زیر و بم سرمایه‌گذاری در کنسرو سازی / برندسازی تضمین سرمایه‌گذاری

بازار جهانی

روند رشد صنعت جهانی پردازش میوه و سبزیجات

مصرف میوه و سبزیجات در سطح جهان، با افزایش شدیدی رو‌به‌رو شده و با توجه به توصیه‌های پزشکان و اهمیت تندرستی در جامعه امروز، تقاضای روزافزونی نسبت به این محصولات دیده می‌شود.

انواع میوه و سبزیجات گوناگون به صورت‌های مختلف تازه، کنسرو شده، آب میوه و سبزیجات، خشکبار یا حتی فریز شده روانه بازار جهان شده و با استقبال بی‌نظیری نیز روبه‌رو شده‌ است. بر این اساس، بازار این دست از محصولات و صنایع مربوط به آنها در سال‌های اخیر روند رشد سریعی را پیموده و انتظار می‌رود که در سال‌های آتی نیز به همین منوال ادامه یابد.

یکی از صنایع وابسته به میوه و سبزیجات، صنعت پردازش این محصولات است که در انواع متفاوتی از کمپوت‌ها، پاکت‌های آب‌میوه، محصولات بسته‌بندی شده تاریخ مصرف‌دار و… به بازار عرضه می‌شوند.طبق گزارش IBISWorld صنعت پردازش میوه و سبزیجات جهانی تا سال 2015 با نرخ رشد سالانه 1.3درصد حرکت کرده و به درآمدی به ارزش 271.3میلیارد دلار رسیده است.

چشم‌انداز جهانی این صنعت

رشد سریع شهرنشینی و تغییر استانداردهای زندگی از سویی و افزایش نسبی درآمد خانواده‌ها و آگاهی مردم نسبت به سلامت فردی و ارزش میوه و سبزیجات، آینده روشنی را برای صنعت پردازش این دست از منابع غذایی رقم زده و می‌توان رشد چشمگیری را در این صنعت پیش‌بینی کرد.طبق گزارش IBISWorld درآمد این صنعت تا سال 2020، با نرخ رشد سالانه 3.0درصد به ارزشی بالغ بر 315میلیارد دلار می‌رسد که نشان از رشد سریع این صنعت در چند سال آینده دارد.

تقاضای جهانی در این صنعت نیز به سوی هر چه بیشتر ارگانیک شدن این محصولات پیش می‌رود و تمرکز اصلی تولیدکنندگان بر سالم و مغذی بودن این دست از منابع غذایی است، تا هر چه بیشتر بتوانند در جریان پردازش، مواد آلی آنها را حفظ کنند.

بازارهای عمده جهانی

درحالی‌که هم‌اکنون بخش عمده‌ای از صنعت پردازش سبزیجات و میوه جهانی در آمریکای شمالی و اروپا انجام می‌گیرد، انتظار می‌رود که این صنعت به سایر نقاط جهان، خصوصا چین تغییر جهت دهد. جالب است بدانید در حال حاضر بیش از نیمی از سبزیجات جهان و یک سوم از میوه جهان (در واحد تن)، در چین تولید می‌شود، البته این محصولات، پردازش نشده هستند، اما با افزایش تقاضای جهانی نسبت به این محصولات، انتظار می‌رود که صنعت پردازش میوه و سبزیجات نیز در چین توسعه زیادی بیابد.

کنسروها مهم‌ترین بخش صنعت پردازش میوه

مهم‌ترین محصول در صنعت پردازش جهانی میوه و سبزیجات، کنسروهای این دست از محصولات هستند، به‌طوری که تحلیلگران، یک فروش 40 درصدی را تا سال 2015 برای این بخش پیش‌بینی کرده بودند. بخش کنسرو صنعت پردازش میوه و سبزیجات، طیف زیادی از محصولات را در بر می‌گیرد. ترشی میوه و سبزی، مربا و ژله کنسرو شده و انواع کمپوت‌های میوه در این بخش جای می‌گیرند.

