سرمایه‌گذاری در تولید پوشاک کودک / سرمایه اولیه و معضلات تولیدگنندگان پوشاک بچگانه

گزارشی از سازوکارهای سرمایه‌گذاری در تولید پوشاک کودک

سرمایه اولیه؛ از 100 میلیون تا 10 میلیارد

سالانه حدود یک میلیون و 500 هزار کودک در ایران متولد می‌شوند و با توجه به این میزان ولادت، بازار خوبی برای تولید پوشاک نوزادان مهیا است و برای هر نوزاد سالانه بیش از 30 قطعه انواع لباس مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر تا سن 11سالگی را هم به‌عنوان دوران کودکی به حساب بیاوریم، بیش از 10میلیون نفر در این سنین قرار دارند و هر کودک سالانه حداقل به 20قطعه لباس نیاز دارد. شاید همین اعداد و ارقام بتواند انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در بازار پوشاک کودک باشد، البته به شرط آنکه معضل قاچاق لباس بچگانه حل شود و امنیت سرمایه‌گذاری به‌وجود بیاید.

اما برای راه‌اندازی یک کارگاه کوچک به 100میلیون تومان سرمایه اولیه نیاز است و در چنین کارگاهی می‌توان برای حداقل پنج‌نفر اشتغال‌زایی کرد. اما راه‌اندازی یک کارخانه بزرگ و دارای برند به بیش از 10میلیارد تومان سرمایه اولیه نیاز دارد و می‌تواند برای بیش از 100نفر اشتغال‌زایی داشته باشد. در کشور ما 25 تا 30درصد تولید پوشاک مربوط به پوشاک کودک است و سالانه حدود 30هزار تن لباس بچگانه تولید می‌شود.

«فرصت امروز» در گفت‌وگو با احمد صادقی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران و مدیرعامل کارخانجات تولیدی پوشاک قهرود، سرمایه مورد نیاز، میزان اشتغال‌زایی، چگونگی اخذ مجوزهای لازم برای راه‌اندازی واحد تولید پوشاک کودک و… را بررسی کرده است.

اشتغال‌زایی قابل قبول

صادقی با اشاره به اینکه در بازار پوشاک کودک یکی از معضلات اصلی قاچاق است، می‌گوید: این موضوع اجازه نمی‌دهد سرمایه‌گذاران، سرمایه‌گذاری درستی داشته باشند و در کشور ما باید امنیت سرمایه‌گذاری برای افرادی که تمایل به تولید لباس کودکان دارند، به وجود بیاید.

وی در مورد سرمایه مورد نیاز برای راه‌اندازی واحد تولید پوشاک کودک اظهار می‌دارد: برای راه‌اندازی یک کارگاه کوچک به 100 میلیون تومان سرمایه نیاز است و در چنین کارگاهی می‌توان برای حداقل پنج‌نفر اشتغال‌زایی کرد، ولی برای راه‌اندازی یک کارخانه بزرگ و دارای برند شبیه آنچه در ترکیه وجود دارد، به بیش از 10 میلیارد تومان سرمایه نیاز است و می‌تواند برای بیش از 100 نفر اشتغال‌زایی داشته باشد.

بازگشت سرمایه در 5 سال

به گفته این عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران، مدت زمان بازگشت سرمایه در این بازار حدود پنج سال است اما بهتر است فردی که می‌خواهد اقدام به سرمایه‌گذاری در این زمینه کند، کار صنعتی انجام دهد. پیشنهاد صادقی این است که سرمایه‌گذاران در گام نخست از تولید و بازار پوشاک کودک شناخت داشته و از مشکلات آن آگاه باشند. همچنین سرمایه‌گذاران باید اعتماد به نفس داشته و اصول یک کار صنعتی را بلد باشند و سعی کنند تحصیلات دانشگاهی را با تجربه تلفیق کنند تا شکست نخورند.

وی در مورد نحوه اخذ مجوز برای راه‌اندازی واحد تولید پوشاک کودک می‌گوید: سرمایه‌گذاران باید مجوز صنعتی را در هر استان از سازمان صنعت، معدن و تجارت دریافت کنند و برای اخذ مجوز صنفی باید به صنف و اتحادیه مربوط مراجعه کنند.

