدریجی انجام شود.

برای انجام این کار، کد بیت‌کوین به گونه‌ای طراحی شده است که هر سال تعداد مشخصی بیت‌کوین استخراج و وارد گردش شود.

بیت‌کوین‌های جدید زمانی وارد گردش می‌شوند که یک بلوک جدید از تراکنش‌ها استخراج شده و به بلاک‌چین اضافه شود.

در فرایند استخراج، الگوریتمی به نام «سختی شبکه» تعبیه شده است که با ثابت نگه داشتن زمان یافتن بلوک‌های جدید (در 10 دقیقه) به پایدار نگه داشتن کل سیستم کمک می‌کند.

شبکه بیت‌کوین با توجه به افزایش یا کاهش فعالیت‌های ماینرها، این سختی را هر 2016 بلوک یا تقریباً هر دو هفته یک‌بار به‌روزرسانی می‌کند و سختی استخراج را مجدداً تنظیم می‌کند تا زمان بلوک در عدد 10 دقیقه حفظ شود.

بیشتر بخوانید: استخراج بیت‌کوین چیست؟ ماینینگ بیت‌کوین چگونه است؟

هاوینگ بیت‌کوین

برای اطمینان از وارد گردش شدن تدریجی بیت‌کوین، ساتوشی ناکاموتو مفهوم هاوینگ (Halving) یا «نصف شدن» را در کد بیت‌کوین اضافه کرد.

به موجب این مکانیسم تعداد بیت‌کوین‌های موجود که وارد گردش می‌شوند هر چهار سال یک‌بار نصف می‌شود. اگر این روند ادامه یابد، تمام 21 میلیون بیت‌کوین تا پایان سال 2140 میلادی استخراج خواهد شد.

هاوینگ بعدی بیت‌کوین در ماه می 2024 اتفاق می‌افتد. در این تاریخ، و پاداش استخراج هر بلوک نصف شده و به 3.125 بیت‌کوین کاهش می‌یابد.

آیا تعداد بیت‌کوین‌ها ثابت است؟

مجموع عرضه بیت‌کوین و حداکثر تعداد بیت‌کوین‌های موجود برای استخراج ثابت هستند (مگر اینکه جامعه بیت‌کوین تصمیم بگیرد در میزان عرضه تغییر ایجاد کند).

زمانی که ساتوشی ناکاموتو این ارز دیجیتال را اختراع کرد، آن را به عنوان یک پروژه منبع باز در فضای اینترنت قرار داد.

اگر برای شما هم سؤال است که با پایان استخراج بیت‌کوین چه اتفاقی می‌افتد و این اتفاق چه تأثیری در جامعه می‌تواند داشته باشد بهتر است بدانید که:

جامعه بیت‌کوین در صورت موافقت اکثریت می‌تواند در کد بیت‌کوین تغییر ایجاد کرده و سقف عرضه کل را افزایش دهد. تأثیر بالقوه چنین تغییری بسیار مهم و جنجالی خواهد بود.

انگیزه برای افزایش عرضه کل بیت‌کوین

استخراج بیت‌کوین به دلیل سودآوری آن در میان ماینرها بسیار محبوب است.

انگیزه ماینرها برای استخراج به صورت پاداش بلوکی به آن‌ها پرداخت می‌شود. این پاداش مقدار مشخصی بیت‌کوین است که بین ماینرها توزیع می‌شود.

ماینرها علاوه بر دریافت بیت‌کوین، بخشی از کارمزد تراکنش‌های مرتبط با پردازش بلوک را هم دریافت می‌کنند.

در آغاز معرفی بیت‌کوین، پاداش استخراج هر بلوک 50 بیت‌کوین بود. پس از چهار سال، این مقدار به 25 بیت‌کوین کاهش یافت و این چرخه تا زمانی ادامه خواهد داشت که دیگر بیت‌کوینی برای استخراج باقی نماند.

در حال حاضر، پس از سه هاوینگ، ماینرها برای تأیید هر بلوک 6.25 بیت‌کوین دریافت می‌کنند.

با وجود کاهش پاداش، افزایش قیمت بیت‌کوین اثر هاوینگ را جبران می‌کند. کارمزد تراکنش‌ها نیز در نتیجه استقبال همگانی از بیت‌کوین افزایش یافته است.