اگرچه مصرف میوه و سبزیجات کنسرو شده در سال‌های اخیر رشد زیادی داشته است، اما در حال حاضر، رشد این بخش تا حدی کاهش یافته و سهم آن از میزان درآمد جهانی این صنعت کمتر شده است؛ خصوصا در آمریکای شمالی، تقاضای مصرف‌کنندگان نسبت به این دست از محصولات کاهش یافته که درک تازه مردم نسبت به بهداشت فردی و آگاهی‌های مربوط به سلامت فردی از جمله دلایل این کاهش مصرف است.در مقابل گرایش به سوی مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه بیشتر شده است.

معرفی یک شرکت موفق در پردازش میوه

شرکت Dole از جمله کمپانی‌های موفق در زمینه تولید، پردازش و توزیع سبزیجات و میوه در سطح جهان است. تمرکز اصلی این شرکت روی تولید محصولاتی است که مطابق با استانداردهای سلامتی باشند و با داشتن برنامه‌هایی جامع برای ایمنی مواد‌غذایی، کنترل کیفیت دقیق و بهبود مستمر تولیدات خود از طریق تحقیق و نوآوری، سعی در ارائه محصولات خود در بالاترین و تازه‌ترین کیفیت دارد.

این شرکت چند ملیتی آمریکایی در سال 1851 تاسیس شد و در حال حاضر با داشتن بیش از 74هزار و 300 کارمند تمام وقت در 90کشور جهان، از جمله کمپانی‌های برجسته در تولید میوه جهانی به‌صورت تازه یا کمپوت شده است.

طبق آمارهای ارائه شده، درآمد این شرکت در سال 2011، مبلغی بالغ بر 7.2میلیارد دلار تخمین زده شده است که رقم قابل توجهی است. شناخته شده‌ترین محصول این شرکت آناناس است که به‌صورت کنسرو‌شده یا تازه در بازارهای جهانی عرضه می‌شود، در کنار این محصول، انواع میوه و سبزیجات تازه، انواع توت‌ها، محصولات بسته‌بندی شده میوه و سبزیجات کنسرو شده، از دیگر محصولات اصلی این کمپانی به شمار می‌روند که در سطح جهان شناخته شده هستند.

مترجم فهیمه خراسانی

——————-

گزارش «فرصت امروز» از سرمایه‌گذاری در صنعت کنسرو

کنسروکردن سرمایه با ارزش افزوده

آخرین باری که درب یک قوطی کنسرو را باز کردید کی بوده یا اینکه به‌طور کلی جایگاه قوطی‌های مختلف کنسرو در سبد خریدهای روزانه شما چقدر است؟ آیا وقتی به فروشگاه محله یا یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای مراجعه می‌کنید با دیدن انواع و اقسام قوطی‌های مختلف کنسرو به این موضوع فکر کرده‌اید که سرمایه در گردش این صنعت چقدر است و اصلا چند شرکت در این زمینه فعال هستند؟

براساس آمار نه چندان دقیق در صنعت کنسروسازی کشورمان به‌طور کلی بالاترین آمار تولید و مصرف کنسرو مربوط به رب گوجه فرنگی بوده و پس از آن کنسرو ماهی در جایگاه دوم تولید و سبد خرید‌های مردمی قرار گرفته که این موضوع توانسته سرمایه‌های بسیاری را در دو شاخه کنسروهای گوشتی و غیر‌گوشتی به خود معطوف کند.

این درحالی است که برخی از صاحبان سرمایه که امروز به دنبال یافتن فرصتی مناسب برای آرام گرفتن سرمایه‌های‌شان هستند، با نیم نگاهی به این صنعت براین باورند که کنسرو کردن سرمایه‌های‌شان دارای ارزش افزوده‌ای قابل ملاحظه ‌است و می‌توان با این روش به آنچه درنظر دارند، دست‌یابند. حال سوال اینجاست که آیا واقعا این تصور دقیق و صحیح است و برای رسیدن به سرمنزل مقصود چه راهکارهایی را باید مدنظر داشته باشیم.