سهم 30 درصدی پوشاک کودک در بازار

مدیرعامل کارخانجات تولیدی پوشاک قهرود با بیان اینکه 25 تا 30درصد بازار پوشاک مربوط به پوشاک کودک است، عنوان می‌کند که سالانه در کشورمان 30هزار تن لباس بچگانه تولید می‌شود. اما در تولید پوشاک کودک هم تولیدکنندگان زیرپله‌ای به وفور وجود دارند و در عین حال تعداد تولیدکنندگان رسمی هم کم نیست، ولی به گفته صادقی تعداد آنهایی که حرفی برای گفتن دارند و مجوز صنعتی دارند و تولید انبوه انجام می‌دهند، بین 20 تا 30تولیدکننده است.

ماشین‌آلات متنوع برای یک کار ظریف

دوخت هر یک از قطعات پوشاک کودک ماشین‌آلات خاص خود را می‌خواهد زیرا دامنه لباس بچگانه مانند سایر سنین از لباس خانه تا لباس مجلسی را در برمی‌گیرد. این در حالی است که هیچ یک از ماشین‌آلات مورد نیاز در داخل کشور تولید نمی‌شود زیرا دانش فنی آن را در اختیار نداریم و از همین رو تولید این ماشین‌آلات کار مقرون به صرفه‌ای نیست و سرمایه‌بر است. صادقی با بیان این جملات، اضافه می‌کند: قیمت ماشین‌آلات از 2‌میلیون و 500هزار تومان تا 100میلیون تومان متغیر است و اغلب از چین، ژاپن، آلمان، سوییس و ترکیه وارد کشور می‌شوند.

تولید 60 درصد مواد اولیه در کشور

اما در این بازار دامنه واردات فقط محدود به ماشین‌آلات نیست و بخشی از مواد اولیه مورد نیاز وارداتی است. عضو هیات‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران در این رابطه می‌گوید: 50 تا 60درصد مواد اولیه در داخل تولید می‌شود و پارچه‌های تریکویی اغلب در کشور تولید می‌شوند. اما پارچه‌های نساجی غیرتریکو و پارچه‌های تکمیلی اغلب وارد می‌شوند.

تخصص مهم است

اما آنطور که صادقی می‌گوید در تولید پوشاک کودک تخصص‌هایی مانند طراحی و برشکاری بسیار مهم است و در خط تولید هم حضور مهندسان صنایع از اهمیت زیادی برخوردار است. صادقی در پایان اضافه می‌کند: تولیدکنندگان پوشاک کودک از دولت انتظار حمایت مالی ندارند اما خواستار حمایت‌های معنوی هستند.

انتظار آنها این است که دولت موانع را از سر راه آنها بردارد و بوروکراسی‌های اداری متعدد و دست‌و‌پاگیر را رفع کند. چون اعتقاد تولیدکنندگان این است که دولت اگر قصد کمک به تولیدکنندگان را دارد تسهیلات بانکی را با نرخ سود کمتر از نرخ تورم در اختیار آنها قرار دهد.

بازار جهانی

رشد بازار جهانی پوشاک کودک با نرخ سالانه 4.2 درصد

بالا رفتن سطح درآمد خانواده‌ها، رفاه نسبی اجتماعی، توجه به خانواده و اهمیت آن در جامعه جهانی و مسائلی از این دست، باعث توجه خاص خانواده‌ها به کودکان شده است و امروزه یکی از ارکان مهم اجتماعی در کشورهای جهان، کودکان هستند. در این میان، توجه به پوشاک مناسب برای این قشر سنی، از اهمیت خاصی برخوردار بوده و با توجه به یافته‌های پزشکی و اهمیت دادن به سلامت خانواده، خصوصا سلامت کودکان، تاکید خاصی بر نوع لباس کودک وجود دارد.

همه این عوامل باعث شکل‌گیری یک بازار رو‌به‌رشد در صنعت پوشاک کودک شده است که تقریبا در همه کشورهای جهان، خصوصا مناطق توسعه‌یافته آمریکایی و اروپایی به چشم می‌خورد، ضمن اینکه در مناطق در حال توسعه نیز رشد قابل‌توجهی در این صنعت در حال شکل‌گیری است.

نرخ رشد بازار پوشاک کودک

طبق نظر تحلیلگران اقتصادی، بازار جهانی لباس کودک تا سال 2017 به ارزش 173.6میلیارد دلار می‌رسد که تخمین زده می‌شود با نرخ رشد سالانه 4.2درصد روند رو به رشدی را در پیش داشته باشد. مناطق توسعه‌یافته اروپا و آمریکای شمالی رهبران سنتی بازار پوشاک کودک محسوب می‌شوند که سهم اصلی در این تجارت را از آن خود کرده‌اند، ضمن اینکه در کنار آنها، کشورهای در حال توسعه آسیایی نیز بازار رو به رشدی را در این صنعت رقم می‌زنند و خصوصا در کشورهایی مانند هند، چین، کره، تایلند و تایوان شاهد رشد این بازار با نرخ رشد سالانه 5.3درصد هستیم که سریع‌ترین میزان رشد را تا سال 2017 نشان می‌دهد.