اگرچه انتظار می‌رود کارمزد تراکنش‌های بیت‌کوین افزایش یابد، اما لزوماً قرار نیست همه تراکنش‌های بیت‌کوین در بلاک‌چین تسویه شود.

لایه‌های اضافی مانند شبکه لایتنینگ راه‌های ارزان‌تر و سریع‌تری برای انتقال بیت‌کوین ارائه می‌کنند و احتمالاً به استقبال انبوه از بیت‌کوین کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: BOLT 12 و LNURL؛ آینده شبکه لایتنینگ بیت‌کوین چگونه خواهد بود؟

شکی نیست که دریافت پاداش بلوک، یک مشوق مهم برای ماینرها است.

این انگیزه پولی نه تنها ماینرها را به استخراج علاقه‌مند می‌کند، بلکه به رشد کل اکوسیستم کمک می‌کند. در این شرایط، کاملاً منطقی است که بپرسیم وقتی همه بیت‌کوین‌ها استخراج شد چه اتفاقی ممکن است بیفتد.

برخی از کارشناسان معتقدند که انگیزه پولی اصلاً جای نگرانی نیست چرا که کارمزد تراکنش‌ها، که تنها 6 درصد از درآمد موجود ماینرها را تشکیل می‌دهد، به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و از دست رفتن پاداش‌های بلوک را جبران می‌کند.

اما این پاسخ بسیاری از طرفداران را که به طور فعال در صنعت بیت‌کوین مشغول هستند، قانع نمی‌کند.

آن‌ها می‌خواهند بدانند با پایان استخراج بیت‌کوین، چه اتفاقی می‌افتد، و آیا اینکه می‌توان کاری در مورد تعداد بیت‌کوین‌ها انجام داد یا خیر.

تغییر سقف عرضه بیت‌کوین

از نظر تئوری امکان تغییر کل عرضه بیت‌کوین با تغییر کد پایه آن وجود دارد.

از آنجا که بیت‌کوین یک نرم‌افزار است، کارشناسان معتقدند که می‌توان آن را تغییر داد. انجام این کار نیازمند موافقت اکثریت توسعه دهندگان، ذی‌نفعان و جامعه طرفداران به طور کلی است.

اگر قرار باشد توافقی صورت گیرد، توسعه‌دهندگان یک کد جدید نوشته و آن را به بیت‌کوین کور (Bitcoin Core) اضافه می‌کنند.

برای اینکه همه چیز به درستی کار کند، همه نودهای شبکه بیت‌کوین باید تغییرات را بپذیرند (یا به اجبار از شبکه خارج شوند).

با این حال، پذیرش تغییرات توسط تمام نودها اصلاً کار بی‌اهمیتی نیست، چرا که پلتفرم بیت‌کوین در درجه اول به عنوان یک سیستم مستقل طراحی شده است که نیازی به تغییر ندارد.

در این مرحله، توسعه دهندگان باید با مسئله هارد فورک مقابله کنند. هارد فورک یک تغییر در مکانیسم اجماع است که رفتار نامعتبر قبلی را معتبر می‌کند. در یک سناریوی عالی، تمام نودها تغییرات پیشنهادی را می‌پذیرند.

بیشتر بخوانید: مفهوم فورک در ارزهای دیجیتال چیست؟

در سناریوی دیگر فقط برخی از کاربران بیت‌کوین از سقف 21 میلیون بیت‌کوین حمایت می‌کنند. در این شرایط، ماینرها و نودهایی که این تغییر را نپذیرفتند، بر روی پلتفرم موجود بیت‌کوین به کار خود ادامه می‌دهند.

این مخالفان احتمالاً با پلتفرم جدید بیت‌کوین رقابت خواهند کرد تا سهم خود از بازار را تصاحب کنند. این جدایی به عنوان هارد فورک (Hard Fork) شناخته می‌شود و به موجب آن زنجیره دیگری ایجاد می‌شود که ماینرهای ویژه خود را خواهد داشت.

یکی از هارد فورک‌های معروف «بیت‌کوین کش» است که از زنجیره بیت‌کوین اصلی جدا شده است.

