سرمایه‌گذاری روی سریال و فیلم‌سازی / جای خالی بخش خصوصی در سریال‌سازی

احمد زالی، تهیه‌کننده سینما و تلویزیون:

یک «هزار دستان» به از چند سریال آنتن‌پرکن بی‌مخاطب

به نظر من مشکلات فعلی تلویزیون تنها به بخش نمایش محدود و منحصر نمی‌شود، بلکه عدم اعتماد مردم به تلویزیون که امروزه در توجه آنها به شبکه‌های ماهواره‌ای بروز یافته است و طبق آمار ۶۰ درصد از آنها بیننده شبکه‌های ماهواره‌ای هستند، مشکل جدی‌تری است. یکی از دلایل از دست رفتن مخاطبان سریال‌های ایرانی، هویت خود تلویزیون است که مقبولیت عمومی بین مردم ندارد و این بی‌اعتمادی عمدتا از بی‌اعتمادی به اخبار صداوسیما ناشی می‌شود.

مردم باید از بازتاب واقعی شرایط روزمره جامعه‌شان در خبرهای تلویزیون اطمینان یابند و برای این منظور کافی است مدتی از نگاه حاکمیتی و سیاسی حاکم بر رسانه فاصله بگیریم. مردم دوست دارند تلویزیون داخلی را تماشا کنند، چراکه رسانه ملی با وجود همه مشکلاتش سالم‌ترین و نجیب‌ترین تلویزیون دنیاست و می‌توان بچه‌ها را با خیالی راحت پای تماشای آن نشاند. متأسفانه در امر سریال‌سازی در تلویزیون و به‌طور کلی نمایش کشور تولید فیلمنامه و پژوهش بر نگارش قصه جدی گرفته نشده است.

برای مثال رقم دستمزد یک فیلمنامه‌نویس برای یک تله‌فیلم از یک پروژه ۱۵۰ میلیونی، تا همین اواخر ۵ میلیون تومان یعنی کمتر از ۳ درصد بود. بنابراین طبیعی است که نویسنده نمی‌تواند برای نگارش وقت بگذارد، رمان بخواند و اقتباس کند یا برای سوژه‌یابی به سفر برود و از تیم تحقیقاتی کمک بگیرد و در نهایت خروجی‌اش آن چیزی می‌شود که می‌بینیم. مشکل دیگر سریال‌سازی به وضعیت تولید در تلویزیون بازمی‌گردد.

در حال حاضر به تعدادی آدم‌های خاص با تیم‌های تولید ثابت فرصت همکاری داده می‌شود و اجازه ورود افکار جدید و جوان‌ترها را به عرصه نمی‌دهند و بسیاری از ایده‌پردازان و افراد خلاق به دلیل ارتباطات محدودتر بیکار می‌مانند. به‌نظر می‌رسد در شرایط موجود با توجه به بحران‌های اقتصادی و عدم اعتماد مردم به تلویزیون تنها راهکار مؤثر بهبود وضعیت سریال‌سازی توجه به اقتباس است.

اگر رمان‌های داخلی و خارجی پرمخاطب و امتحان پس داده به فیلمنامه تبدیل شوند و با دستگاه‌های دولتی که متأسفانه این روزها با تلویزیون میانه خوبی ندارند در امر سریال‌سازی مشارکت کنیم می‌توان راه‌حلی برای نجات تلویزیون از این وضعیت یافت. همچنین می‌توانیم به جای سریال‌های متعدد سریال‌های کمتری با فیلمنامه‌های خوب تولید کنیم. برای مثال اگر یک  «هزاردستان» بسازیم بهتر است از تولید پنج سریال آنتن‌پر‌کن بی‌مخاطب.

برای ساخت یک سریال چندین میلیارد سرمایه لازم است

بیشتر بودجه صرف بی‌برنامگی می‌شود

نوع جذب سرمایه‌‌گذار در تلویزیون ایران تاکنون به این صورت بوده که برندهایی از بخش‌خصوصی هزینه‌ بخشی از ساخت یک سریال یا همه هزینه‌ها را تقبل کرده‌اند و تنها در مدت زمان حضور روی آنتن از تبلیغ محصول خود انتفاع برده‌اند. در این حوزه می‌توان به برند تاژ برای ساخت سریال پایتخت اشاره کرد. یا بعضی از برنامه‌ها چون «دستپخت‌های خودمانی» که برندی از حوزه تولید ماکارونی آن را حمایت می‌کند.