تعریف سنی لباس کودک

هرگاه صحبت از لباس کودک به میان می‌آید، منظور رنج سنی یک ماهه تا 10 سال است که شامل تمام لباس‌های مورد نیاز این گروه سنی مانند لباس رو، لباس زیر، لباس خواب، جوراب، کفش و پاپوش می‌شود.طبق یک تقسیم‌بندی دقیق‌تر می‌توان گفت لباس نوزاد، به لحاظ سنی از بدو تولد تا 12 ماهگی را شامل می‌شود، همچنین بچه‌هایی که تازه می‌توانند راه بروند نیز پوشاک مخصوص به خود را دارند تحت عنوان  (toddler wear به معنای لباس برای کودک نوپا) و لباس بچه نیز  (kids’ wear) سنین 3 تا 10سال را در بر می‌گیرد. البته علاوه بر تقسیم‌بندی فوق، لباس‌های کودک در دو بخش اصلی لباس دخترانه و لباس پسرانه نیز قابل تفکیک هستند.

سطح متوسط درآمد خانواده‌ها برای پوشاک کودک

میزان خرید سالانه لباس کودک در سطح جهان به مقدار زیادی بسته به میزان درآمد خانواده‌ها دارد و از هر خانه به خانه دیگر متفاوت است؛ اما با این حال می‌توان یک رنج متوسط را در نظر گرفت، یک خانواده سطح معمولی، در هر سال حدود 107دلار را صرف هزینه لباس کودک می‌کند که از این مقدار 123دلار برای لباس دخترانه و 90دلار برای لباس پسرانه تخمین زده شده است.

البته این تخمین با توجه به سطح درآمد خانواده‌ها متفاوت است، یک خانواده با داشتن درآمد زیر 10هزار دلار، به‌طور متوسط 24دلار برای لباس پسرانه و 49دلار برای لباس دخترانه می‌تواند هزینه کند و در مقابل خانواده‌ای که درآمد آن بالای 70هزار دلار باشد، به‌طور متوسط توانایی هزینه 167دلار برای پوشاک پسرانه و 216دلار برای پوشاک دخترانه را دارد.

چشم‌اندازی نه چندان دور

تحلیلگران اقتصادی تخمین زده‌اند که بازار جهانی لباس کودک در فاصله سال‌های 2013 تا 2018 با نرخ رشد سالانه 6.05درصد رو به جلو حرکت کند و در این میان، مناطقی از آمریکا، اروپا و بعضا آسیا از گردانندگان اصلی این بازار در سال‌های آینده هستند. همچنین از جمله فروشندگان کلیدی و مهم این بازار می‌توان به شرکت‌هایی نظیر آمازون، بنتون، کارتر، گپ، والت‌دیزنی و. . . اشاره کرد که در سال‌های آتی در مقام بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و فروشندگان جهانی این صنعت حضور خواهند داشت.

معرفی برند GapKids

شرکت گپ از جمله مشهورترین تولیدکنندگان پوشاک در جهان است که خصوصا امروزه پوشاک کودک این کمپانی شهرت زیادی یافته است. این شرکت که در سال 1969 در نیویورک تأسیس شده بود، با داشتن چیزی حدود 137هزار کارمند در سراسر جهان، از جمله خرده‌فروشی‌های بزرگ جهانی محسوب می‌‌شود که درآمد کلی سالانه آن بالغ بر 16میلیارد دلار است. قسمت مخصوص به پوشاک کودک این کمپانی از بخش‌های فعال آن است که از طریق تیم‌های بازاریابی پیشرفته سعی در شناساندن هر چه بیشتر این بخش به مشتریان خود دارد.

به‌عنوان مثال در سال 2014، کمپانی گپ اقدام به برگزاری یک مسابقه در بین مشتریان خود کرد که با فرستادن عکس‌ها و ویدئوهای فرزندان خود در این رقابت شرکت کنند. از طرفی به اشتراک گذاشتن این عکس‌ها و ویدئوها در صفحات اینترنتی مربوط به این کمپانی نیز باعث شناساندن هر چه بیشتر بخش پوشاک کودک گپ، در بین مردم جهان می‌شود.