کنسرو به روایت آمار

در ایران هنوز آمار دقیقی از میزان تولید و مصرف در اختیار کارشناسان و فعالان این صنعت قرار نگرفته است و نمی‌توان برای آینده آن برنامه‌ای دقیق و مدون ارائه کرد. اما در برخی از تحقیقات و بررسی‌های غیر‌متمرکز مشخص شده 80درصد شهر‌نشینان ایران کنسرو مصرف می‌کنند که در صدر مصرف آنها تن ماهی قرار گرفته است. در تحقیقات یاد شده می‌بینیم 32درصد مصرف‌كنندگان كمتر از یك بار در ماه تن ماهی می‌خورند و 28 درصد یك‌بار در ماه این ماده غذایی را در سبد غذایی خود جای داده‌اند.

25درصد مصرف‌كنندگان دو یا سه بار در ماه و 4 درصد نیز بیشتر از یك‌بار در هفته تن ماهی می‌خورند که به نوعی بیانگر تولید نزدیک به 120میلیون قوطی تن ماهی خواهد بود. برهمین اساس اگر به نمودار تولید كنسرو ماهی در ایران که به نوعی گل سرسبد صنعت کنسروسازی کشورمان است توجه داشته باشیم؛ می‌بینیم در یک‌دهه اخیر تولید ماهی تن و كنسرو ماهی در ایران از رشد بالایی برخوردار بوده و سرمایه‌گذاری‌های مختلفی در این زمینه صورت گرفته است.

آمارگیری دقیق مهم‌ترین نیاز امروز

احمد آزادمرد، رئیس تعاونی و سندیکای صنایع کنسرو ایران در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: یکی از مشکلات اصلی در این صنعت نبود آمار دقیق تولید به دلیل اجباری نبودن پیوستن تولید‌کنندگان به اتحادیه یا سندیکاهای صنفی خود است. به صورتی که امروز نزدیک به 1200تولید‌کننده در سراسر کشور فعالیت دارند اما کمی بیشتر از 200واحد تولیدی در سندیکای صنایع کنسرو ایران عضو هستند که عمدتا هم تولید‌کنندگان به نام و معتبر کشورمان با موفقیت‌های درخشانی در این صنعت شناخته شده‌اند.

وی در ادامه تاکید کرد: به همین دلیل شاید دربرخی موارد سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته غیر‌کارشناسی انجام شده و باعث تجمع سرمایه دربخش خاصی از صنعت شده است. به‌عنوان مثال اکنون در بخش تولید کنسرو ماهی و رب گوجه فرنگی دیگر نیازی به سرمایه‌گذاری نیست و باید برای تولید دیگر محصولات برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی شود.

آزادمرد در ادامه با اشاره به اهمیت زنجیره تامین مواد اولیه افزود: با توجه به اینکه صنعت کنسروسازی به‌عنوان یکی از صنایع تبدیلی در بخش کشاورزی شناخته می‌شود می‌توان با استفاده از آمارهای به روز و همچنین تعیین میزان تولید محصولات کشاورزی، دامپروری و شیلات نسبت به صدور مجوز بهره‌برداری و تاسیس واحدهای تولیدی اقدام کرد. چون در گذشته بسیاری از پروانه‌های بهره‌برداری به‌خصوص در بحث تولید رب و تن ماهی غیر‌کارشناسانه صادر شده، اکنون زنجیره تامین مواد اولیه آنها با مشکل مواجه شده است.

انرژی اصلی‌ترین هزینه

رئیس تعاونی و سندیکای صنایع کنسرو ایران هزینه‌های تولید را به سه بخش عمده تقسیم‌ کرد و گفت: هنگام تعیین هزینه‌های تمام شده کالا لازم است سه منبع اصلی هزینه‌ای یعنی مواد اولیه، نیروی انسانی و همچنین انرژی را مورد بحث و بررسی قرار دهیم، چون این سه بخش به نوعی تعیین‌کننده هستند و باید برای آنها برنامه‌ای دقیق‌تر داشته باشیم.

وی با اشاره به طرح هدفمندی یارانه‌ها در کشورمان انرژی را اصلی‌ترین عامل هزینه‌ساز در تولید کنسرو دانست و افزود: گروهی دستمزدها و تهیه مواد اولیه را به‌عنوان بخش عمده هزینه‌های تولید درنظر دارند، درحالی که با توجه به شرایط فعلی ایران بیشترین سهم هزینه‌ تولید در این صنعت مربوط به انرژی است. به صورتی که پس از هدفمندی یارانه‌ها و پرداخته نشدن یارانه تولید به سرمایه‌گذاران در این بخش هزینه‌ قابل ملاحظه‌ای به تولید‌کنندگان تحمیل شد و به همین دلیل امروز شاهد تعطیل شدن حدود 50درصد از واحدهای تولیدی عموما نیمه صنعتی با بهره‌وری پایین هستیم.