بیشتر بخوانید: تفاوت بیت‌کوین‌کش با بیت‌کوین چیست؟

وقتی همه بیت‌کوین‌ها استخراج شوند چه اتفاقی می‌افتد؟

در ادامه تاثیر این اتفاق را بر کاربران مختلف بررسی می‌کنیم:

تأثیر بر ذی‌نفعان

در حال حاضر، هیچ کس نمی‌تواند به طور دقیق پیش بینی کند وقتی تمام بیت‌کوین‌های موجود استخراج شوند چه اتفاقی خواهد افتاد.

صرف نظر از هرگونه تلاش آتی برای تغییر هسته اصلی بیت‌کوین، کارشناسان پس از رسیدن به حداکثر حد مجاز، به گمانه زنی در مورد آینده ادامه می‌دهند.

بسیاری از تحلیلگران از کارمزدهای بیشتر پردازش تراکنش‌ها برای جبران از بین رفتن پاداش بلوک صحبت می‌کنند.

فناوری‌های جدید احتمالاً به کاهش هزینه‌های ماینینگ کمک می‌کنند و این در نهایت منجر به سود بیشتر برای ماینرها خواهد شد.

طبق یک نظریه دیگر، پلتفرم‌های بیت‌کوین فقط برای تراکنش‌های بزرگ با ارزش بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند که این موضوع، درآمد کافی برای راضی نگه داشتن ذی‌نفعان را به همراه دارد.

نظریه‌های دیگری هم در مورد تغییر مکانیسم اجماع بیت‌کوین به الگوریتم اثبات سهام و همچنین کارتل‌های ماینینگ شنیده می‌شود.

از دیدگاه ذی‌نفعان، آنچه که پس از زمان پایان استخراج بیت‌کوین ممکن است رخ دهد به شرح زیر است:

تأثیر بر ماینرها

ماینرها مسئول برپا نگه داشتن بلاک‌چین بیت‌کوین و به روز نگه داشتن آن از طریق استخراج بلوک‌ها هستند.

فرآیند ماینینگ شامل تأیید تراکنش‌ها و افزودن بلوک‌های جدید به شبکه بیت‌کوین است. برای انجام این کار، ماینرها باید معماهای ریاضی پیچیده‌ای را حل کنند.

حل کردن این معماها در حال حاضر به قدرت محاسباتی بسیار بزرگی نیاز دارد که از طریق دستگاه‌های گرانی به نام اِی سیک (ASIC) تأمین می‌شود. این دستگاه‌ها برق بسیار زیادی هم مصرف می‌کنند.

بیشتر بخوانید: شاخص مصرف انرژی بیت‌کوین چیست؟

ماینرها در ازای تلاش و هزینه خود برای ایمن سازی شبکه پاداش‌های استخراج بلوک (تعداد مشخصی بیت‌کوین) و کارمزد تراکنش دریافت می‌کنند.

در حال حاضر، اکثر ماینرها و شرکت‌های استخراج بخشی از این پاداش بلوک را صرف هزینه‌های استخراج کرده و بخشی را به عنوان سود به جیب می‌زنند.

اما از آنجا که پاداش استخراج هر چهار سال یک بار نصف می‌شود، انتظار می‌رود هزینه‌های استخراج بیت‌کوین در نهایت و سال‌ها قبل از پایان استخراج بیت‌کوین از پاداش‌هایی که ماینرها دریافت می‌کنند بیشتر شود.

با این حال، اگر قیمت بیت‌کوین تا آن زمان به اندازه کافی رشد کند، می‌تواند کاهش پاداش بلوک را جبران کند.

در زمان نگارش این مقاله در بهمن 1401 و با استفاده از یک مدل رگرسیونی، میانگین هزینه استخراج هر بیت‌کوین توسط ماینرها تقریباً 22440 دلار محاسبه شده است.

در نهایت ماینرهایی که از دستگاه‌های AntMiner S19 XP استفاده می‌کنند می‌توانند بسته به سختی شبکه و هزینه برق هر بیت‌کوین را با هزینه بین 7700 تا 10560 دلار استخراج کنند.

تمام دستگاه‌های ماینر نسل قبلی (سال‌های 2016 تا 2018) و بسیاری از پلتفرم‌های ماینینگ مربوط به سال‌های 2019 تا 2020 دیگر سودآوری ندارند.

در هاوینگ بعدی بیت‌کوین در سال 2024، اگر ریگ‌های استخراج قوی‌تر تولید نشوند یا منابع ارزان‌تر برق پیدا نشوند، این قیمت‌های سربه‌سر استخراج دو برابر خواهد شد.

