بورس چیست؟ هر آنچه که نیاز دارید بدانید!

افراد زیادی برای رشد و افزایش ثروت خود یا حتی حفظ آن در برابر تورم، به دنبال فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌گردند. اگر شما هم به دنبال موقعیت مناسبی برای سرمایه‌گذاری بوده باشید، قطعاً نام بورس به گوش‌تان خورده است. در این صورت شاید به این فکر کرده باشید که بورس چیست، چه مزایایی دارد و چگونه می‌توان به آن وارد شد.

در این مطلب به پاسخ همه این سوالات خواهیم پرداخت و با مطالعه آن، آشنایی اولیه مناسبی با این بازار به دست خواهید آورد. بنابراین اگر می‌خواهید بدانید که بورس چیست و آن را بیشتر بشناسید یا شروع به سرمایه‌گذاری در این بازار کنید، این مطلب را انتها بخوانید.

بورس چیست؟

برای آشنایی با بورس و شروع سرمایه‌گذاری و فعالیت در آن، ابتدا باید دانست که بورس چیست.

به طور کلی می‌توان گفت بورس بازاری است که در آن دارایی‌های مختلفی معامله می‌شود. این دارایی‌ها می‌توانند کالاهای فیزیکی یا دارایی‌های مالی و اوراق بهادار باشند.

کالاهای فیزیکی معمولاً شامل مواد خام و اولیه هستند که از محصولات کشاورزی تا حامل‌های مختلف انرژی و دیگر محصولات را در بر می‌گیرند.

اوراق بهاداری که در بورس معامله می‌شوند، شامل سهام، انواع اوراق قرضه، مشارکت و دیگر دارایی‌های مالی هستند. بنابراین بورس تنها محدود به بازار سهام شرکت‌ها نیست و بسیاری از دارایی‌های دیگر از جمله انواع دیگر اوراق بهادار یا کالاهای فیزیکی را هم شامل می‌شود.

البته معمولاً بیشترین قسمتی از بازار بورس که سرمایه‌گذاران و مردم عادی با آن تعامل مستقیم دارند، بازار سهام است. بنابراین می‌توان ادعا کرد که بازار سهام، مهم‌ترین بخش بازار بورس برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران است اما تمام آن نیست.

تاریخچه بورس

به طور کلی مفید است که تا حدی بدانیم تاریخچه بورس چیست، این بازار چگونه شکل گرفته و ریشه آن از کجا آمده است تا با این بازار آشناتر شویم؛ زیرا در این صورت می‌توانیم با فلسفه ایجاد آن آشنا شویم و کاربرد اصلی آن را بهتر درک کنیم.

ریشه بورس به جایی برمی‌گردد که اولین شرکت‌های سهامی ایجاد شدند. تا پیش از آن، شرکت‌ها و کسب‌وکارها معمولاً دارای یک مالک ثروتمند بودند که از آن کسب درآمد می‌کرد و ثروت خود را افزایش می‌داد. به‌مرور در بعضی از این فعالیت‌های تجاری ریسک‌های پدیدار شدند که خسارت‌های عظیمی به مالک آن شرکت تحمیل می‌کرد. برای مثال گاهی دزدان دریایی به کشتی تجاری هجوم می‌بردند و آن را غارت می‌کردند یا حوادث طبیعی باعث خسارت یا از دست رفتن تمام بار کشتی می‌شد.

در نتیجه چنین مشکلاتی، ایده درخشانی به ذهن افراد رسید. آن‌ها تصمیم گرفتند که در تجارت و کسب‌وکار خود با هم شریک شوند؛ در این صورت اگر سودی حاصل می‌شد بین همه آن‌ها تقسیم می‌شد و اگر اتفاق ناگواری می‌افتاد، خسارت بین همه تقسیم می‌شد و کسی تمام ثروت خود را یکباره از دست نمی‌داد.

پیشینه بورس به قرن پانزدهم میلادی برمی‌گردد که بازرگانان در شمال غربی بلژیک، مقابل خانه بزرگ‌زاده‌ای به نام «واندر بورس» جمع می‌شدند و کالاهای خود را بر اساس حراج مبادله می‌کردند.

این‌گونه بود که مفهوم بورس شکل گرفت و به‌مرور، این فضاهای حراج و خرید و فروش و کالاها بیشتر شدند و توسعه یافتند.

در ادامه، ساختمان‌های مسقفی برای این بازارهای بورس ایجاد شد و می‌توان گفت با آغاز به کار این تالارهای مسقف بورس، تاریخچه رسمی بورس‌های جهان شروع شد.