اما با توجه به رفع تحریم‌ها و گسترش ارتباطات تجاری می‌توان به نوعی زمینه ورود تکنولوژی‌های نوین و افزایش بهره‌وری را در برخی از تولید‌کنندگان سنتی فراهم کرد تا این واحدهای تولیدی نیز بتواند با شرایط موجود به تولید مجدد اقدام کنند.

تنوع محصول عاملی در موفقیت

با توجه به تنوع محصولات کشاورزی، دامپروری و شیلات ایران یکی از مهم‌ترین بخش‌های جذاب برای صاحبان سرمایه ‌می‌تواند حضور در صنایع تبدیلی مربوط به این تولیدات به‌خصوص در صنعت کنسروسازی باشد. اما مهم‌ترین نکته در این سرمایه‌‌گذاری چرخه تامین مواد اولیه و دستیابی به بازارهای هدف قابل اعتماد و تضمین فروش محصولات تولیدی است. بنابراین مطالعه و اطلاع از تجارب مدیران فروش که در این زمینه حضوری قابل ملاحظه‌ داشته‌اند می‌تواند روشنگر راه تازه‌وارد‌ها برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه باشد.

محمدحسین جمالی، مدیر فروش ارگان‌ها و سازمان‌های شرکت کنسروسازی پولک، در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: مهم‌ترین نکته برای آن دسته از صاحبان سرمایه که قصد ورود به دنیای کنسروسازی دارند، این است که قبل از هرگونه تصمیم‌گیری خوب به نوع فعالیت و تنوع محصولاتی که تصمیم به تولید آنها دارند با توجه به میزان و تنوع مواد اولیه منطقه مورد نظرشان فکر کرده و اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. چون این گزینه‌ها می‌تواند تضمین‌کننده آینده سرمایه‌گذاری آنها و افزایش قدرت چانه‌زنی کارخانه در بازارهای هدف‌شان باشد.

اول بازارسنجی بعد تولید

جمالی با اشاره به سرمایه‌گذاری حداقل 5میلیاردتومانی برای راه‌اندازی یک خط تولید سنتی و 20میلیارد تومان برای خط تولید مدرن و مکانیزه گفت: رسیدن به نقطه سربه‌سر در این صنعت با توجه به میزان سرمایه‌گذاری اولیه نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و همچنین بازار‌سنجی هوشمندانه است بنابراین مهم‌ترین راهکار برای موفقیت صاحبان سرمایه در کنسروسازی بازارسنجی اولیه و پس از آن تولید است.

به گفته این مدیر فروش در صنعت کنسروسازی اگرچه قابلیت نگهداری محصولات در یک بازه زمانی (مثلا دوساله) مشخص است؛ اما همین موضوع می‌تواند به‌عنوان نقطه ضعفی در بخش فروش محصولات شناخته شود، از این رو تولید‌کننده باید ضمن اینکه برای خرید مواد اولیه به موقع با قیمت مناسب برنامه داشته باشد؛ از قبل نیز بازاریابی محصولاتش را کرده باشد.

به‌عنوان مثال درباره خیارشور با توجه به اینکه دوره برداشت محصول و دسترسی به مواد اولیه ارزان قیمت (خیار و سبزی‌های معطر) کاملا مشخص است، باید برای خرید به موقع و تولید سر وقت به صورتی برنامه‌ریزی شود که بازار فروش قبلا شناخته و مهیا شده باشد. در غیر‌این صورت نه تنها تولید گران تمام خواهد شد؛ بلکه در چرخه بازاریابی پس از تولید با فرا‌رسیدن تاریخ انقضا به نوعی سرمایه‌گذاری غیر‌اقتصادی شده و زمینه زیان را برای تولید‌کننده فراهم کرده است.