بنابراین اگر قیمت بیت‌کوین به اندازه کافی افزایش پیدا نکند ممکن است برای ماینرها دردسر ایجاد شود. این اتفاقات ممکن است منجر به مارپیچ مرگ احتمالی بیت‌کوین شود.

مارپیچ مرگ بیت‌کوین زمانی است که بسیاری از ماینرها استخراج را به دلیل سودآور نبودن متوقف می‌کنند و هش ریت کافی برای استخراج بلوک جدید وجود نداشته باشد که بتواند سختی شبکه را در عرض دو هفته دوباره تنظیم کند.

اما این اتفاق بسیار بعید است. اگر ماینرها به دلیل نصف شدن پاداش مجبور به خاموش کردن دستگاه‌هایشان شوند، ماینرهایی که توانسته‌اند به کارشان ادامه دهند به دلیل افزایش سهم‌شان از هش ریت شاهد افزایش سود استخراج خواهند بود.

هنگامی‌که هش ریت کل کاهش یابد، سختی استخراج هم کمتر می‌شود. هاوینگ با حذف کردن رقابت ماینرهای ضعیف‌تر و افزایش شانس پردازش بلوک‌های جدید برای ماینرهای قوی‌تر موجب سودآوری بیشتر آن‌ها خواهد شد.

بیشتر بخوانید: آیا هنوز هم استخراج بیت‌کوین سود دارد؟

تنها سؤالی که مطرح می‌شود این است که وقتی تمام کوین‌ها استخراج شوند چه اتفاقی می‌افتد.

از نظر تئوری، اگر ماینری تراکنش‌های زیادی را تأیید کند، کارمزدهای حاصل می‌تواند به جبران پاداش‌های از دست رفته تأیید بلوک کمک کند. اما میزان کارمزد تراکنش به وضعیت شبکه در آینده بستگی دارد.

ماینرها به نوعی انگیزه نیاز دارند تا آن‌ها را به فعالیت در شبکه بیت‌کوین علاقه‌مند نگه دارد. جدای از افزایش کارمزد تراکنش، همان‌طور که گفتیم، راه دیگر تغییر کد اساسی و افزایش سقف 21 میلیون بیت‌کوین است.

اگر قرار نباشد سقف 21 میلیون بیت‌کوین تغییر کند، یکی از این سناریوها باید رخ دهد:

1. افزایش کارمزد تراکنش و کاهش هزینه‌های عملیاتی برای ادامه کار ماینرها
2. تشکیل کارتل‌ها توسط ماینرها برای کنترل عرضه و تقاضای بیت‌کوین (مانند تولید نفت یا معادن الماس).

تأثیر بر سرمایه گذاران خرد و هولدرها

با نزدیک شدن به زمان پایان استخراج بیت‌کوین انتظار می‌رود ارزش این ارز افزایش یابد.

با فرض اینکه علاقه به بیت‌کوین از بین نرود، عرضه محدود این ارز و ارزش سرمایه‌گذاری آن مردم را وسوسه می‌کند که از بیت‌کوین به عنوان یک کالای سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش استفاده کنند نه برای انجام تراکنش.

نمودار بلندمدت قیمت بیت‌کوین کاملاً امیدوارکننده است چرا که قیمت این ارز علی‌رغم کاهش پاداش بلوک، به طور مداوم افزایش یافته است.

هولدرها و سرمایه‌گذاران خرده هم همچنان بخش زیادی از بیت‌کوین خود را در کیف پول‌هایشان نگهداری می‌کنند. این اقدامات باعث کاهش بیشتر عرضه و حفظ ارزش بیت‌کوین می‌شود.

در آینده، هر زمان که بحران جدیدی ایجاد شود، بانک‌های مرکزی سراسر جهان احتمالاً پول بیشتری را برای مبارزه با بحران، چاپ می‌کنند که این باعث کاهش ارزش پول می‌شود.

شهروندان کشورها شاید از ارز محلی خود (که عموما تورمی هم هست) برای خرید بیت‌کوین که یک ارز دیجیتال غیر تورمی و غیر قابل کنترل است استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: نمودار رنگین کمان بیت‌کوین چیست به زبان ساده

تأثیر بر سرمایه‌گذاران سازمانی

هر روز تعداد بیشتری از شرکت‌ها و سازمان به بیت‌کوین علاقه پیدا می‌کنند.