گزارش «فرصت امروز» از بازار پوشاک کودک ایران

تن‌پوش کودکان ایرانی؛ 90 درصد قاچاق

بازار پوشاک کودک، بازاری رنگارنگ و چشم‌نواز که نه‌تنها پدرها و مادرها، بلکه می‌تواند حتی آنهایی را که فرزندی ندارند، پشت ویترین مغازه‌ها میخکوب کند. نگاه کردن به ویترین فروشگاه‌های لباس کودک می‌تواند تداعی‌کننده معصومیت و سادگی دوران کودکی باشد، اما این بازار پیچیدگی‌ها و مشکلات خاص خود را هم دارد؛ پیچیدگی‌هایی که بیشتر ناشی از وفور قاچاق است، به‌طوری که 40 درصد لباس بچگانه‌ای که در ویترین مغازه‌ها می‌بینیم به شکل قاچاق وارد می‌شود. این در حالی است که کالاهای قاچاق بسیار ارزان هستند و قیمت آنها تا 50درصد پایین‌تر از قیمت پوشاک تولید داخل است.

اما تا پیش از اعمال تحریم‌های سنگین، ایران در مورد صادرات پوشاک کودک حرفی برای گفتن داشت و از حدود 500 میلیون دلار صادرات پوشاک حدود یک‌سوم آن یعنی رقمی نزدیک به 170میلیون دلار مربوط به پوشاک کودک بود اما پس از سنگین شدن تحریم‌ها میزان صادرات پوشاک به حدود 150میلیون دلار نزول کرد که حدود 50میلیون دلار آن مربوط به پوشاک کودک است.

«فرصت امروز» در این گزارش در گفت‌وگو با سعید حسین‌زاده، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران و منصور منصوری، مدیرعامل گروه تولیدی‌ آی‌نور بیبی، واردات، صادرات، قاچاق، روش ماندگاری در بازار پوشاک کودک با وجود مشکلات موجود و… را بررسی کرده است.

قاچاق؛ مشکل اصلی تولیدکنندگان

سعید حسین‌زاده، عضو هیأت‌مدیره اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران عمده‌ترین مشکلات بازار پوشاک کودک را قاچاق و مشکل فرهنگی می‌داند و می‌گوید: پوشاکی که به شکل قاچاق وارد کشور می‌شود به‌ حد بسیار زیادی بازار ما را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. مسئله دیگر این است که به دلیل مشکل فرهنگی موجود در جامعه و تمایل مردم به خریداری پوشاک خارجی، برخی تولیدکنندگان پوشاک کودک مجبور هستند اجناس خود را به اسم کالای خارجی تولید و عرضه ‌کنند.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر حدود 90درصد بازار پوشاک در اختیار کالای قاچاق است و این موضوع فشار زیادی را به تولیدکنندگان داخلی وارد می‌کند، اظهار می‌دارد: میزان قاچاق کلی پوشاک به کشور بیش از 5میلیارد دلار و میزان واردات رسمی حدود 30میلیون دلار است و کمتر از یک درصد پوشاکی وارداتی از طریق مبادی رسمی وارد می‌شود.

قاچاق 2 میلیارد دلاری پوشاک کودک

به گفته حسین‌زاده، 40 درصد پوشاک قاچاق مربوط به پوشاک کودکان است و سالانه 2میلیارد دلار لباس بچگانه به صورت قاچاق وارد بازار کشور می‌شود و از آنجا که برای این پوشاک هیچ‌گونه عوارضی پرداخت نمی‌شود، با قیمت بسیار نازل و تا 50درصد پایین‌تر از پوشاک تولید داخل به فروش می‌رسد. به این ترتیب در شرایطی که حمایت دولتی و تسهیلات بانکی هم وجود ندارد، تولیدکنندگان پوشاک کودک به سختی و در شرایط نابرابر مشغول فعالیت هستند و اگر میزان قاچاق کاهش یابد، تعداد تولیدکنندگان افزایش قابل توجهی خواهد یافت و میزان تولیدات رشد خواهد کرد.

چون افراد با ذوق و شوق بسیاری در زمینه تولید پوشاک کودک مشغول فعالیت هستند که در صورت مهیا شدن شرایط، می‌توانند بخش عمده‌ای از نیاز بازار داخلی را تأمین کنند و بخش دیگری از نیاز بازار از طریق واردات مبادی رسمی و به میزان منطقی تأمین و با قیمت واقعی عرضه شود.