تاریخچه بورس سهام

بازرگانانی که می‌خواستند در فعالیت‌های تجاری دیگران شریک شوند یا برای شرکت خود شریکی پیدا کنند، نیاز به فضایی داشتند که این فرایند را ساده‌تر کند. آن‌ها نیاز به مکانی داشتند که در آنجا بتوان به‌راحتی افرادی را پیدا کرد که مایل به شراکت در این فعالیت‌های بازرگانی باشند.

به این صورت بورس‌های سهام و اوراق بهادار شروع به کار کردند. این مراکز، واسطه‌ای بودند که خریداران و فروشندگان سهام یا به عبارت دیگر، سرمایه‌گذاران و سرمایه‌پذیران را به هم مرتبط می‌کردند. یعنی کسی که مایل بود دیگران را در فعالیت تجاری خود شریک کند، در فضای بورس افرادی را پیدا می‌کرد که مایل به شراکت بودند و با دریافت سرمایه آنان، سهام شرکت خود را به آنان می‌داد.

اولین بورس اوراق بهادار، در قرن 17 میلادی و در شهر آمستردام هلند ایجاد شد. اولین شرکتی که سهام خود را در این بورس عرضه کرد، هند شرقی بود. در ادامه بورس لندن و نیویورک هم شروع به کار کردند و تا به امروز، بورس نیویورک بزرگ‌ترین بورس جهان به شمار می‌رود. بورس نیویورک از نظر حجم معاملات و ارزش بازار، نسبت به تمام بورس‌های جهان برتری دارد.

بیشتر بخوانید: 10 بازار بورس بزرگ دنیا به‌ترتیب ارزش بازار؛ NYSE در صدر

تاریخچه بورس در ایران

شروع ماجرای بورس در ایران به سال 1315 شمسی برمی‌گردد. در آن زمان مطالعاتی روی تاسیس بورس در ایران انجام شد اما با شروع جنگ جهانی دوم و آشفتگی اوضاع کشور، این فرایند چند دهه به تعویق افتاد. در سال 1341 این فرایند از سر گرفته شد. در این سال موافقت‌نامه اولیه تاسیس بورس تنظیم شد و هیئتی از بروکسل برای مشارکت در تاسیس بورس به ایران دعوت شدند.

در سال 1345 مجلس قانون تشکیل بورس اوراق بهادار را تصویب کرد و پس از یک سال، بورس ایران در سال 1346 به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

از آن زمان تا کنون بورس ایران پیشرفت‌های زیادی کرده و در طی زمان، بازارهای جدید و امکانات متنوعی به آن اضافه شده است.

انواع بازار بورس چیست؟

در ایران چهار دسته بازار بورس داریم که در حال حاضر فعالیت می‌کنند. این چهار دسته شامل بازارهای بورس اوراق بهادار، فرابورس ایران، بورس کالا و بورس انرژی هستند.

در ادامه توضیح خواهیم داد که هر یک از این بازارهای بورس چیست و در آن چه چیزهایی معامله می‌شود. اما پیش از آن باید بدانیم که تفاوت دارایی‌های واقعی و مالی چیست.

همانطور که گفته شد دارایی‌ها دارای دو نوع دارایی‌های واقعی و مالی هستند. دارایی‌های واقعی دارایی‌هایی‌اند که خودشان به‌تنهایی دارای ارزش‌اند؛ حال این دارایی‌ها ممکن است کالاهای فیزیکی مانند نفت یا گندم باشند یا دارایی‌های نامشهودی مانند حق اختراع یا برند یک شرکت معتبر که مشتریان بسیاری دارد.

در مقابل، دارایی‌های مالی از خودشان هیچ ارزشی ندارند؛ بلکه دارایی پایه آن‌ها، ادعای مالکیتی که بر اساس آن‌ها بیان می‌شود یا ارزش قانونی یا قراردادی که با خود به همراه دارند به آن‌ها ارزش می‌دهد. برای مثال، برگه سهام یک شرکت هیچ ارزش واقعی ندارد اما بیان می‌کند که آن فرد به میزان مشخصی در مالکیت شرکت شریک است و نسبت به منافع و سودهای کسب‌شده توسط شرکت حق دارد.