تا به حال شرکت‌های تسلا، اسکوئر، مورگان استنلی و بسیاری از برندهای دیگر برنامه‌های بلندمدتی برای پذیرش این ارز دیجیتال دارند. حتی گلدمن ساکس نیز به دنبال خرید و جمع‌آوری ارزهای دیجیتال است.

اگر محبوبیت ارزهای دیجیتال همین طور ادامه پیدا کند، احتمالاً این علاقه سرمایه‌گذاران سازمانی بیشتری را جذب می‌کند و این موجب رشد بیشتر قیمت بیت‌کوین خواهد شد.

به گفته فیلیپ گرادول، اقتصاددان ارشد Chainalysis، سرمایه‌گذاران سازمانی، بیت‌کوین را به عنوان طلای دیجیتال می‌شناسند.

با توجه به محدودیت استخراج بیت‌کوین، کمیاب بودن و افزایش احتمالی قیمت آن، سرمایه‌گذاران سازمانی از بیت‌کوین به عنوان پوششی در برابر تورم استفاده می‌کنند، درست همان‌طور که در گذشته از فلزات گران‌بها برای این کار استفاده می‌کردند.

بیشتر بخوانید: آیا بیت‌کوین می‌تواند سپری در برابر تورم باشد؟

تأثیر بر دولت‌ها

بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال ثابت کرده‌اند که برای دولت‌های سراسر جهان مانند یک شمشیر دو لبه هستند.

اگرچه بسیاری از کشورها بیت‌کوین را به عنوان ارز قانونی نمی‌پذیرند، اما با کنجکاوی تأثیر بیت‌کوین بر اقتصاد، جهان را زیر نظر گرفته‌اند.

در حال حاضر، السالوادور اولین کشوری است که به طور قانونی بیت‌کوین را پذیرفته است، اما احتمالاً کشورهای بیشتری رویکرد دوستانه‌تری با بیت‌کوین ایجاد کنند یا به طور کامل مسیر السالوادور را دنبال کرده و بیت‌کوین را به طور قانونی بیت‌کوین بپذیرند.

بیشتر بخوانید: 365 روز آزادی مالی: داستان‌های پذیرش بیت‌کوین در السالوادور!

سیاست‌گذاران کشورهای مختلف به جای رویکرد صفر یا صد، احتمالاً یک رویکرد میانه مانند تأیید ای تی اف (ETF) بیت‌کوین را در پیش بگیرند.

دولت‌های مختلف بیت‌کوین را خواهند پذیرفت اما سعی می‌کنند بر تمام جنبه‌های عملیاتی آن مقررات وضع کنند.

به جای منتظر ماندن و رسیدن به پاسخ این سؤال که پس از زمان پایان استخراج بیت‌کوین چه اتفاقی می‌افتد، این احتمال قوی وجود دارد که دولت‌های مختلف از جمله ایالات متحده، ارزهای دیجیتال خود را برای رقابت با بیت‌کوین ایجاد کنند.

ارزهایی که به آن‌ها CBDC یا ارز دیجیتال بانک مرکزی گفته می‌شود.

سؤالات متداول

سخن پایانی

این که آخرین بیت‌کوین در چه سال استخراج می‌شود یا با پایان استخراج بیت‌کوین چه اتفاقی می‌افتد سوالاتی است که ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد.

با توجه به محبوبیت بیت‌کوین، می‌توان تا حدود زیادی با اطمینان گفت که حتی پس از پایان استخراج بیت‌کوین، گرایش عموم مردم به این ارز دیجیتال ادامه پیدا خواهد کرد.

استخراج تمام بیت‌کوین‌های موجود و پایان استخراج بیت‌کوین، به خودی خود اتفاق نگران کننده‌ای نیست مگر اینکه بیت‌کوین تقاضا و جذابیت خود را از دست بدهد.

به احتمال زیاد، اکوسیستم بیت‌کوین به سازگار شدن با الگوهای جدید اقتصاد جهانی ادامه می‌دهد و این تلاش جامعه طرفداران، چشم‌انداز پایداری برای آینده بیت‌کوین ایجاد می‌کند.