این درحالی است که قانون یاد شده را می‌توان در انواع کمپوت میوه، ترشی و دیگر تولیدات نیز مورد توجه قرار داد. وی در ادامه تصریح کرد: سیاست یاد شده در بخش کنسرو لوبیا موردی متفاوت است چون برای تولید برخی از کنسروها مثل کنسر لوبیا با توجه به نوع ماده اولیه تولید‌کنندگان می‌توانند با خرید و انبار کردن ماده اولیه در ایام متفاوت سال و متناسب با نیاز بازار یا سفارش‌ها به تولید اقدام کنند.

کاهش هزینه حمل‌و‌نقل؛ افزایش حاشیه سود

جمالی با اشاره به جایگاه هزینه‌های حمل‌و‌نقل در صنعت کنسروسازی تاکید کرد: با توجه به اینکه هزینه حمل‌و‌نقل روزبه‌روز درحال افزایش است اکنون یکی از مهم‌ترین نکات در زمینه تولید و توزیع محصولات کنسروی بحث دسترسی آسان به مواد اولیه گوشتی یا غیر‌گوشتی و بازارهای هدف است، بنابراین لازم است سرمایه‌گذاران قبل از انتخاب منطقه احداث کارخانه به تنوع محصولات کشاورزی یا دامپروری و بازه زمانی برداشت آنها خوب توجه‌کرده و بازارهای هدف‌شان را کاملا شناسایی کنند.

وی درباره بحث سیستم توزیع نیز معتقد است تولیدکنندگان سنتی با محدوده تولیدی کوچک یا همان تولیدکنندگان سنتی نیازی به در اختیار داشتن سیستم توزیع انحصاری و متعلق به خود نیستند، بلکه می‌توانند با استفاده از خدمات شرکت‌های توزیع بهتر و هوشمندانه‌تر عمل کنند چون با انعقاد قراردادهای پخش با این شرکت‌ها درواقع به نوعی تولیدکننده از قید و بند هزینه‌های جانبی مثل نگهداری خودروهای توزیع یا راننده خارج شده و تنها با پرداخت رقمی مشخص به‌صورت ماهانه می‌تواند در مدیریت هزینه‌ها برنامه‌ریزی دقیق‌تری داشته باشد.

برندسازی تضمین سرمایه‌گذاری

این فعال صنفی با اشاره به اهمیت برندسازی در صنعت کنسروسازی گفت: شاید برندسازی در صنایع مختلف عاملی برای موفقیت اقتصاد شناخته شده باشد اما اهمیت این سیاست در کنسروسازی از منظر دیگری قابل توجه است که تاکنون زیاد به آن توجه نشده است و باید از سوی مدیران فروش و البته تولیدکنندگان برای موفقیت مورد توجه ویژه قرار گیرد.

وی در ادامه افزود: همان طور که می‌دانیم صنعت کنسروسازی ارتباط مستقیمی با ذائقه بازارهای هدف و همچنین تبلیغات دارد، بنابراین این موارد می‌توانند با استفاده از تولید برندهای متفاوت از سوی یک تولید‌کننده مورد استفاده هدفمند قرار گیرند. به صورتی که مثلا شرکت پولک برای بازارهای داخلی و خارجی خود به تولید برندهای متفاوتی اقدام کرده است تا با این روش نه تنها به نیازهای بازار هدف پاسخ داده باشد، بلکه سلیقه‌های متفاوت مردم را با توجه به نام، نوع بسته‌بندی و همچنین کیفیت به خود مشغول کند، درحالی که محتوا و روند تولید درواقع یکی است.

گزارش «فرصت امروز» از صنعت کنسرو سازی

نجات دهنده کشاورزی

اغلب افراد جامعه برای عیادت از بیماران با کیسه‌ای پر از انواع و اقسام کمپوت و کنسرو روانه بیمارستان یا منزل آنها می‌شوند، درحالی که اصل صنعت کنسروسازی برای مواقع اضطراری و همچنین شرایط غیرعادی در جامعه بنیان‌گذاری شده است. حال اگر از این تفاوت فاحش در فرهنگ استفاده از محصولات کنسروی کشورمان بگذریم، می‌بینیم زمینه سرمایه‌گذاری در صنعت یاد شده به‌گونه‌ای است که در صورت برنامه‌ریزی مسئولان و هدایت صحیح سرمایه‌های سرگردان در این زمینه می‌توان سالانه نه‌تنها حجم قابل توجهی از ضایعات محصولات کشاورزی و دامی را کاهش داد، بلکه ارزآوری قابل ملاحظه‌ای نیز برای اقتصاد ایران با امتیازات ویژه ‌خود به‌دست آورد.