صادرات 50 میلیون دلار پوشاک کودک

اما تحریم‌هایی که از حدود پنج سال پیش تشدید شد، صادرات نسبتا خوب ایران در پوشاک کودک را هم تحت‌الشعاع قرار داد. حسین‌زاده با اشاره به اینکه پیش از تشدید تحریم‌ها سالانه حدود 500میلیون دلار پوشاک از کشور صادر می‌شد، می‌گوید: از این حجم حدود یک‌سوم آن یعنی 170میلیون دلار مربوط به پوشاک کودک بود. اما پس از تشدید تحریم‌ها و در سال‌های اخیر میزان صادرات پوشاک حدود 150میلیون دلار بوده که حدود 50میلیون دلار آن به پوشاک کودک مربوط می‌شود.

تا پیش از اعمال تحریم‌های سنگین، ایران در زمینه پوشاک کودک در کنار بازارهای اروپایی، کشورهای آسیای میانه، افغانستان و کشورهای حوزه خلیج‌فارس را در اختیار داشت، اما در چند سال اخیر که تحریم‌ها شدید شده فقط توانسته بازارهای همسایه را تغذیه کند، آن هم به‌صورت غیرمستقیم و سنتی و بدون اینکه برای صادرات گشایش ال‌سی انجام شود.

در حال حاضر کشورهای آذربایجان، روسیه، قزاقستان، افغانستان و عراق جزو بازارهای ایران هستند ولی با توجه به لغو تحریم‌ها تولیدکنندگان بر آن شده‌اند که بازاریابی انجام دهند و بازارهای جدیدی را به دست آورند. به گفته حسین‌زاده، کشورمان در شرایط پساتحریم می‌تواند به حجم قبلی صادرات لباس بچگانه دست پیدا کند، زیرا برندهای خوب و تولیدکنندگان باذوقی در زمینه پوشاک کودک فعال هستند.

سخن تولیدکننده

در همین ارتباط منصور منصوری، مدیرعامل گروه تولیدی آی‌نور بیبی از تولیدکنندگان پوشاک کودک نیز به  «فرصت امروز» می‌گوید: در حال حاضر شرایط برای سرمایه‌گذاری در زمینه پوشاک کودک تقریباً مهیا است.حتی با اینکه معضل قاچاق بسیار جدی شده اما تولیدکنندگان چینی نتوانسته‌اند در زمینه پوشاک رده سنی نوزاد دوساله با تولیدکنندگان ایرانی رقابت و استاندارد و الگوسازی خوبی برای این رده سنی پیاده کنند.

هر چند تولیدکنندگان کشور ترکیه کارهای خوبی ارائه می‌دهند اما چون قیمت محصولات آنها به‌گونه‌ای نیست که با تولید داخلی رقابت کنند، بنابراین در این زمینه برگ برنده در اختیار تولید داخلی است. کیفیت، ثبات بالا، دقت و ظرافت نکاتی است که اگر هر تولیدکننده‌ای آنها را رعایت کرد و رضایت مشتریان را در نظر بگیرد، مشتری به راحتی و با خیال آسوده می‌تواند محصولات آن شرکت را خریداری کند. خوشبختانه در ایران تولیدکنندگانی وجود دارد که توانستند رضایت مشتریان را جلب کنند.

منصوری در مورد استراتژی برای رقابت در شرایط پساتحریم و در صورتی که سرمایه‌گذاران خارجی وارد ‌شوند نیز می‌گوید: این موضوع باعث می‌شود که رقابت بین تولیدکنندگان ایرانی و تولیدکنندگان خارجی به وجود بیاید و ما تمام توان و نیروی خود را به کار بگیریم تا در رقابت عقب نمانیم. تولیدکنندگان خارجی در زمینه مواد اولیه از ما جلوتر هستند و ما مشکلاتی در زمینه مواد اولیه داریم. اما در هر صورت باید در این عرصه رقابت باقی بمانیم.

مدیرعامل آی‌نور بیبی در پاسخ به این سوال که آیا به کسی پیشنهاد می‌کند که در این عرصه سرمایه‌گذاری کند، می‌گوید: اگر فردی تجربه کافی نداشته باشد نمی‌تواند به یکباره وارد این عرصه شود، بلکه باید با فنون کار آشنا باشد. البته زمینه‌هایی وجود دارد که تولید داخلی در آن ضعیف است و آن تولید لباس‌های مجلسی است که تولیدکنندگان خارجی در این زمینه‌ از ما جلو هستند و شاید تولید داخلی توان تولید این لباس‌ها را داشته باشد اما زمانی‌که مشکلات کار را در نظر می‌گیرند از این موضوع خودداری می‌کنند. این نکته را هم اضافه کنم که در این زمینه مشکل تولیدکنندگان داخلی مربوط به تهیه مواد اولیه است.