اما مسئله مهم این است که سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی که خود به نوعی دستی در هنر دارند، می‌توانند در مقام تهیه‌کننده حضور داشته باشند و در مقابل بخشی از سود بازپخش یا توزیع توسط سروش سیما و شبکه نمایش خانگی را هم به‌دست بیاورند، بلکه تلویزیون تاکنون چنین امتیازی نداده است، بلکه حق مالکیت را تماما در اختیار دارد و تنها درصدی از سهم سود را برای مشارکت در نظر می‌گیرد که همین امر مانعی برای جذب سرمایه‌گذار است.

عدم استقبال از سرمایه‌گذاری که حقوقی چون حق مولف را هم طلب می‌کند موجب شده تا این رسانه کماکان به هزینه‌سازی بپردازد و در این میان یا برای گرفتن بودجه به دولت فشار می‌آورد یا به بازپخش سریال‌های سال‌های دور خود می‌پردازد.

تلویزیون از افراد استقبال می‌کند نه طرح‌های خوب

مسعود فرخنده‌طینت، تهیه‌کننده تلویزیون با اشاره به حداقل سرمایه لازم برای سریال‌سازی به  «فرصت امروز» می‌گوید: هزینه‌های تولید سریال‌ها بستگی به ژانر و درجه کیفیت آن دارد اما یک سریال اجتماعی که در داخل شهر تصویربرداری شود، برای هر دقیقه به 2 میلیون و ۷۰۰ هزار تومان تا ۳ میلیون تومان سرمایه نیاز دارد. حالا اگر دارای ۱۳ قسمت ۴۰ دقیقه‌ای و ۵۲۰ دقیقه  جمعا باشد نیازمند بودجه‌ای حدود 1.5 میلیارد تومان است.

امروزه دیگر ساخت سریال‌های ۱۳ قسمتی برای تلویزیون به‌صرفه نیست، چرا که اگر همین نوع سریال در ۲ ۶قسمت تولید شود هزینه‌ای 2.5 میلیاردی نیاز دارد و اگر قسمت‌ها برای مثال به ۵۰ قسمت افزایش یابد شاید بتوان با 4 میلیارد تومان سریال را تولید کرد. در واقع هرچه تعداد قسمت‌ها افزایش یابد ضمن برنامه‌ریزی درست و برقراری نظم در کار، هزینه‌های تولید کم می‌شود. وی بیشترین هزینه لازم را برای یک ساخت یک سریال در شرایط فعلی به دستمزدهای بازیگران مربوط دانسته و می‌افزاید: تلویزیون و سینمای ایران در مقطعی کارگردان‌محور بود.

بعدها تهیه‌کننده‌محور شد و فرد تهیه‌کننده هم در پروژه تعیین‌کننده بود. امروزه کارهای نمایشی بازیگر محور شده‌اند و بازیگران دستمزدهای خیلی بیشتری نسبت به سایر عوامل دریافت می‌کنند. دستمزد هر بازیگر شناخته شده می‌تواند بین ۳۰ تا ۶۰ میلیون یا بیشتر در ماه باشد و این گاهی از حقوق کارگردان بیشتر است، از این رو لازم است برای بازیگران یک نظام تعریف شود. بیشترین هزینه در تولید یک سریال در مراحل بعد صرف بی‌برنامگی می‌شود. درحالی‌که می‌توان با داشتن فیلمنامه‌ای کامل، پروسه تولید را تعریف و بهتر برنامه‌ریزی کرد و از این طریق هزینه‌ها را کاهش داد.

در این شرایط یک اثر ۲۶ قسمتی در سه یا چهارماه تولید می‌شود. برای مثال یک سریال تاریخی با عظمت  «سربداران» به دلیل وجود همین نظم و برنامه‌ریزی درست در ۱۸ ماه تولید شده است. درحالی‌که امروزه زمان تولید سریال‌ها طولانی‌تر شده است و این بعضا یک افتخار هم برای سازندگان محسوب می‌شود!

از طرفی در تاریخ سریال‌های ایرانی نمونه‌هایی مانند  «ساعت خوش» را دیده‌ایم که در مقطعی بازیگران جدیدی را مطرح و معرفی کردند اما در حال حاضر به تربیت بازیگر در تلویزیون توجه نمی‌شود و در دور تکرار بازیگرانی افتاده‌ایم که خود را در حاشیه امنیت می‌بینند، در سریال‌های مختلف حضور دارند و دستمزدشان تصاعدی افزایش می‌یابد.