حال که تفاوت دارایی‌های واقعی و مالی را درک کردیم، به سراغ انواع بازار بورس در ایران می‌رویم:

بورس اوراق بهادار

همانطور که از اسم آن مشخص است، در این بازار انواع مختلف اوراق بهادار و دارایی‌های مالی خرید و فروش می‌شود. این دارایی‌های مالی شامل سهام شرکت‌ها، اوراق اجاره، مشارکت و… هستند.

بورس اوراق بهادار تهران شامل دو بخش بازار اول و دوم است. برای بسیاری از تازه‌کاران سوال می‌شود که تفاوت این دو بورس چیست و آیا در آن‌ها چیزهای متفاوتی معامله می‌شود یا خیر. تفاوت آن‌ها تنها در شرکت‌هایی است که سهام‌شان در این بازارها معامله می‌شود. شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس تهران، بر اساس اندازه شرکت، میزان شناوری و نقدشوندگی سهام، تداوم سودآوری و شفافیت و کیفیت اطلاع‌رسانی به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم می‌شوند.

خود بازار اول هم دارای دو بخش تابلوی اصلی و فرعی است که طبق همین معیارها و مسائلی مانند میزان سرمایه ثبت‌شده، درصد حقوق صاحبان سهام و… اولویت‌بندی شده‌اند.

بیشتر بخوانید: بازار اول (تابلوی اصلی و فرعی بورس) و بازار دوم چیست؟

بازار بورس بازار شفاف و دقیقی است و به همین دلیل، شرکت‌های بورسی موظف به رعایت قوانین زیادی در زمینه عملکرد، فعالیت‌های مالی، گزارش‌دهی و شفافیت هستند. بنابراین نباید اینطور تصور شود که تنها سهام شرکت‌های بازار اول ارزش معامله دارند و بقیه از کیفیت کافی برخوردار نیستند.

فرابورس ایران

پذیرش شرکت‌ها در فرابورس، آسان‌تر از بورس است و قوانین سهل‌گیرانه‌تری برای ورود به آن وجود دارد. بنابراین شرکت‌هایی که هنوز موفق نشده‌اند که شرایط لازم برای ورود به بازار بورس را به دست آورند یا مایل به ورود هر چه سریع‌تر به بازار هستند، در فرابورس پذیرفته می‌شوند.

البته برای ورود به فرابورس هم شرایط و قوانین خاصی وجود دارد اما این شرایط، آسان‌تر از بورس است. فعالیت‌های عملیاتی و مالی همه شرکت‌های بورس و فرابورس تحت نظارت سازمان بورس است و سرمایه‌گذاران می‌توانند از این بابت آسوده‌خاطر باشند.

بورس کالا

بورس کالا بازاری است که تولیدکنندگان، کالاهای خام خود را در آن به فروش می‌رسانند. در بورس‌های جهانی، این کالاها شامل موارد بسیار مختلف و متنوعی هستند. در بورس کالای ایران، موارد محدودی مانند فلزات و برخی محصولات کشاورزی مثل زعفران، پسته و زیره خرید و فروش می‌شوند.

در این بازار، فروشندگان محصولات خود را ارائه می‌کنند. سپس کارشناسان بورس کالا این محصولات را بررسی و قیمت‌گذاری می‌کنند. در نتیجه، خریداران می‌توانند در این بازار منسجم محصول مورد نظر خود را خریداری کنند و به دلیل حضور نهادهای نظارتی و قوانین دقیق بورسی، از کیفیت محصولات و اجرای درست و قانونی معاملات مطمئن باشند.

در بورس کالا امکان خرید و فروش قراردادهای مشتقه روی کالاها هم وجود دارد که با هدف پوشش ریسک خریداران و فروشندگان یا صرفاً کسب سود انجام می‌شود.

بورس انرژی

در بازار رقابتی که خریداران و فروشندگان زیادی وجود دارند، قیمت به‌خوبی کشف می‌شود و کشف قیمت تعادلی کالاها بر اساس همین عملکرد بازار و عرضه محصولات در بورس، مکانیزم بسیار کارا و قابل اعتمادی است.

در ایران، بورس انرژی برای انجام معاملات روی حامل‌های انرژی مانند محصولات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال‌سنگ و… راه‌اندازی شد. اوراق بهادار مبتنی بر این حامل‌های انرژی هم در این بورس معامله می‌شوند. بورس انرژی از سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی تشکیل شده است.