یک سرمایه‌ و دو نشان

سیدمحمد میر رضوی، دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران و فعال صنفی با اشاره به تجربه هشت سال دفاع مقدس در کشورمان به خبرنگار ما گفت: صنایع کنسرو یک صنعت استراتژیک در کشور به شمار می‌رود، چون حداقل برای مسئولان کشور طی سال‌های جنگ تحمیلی اهمیت آن مشخص شده است. این درحالی است که کشور ما که روی گسل زلزله قرار دارد و حوادث طبیعی مانند سیل، زلزله و توفان در آن وجود دارد صنعت کنسرو به‌عنوان نخستین پاسخگوی نیاز غذایی مردم در زمان حوادث ناگوار طبیعی است.

میررضوی با اشاره به آمار بالای ضایعات محصولات کشاورزی ایران در ادامه افزود: از طرفی امروز در دنیا صنعت کنسروسازی تنها صنعتی است که باعث جلوگیری از ضایع شدن محصولات کشاورزی می‌شود به صورتی که می‌توان آن را یک تیر با دو نشان معرفی کرد. چون براساس آمار وزارت جهاد کشاورزی سالانه بیش از 100میلیون تن محصول کشاورزی در کشورمان تولید و بین 20 تا 30درصد آن یعنی سالانه 20 تا 30میلیون تن تبدیل به ضایعات می‌شود که این ارقام شوخی نیست و این می‌تواند غذای چندین میلیون نفر را تامین کند.

به‌عنوان مثال در زمینه صنایع رب‌سازی سالانه بیش از 6میلیون تن گوجه‌فرنگی جذب صنایع رب‌سازی می‌شود که یک میلیون تن رب گوجه‌فرنگی تولید می‌شود که حدود 400هزار تن مصرف داخلی و 600هزار تن به‌صورت بسته‌بندی و فله اسپتیک صادر می‌شود.

این مقام صنفی درباره ارزش افزوده سرمایه‌گذاری در صنعت تولید کنسرو معتقد است: اگرچه امروز برخی مشکلات اقتصادی کشورمان باعث رکود و همچنین کاهش تولید گروهی از تولید‌کنندگان شده‌است اما با رعایت اصول اقتصادی و استفاده از ماشین‌آلات به‌روز می‌توان در این زمینه به ارزش افزوده‌ای نزدیک به 30درصد امیدوار بود که در مباحث اقتصادی و سرمایه‌گذاری قابل توجه است و می‌تواند باعث جلب نظر بسیاری از صاحبان سرمایه شود.

قاچاق وصله‌ای ناجور

دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران درباره تهدید محصولات قاچاق نیز گفت: صنعت خوراکی با توجه به اینکه کاملا با موضوع تنوع‌طلبی و همچنین ذائقه مردم در ارتباط است ناخودآگاه زمینه مناسبی برای قاچاق و سودجویان شناخته می‌شود، اما امروز قاچاق در صنعت تولید کنسرو ایران تعریف و توصیف متفاوتی به خود گرفته است، به این دلیل که معمولا با دیدن یا شنیدن کلمه قاچاق به دنبال فروش محصولی در پستوها و در خفا هستیم اما اگر به فروشگاه‌های سطح شهرمان توجه کنیم تنوع و حجم محصولات کنسروی و کمپوت خارجی که عمدتا بدون مجوزهای قانونی در قفسه‌ها خودنمایی می‌کند این واقعیت را نشان می‌دهد.

وابستگی کمی به خارج داریم

در همین حال، مهندس ناصر محمدزاده، مدیر تولید اروم‌آدا درباره وابستگی صنعت تولید کنسرو به خارج از مرزهای کشورمان گفت: خوشبختانه این صنعت در بخش تامین بسیاری از نیازهای خود از جمله ماشین‌آلات و قوطی وابستگی زیادی به خارج از مرزهای کشور نداشته و می‌تواند مستقل عمل کند.به‌عنوان مثال امروز قوطی‌سازی تبریز می‌تواند بخش قابل ملاحظه‌ای از نیازهای قوطی تولید‌کنندگان را تامین و در اختیارشان قرار دهد و در بخش تولید ماشین‌آلات بسته‌بندی و تولید نیز در کشورمان تولید‌کنندگان بنام و معتبری به خود دیده که حتی می‌توانند ماشین‌آلات را به خارج از مرزها نیز صادر کنند.