نظم تولید در گروی آماده بودن فیلمنامه است

وی در پاسخ به این سوال که تعداد مرسوم تولید نمایشی تلویزیون در سال چقدر است، بیان می‌کند: تلویزیون ذائقه مردم را پیوسته تغییر می‌دهد. تا مدت‌ها تنها دو شبکه تلویزیونی داشتیم که هرکدام هفته‌ای یک سریال پخش می‌کردند اما تعدد شبکه‌ها، تعداد سریال‌ها را زیاد و پخش‌شان را هر شبی کرد. از طرفی سریال‌سازی برای مناسبت‌ها رواج یافت و سریال‌ها در ضرب‌الاجل تولید افتاده‌اند.

تهیه‌کننده سریال  «سیگنال موجود نیست» ادامه می‌دهد: اگر در نظر بگیریم هر شبکه در طول یک سال تقریباً در بازه‌های زمانی شنبه تا چهارشنبه هر هفته سریال پخش کند و هر سریال ۳۰قسمت داشته باشد یک شبکه ۸سریال پخش خواهد کرد و اگر چهار یا پنج شبکه به تولید سریال بپردازند، نزدیک به ۴۰سریال در طول سال و از طریق تلویزیون باید ساخته شود.

این موضوع مستلزم آن است که هر یک از اینها با فیلمنامه‌ای آماده کلید بخورند و همچنین تنوع سلایق مختلف از طریق همکاری با بازیگران و کارگردان‌ها و تیم‌های تولید متفاوت دیده شود، درحالی‌که امروزه به طرح‌های خوب در تلویزیون راه نمی‌دهند بلکه به افراد و در واقع به‌ نام‌ها کار می‌دهند.

بازار جهانی

کمپانی برادران وارنر: پیشرو در صنعت فیلم‌سازی

استودیویی که خودش می‌نویسد، پشت دوربین می‌برد، ضبط می‌کند، بازاریابی می‌کند، پخش می‌کند و بازار خود را حفظ می‌کند! سینما و تلویزیون هم برایش فرقی ندارد. رهبر صنعت فیلمسازی جهان، برای چهاردهمین بار پیاپی از مرز فروش میلیارد دلاری عبور کرد و نام تجاری برادران وارنر را به یکی از برندهای موفق سینمای جهان تبدیل کرد تا خصوصی بودن و خصوصی شدن در حوزه فیلمسازی هر چه بیشتر اهمیتش را نشان دهد.

سینما به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین رشته‌های هنری، جایگاه ویژه‌ای بین مردم جهان دارد و یکی از پرمخاطب‌ترین هنرهای جهان به شمار می‌رود، به طوری‌که همه روزه اخبار جدیدی از اکران فیلم‌های جدید به گوش می‌رسد، با این وصف سینما، هنری پویا و زنده محسوب می‌شود که با توجه به پیشرفت فناوری و دستاوردهای علمی دنیای امروز، رشد فوق‌العاده‌ای یافته است.

در این میان، هالیوود، یکی از تاثیرگذارترین و حرفه‌ای‌ترین سینماهای جهان است، منطقه‌ای در شمال غربی لس آنجلس که نه تنها قطب سینمای آمریکا است بلکه به جرات می‌توان گفت، قطب سینمای جهان به شمار می‌رود. شایان ذکر است، علاوه بر نقش فرهنگی و اجتماعی‌ که سینما در جامعه جهانی دارد، نباید از نقش اقتصادی آن در چرخه بازار جهانی غافل شد.

امروزه کمپانی‌های معتبری در سینمای هالیوود به تولید فیلم می‌پردازند و سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در این راستا انجام می‌دهند.کمپانی‌هایی مانند برادران وارنر، والت دیزنی، قرن بیستم و… که در اینجا به معرفی یکی از معروف‌ترین آنها، یعنی برادران وارنر، خواهیم پرداخت.از جمله فیلم‌های موفق این کمپانی درسال 2015، فیلم‌هایی چون مکس دیوانه، تک تیرانداز آمریکایی، خشم جاده، در قلب دریا، همراهان و تعطیلات هستند.