مزایای بورس چیست؟

مزایای بورس را می‌توان از نظر نقش کلی آن در اقتصاد و همچنین مزایای حضور افراد در این بازار به عنوان یکی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری بررسی کرد. در ادامه به هر دو بخش می‌پردازیم:

نقش بورس در اقتصاد

نقش بورس در اقتصاد کلان کشور بسیار پراهمیت است. به همین دلیل در همه کشورها به بورس توجه ویژه‌ای می‌شود.

ممکن است مردم پس‌انداز چندان قابل توجهی در دست نداشته باشند که بتوانند با آن فعالیت اقتصادی خاصی انجام دهند اما وقتی شرکت‌ها و مردم در بازار بورس به یکدیگر می‌رسند، منابع خُرد مردم تجمیع و تجهیز شده و با سرمایه‌گذاری روی فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌ها، اجرای طرح‌های بزرگ امکان‌پذیر می‌شود.

این ویژگی باعث می‌شود که طرح‌های اقتصادی سودآور در بازار ارائه شوند و انگیزه برای سرمایه‌گذاری افزایش یابد. در نتیجه، منابع مالی مردم به صورت بهینه‌تری به کار گرفته می‌شود و این باعث افزایش ثروت و رفاه، رشد تولید ناخالص داخلی و افزایش اشتغال در کشور می‌شود.

ورود شرکت‌ها به بورس برای خود این شرکت‌ها هم مزایای مهمی مانند کاهش هزینه و ریسک تامین مالی و استفاده از برخی فرصت‌های تشویقی مانند کاهش مالیات را به دنبال دارد.

بیشتر بخوانید: مزایای ورود شرکت‌ها به بورس + نحوه ورود

مزایای سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

برای این که تصمیم بگیریم میان فرصت‌های سرمایه‌گذاری متنوع و مختلفی که وجود دارند بورس را انتخاب کنیم، باید بدانیم  که مزایای سرمایه‌گذاری در بازار بورس چیست و چه نکات مثبتی درباره آن وجود دارد.

در ادامه، مهم‌ترین مزیت‌های سرمایه‌گذاری در بورس را با هم مرور می‌کنیم:

بازدهی بالا

بازار بورس یکی از پربازده‌ترین محل‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. شاخص بورس در 5 سال و 10 سال اخیر، بیشترین بازده را میان بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف، از جمله سکه، دلار، مسکن و سپرده بانکی داشته است. اگرچه ممکن است در برخی دوره‌ها، بازار بورس رکود یا ریزش را تجربه کند، بازدهی بلندمدت آن در مقایسه با سایر بازارها بسیار قابل توجه است.

امکان کسب سود از دو راه

با سرمایه‌گذاری در بورس می‌توانید از دو راه سود کنید. مورد اول، افزایش قیمت سهام است. یعنی اگر سهام شرکتی را خریداری کنید که عملکرد خوبی دارد یا به هر دلیلی افراد به آن توجه نشان می‌دهند و مایل به خرید سهام آن هستند، قیمت سهام آن شرکت افزایش می‌یابد و بنابراین، سرمایه شما بیشتر می‌شود.

مورد دوم کسب سود و درآمد از طریق دریافت سود نقدی شرکت‌هاست. وقتی سهام شرکتی را خریداری می‌کنید، به میزان سهام خود مالک شرکت هستید؛ بنابراین سود شرکت به شما تعلق دارد.

بیشتر بخوانید: پرداخت سود سهام به سهامداران چگونه است؟

البته شرکت‌ها تمام سود سالانه خود را به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند؛ بخشی از سود در شرکت باقی می‌ماند تا صرف پیش‌برد طرح‌های توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری برای سال‌های آینده شود و باقی آن، میان سهامداران شرکت توزیع می‌شود.

نقدشوندگی بالا

نقدشوندگی یکی از مهم‌ترین معیارها برای سرمایه‌گذاری یا خرید هر نوع دارایی است. نقدشوندگی به طور ساده به این معناست که دارایی مورد نظر را چقدر راحت می‌توان به پول نقد تبدیل کرد. به عبارت دیگر، هزینه تبدیل دارایی به پول نقد، چه از نظر مالی و چه زمانی چقدر است.

برای مثال فرض کنید در خرید مسکن سرمایه‌گذاری کرده‌اید و پس از مدتی به پول خود نیاز دارید. در این صورت، احتمالاً باید چند ماه صبر کنید تا مشتری مناسبی برای آن پیدا کنید. حتی پس از پیدا کردن خریدار، درگیر فرایند حقوقی و قانونی فروش مسکن می‌شوید و به جز این میزان زمان و انرژی، باید مقداری هزینه مالی هم بپردازید.