محمدزاده در ادامه به وابستگی برخی تولیدات به خارج از مرزها از جمله تن ماهی اشاره کرد و افزود: در محصولات کشاورزی یا همان غیرگوشتی‌ها تقریبا وابستگی به مواد اولیه خارجی کمتر از 2 درصد است اما در تولید تن ماهی وابستگی به واردات ماهی از بازارهای غنا، هندوستان و کره جنوبی وجود دارد چون منابع ماهی و تولید شیلات کشورمان پاسخگوی حجم تولید و نیاز تولید‌کنندگان نیست.

فله فروشی مقرون به صرفه نیست

از سوی دیگر رضا فرد، مدیر کارخانه نازچین موضوع اشتغال‌زایی در این صنعت را قابل ملاحظه دانست و گفت: به‌طور کلی صنایع غذایی جزو اشتغال‌زا‌ترین صنایع در سراسر جهان هستند که یکی از زیرمجموعه‌های آن صنعت کنسروسازی است و برخلاف تصور بسیاری که معتقدند این صنعت کاملا مکانیزه است و اشتغال‌زایی کمتری دارد باید درنظر داشته باشیم زنجیره تامین مواد اولیه و بخش فروش این صنعت کاملا در زمینه اشتغال‌زایی قابل دفاع است.

فرد در ادامه افزود: اگر به این نکته توجه داشته باشیم که در مجموع یک کارخانه تولیدی معمولی حداقل نیازمند 30 نفر (کارمند، کارگر، بازاریاب و خدمات) است، با درنظر گرفتن تعداد کارگاه‌ها و تولیدکنندگان فعال در کشورمان می‌توان این‌گونه برآورد کرد که میزان اشتغال‌زایی مستقیم صنعت تولید کنسرو ایران نزدیک به 80 هزار شغل بوده، هرچند نباید فراموش کنیم این صنعت مشاغل غیرمستقیم گسترده‌ای را در بخش تولید مواد اولیه نیز به خود وابسته کرده است.

مدیر کارخانه نازچین موضوع صادرات را یکی از مهم‌ترین عوامل حفظ مشاغل دانست و گفت: امروز با توجه به کیفیت بسیار بالای محصولات کنسروی و کمپوت ایران، کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس، کشورهای آسیای میانه و روسیه یا در برخی موارد کانادا و آمریکا خریدار محصولات ایران هستند، که با توجه به رفع تحریم‌ها و امکان حضور تولیدات ایرانی در بازارهای بیشتر می‌توان به اشتغال‌زایی بالاتری فکر و برای آن برنامه‌ریزی کرد.

وی با اشاره به موضوع تقاضای خرید گسترده رب فله از ایران ادامه داد: ارزش صادراتی این نوع محصولات به‌صورت فله فروشی قابل دفاع از نظر اقتصادی نیست و روند فله فروشی در تولیدات کنسروی و کمپوتی کشورمان از زمانی آغاز شده است که هزینه تولید و همچنین مشکلات صادراتی باعث شد تا تولید‌کنندگان به تقاضای خرید برخی کشورها از جمله ترکیه، کشورهای آسیای میانه برای خرید فله رب پاسخ مثبت دهند و این روندی شد .

برای ادامه این نوع تجارت در دیگر بخش‌ها مثل خیارشور، ترشی و کمپوت و کنسانتره که نمی‌تواند ارزش اقتصادی قابل ملاحظه‌ای برای تولیدکننده داشته باشد، درحالی که اگر این محصولات در بسته‌بندی‌های متعارف بازار وکوچک صادر شوند ارزش افزوده گاهی بالاتر از 30 درصد را به تولید‌کننده هدیه خواهند داد.

مقالات مرتبط:

• سیستم متمرکز و غیر متمرکز