کمپانی وارنر، با سابقه 100ساله خود، یک شرکت آمریکایی پیشرو در صنعت سینماست که توسط چهار برادر مهاجر لهستانی پایه‌گذاری شد و با تولید فیلم‌هایی مانند هری پاتر، بت من و ماتریکس، جایگاه ویژه‌ای در صنعت سینما و بین مخاطبان جهانی آن یافته است و در شاخه‌های متنوعی مانند فیلم، تلویزیون، توزیع دی وی دی به سراسر جهان، توزیع دیجیتال، انیمیشن، بازی‌ها ویدئویی و. . . فعالیت دارد.

جالب است بدانید آرشیو کمپانی وارنر، یکی از معتبرترین و ارزشمندترین آرشیوهای جهان است که شامل چیزی بیش از 7500ساعت برنامه، نزدیک به 7هزارفیلم و 5هزاربرنامه تلویزیونی است. همچنین کارمندان آمریکای شمالی شرکت وارنر، جمعیتی بین 5 تا 10هزار نفر هستند که این نوسان بستگی به سطح برنامه‌های تلویزیونی و سینمایی تولید شده دارد، ضمن اینکه تعداد کارمندان خارجی این کمپانی نیز 2 هزارنفر است.

فروش‌های میلیاردی

در سال 2014 فروش بلیت جهانی این کمپانی، به 4.73میلیارد دلار رسیدکه از این مقدار، 1.56میلیارد‌دلار مربوط به فروش داخلی و 3.17میلیارد دلار آن از فروش بین‌المللی حاصل شده بود، کمپانی در این سال برای ششمین بار، توانسته بود از مرز فروش جهانی 4میلیارد دلار عبورکند و برای چهاردهمین بار بود که هر دو بخش داخلی و بین‌المللی، از مرز میلیاردی عبور کرده بودند و این نقطه عطفی برای این شرکت محسوب می‌شد؛ نقطه عطفی که هیچ استودیوی فیلمسازی دیگری به آن دست نیافته بود.

برای چهاردهمین بار پیاپی، این شرکت سرگرم‌کننده جهانی، با داشتن 17درصد از سهم بازار جهانی، رهبر صنعت فیلمسازی بود و همچنین شماره یک کلی فروشی جهانی و فروش الکترونیکی در سطح جهان به شمار می‌رفت.

از تولید تا توزیع

در حال حاضر، استودیوی فیلمسازی برادران وارنر با تولید سالانه 18 تا 22فیلم، از نمونه‌های موفق الگوی کسب‌و‌کار در صنعت سینما به شمار می‌رود.کمپانی وارنر با داشتن دفاتر فعال در بیش از 30 کشور و انتشار بین‌المللی فیلم‌های خود در بیش از 120منطقه جهان که یا به‌صورت مستقیم یا به کمک شرکت‌های همکار و شرکای سرمایه‌گذار انجام می‌شود، در سیستم بازاریابی و توزیع فیلم نیز یکی از بزرگ‌ترین رهبران این عرصه محسوب می‌شود که خصوصا از سال 2008 و با راه‌اندازی خط جدید سینما، توانست در عرصه بازاریابی و توزیع به موفقیت‌های چشمگیرتری نائل شود.

گروه تلویزیونی WBTV وارنر، نیز یکی از بخش‌های مهم این استودیو به شمار می‌رود که با ورود به عرصه دیجیتال و سیستم عامل‌ها و رسانه‌های دیجیتالی و با تولید ویدئوهای تبلیغاتی، کانال‌های برندینگ، شبکه‌های بی‌سیم و پهنای باند و سیستم توزیع دیجیتال، از پیشگامان الگوهای جدید کسب‌و‌کار محسوب می‌شود که برنامه‌ها و انیمیشن‌های تلویزیونی را روانه بازار جهانی می‌کند و با داشتن صدور مجور بیش از 7500ساعت برنامه تلویزیونی، 7هزار فیلم و داشتن زیرنویس به 40زبان دنیا، در بیش از 175 کشور، بازار تقاضا دارد.

در حال حاضر کمپانی برادران وارنر با داشتن بیش از 3700مجوز فعال در مناطق کلیدی جهان از جمله آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، آسیا و اروپا، از طریق بازاریابی خلاق و تبلیغات قوی، نام تجاری خود را در بازارهای بین‌المللی به رسمیت شناسانده است.