اما بازار بورس نقدشوندگی بسیار بالایی دارد. اگر تصمیم بگیرید سهام خود را به پول نقد تبدیل کنید، طی چند روز می‌توانید این کار را انجام دهید.

تنها کافی است که در قیمت بازار سهام خود را برای فروش بگذارید؛ اگر آن سهم در صف فروش نباشد، به‌راحتی می‌توانید در همان زمان سهام خود را بفروشید و حداکثر ظرف مدت سه روز، مبلغ مورد نظر را از کارگزار خود دریافت کنید.

امکان سرمایه‌گذاری با مبلغ کم

سرمایه‌گذاری در بسیاری از بازارها نیازمند پول زیاد و هنگفتی است. مثلاً اگر تنها 5 میلیون تومان پس‌انداز داشته باشید، امکان خرید مسکن، خودرو، سکه یا راه‌اندازی یک کسب‌وکار را نخواهید داشت.

اما برای سرمایه‌گذاری در بورس، به پول خیلی زیادی نیاز ندارید. خبر خوب این است که حداقل مبلغ لازم برای خرید سهام تنها 500 هزار تومان است و با پرداخت چنین مبلغ کمی، می‌توانید در بازار بورس سرمایه‌گذاری کنید.

حفظ سرمایه در برابر تورم

در کشورهایی که درگیر تورم هستند، حفظ ارزش سرمایه و دارایی اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. متاسفانه کشور ما سال‌های طولانی تورم را تجربه کرده است و مردم همیشه به دنبال راهی برای حفظ ارزش پول خود بوده‌اند. با سرمایه‌گذاری در بورس، ارزش دارایی شما در برابر تورم حفظ می‌شود.

این مسئله دو دلیل دارد: ارزش دارایی‌های فعلی شرکتی که سهام آن را خریده‌اید، همراه با تورم افزایش می‌یابد و قیمت فروش محصولات آن هم به دنبال تورم بیشتر می‌شود.

بیشتر بخوانید: اثر تورم بر بورس؛ بورس و تورم چه رابطه‌ای دارند؟

امنیت و شفافیت در سرمایه‌گذاری

همانطور که پیش‌تر گفته شد، شرکت‌های بورسی تحت نظارت شدید و دقیق نهادهای قانونی‌اند. این شرکت‌ها برای ورود به بورس باید شرایط خاصی را دارا باشند و از نظر مالی و عملکردی بسیار شفاف عمل کنند.

حتی پس از ورود به بورس هم فعالیت آن‌ها به صورت مداوم بررسی می‌شود و در صورت وجود هر گونه ابهام، مغایرت یا مشکل در گزارش‌ها یا فعالیت این شرکت‌ها، باید به سازمان بورس پاسخگو باشند.

بنابراین وقتی در سهام یک شرکت بورسی سرمایه‌گذاری می‌کنید، تا حد بسیار زیادی از جزئیات سرمایه‌گذاری خود آگاه خواهید بود و از این نظر جای نگرانی نیست.

وجود فرصت‌های مختلف و متنوع برای سرمایه‌گذاری

در بازار بورس، فرصت‌های بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که می‌توانند برای افراد مختلف با نیازهای گوناگون مناسب باشند. در بازار بورس، امکان سرمایه‌گذاری روی شرکت‌های بسیار زیادی وجود دارد که در صنایع مختلف مشغول به فعالیت‌اند. در این بازار، ابزار گوناگونی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که افراد با سطوح ریسک‌پذیری متفاوت می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند.

در بازار بورس می‌توانید روی اوراق مشارکت یا صندوق‌های با درآمد ثابت بدون ریسک سرمایه‌گذاری کنید، عرضه اولیه بخرید، سرمایه‌گذاری اهرمی پرریسک انجام دهید یا وارد قراردادهای آتی و اختیار معامله شوید. این فرصت‌های متنوع، ریسک‌های بسیار متفاوتی دارند و بنابراین سودآوری آن‌ها هم بسیار متفاوت است.

این سطح از تنوع باعث می‌شود که در بازار بورس، متناسب با سطح ریسک‌پذیری، دانش و تخصص مالی، میزان سرمایه و بازه زمانی مورد نظر افراد برای سرمایه‌گذاری، فرصتی وجود داشته باشد. چنین امکانی در بازارهای مختلف دیگر کم‌نظیر است.

روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

سرمایه‌گذاری در بورس را می‌توان از جنبه‌های مختلف دسته‌بندی کرد. یکی از مهم‌ترین این دسته‌بندی‌ها، از نظر روش است. در ادامه این بخش، خواهیم گفت که روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس چیست و هر یک چه مزایا و معایبی دارد.

سرمایه‌گذاری در بازار بورس را می‌توان به دو روش مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد:

سرمایه‌گذاری به روش مستقیم

برای سرمایه‌گذاری به روش مستقیم، افراد در کارگزاری حساب باز می‌کنند و سپس، خود شخصاً اقدام به انتخاب و خرید و فروش سهام می‌کنند.

در این روش، همه کارها به دوش خود سرمایه‌گذار است؛ بنابراین او باید دانش، تخصص و تجربه لازم برای فعالیت صحیح در بازار را به دست آورد. در غیر این صورت، فرد سرمایه‌گذار دچار زیان‌های سنگینی خواهد شد.

سرمایه‌گذاری به روش غیرمستقیم

در این روش، سرمایه‌گذار به فرد، نهاد یا موسسه‌ای مراجعه می‌کند که در زمینه سرمایه‌گذاری در بازار بورس تخصص دارد. سپس این افراد متخصص، پول سرمایه‌گذار را در جای درست سرمایه‌گذاری می‌کنند و این‌گونه، شخص بدون ورود و دخالت مستقیم در حوزه معامله‌گری و سرمایه‌گذاری در بورس، از فرصت‌ها و مزایای این بازار بهره‌مند می‌شود.

یکی از بهترین راه‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس، سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک است. این صندوق‌ها منابع خُرد تمام سرمایه‌گذاران را تجمیع کرده و آن را در محل‌های مختلفی از جمله سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

بهترین روش سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

هر یک از روش‌های سرمایه‌گذاری مستقیم و غیرمستقیم، مزایا و معایب خود را دارد و برای انتخاب یکی از این روش‌ها، شرایط خود فرد بسیار تعیین‌کننده است.

افرادی که زمان، انرژی و علاقه لازم را برای کسب دانش و تجربه و فعالیت در بازار دارند، می‌توانند روش سرمایه‌گذاری مستقیم را انتخاب کنند و به طور مستقیم درگیر بازار بورس شوند.

در مقابل، افرادی که زمان کافی ندارند که صرف یادگیری و کسب تجربه و تخصص کنند، سرمایه کافی ندارند که فعالیت قابل توجهی در بازار داشته باشند یا ریسک‌پذیری کافی را ندارند که به خرید و فروش در بازارهای مالی بپردازند، بهتر است از دانش و تخصص افراد دیگر بهره ببرند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارای انواع مختلفی هستند که برای طیف مختلفی از سرمایه‌گذاران از جنبه میزان سرمایه و ریسک‌پذیری مناسب‌اند.

شاخص بورس چیست؟

ممکن است در اخبار یا گفتگوی روزانه مردم و فعالان بازار، این عنوان را شنیده باشید و بخواهید بدانید که شاخص بورس چیست.

شاخص بورس عددی است که وضعیت کلی و بازدهی بازار بورس را نشان می‌دهد. یعنی با بررسی میزان رشد یا افت شاخص، می‌توانیم بفهمیم که بازار بورس در آن دوره چه وضعیت و عملکردی داشته است و در آن زمان چقدر برای سرمایه‌گذاری مناسب است.

شاخص بورس وضعیت میانگینی از بازدهی شرکت‌های بورسی را نشان می‌دهد و با بررسی آن می‌توان به وضعیت کلی بازار پی برد. البته همه شرکت‌های بورسی به یک اندازه روی عدد شاخص اثر نمی‌گذارند؛ اثرگذاری هر یک از شرکت‌ها به اندازه بازار و معاملات آن‌ها بستگی دارد و به عبارتی، بزرگ‌ترین شرکت‌های بورسی، شاخص‌ساز هستند و بسیار بیشتر از خیلی از شرکت‌های دیگر روی رشد یا افت شاخص موثرند.

بیشتر بخوانید: ویژگی‌های سهام شاخص ساز بورس چیست؟ + لیست سهام شاخص ساز

معامله‌گران، سرمایه‌گذاران، صندوق‌ها و شرکت‌های سبدگردانی بورس و به عبارتی تمام فعالان بازار، تلاش می‌کنند که از شاخص جلوتر باشند. یعنی سعی آن‌ها بر این است که با کشف فرصت‌های سرمایه‌گذاری مناسب و استفاده از آن‌ها، بتوانند به بازدهی بالاتری نسبت به میانگین بازار دست یابند.