گزارشگر رکسانا قهقرایی
گزارش «فرصت امروز» از روند سریال‌سازی و سازوکارهای سرمایه‌گذاری در این حوزه

جای خالی بخش خصوصی در سریال‌سازی

آنتن شبکه‌های تلویزیون این روزها پر شده از سریال‌هایی قدیمی که با وجود استقبال گسترده مردم در زمان پخش‌شان، دیگر تاریخ مصرف گذشته به نظر می‌رسند و در این روزها هنوز هم چشم امید مردم به شب‌های نوروز است تا بلکه به طنازی سریال‌های مناسبتی بخندند و تدارک ویژه تلویزیون را در این ایام به نظاره بنشینند. در این میان و طی سال‌های اخیر همواره شاهد خبرسازی تلویزیون و مسئولانش بوده‌ایم که از نداشتن بودجه شکایت‌ دارند و از عدم اختصاص بودجه‌های دولتی گله‌مندند.

در این میان هنوز بخش خصوصی راهی به آنتن تلویزیون ایران ندارد. برون‌سپاری بخشی از آثار یا سفارش ساخت به بخش خصوصی نه‌تنها بخشی از سرمایه‌ اولیه ساخت برنامه‌ها و سریا‌ل‌ها را جبران می‌کند بلکه همان‌طور که رسالت صنعت سرگرمی است، مخاطبان بیشتری را به خود جلب کرده و مهم‌تر از همه اشتغال‌زایی متنوعی را هم به همراه دارد.

بنا به آمار و ارقام تلویزیون ایران تاکنون بیش از ۱۱۰۰مجموعه تلویزیونی از شبکه‌های مختلف آن روی آنتن رفته است و با وجود دست به گریبانی با بحران‌های شدید مالی و اقتصادی باز هم به نمایش، توجهی ویژه دارد. در این گزارش به بررسی‌ هزینه‌های موردنیاز برای ساخت یک سریال و چند و چون سریال‌سازی در تلویزیون ایران می‌پردازیم.

از تولید به مصرف

مشکلات اقتصادی سال‌های اخیر سازمان صداو سیما و عدم نتیجه‌گرفتن برای درخواست‌های مکرر در افزایش بودجه باعث شده تا تلویزیون در پخش سریال‌های جدید خود بسیار به روز عمل کند. سریال‌های در حال تولید به محض به پایان رسیدن به آنتن راه می‌یابند. ساعات کاری پشت صحنه سریال‌ها از استاندارد و زمان مرسوم ۸ الی ۱۲ساعته به ۱۶ تا ۱۸ساعت و زمان معمول ۶ تا ۸دقیقه ضبط در روز به ۱۰ تا ۱۴دقیقه و چه بسا بیشتر در یک جلسه تصویربرداری رسیده است.

همچنین سریال‌ها هنگام پخش همچنان مراحل تصویربرداری خود را طی می‌کنند. مدت زمان تولید یک سریال با پیش‌تولیدهای کوتاه‌مدت گاهی به یک ماه و یک‌ ماه‌و‌نیم هم تقلیل می‌یابد. از طرفی بعضی مرحله‌های کیفی در روند سریال‌سازی به‌دلیل شتاب رسیدن به آنتن حذف می‌شود. تاسیس شبکه‌های جدید از جمله شبکه نمایش که بر پخش فیلم و سریال تاکید دارد، اگرچه به مرور سریال‌های قدیمی و بازپخش آنها می‌پردازد اما دست‌کم حق انتخاب سایر شبکه‌ها در بازپخش یک سریال را کاهش داده است.

سریال‌های تاریخی در گروه الف ویژه که عمدتا به استفاده از دکورهای سنگین، تجهیزات فنی و پروداکشن زمانبر و هزینه‌های بالا شناخته می‌شوند تقریبا از تلویزیون رخت بربسته‌اند. در مقطعی از فعالیت تلویزیون حداقل ۴ یا ۵سریال در این گروه تولید می‌شد اما اکنون شمار این سریال‌ها به یک یا دو اثر آن هم در بازه‌های زمانی چند ساله می‌رسد.