نحوه ورود به بورس

در این قسمت به نحوه ورود به بورس و نکات مهم در این زمینه اشاره خواهیم کرد که می‌توانند برای تازه‌کاران بسیار سودمند باشند.

اولین قدم برای ورود به بورس چیست؟

تا اینجا به فلسفه ایجاد بورس پرداختیم، نحوه کار بورس را تا حدی درک کردیم و کاربرد و مزایای سرمایه‌گذاری در این بازار را فهمیدیم. حال شاید شما هم بخواهید از بازدهی این بازار بهره‌مند شوید و معامله در بورس را شروع کنید. در این صورت باید دید که اولین قدم برای ورود به بازار بورس چیست و برای شروع فعالیت در این بازار، چه اقداماتی و دانستن چه نکاتی سودمند است.

برای شروع سرمایه گذاری در بورس کلیک کنید!

اولین قدم برای شروع سرمایه‌گذاری در بورس این است که کد معاملاتی یا کد بورسی بگیرید. کد بورسی کدی است که در بازار بورس با آن شناخته می‌شوید و برای انجام معاملات از آن استفاده می‌کنید. برای دریافت کد بورسی باید به یکی از کارگزاری‌های معتبر بورسی مراجعه کنید و پس از طی مراحل ثبت‌نام و افتتاح حساب، این کد را دریافت کنید.

برای دریافت کد بورسی کلیک کنید!

وقتی در کارگزاری مورد نظر خود افتتاح حساب کردید و کد بورسی گرفتید، می‌توانید در سامانه‌های معاملاتی آنلاین شروع به فعالیت کنید. با پیشرفت فناوری و همه‌گیر شدن دستگاه‌های الکترونیکی مثل گوشی‌های هوشمند و اتصال به اینترنت، بیشتر افراد از روش معاملات برخط یا آنلاین استفاده می‌کنند و روش‌های سابق مانند مراجعه حضوری یا تماس تلفنی با کارگزار برای خرید و فروش سهام تا حد خیلی زیادی منسوخ شده است.

برای مشاهده لیست کارگزاری‌های بازار بورس و انتخاب بهترین کارگزاری کلیک کنید!

عرضه اولیه

یکی از بهترین راه‌ها برای ورود به بورس و شروع سرمایه‌گذاری در این بازار، خرید عرضه اولیه است. عرضه اولیه به حالت و زمانی می‌گویند که سهام یک شرکت برای اولین بار در بورس عرضه شود. معمولاً سهام شرکت‌هایی که برای اولین بار عرضه می‌شوند تا چند روز پس از عرضه، در وضعیت صف خرید هستند و قیمت آن‌ها به طور مداوم افزایش می‌یابد.

بنابراین با خرید عرضه اولیه می‌توانید با دانش و تجربه اندکی وارد بازار شده و ریسک کمی را متحمل شوید. در این صورت احتمالاً برای یادگیری و کسب دانش و مهارت در این زمینه انگیزه بیشتری کسب می‌کنید و به‌مرور می‌توانید فعالیت خود را در بورس جدی‌تر کرده و در این بازار موفق‌تر شوید.

یادگیری، مهم‌ترین رکن است!

برای موفقیت در بازار باید بدانید که نکات بسیار زیادی برای یادگیری وجود دارد و هر لحظه می‌توانید مطالب مختلف جدیدی بیاموزید که شما را در این مسیر یاری کند. بنابراین از ابتدای مسیر باید به طور جدی به دنبال یادگیری باشید و در ادامه هم هرگز از این مسئله غافل نشوید. یادگیری مداوم و مستمر باعث می‌شود که خطاهای خود را بفهمید و به‌مرور، اشتباهات کمتری کنید.

برای شروع می‌توانید از یادگیری مفاهیم و اصطلاحات مقدماتی بورس شروع کنید که مقدمات مسئله را بفهمید.

 در ادامه، نکته مهمی که به عنوان سرمایه‌گذار باید به آن توجه کنید این است که تصمیمات شما برای خرید و فروش در بازار بورس، باید بر اساس تحلیل و منطق باشند و صرفاً بر پایه احساسات تصمیم نگیرید. مهم‌ترین قسمت یادگیری شما هم باید به همین مسئله تحلیل اختصاص یابد.

شما باید یاد بگیرید که فرصت‌های سرمایه‌گذاری را که در این مورد سهام شرکت‌های بورسی است، از جنبه‌های مختلف بررسی کنید و بعد تصمیم به خرید بگیرید.

قسمتی از یادگیری شما هم باید معطوف به خود معامله‌گری شود تا از این راه، کیفیت عملکرد خود را در بازار افزایش دهید.

تحلیل بازار

مهم‌ترین روش‌های تحلیل بازارهای مالی، تحلیل تکنیکال و فاندامنتال است.

در تحلیل تکنیکال، فرد به گذشته نمودار قیمت سهم نگاه می‌کند و با این فرض که آنچه در گذشته رخ داده در آینده هم تکرار می‌شود، روند آینده قیمت را پیش‌بینی می‌کند.

برای آموزش تحلیل تکنیکال کلیک کنید!

در تحلیل بنیادی یا فاندامنتال، تحلیلگر شرکت را از جنبه‌های بنیادی و ساختاری بررسی می‌کند تا ارزش ذاتی آن را نسبت به قیمت سهم بسنجد. در این صورت، ممکن است به این نتیجه برسد که قیمت سهام شرکتی از ارزش ذاتی آن کمتر است و بنابراین گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.

همچنین ممکن است در این تحلیل به این نتیجه برسد که شرکتی، پتانسیل بسیار خوبی برای رشد در آینده دارد و بنابراین، سرمایه‌گذاری در آن می‌تواند انتخاب خوبی باشد. تحلیل بنیادی بر اساس صورت‌های مالی شرکت، وضعیت صنعت، اخبار بازار و شرکت، وضعیت و اوضاع اقتصادی و سیاسی کشور و عوامل گسترده دیگر انجام می‌شود.

برای آموزش تحلیل بنیادی کلیک کنید!

به جز این دو روش اصلی تحلیل، روانشناسی بازار، تابلوخوانی و فیلترنویسی، از جمله مواردی هستند که فرد با یادگیری آن‌ها می‌تواند سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری را پیدا کند.

بیشتر بخوانید: آموزش تابلو خوانی در بورس؛ هر آنچه باید درباره تابلو خوانی بدانید

تالار مجازی بورس چیست؟

تالار مجازی بورس امکان بسیار سودمند و کارآمدی برای تازه‌کاران است. تالار بورس مجازی در واقع شبیه‌سازی از بازار بورس است که افراد می‌توانند در آن به تمرین و یادگیری بپردازند و شرایطی مشابه معاملات واقعی بازار بورس را تجربه کنند.

در این فضا، شما سود یا زیان واقعی را تجربه نمی‌کنید؛ یعنی در واقعیت پولی به دست نمی‌آورید و از دست نمی‌دهید. اما می‌توانید ببینید که معاملات‌تان منجر به چه نتیجه‌ای می‌شود. با استفاده از این امکان می‌توانید اشتباهات خود را پیدا کرده و در جهت رفع آن‌ها تلاش کنید. استفاده از تالار مجازی بورس می‌تواند شما را برای فعالیت اصلی در بازار بورس واقعی آماده کند.

برای استفاده از تالار مجازی بورس، وارد سایت اینترنتی آن به نشانی irvex.ir شوید. پس از ثبت‌نام و احراز هویت در این سایت، می‌توانید فعالیت خود را شروع کنید. برای استفاده از این وب‌سایت، نیازی به دریافت کد بورسی ندارید.

سوالات متداول

جمع بندی

افراد بسیاری که قصد سرمایه‌گذاری دارند، بورس را به عنوان فرصتی با بازده بالا در نظر می‌گیرند. به همین دلیل، بسیاری از افراد نام این بازار به گوش‌شان می‌خورد و کنجکاو می‌شوند که بورس چیست و سرمایه‌گذاری در آن چقدر می‌تواند به حفظ و افزایش سرمایه‌شان کمک کند.

بنابراین باید اطلاعات اولیه مناسبی درباره این بازار پیدا کنند و بعد با توجه به شرایط و ترجیحات خود، تصمیم بگیرند که قصد دارند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند یا سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری را جذاب‌تر می‌بینند.

در این مقاله توضیح دادیم که بورس چیست و چگونه می‌توان سرمایه‌گذاری در آن را آغاز کرد. اگر تصمیم به شروع فعالیت در این بازار گرفتید، حتماً اطلاعات و دانش خود را درباره بورس افزایش دهید و با آگاهی بیشتری وارد معاملات شوید.