سریال‌های تلویزیونی همچنین در گذشته معمولا از قاعده ۱۳ و ۲۶ قسمتی و مضربی از عدد ۱۳ بودن پیروی می‌کردند که به دلیل پخش هفتگی یا مناسبتی هر شبی‌شان بود اما این قاعده در حال حاضر برداشته شده است. باوجود تولید مینی‌سریال‌ها برای شب‌های قدر یا هفته‌های تقویمی نظیر هفته دفاع مقدس یا نیروی انتظامی، سریال‌ها عمدتا طولانی هستند، زیرا از نظر هزینه‌های تولید به‌صرفه‌تر است. نیاز تلویزیون به تزریق بودجه باعث شده تا نگاهی غیرحرفه‌ای به مقوله تهیه‌کنندگی در این رسانه هم رایج شود.

سرمایه‌گذاران مشتاق به سریال‌سازی بدون سخت‌گیری‌های لازم به مشارکت در این امر مبادرت می‌ورزند و خروجی کارشان به دلیل شناخت ناکافی از این رشته قابل توجه و درخور نیست. اینها شماری از آسیب‌های گریبانگیر رسانه ملی در سال‌های اخیر است و هرچند که پیش از این هم‌چنین نقص‌هایی در نمایش تلویزیون دیده می‌شد اما بحران‌های مالی اخیر شدت این ضعف‌ها را بیشتر و اوضاع را وخیم‌تر کرده است.

سریال‌سازی در تلویزیون بدون قاعده مشخص

بهروز خوش‌رزم، تهیه‌کننده باسابقه سینما و تلویزیون درباره تعداد معمول و مرسوم سریال‌های تولیدی رسانه ملی در بازه زمانی یک‌ساله می‌گوید: تعداد سریال‌های تولیدی صداوسیما در طول یک ساله بستگی به این دارد که چند شبکه تلویزیونی فعال هستند و از میان آنها چه تعدادی اقدام به پخش آثار نمایشی می‌کنند؟ حتی می‌توان این نکته را نیز بررسی کرد که کدام‌یک از این شبکه‌ها به بازپخش می‌پردازند و کدام‌یک از آنها به تولید هم توجه دارند.

وی می‌افزاید: با این حال پخش یک یا دو سریال از شبکه‌های سراسری در هر هفته معمول و متداول است که اگر در تعداد شبکه‌های فعال در امر نمایش ضرب شود تعداد کل سریال‌های تولیدی یک سال به طور تقریبی به دست می‌آید. البته این سریال‌ها معمولا سریال‌های روز اجتماعی، خانوادگی و دراماتیک هستند و به اینها باید سریال‌های الف ویژه را که ساخت‌شان چند سالی زمان می‌برد و عمدتا تاریخی هستند نیز اضافه کرد.

سریال‌های ماهواره‌ای؛ تیشه‌ای به ریشه فرهنگ‌

تهیه‌کننده سریال «یلدا» حجم سریال‌های در حال تولید تلویزیون در سال‌های اخیر را بسیار کم دانسته و عنوان می‌کند: تلویزیون به ساخت تعداد سریال‌های بیشتری نیاز دارد، چراکه اکنون آنتن تلویزیون کاملا خالی است و در این شرایط طبیعتا تلویزیون جایش را به برنامه‌ها و سریال‌های ماهواره‌ای می‌دهد.برگرداندن مخاطبان از دست‌رفته هم کاری سخت و زمانبر برای سازمان است و هر چقدر مدیریت سازمان زودتر تصمیم بگیرد که با تولید سریال‌های جذاب، مردم را دوباره جذب آنتن شبکه‌های ایرانی کند، نفع می‌برد.

وی با آسیب‌شناسی سریال‌های ماهواره‌ای ادامه می‌دهد: نمایش سریال‌های ترکیه‌ای تیشه به ریشه فرهنگ کشورمان می‌زند و تمام اعتقادات و باورهای‌مان را هدف گرفته است. خوش‌رزم با اشاره به این ضعف که تلویزیون برنامه‌ریزی و روند مشخصی برای سریال‌سازی ندارد، می‌گوید: متاسفانه برنامه‌ریزی درستی برای ساخت تعداد مشخصی سریال در تلویزیون وجود ندارد. تنها می‌توان گفت تولید سریال‌های مناسبتی برای نوروز، ماه رمضان، محرم و… روند ثابتی پیدا کرده است.

معمولا سه یا چهار شبکه اقدام به تولید و پخش سریال نوروزی می‌کنند و همین تعداد هم در ماه رمضان با یکدیگر رقابت دارند. شبکه‌های تازه‌تاسیس هم که مشخص نیست با چه هدفی راه‌اندازی شده‌اند، به بازپخش و مرور سریال‌های قدیمی مناسبتی در مناسبت‌های تقویمی و دینی می‌پردازند. تهیه‌کننده سریال «گرگ‌ها» درباره حداقل هزینه‌های تولید یک سریال می‌افزاید: به نظر من امروزه دوران ساخت سریال‌های ۱۳ و ۲۶ قسمتی گذشته است و با توجه به پخش هر شبی سریال‌ها باید سراغ تولید آثار نمایشی ۱۰۰ قسمتی و بالاتر رفت.

هزینه‌های تولید یک سریال نیز با توجه به موضوع قصه، نوع نگارش آن، حجم تولید، بازیگران و… تعیین می‌شود اما دست‌کم برای تهیه یک سریال ۱۳قسمتی در ژانر الف حدود یک و نیم تا ۲میلیارد سرمایه لازم است. این رقم با افزایش تعداد قسمت‌ها کاهش می‌یابد و سریال‌های طولانی از نظر هزینه به‌صرفه‌تر هستند.

وی با دسته‌بندی سریال‌های تلویزیون بیان می‌کند: سریال‌ها عمدتا به ب، الف و الف ویژه تقسیم می‌شوند. اگرچه امروزه دیگر سریال ب در تلویزیون ساخته نمی‌شود، مگر اینکه سریال استودیویی باشد. الف ویژه نیز معمولا سریال‌های تاریخی را دربرمی‌گیرد که از دکورهای سنگین و شهرک‌های سینمایی و تجهیزات زیادی استفاده می‌کنند. این سریال‌ها به دلیل بحران‌های مالی تلویزیون کم‌شمار هستند؛ یا کلید نمی‌خورند یا نیمه‌کاره می‌مانند اما تعداد سریال‌های گروه الف در تلویزیون بیشتر است.

تلویزیون تهیه‌کنندگی را نمی‌شناسد

خوش‌رزم در پاسخ به این سوال که سرمایه‌گذاران چگونه برای سرمایه‌گذاری در تولید یک سریال با صداوسیما وارد مذاکره می‌شوند، عنوان می‌کند: این افراد بعد از آنکه با سازمان صداوسیما قرارداد می‌بندند سهم مشارکت خود را از ساخت یک سریال مشخص می‌کنند و نسبت به این سهم سرمایه‌ای را باید به حساب سازمان واریز کنند. در ادامه تلویزیون بسته به برآورد مشخص شده سریالی که قرار است ساخته شود، پول لازم را در اختیار گروه و عوامل قرار خواهد داد. در واقع سریال همان میزان برآورد مورد نظر خود را دریافت می‌کند و این سازمان است که از مشارکت سود می‌برد.

تلویزیون در سال‌های اخیر به دلیل مواجهه با مشکلات اقتصادی روی خوش بیشتری به سرمایه‌گذارانی نشان می‌دهد که دانش کافی نسبت به حرفه تهیه‌کنندگی به‌عنوان یکی از گرایش‌های هنر در فیلمسازی و سریال‌سازی ندارند. شاید خروجی سریال‌های بی‌کیفیت هم بی‌تاثیر از این موضوع نیست. خوش‌رزم عمده‌ترین دلیل گسترش سرمایه‌گذاری در حوزه سریال‌سازی را عدم شناخت دقیق و درست مدیران سازمان از حرفه تهیه‌کنندگی دانسته و می‌گوید: شنیده‌ام مدیری به تهیه‌کننده‌ای گفته بوده که وظیفه و حرفه شما را هر کسی می‌تواند انجام دهد.

بنابراین تفکر غالب در تلویزیون نسبت به تهیه‌کننده این است که او واسطه‌ای است که خود دستمزدی دارد، پولی هم می‌گیرد و بین عوامل تقسیم می‌کند. تلویزیون این روزها فقط و فقط به تولید سریال و جذب سرمایه فکر می‌کند نه چگونگی تولید. در این میان تهیه‌کننده را ناظر بر یک پروژه دانسته و تهیه‌کنندگی را یک هنر نمی‌داند.

وی در پایان درباره میزان رعایت حقوق مولف پس از تولید و پخش یک سریال بیان می‌کند: در قرارداد تهیه‌کننده با تلویزیون آمده است که پس از یک بار پخش سریال از یک شبکه تمام حقوق اثر متعلق به تلویزیون است و می‌تواند هر جایی و به هر نحوی و هر شکلی سریال را توزیع، بازپخش و استفاده کند.